رەداكتسياعا!

قۇرمەتتى اباي.kz پورتالى! سىزدەردەن ءوتىنىپ سۇرارىمىز، وسى حاتتى جەلىگە شىعارساڭىزدار ەكەن. بۇكىل رەسپۋبليكا بويىنشا كوركەم ەڭبەك ءپانىنىڭ ساعاتتارى قىسقارىپ، قيىن جاعدايعا قالىپ وتىرمىز. باعارلاماسى مەن  وقۋلىعى بولەك. ۇل مەن قىز بىرىكتىرىپ وكىتىلماق. بالالاردىڭ (گەندەرلىك) قۇقىعى دا تاپتالۋدا. ۇستازداردىڭ جارتى «ستاۆكاسى» قىسقارىپ، قينالۋدا. قاراپايىم حالىقتىڭ قامىن جەيتىن قوعامدىق اقپاراتتىق جەلى رەتىندە ءبىزدىڭ ءوتىنىشىمىزدى جاريالاپ بەرسەڭىزدەر.

قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى

اسحات ايماعامبەتوۆكە!

قۇرمەتتى اسحات ايماعانبەتوۆ مىرزا!

2016-2017 وقۋ جىلى مەكتەپتەرگە  جاڭارتىلعان  12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى ەنگىزىلىپ، قازىرگى ۋاقىتتا 1-11 سىنىپتار جاڭاشا ءبىلىم الۋدا.

جاڭا باعدارلاما ەستەتيكالىق پاندەر ءۇشىن وزگەرىستەردى دە الا كەلدى. بىرنەشە جىلدار بويى قالىپتاسقان «تەحنولوگيا» مەن «بەينەلەۋ ونەرى» پاندەرى كىرىكتىرىلىپ، «كوركەم ەڭبەك» پانىنە اينالدى.

قازىرگى تاڭدا تاريحى تەرەڭ، رۋحى بيىك ۇلتتىق ونەرىمىزدى بولاشاق ۇرپاقتىڭ بويىنا سىڭىرۋگە 5-9 سىناپتاردا 7 ساعات قانا قاراستىرىلعان. ال، بالانىڭ ومىرگە قىزىعۋشىلىعى ەندى قالىپتاسىپ كەلە جاتقان باستاۋىش سىنىپتاردا «كوركەم ەڭبەككە» ءار سىنىپتا ءبىر ساعات، جىل بويىنا 34 قانا ساعات بەرىلگەن. جاس ءسابيدىڭ ويلاۋ قابىلەتىنىڭ دامۋىنا قول ماتوريكاسىنىڭ، ساۋساقتاردىڭ ۇشىمەن  جاسالاتىن تاپسىرمالار وڭ اسەر ەتەتىنى عىلىمي تۇرعىدان دالەلدەنىپ وتىرعان نارسە. ايتكەنمەن، ءبىلىمنىڭ نەگىزى بولاتىن باستاۋىش سىنىپتاردا «كوركەم ەڭبەك» ءپانى كوپ مەكتەپتەردە باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرىنە بەرىلگەن. ولار وسى ساعاتتاردى ماتەماتيكا، جازۋ ساۋاتتىلىعى ت.س.س. پاندەرگە پايدالانىپ، ساباق ءوز دەڭگەيىندە وتىلمەيتىنى جاسىرىن ەمەس. سوندا، «كوركەم ەڭبەك» ءپانى بويىنشا 1-9 سىنىپتار اراسىندا اپتاسىنا بارلىعى 11 ساعات قاراستىرىلىپ وتىر.

ال، ءبىلىمى مەن مادەنيەتى جوعارى تۇرعان فينليانديا، جاپونيا، سينگاپۋر، نورۆەگيا، قىتاي ەلدەرىندە ءبىلىم بەرۋ ساياساتىنداعى نەگىزگى باسىمدىق وزدەرىنىڭ ءتول مادەنيەتىن، ءداستۇرلى قۇندىلىقتارىن ساقتاي وتىرىپ، بىرەگەي ويلايتىن جەكە تۇلعانى تاربيەلەۋگە باعىتتالعان. مىسالى: جاپون ەلىنىڭ وقۋشىلارى «سۋرەت جانە سىزۋ» ساباعىن 1 سىنىپتان 6 سىنىپقا دەيىن اپتاسىنا 2 رەتتەن وقىسا، 5-12 سىنىپتاردا «ءۇي شارۋاشىلىعى» ءپانى جۇرگىزىلەدى. سوندا، ولاردىڭ وقۋشىلارى اتالمىش پاندەردى ءبىزدىڭ بالالاردان ەكى ەسە كوپ وقيدى.

