قازاق عىلىمى مەن رۋحاني كەڭىستىگى اسا اۋىر قازاعا ۇشىرادى. موڭعوليانىڭ بايان-ولگي ايماعىندا تۇراتىن كورنەكتى  ءتىلشى عالىم، قازاق دياسپوراسىنىڭ ارداقتى اقساقالى، موڭعوليا عىلىم اكادەمياسىنىڭ ءبىرىنىشى دارەجەلى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، موڭعولياعا ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەر، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور بازىلحان بۇقاتۇلى سەكسەنگە قاراعان جاسىندا كەنەتتەن قايتىس بولدى.

بازىلحان بۇقاتۇلى  1932 جىلى  9 مامىر كۇنى موڭعوليا،  بايان-ولگي ايماعى تسەنگەل سۇمىنىندا قاقكول دەگەن جەردە تۋعان. 1960 جىلى موڭعوليا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ  فيلولوگيا فاكۋلتەتىن ۇزدىك تامامداعان. 1961 جىلى ۇلانباتىر قالاسىنداعى قازاق راديوسىنىڭ رەداكتورى جانە ديكتورى، 1961-1991 جىلدار ارالىعىندا موڭعوليا عىلىم اكادەمياسى ادەبيەت جانە ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىندا كىشى عىلىمي قىزمەتكەر، اعا عىلىمي قىزمەتكەر، باس  عىلىمي  قىزمەتكەر بولدى.

ول بار سانالى ءومىرىن ءتىل بىلىمىنە ارناعان مايتالمان مامان ەدى. عالىمنىڭ كوپتەگەن تەوريالىق ەڭبەكتەرى امەريكا، قىتاي، جاپونيا، رەسەي سەكىلدى ەلدەردە جارىق كورىپ، زەرتتەۋشىلەر تاراپىنان زور قۇرمەتكە يە بولدى. ول تۋرالى تس.دامدينسۋرەن، ن.ا.باسكاكوۆ، ت.د.سانجەەۆ، حۋا، ە.جانپەيىسوۆ، ق.سالعاراۇلى سەكىلدى بەلگىلى عالىمدار سالماقتى پىكىر بىلدىرگەن بولاتىن.

قازاق عىلىمى مەن رۋحاني كەڭىستىگى اسا اۋىر قازاعا ۇشىرادى. موڭعوليانىڭ بايان-ولگي ايماعىندا تۇراتىن كورنەكتى  ءتىلشى عالىم، قازاق دياسپوراسىنىڭ ارداقتى اقساقالى، موڭعوليا عىلىم اكادەمياسىنىڭ ءبىرىنىشى دارەجەلى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، موڭعولياعا ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەر، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور بازىلحان بۇقاتۇلى سەكسەنگە قاراعان جاسىندا كەنەتتەن قايتىس بولدى.

بازىلحان بۇقاتۇلى  1932 جىلى  9 مامىر كۇنى موڭعوليا،  بايان-ولگي ايماعى تسەنگەل سۇمىنىندا قاقكول دەگەن جەردە تۋعان. 1960 جىلى موڭعوليا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ  فيلولوگيا فاكۋلتەتىن ۇزدىك تامامداعان. 1961 جىلى ۇلانباتىر قالاسىنداعى قازاق راديوسىنىڭ رەداكتورى جانە ديكتورى، 1961-1991 جىلدار ارالىعىندا موڭعوليا عىلىم اكادەمياسى ادەبيەت جانە ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىندا كىشى عىلىمي قىزمەتكەر، اعا عىلىمي قىزمەتكەر، باس  عىلىمي  قىزمەتكەر بولدى.

ول بار سانالى ءومىرىن ءتىل بىلىمىنە ارناعان مايتالمان مامان ەدى. عالىمنىڭ كوپتەگەن تەوريالىق ەڭبەكتەرى امەريكا، قىتاي، جاپونيا، رەسەي سەكىلدى ەلدەردە جارىق كورىپ، زەرتتەۋشىلەر تاراپىنان زور قۇرمەتكە يە بولدى. ول تۋرالى تس.دامدينسۋرەن، ن.ا.باسكاكوۆ، ت.د.سانجەەۆ، حۋا، ە.جانپەيىسوۆ، ق.سالعاراۇلى سەكىلدى بەلگىلى عالىمدار سالماقتى پىكىر بىلدىرگەن بولاتىن.

