قر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتى پارا العاندارعا  ەلەكتروندىق باقىلاۋ قۇرالدارى – «بىلەزىكتەردى» پايدالانۋدى باستادى. بۇل تۋرالى اگەنتتىك توراعاسىنىڭ تسيفرلاندىرۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى كومەكشىسى اسلان قۇسايىنوۆ مالىمدەدى. 

قۇسايىنوۆتىڭ سوزىنشە، اتالعان تاجىريبە العاش رەت قاراعاندى قالاسىنىڭ مامانداندىرىلعان تەرگەۋ سوتىنىڭ شەشىمىمەن قىلمىستىق ءىس بويىنشا كۇدىكتىگە قاتىستى «ءۇي قاماق» تۇرىندەگى بۇلتارتپاۋ شاراسىن تاڭداۋ كەزىندە قولدانىلعان.

اگەنتتىك بۇل بىلەزىكتەر ارقىلى كۇدىكتىلەر مەن ايىپتالۋشىلاردىڭ ورنالاسقان جەرىن تاۋلىك بويى مونيتورينگتەۋ جانە باقىلاۋ، كۇدىكتىلەردىڭ بۇلتارتپاۋ شارالارىنىڭ شارتتارىن بۇزۋ فاكتىلەرىنە جەدەل ارەكەت ەتۋگە جانە ولاردىڭ تەرگەۋدەن جانە سوتتان جاسىرىنۋ ارەكەتتەرىنىڭ الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتادى.

قۇرىلعى دەنەگە تاعىلاتىن ءپاسسيۆتى راديوەلەكتروندىق بىلەزىك بولىپ تابىلادى (كۇدىكتىنىڭ (ايىپتالۋشىنىڭ) اياعىنا ورناتىلادى). وندا كورپۋستى رۇقساتسىز الىپ تاستاۋعا جانە اشۋعا قارسى كىرىكتىرىلگەن باقىلاۋ جۇيەسى بار.

بىلەزىكتىڭ ۋىتتىلىق دەڭگەيى بويىنشا سايكەستىك سەرتيفيكاتى جانە قاجەتتى قاۋىپسىزدىك رەگلامەنتتەرى بار، ال ونىڭ سالماعى 80 گراممدى قۇرايدى. بۇل باقىلاۋداعى تۇلعانىڭ بىلەزىكتى كيۋىنىڭ قولايسىز جاعدايلارىن ەداۋىر ازايتادى.

ونى الىپ تاستاۋ نەمەسە ونىڭ تۇتاستىعىنا قانداي دا ءبىر تۇردە مەحانيكالىق اسەر ەتۋ ارەكەتى تۋرالى دەرەك باس ديسپەتچەرلىك پۋنكتكە جانە قىلمىستىق پروتسەستى سۇيەمەلدەۋگە جاۋاپتى ادامدارعا كەلىپ تۇسەدى.

باقىلاۋداعى تۇلعانى تەكسەرۋ قاجەت بولعان جاعدايدا جۇيەدە ونىڭ بيومەتريالىق دەرەكتەرىن تەكسەرۋ فۋنكتسياسى كوزدەلگەن.

تەرگەۋدەگى تۇلعالاردى باقىلاۋدىڭ ءوزى اۋماقتىق بولىمشەلەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتە وتىرا، اگەنتتىكتىڭ ورتالىق اپپاراتىنىڭ عيماراتىندا ورنالاسقان باس ديسپەتچەرلىك ورتالىق ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى.

بۇل رەتتە، جۇيە اكىمشىسى باتىرمانى باسۋ ارقىلى جۇيەنى سىرتقى سيپاتتامانى (facial recognition technology) جانە وبەكتىنىڭ داۋىسىن تانۋ ءۇشىن سۇراۋ سالۋدى اۆتوماتتى تۇردە جىبەرۋدى ىسكە قوسادى، سودان كەيىن جۇيە بۇل تۋرالى مۇددەلى تۇلعالاردى حاباردار ەتەدى.

باقىلاۋداعى تۇلعانىڭ رۇقسات ەتىلگەن پەريمەتردىڭ شەگىنەن تىس شىعۋى قاجەت بولعان جاعدايدا (مىسالى، قىلمىستىق قۋدالاۋ ورگانىنا كەلۋى), اكىمشى جول ءجۇرۋ باعىتىن ايقىندايتىن بولادى. بۇل وبەكتىنىڭ تىكەلەي قىزمەت ورنى بويىنشا قوزعالۋ جاعدايلارىنا دا قاتىستى.

جابدىق جيىنتىعىنا باقىلاناتىن تۇلعانىڭ كەز كەلگەن قۇقىققا قارسى ارەكەتتەرىن تىركەيتىن اكسەلەرومەترمەن جانە گيروسكوپپەن جابدىقتالعان قورعالعان ستانتسيا (سمارتفون نىسانىندا), ەلەكتروندىق بىلەزىك، راديوماياكتار كىرەدى.

كۇزەتپەن ۇستالماعان ادامدار ءۇشىن زاڭمەن بەلگىلەنگەن (قر قپك 137-بابى) شەكتەۋلەر بەلگىلەيتىن باسقا بۇلتارتپاۋ شارالارىمەن (ەشقايدا كەتپەۋ جانە ءتيىستى ەمەس مىنەز-قۇلىق تۋرالى قولحات، جەكە كەپىلگەرلىك، كەپىل جانە ءۇي قاماق) سالىستىرعاندا بىلەزىكپەن تۇلعانىڭ كارتادا ول بارۋعا تىيىم سالىنعان قوعامدىق جانە باسقا دا ورىنداردى (اۋەجايلار، بارلار جانە ت.ب.) ايقىنداۋ مۇمكىندىگى بار پەريمەترىن بەلگىلەۋ وڭاي.

«جوبانى قازاقستاندىق كومپانيا جۇزەگە اسىرعانىنا، ال تەحنيكالىق جانە باعدارلامالىق قۇرامداستاردىڭ ەرەكشەلىكتەرى حالىقارالىق بالامالاردان كەم تۇسپەيتىنىنە نازار اۋدارامىن»،-دەدى قۇسايىنوۆ.

Abai.kz