"قىتاي پاسپورتىم جوعالىپ قالعان. ۋكراين سوتى مەنى قىتايعا قايتارماقشى. قىتايعا قايتسام، مەنى تۇرمە مەن ازاپ، قورلىق، ءولىم كۇتىپ تۇر. سوندىقتان مەنى قازاقستانعا الىپ كەتىڭىزدەرشى" دەلىنگەن اقپارات قۇرالدارىنان كومەك سۇراعان جازباسىندا.

7 قاراشا كۇنى تۇسىرىلگەن ۆيدەودا ەركىنۇلى ۋكراينا سوتىنىڭ ءوزىن قىتايعا قايتارۋ تۋرالى شەشىم شىعارعانىن ايتىپ، ءمان-جايدى باياندايدى.

ء"تورت كۇن قاماۋدا بولدىم. 4-كۇنى ءىستى سوتقا تاپسىردى. ماعان 4 مىڭ گريۆەن ايىپپۇل سالدى. قىتايعا دەپورتاتسيالاۋعا كەستى" دەيدى ەركىنۇلى ۆيدەودا.

بەينەجازبا ۋكراينانىڭ لۆوۆ قالاسىنداعى زاڭسىز جۇرگەن ازاماتتاردى ۇستايتىن ۋاقىتشا قاماۋ يزولياتورىنان تۇسىرىلگەنگە ۇقسايدى.

"جاس الاش" گازەتىنىڭ ءتىلشىسى توقتار جاقاشتىڭ ازاتتىققا ايتۋىنشا، ەركىنۇلى وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن WhatsApp ارقىلى شىعىپ، جاعدايدى تۇسىندىرگەن. ەركىنۇلى قازاقستان بيلىگىنەن ىقتيارحات الىپ، ازاماتتىققا ءوتىنىش تاپسىرامىن دەپ جۇرگەن كەزدە "قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىسىمىنا تاپ بولعانىن" ايتقان.

اقىرى تۇركياعا كەتۋگە ءماجبۇر بولعان، "سول جاقتان ەۋروپاعا جەتپەك بولىپ، كيەۆتىڭ بوريسپول اۋەجايىنا كەلگەندە قۇجاتتارىن جوعالتقان. ءسۇيتىپ، ۋكراين شەكاراشىلارىنا ۇستالعان". توقتار جاقاش ەركىنۇلىنىڭ ايتقاندارىن وسىلاي باياندايدى.

جەلىدە تاراعان ۆيدەودا ەركىنۇلى قازاقستانعا 2019 جىلى جەلتوقسان ايىندا كەلگەنىن، كيەۆكە بيىل قازان ايىندا جەتكەنىن ايتادى.

ازاتتىق ءتىلشىسى قازاقستان مەن ۋكراينانىڭ رەسمي ورىندارىنان ازىرگە جاۋاپ الا المادى. شىڭجاڭ قازاعى باردى دەلىنگەن الماتى وبلىسى سارقان اۋدانىنىڭ كوشى-قون باسقارما ماماندارى ەركىنۇلى تۋرالى سۇراقتارعا ناقتى جاۋاپ بەرمەدى.

ازاتتىق ءتىلشىسى سويلەسكەن كەيبىر زاڭگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، ەرسىن ەركىنۇلىنىڭ ۋكراينادان بوسقىن مارتەبەسىن سۇراۋ مۇمكىندىگى بار. وعان بۇۇ-نىڭ سول جاقتاعى بوسقىندار ءىسى جونىندەگى جوعارعى كوميسسارىنا دا حابارلاسىپ، كومەك سۇراۋىنا بولادى.

سوڭعى بىرنەشە جىلدا قىتايدىڭ شىڭجاڭ ايماعىنان بىرنەشە ەتنيكالىق قازاق قاشىپ كەلگەن. ولار سول جاقتاعى قىسىمعا شىداماي، قاشۋعا ءماجبۇر بولعاندارىن ايتقان. قازاقستان بيلىگى جاقىندا تورتەۋىنە بوسقىن مارتەبەسىن بەرگەن. ءبىر-ەكى جىل بۇرىن بوسقىن مارتەبەسىنە قول جەتكىزە الماعان سايراگۇل ساۋىتباي وتباسىمەن بىرگە شۆەتسياعا قونىس اۋدارعان ەدى.

بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ەسەبىنشە، 2017 جىلدان باستاپ شىڭجاڭدا تۇراتىن ءبىر ميلليونعا جۋىق ۇيعىر، قازاق، قىرعىز جانە باسقا دا مۇسىلمان "قايتا ساياسي تاربيەلەۋ" لاگەرلەرىنە قامالعان. پەكين بۇل ورىنداردى "تەرروريزممەن كۇرەس ورتالىعى" دەپ اتاعان. قۇقىق قورعاۋشىلار مەن كۋاگەرلەر لاگەرلەردە ازاپتاۋ، قىسىم جاساۋ، زورلىق-زومبىلىق، ءماجبۇرلى تۇردە جۇمىس ىستەتۋ سياقتى ادام قۇقىعىن ورەسكەل بۇزۋ فاكتىلەرى بارىن ايتادى.

بۇعان دەيىن لاگەرلەردە وتىرىپ شىققان قازاقتار قازاقستانعا ورالعان سوڭ شىڭجاڭداعى قۋدالاۋ جايلى دەرەكتەرىمەن بولىسكەن. ولاردىڭ ايتقاندارى الەمدىك باق بەتتەرىندە دە جاريالاندى. حالىقارالىق قاۋىمداستىق قىتايدىڭ شىڭجاڭداعى ساياساتىن ءجيى سىنايدى.

Abai.kz