بولاشاقتا بىلىمگە باسەكەلى ۇرپاق دايىنداپ، الدىڭعى قاتارلى ەلدەردىڭ اراسىنان كورىنۋ ءۇشىن،  ۇرپاعىمىزدى الدىمەن ۇلتتىق ءتول ونەرىمىز جانە مادەنيەتىمىزبەن سۋسىنداتىپ، رۋحاني قۇندىلىقتارعا تاربيەلەۋ ءبىلىم بەرۋ ساياستىنىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى دەپ تۇسىنەمىز.

ايتسە دە، «كوركەم ەڭبەك» ءپانىنىڭ اپتالىق ساعاتتارىنىڭ قىسقارۋىمەن قاتار كەلەسى ماسەلە تاعى باس كوتەردى. «ءبىلىم بەرۋدىڭ بارلىق دەڭگەيىنىڭ جالپىعا مىندەتتى ءبىلىم بەرۋ ستاندارتتارىن بەكىتۋ تۋرالى» قر  بىلىم جانە عىلىم  مينيسترلىگىنىڭ 2018 جىلعى 31 قازانداعى №604 بۇيرىعىنا 2020 جىلعى 5 مامىرداعى №182 بۇيرىعىمەن وزگەرىس ەنگىزىلىپ، ول بۇيرىقتىڭ 57-تارماعىندا: «سىنىپتى ەكى توپقا بولۋگە قالالىق ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا سىنىپتاردا ءبىلىم الۋشىلار سانى – 24 جانە ودان ارتىق، اۋىلدىق جەرلەردە ءبىلىم الۋشىلار سانى – 20 جانە ودان ارتىق بولعاندا:

1) وقىتۋ قازاق تىلىندە جۇرگىزىلمەيتىن سىنىپتاردا – قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى;

2) وقىتۋ ورىس تىلىندە جۇرگىزىلمەيتىن سىنىپتاردا – ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى;

3) شەتەل ءتىلى;

4) كوركەم ەڭبەك;

5) ينفورماتيكا;

6) دەنە شىنىقتىرۋ ساباقتارىن جۇرگىزۋ كەزىندە بولادى»، -دەپ جازىلعان.

وسى جەردە، «كوركەم ەڭبەك» ءپانى توپقا بولمەي وقىتىلسا ءبىلىم ستاندارتى تالاپتارى ورىندالماي قالاتىنى نە سەبەپتەن ەسكەرىلمەگەن؟ كۇنتىزبەلىك جوسپارلار مەن «كوركەم ەڭبەك» وقۋلىقتارى 5-9 سىنىپ ارالىعىندا «قىز بالالارعا ارنالعان» جانە «ۇل بالالارعا ارنالعان» بولىپ، ەكىگە بولىنەدى. وقۋلىقتا ەر بالالار مەن قىز بالالارعا ارنالعان تاپسىرمالار بالانىڭ ەرەكشەلىگەنە ساي وتە ءتيىمدى ەتىپ قۇراستىرىلسا دا، №604 ستاندارتقا ەنگىزىگەن وزگەرىستەردە، ولاردىڭ گەندەرلىك قۇقىقتارى ەسكەرىلمەي وتىر. سوندا، توپقا بولمەي وقىتىلاتىن بولسا، قىز بالالار سىنىپتىڭ ءبىر جاعىندا ءىس ماشيناسىمەن جۇمىس جاساپ، ەكىنشى جاعىندا ۇلدار توبى ءتۇرلى جونۋ ستانوكتارىمەن جۇمىس ورىنداۋلارى كەرەك بولادى. ءارى كىرىكتىرىلگەن ساباقتاردىڭ جوسپارلارى دا، وقۋلىق تا شىعارىلعان جوق. ەكى بىردەي تاقىرىپتى ءبىر ساباقتا ءوتۋ مۇمكىن بە!؟ ويتكەن جاعدايدا ءبىر 40 مينۋت ىشىندە ۇل مەن قىزعا قاتار تالاپقا ساي ساپالى ءبىلىم بەرە الامىز با؟ وسىنى تۇسىنە الماي وتىرمىز.

