قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ءتىل ساياساتى كوميتەتى ش.شاياحمەتوۆ اتىنداعى «ءتىل-قازىنا» ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىنىڭ 2020 جىلعى 14 قازان كۇنگى ۇيىمداستىرعان وزگە ۇلت جاستارى اراسىنداعى رەسپۋبليكالىق ونلاين بايقاۋ وسىلاي دەپ اتالادى. 

بۇعان دەيىن ءۇش جىل قاتارىنان  «ءتىلدارىن» بايقاۋى دەپ اتالعان بۇل سايىس بيىلدان باستاپ «مەملەكەتتىك ءتىل – تاۋەلسىزدىك سيمۆولى» رەسپۋبليكالىق بايقاۋى اتالىپ اۋقىمىن كەڭەيتىپ وتىر. 

قاتىسۋشىلاردى قۇتتىقتاعان كوميتەت توراعاسى ادىلبەك قابا شارانىڭ ماڭىزىنا توقتالدى: «مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىنا وراي ءتىل ۇيرەنۋگە، ءتىلدى قولدانۋعا بارلىق جاعداي جاسالىپ جاتىر. مەكتەپ پەن جوعارى وقۋ ورىندارى عانا ەمەس، كامەلەتكە تولعان ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ءتىل مەڭگەرۋى ءۇشىن ارنايى وقىتۋ ورتالىقتارى جۇمىس جاسايدى. ءبىر ءتىل ۇيرەنگەن ادام جاڭا ءبىر الەم اشادى دەگەن ادەمى تۇسىنىك بار، سىزدەر بايقاۋعا قاتىسۋ ارقىلى كورەر كوكجيەكتەرىڭىزدى كەڭەيتىپ وتىرسىزدار، جاڭاعى ايتىلعان ۇعىم تۇرعىسىنان كەگەندە بۇل ارەكەتتەرىڭىزدى ەرلىك دەپ باعالاۋعا بولادى. بۇل – مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىن جوعارىلاتۋ ىسىنە، مەملەكەتتىك ءتىلدى رۋحاني-مادەني قۇندىلىق رەتىندە دارىپتەۋگە قوسقان ۇلەسىڭىز. ءتىل – جالىقپاي ۇيرەنگەن جاستىڭ جۇرەگىنە قۇيىلاتىن نۇر، ولاردىڭ بولاشاق ءومىرىنىڭ تەمىرقازىعى. كوبىڭىز وسى قاسيەتىڭىزدىڭ ارقاسىندا ەل يگىلىگى جولىندا ءارتۇرلى جاۋاپتى قىزمەت اتقارىپ كەلەسىز».

اقپاراتتىڭ، ينتەللەكتۋالدىق ءونىم مەن يدەيالاردىڭ ەركىن قوزعالىسى جاھاندانۋ فاكتورلارىنىڭ ءبىرى  بولىپ تابىلادى. ولاردى وركەندەتۋدە ءتىل بايلانىس قۇرالىنا اينالادى جانە جاھاندانۋ بارىسىنداعى تىلدەردىڭ ترانسفورماتسيالانۋىنا جول اشادى. 

قازاق ءتىلىنىڭ جاھاندانۋ كەزىندەگى ءرولىن كۇشەيتۋدىڭ نەگىزگى شارتتارىنىڭ ءبىرى – وزگە  ۇلت جاستارى اراسىندا قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس ءرولىن كەڭەيتۋ. وسى ماقساتتا ۇيىمداستىرىلعان ونلاين-دوداعا ەلىمىزدىڭ 14 وبلىسى مەن نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارىنان 21-35 جاس ارالىعىنداعى وبلىستىق جانە قالالىق ىرىكتەۋ كەزەڭدەرىنىڭ 17 جەڭىمپازى قاتىستى. 

ۇمىتكەرلەردىڭ ءتىلدى مەڭگەرۋ دەڭگەيى، جاۋاپتىڭ مازمۇندىلىعى مەن ەرەكشەلىگى، قازاق تىلىندە تازا سويلەۋىن باعالايتىن قازىلار القاسىنىڭ قۇرامى كىلەڭ «سەن تۇر، مەن اتايىن» تانىمال تۇلعالاردان تۇرادى. ولار:  «مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ پرەزيدەنتتىك قورى» ديرەكتورى عالىم، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ازات شاۋەەۆ, نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اسسيسەنت-پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى جازيرا اعابەكوۆا، نۇر-سۇلتان قالاسى جاستار ساياساتى باسقارماسى باسشىسى، نۇر وتان پارتياسى بيۋروسى مۇشەسى، ساياساتتانۋ عىلىمدارىنىڭ Phd دوكتورى داۋلەت كارىبەك،  جاستار تەاترىنىڭ اكتەرى، قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، كورەرمەنگە كوپتەگەن كينوفيلمدەردەگى باستى كەيىپكەرلەرى ارقىلى  جاقسى تانىس داۋرەن سەرعازين، «Kazakh Invest» ۇك» اق ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ باسشىسى نيكولاي پۋتيلين.