پروفەسسور ب.بۇقاتۇلى ارعى توركىنى عاسىرلار قويناۋىنا كەتەتىن قازاق پەن موڭعول ءتىلىنىڭ سالىستىرمالى تاريحىن تىڭنان تۇرەن سالىپ  ۇزاق جىلدار بويى زەرتتەگەن، كەڭىرەك ايتقاندا تۇرىك-موڭعول تىلدەرىنىڭ تۋىستىق تامىرىن عىلىمي تۇرعىدان شىنايى تەكسەرگەن  بىردەن ءبىر التايست عالىم ەدى. ونىڭ 40 مىڭنان استام ءسوز قامتىعان "موڭعولشا-قازاقشا سوزدىگى" ولگي قالاسىندا 1984 جىلى جارىق كورۋى - جانكەشتى عالىمنىڭ ۇزاق جىلعى توگىلگەن تەرىنىڭ جەمىسى عانا ەمەس، ءتىلتانۋ عىلىمىنا قوسىلعان سۇبەلى ۇلەس بولاتىن.

بازىلحان بۇقاتۇلىنىڭ «موڭعول-قازاق تىلدەرىنىڭ سالىستىرمالى تاريحي گرامماتيكاسى» (1973), «قازاق جانە موڭعول ءتىلىنىڭ سينتاكسيسى» (1988), «قازىرگى موڭعول ءتىلىنىڭ اكادەميالىق گرامماتيكاسى» (1993), «كونە تۇرىك جازبا ەسكەرتكىشتەرى ءتىلىنىڭ مورفولوگيالىق قۇرىلىمى» (1984) سەكىلدى الپىستان استام ىرگەلى زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى، سونىمەن بىرگە جوعارى وقۋ ورىندارى مەن قازاق مەكتەپتەرىنە جازعان تىلگە ارنالعان  جيىرماداي وقۋلىقتارى ۋاقىت سىنىنان وتكەن جۇرتشىلىق تاراپىنىنا تەرەڭ سۇرانىسقا يە  قۇندى عىلىمي قازىنا دەۋگە بولادى.

«جاقسىنىڭ اتى ولمەيدى، عالىمنىڭ حاتى ولمەيدى» دەگەن اتالار ءسوزىن تايانىش ەتەمىز مۇندايدا. ارتىندا مول مۇراسى، مىڭداعان شاكىرتى بار، عىلىمي اسىل ويلدارىن العا وزدىراتىن ازات ەلى بار كورنەكتى عالىمنىڭ رۋحى وشپەيدى. باقۇل بول ابزال اعا، اسىل ۇستاز!

Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ ۇجىمى: داۋرەن قۋات، ايدوس سارىم، ءومىرجان ابدىحالىقۇلى، اردابەك سولداتبايۇلى، قر مەملەكەتتىك ورتالىق مۋزەيى ۇجىمى اتىنان نۇرسان ءالىمباي، دوسىمبەك قاتران، باباقۇمار حينايات، قر ۇعا م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى ۇجىمى اتىنان سەيىت قاسقاباسوۆ، سەرىكقازى قوراباەۆ، اقەدىل تويشانۇلى، قر ۇعا ا.بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتى ۇجىمى اتىنان مىرزابەرگەن مالباقوۆ، نۇرگەلدى ءۋالي، رۇستەمبەك شويبەكوۆ، ءالىمحان جۇنىسبەكوۆ، قايرات عابيتحان، ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنان زاردىحان قينايات، احمەت توقتاباي،سەرىك اجىعالي، اقىن-جۋرناليست قاۋىم اتىنان جۋكەل قامايۇلى، بەكەن قايراتۇلى، باقىتبەك ءبامىشۇلى،ەسەنگۇل كاپ، ىقىلاس وجاي، باۋىرجان قاراعىز، ەرەنعايىپ قۋانتايۇلى، جاندوس بادەلۇلى جانە ورالمانداردىڭ «اسار» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى اتىنان قايرات بوداۋحان سىندى ءتۇرلى سالادا (مەكەمەدە!) قىزمەت ەتەتىن ارىپتەس عالىمدارى، عىلىمداعى شاكىرتتەرى كوڭىل ايتادى.