سونىمەن قاتار، بىلتىردان باستاپ 9 سىنىپتا وتەتىن «سىزۋ» ءپانى «گرافيكا جانە جوبالاۋ»  بولىپ وزگەرتىلدى. اتى وزگەرگەنمەن ءپان بۇرىنعى «سىزۋدىڭ» مازمۇنىن قايتالايدى. بىراق، ول 10-11  سىنىپتاردا جاراتىلىستانۋ باعىتىنا ستاندارتتى دەڭگەيدەگى تاڭداۋ ءپانى عانا رەتىندە بەرىلىپ وتىر. بۇل دا نەگىزگى مەكتەپتى بىتىرگەلى وتىرعان وقۋشىلارعا جاسالىپ جاتقان قيانات دەپ ويلايمىز. سەبەبى، 9 سىنىپتى بىتىرگەن بالانىڭ ءتۇرلى كوللەدجدەردىڭ «ديزاين»، «قۇرىلىس تەحنيگى» ماماندىقتارىنا بارۋىنا مۇمكىندىگى بولمايدى. ال، 10-11 سىنىپتارداعى «گرافيكا جانە جوبالاۋ» ءپانى تاڭداۋ ءپانى عانا بولعاندىقتان، بالا سانىنىڭ تولىمدىلىعىنا بايلانىستى ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن مەكتەپتەرىندە جۇرگىزىلمەيدى. ەلىمىزدى دامىتۋعا ۇلەس قوسار كوپتەگەن تەحنيكالىق ماماندىقتاردى يگەرۋدىڭ الدىڭعى الىپپەسى بولار «سىزۋ» ءپانى وسىنداي كۇي كەشۋدە. جانە دە بۇرىنعى 10-11 سىنىپتارداعى «تەحنولوگيا» ءپانى جويىلىپ، ورنىنا «كاسىپكەرلىك جانە بيزنەس نەگىزدەرى» ءپانى ەنگىزىلدى. زامان تالابىنا ساي وتە قاجەتتى ءپان بولعانىمەن بۇل ساعاتتار ءبىزدىڭ ەنشىمىزدە ەمەس. ءار مەكتەپتە ارقالاي تاريح، گەوگرافيا ت.ب. پاندەر مۇعالىمدەرىنىڭ قانجىعاسىنا بايلاندى.

ءبىز ءۇشىن بيىلعى وقۋ جىلىنداعى ەڭ كەلەڭسىز جاعداي، جوعارىدان كەلگەن قۇجاتتاردىڭ تۇسىنىكسىز نۇسقاۋلارى كەسىرىنەن، بۇكىل قازاقستان بويىنشا ءار مەكتەپتە «كوركەم ەڭبەك» ءپانى ماماندارىنىڭ ءبىر بىرلىگىنىڭ قىسقارۋعا ۇشىراۋى. اسىرەسە، اۋىلدىق جەرلەردە بالا سانى ازدىعىنا بايلانىستى ءپان مۇعالىمدەرى ماردىمسىز ساعاتپەن قالدى. ارينە، بۇل جاعداي قالا مەكتەپتەرىندە بايقالماۋى دا مۇمكىن. قازىرگى پاندەميا جاعدايىندا كوپتەگەن قاراپايىم وتباسىن مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن ەڭبەكاقى الاتىن ۇستازدار اسىراپ وتىرعانى جالعان ەمەس. «كوركەم ەڭبەك» ءپانى مۇعالىمدەرى جارتى «ستاۆكالارى» قىسقارىپ، سەرگەلدەڭگە تۇسۋدە. قانشاما وتباسىنىڭ اسىراپ وتىرعان بالا-شاعاسىنىڭ ناپاقاسى كەمۋدە. ونىڭ ۇستىنە بانكتەرگە نەسيە تولەي الماۋ مۇمكىندىگى تۋىنداپ وتىر. بۇل قازىر ەلىمىزدەگى توتەنشە جاعدايلار كەزىندە «كوركەم ەنبەك» ءپانى مۇعالىمدەرىنە جاسالىپ وتىرعان تازا قيانات دەپ بىلەمىز. ءپان مۇعالىمدەرى وتباسىن اسىراۋ ءۇشىن قورجىندارىن سۇيرەتىپ، ەل كەزىپ كەتۋ قاۋپىندە تۇر.

قۇرمەتتى اسحات قاناتۇلى!

سىزدەن ءوتىنىپ سۇرارىمىز، ەلىمىزدىڭ باس ۇستازى رەتىندە وسى ماسەلەلەردى شەشۋگە كومەكتەسىڭىز. جاڭا وقۋ جىلى قۇتتى بولسىن! ءبىزدى تولعاندىرىپ وتىرعان ماسەلەرلەر وڭ شەشىمىن تابادى دەپ ۇمىتتەنەمىز جانە كۇتەمىز.

قۇرمەتپەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەكتەپتەرىنىڭ «كوركەم ەڭبەك» ءپانى مۇعالىمدەرى.