رەسپۋبليكالىق بايقاۋ ەكى كەزەڭنەن تۇردى. 

العاشقىسى كەزەڭ الدىن الا جىبەرىلگەن قاتىسۋشىلاردىڭ ءوزى تۋرالى 3 مينۋتتان اسپايتىن مەملەكەتتىك تىلدەگى بەينەماتەريالدان تۇرسا، كەلەسى بولىگىندە سونشا ۋاقىت ىشىندە قازاق ەلىنىڭ تاريحى مەن ۇلى تۇلعالارى، قازاق جەرى جانە ونىڭ ايماقتارى جونىندەگى ەكرانداعى ۇياشىقتاردا كورسەتىلگەن تاقىرىپتا وي تەربەۋى قاجەت.

قازىلار القاسىنىڭ قىزۋ تالقىلاۋىنان كەيىن بايگەنىڭ باس جۇلدەسى ورال قالاسى №26 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبىنىڭ باستاۋىش بۋىننىڭ قازاق ءتىلى ءپانى مۇعالىمى يرينا الەكساندروۆنا  سۋەتينانىڭ قانجىعاسىنا بايلاندى. ءبىرىنشى ورىنعا شىمكەنت قالاسى №3 ءورت ءسوندىرۋ ءبولىمى باستىعىنىڭ ورىنباسارى رومان الەكساندروۆيچ پيسمەنسكي لايىقتى دەپ تانىلدى.  ەكىنشى ورىندى قوستاناي وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتى، اقپارات جانە بايلانىس باسقارماسىنىڭ ينجەنەرى، پوليتسيا اعا لەيتەنانتى كيرا الەكساندروۆنا گارتمان جەڭىپ الدى. ءۇشىنشى ورىندى قىزىلوردا وبلىسى جالاعاش اۋدانى №31 مەكتەپ-گيمنازياسى اعىلشىن ءتىلى ءپانىنىڭ مۇعالىمى اليتا سەرگەەۆنا بوندارەنكو مەن اتىراۋ وبلىسى ماحامبەت اۋدانى، تالدىكول اۋىلى، تالدىكول ورتا مەكتەبىنىڭ «ساندىك قولدانبالى ونەر» ۇيىرمە جەتەكشىسى اسەمگۋل الەكساندروۆنا تاياپوۆا ءبولىستى.

 الماتى قالاسى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 2-كۋرس ماگيسترانتى گالينا سەرگەەۆنا دۋراچەنكو، الماتى وبلىسى قاراتال اۋدانى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى البينا بوريسوۆنا ميرونوۆالار ىنتالاندىرۋ سىيلىعىنا يە بولدى.

جەڭىمپازدار ارناۋلى ديپلوم، العىسحات جانە قارجىلاي سىيلىقتارمەن ماراپاتتالدى.

بايقاۋدى ۇيىمداستىرۋشىلار اتاپ كورسەتكەندەي، كەڭ بايتاق وتانىمىزدا ءبىر شاڭىراق استىندا تۇرىپ جاتقان ءاربىر قازاقستاندىق مەملەكەتتىك تىلدە سويلەپ، جازا السا – بۇكىل الەمگە قازاق ءتىلىنىڭ كەڭ قۇلاشتى الەۋەتىن تانىتا العانىمىز. سوندا عانا كۇندەلىكتى ومىردە قازاق تىلىندە سويلەسۋ مادەنيەتتىلىك پەن زيالىلىقتىڭ بەلگىسى بولىپ قابىلدانىپ، جاستار اراسىندا جوعارى مانگە يە بولادى;  اتا-بابادان ميراس قاسيەتتى تىلگە جاساعان ناعىز قامقورلىعىمىزدىڭ جارقىن كورىنىسى دەگەن وسى. 

بايقاۋعا قاتىسۋشىلار وسى ويعا ءتاستۇيىن بوپ بەكىپ تاراستى.

Abai.kz