جۋىردا قازاقستانداعى بۋكمەكەرلەردىڭ ءوزىن-ءوزى رەتتەيتىن ۇيىمى «تىنىس ال» جوباسىن قولعا الىپتى. جوبانىڭ ماقساتى – كوروناۆيرۋس ىندەتىنەن ساقتانۋ ءۇشىن مۇقتاج ازاماتتارعا كوپ رەت قولداناتىن بەتپەردەلەر سىيلاۋ.

قازاقستانداعى بۋكمەكەرلەردىڭ ءوزىن-ءوزىن رەتتەۋ ۇيىمىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى عالىمجان دۋامبەكوۆ مىرزا رەداكتسيا پوشتاسىنا اتالعان جوبا تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى بايانداعان ماقالاسىن جولداعان ەكەن. سونى وقىرمان نازارىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك.

عالىمجان دۋامبەكوۆ، قازاقستانداعى بۋكمەكەرلەردىڭ ءوزىن-ءوزىن رەتتەۋ ۇيىمىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى:

- كوروناۆيرۋستىڭ العاشقى تولقىنى باستالعان كەزدە بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەردىڭ باسشىلارى كوپ وتباسىعا كومەكتەسكەن بولاتىن. ولار وزدەرىنىڭ دوستارىنىڭ، تانىستاردىڭ، جاقىندارى مەن كورشىلەردىڭ اۋىرىپ جاتقانىنا بەي-جاي قاراي المادى. بىراق، مۇنداي كومەكتىڭ ءتيىمسىز ەكەنىن تەز ۇقتىق. ويتكەنى بىرەۋىنە جاردەم بەرىپ ۇلگەرگەنشە، تاعى ون ادام سىرقاتتانىپ جاتتى. ءبىز ءوز ورتامىزدا تىعىز قارىم-قاتىناستامىز. ال مۇندا ورتاق ءبىر عانا ماسەلە بار ول: كوروناۆيرۋس پەن كارانتين. ويلانا كەلە، بارلىعىمىز كۇشىمىز بەن قارجىمىزدى بىرىكتىرۋىمىز قاجەت دەپ شەشتىك. قاۋىمداستىق مۇشەلەرى بارلىعىمىز قوسىلدىق، اقشا جينادىق.

اۋەلگىدە جابدىقتار، وتتەگى باللوندارىن ساتىپ الىپ، اۋرۋحانالارعا تابىستاۋ تۋرالى وي تۋدى. بىراق ونىڭ ءبارى ءتيىمسىز بوپ شىقتى. سالالىق جابدىقتار اۋىرعان ادامدارعا عانا كومەكتەسەدى. ونىڭ ۇستىنە، مۇندا دا كوپتەگەن كەدەرگىلەر بولدى. بۇل جابدىقتاردىڭ بارلىعىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى قاتاڭ قاداعالايدى. كوپ قۇجاتتار قاجەت. سوندىقتان، ءبىز قاجەتتى قۇرال-جابدىقتى ساتىپ الىپ، ونى ەلگە اكەلسەك تە، قاعازداردى الۋ، سەرتيفيكاتتاۋ كەزەڭىندە، كەدەندە كەدەرگىلەرگە تاپ بولۋ قاۋپى بار ەدى.... ودان كەيىن، بۇل جابدىقتى اۋرۋحانالارعا تابىستاۋ كەزىندە دە كوپتەگەن قيىندىقتار تۋىنداۋى مۇمكىن. ءبىز ساتىپ العان اپپاراتتار ناۋقاستارعا دەر ۋاعىندا جەتە مە، تاعى سۇراق... سوندىقتان ءبىز قاراپايىم جولمەن ءجۇرۋدى شەشتىك. ول - مۇقتاج ازاماتتاردىڭ بارلىعىن ىندەتتەن قورعايتىن بەتپەردەلارمەن قامتاماسىز ەتۋ. بۇل اۋرۋدان ساقتانۋدىڭ ەڭ قاراپايىم ءتاسىلى.

قانداي بەتپەردە جاساۋ كەرەك؟ ءبىز ۇزاق ويلاندىق. ادەتتەگى ءبىر رەتتىك بەتپەردەلەر ساتىپ الۋ كەرەك پە، الدە كوپ رەت قولداناتىنىن تىگۋ كەرەك پە؟.. باسىندا ءبىر رەتتىك بەتپەردەلەرگە توقتالدىق. قالاداعى كەز-كەلگەن ايالدامانى بارىپ قاراڭىز، قولدانىلعان ماسكالار قوقىس جاشىكتەرىندە تولىپ جاتىر. الماتى كۇن سايىن 5 ميلليون بەتپەردە تۇتىنادى. ولار تابيعي ەمەس ماتەريالداردان جاسالعان، سوندىقتان، ولار وتە ۇزاق ءشىريدى. بۇل دەگەنىمىز ەكولوگياعا دا قاۋىپتى. تابيعاتتى لاستاۋ دەگەن ءسوز. ولاردى قازىر بارلىعىمىز تاعىپ ءجۇرۋىمىز كەرەك. سوندىقتان، بەتپەردەلەر پوليەتيلەن پاكەتتەرى سەكىلدى كۇندەلىكتى پروبلەماعا اينالدى. بەتپەردە كەەرك، بىراق ولاردى كەيىن جويىپ، قايتا وندىرۋگە تۋرا كەلەدى.

باعا جاعى دا تۇسىنىكسىز. بەتپەردەنىڭ ارزانداعانى راس. ءۇش قاباتتى ەڭ جاقسى دەگەن ماسكانىڭ ءوزى ءبىر كۇنگە عانا جارامدى. ال ءبىر رەتتىك ماسكالار بار بولعانى ەكى-اق ساعاتقا جارايدى. سودان كەيىن ونى تاستاۋ كەرەك. ياعني، جۇمىس ىستەيتىن ادامعا كۇنىنە كەم دەگەندە بەس ماسكا قاجەت.

قازىرگىدەي كوپ ءجۇرت جۇمىستان قىسقارىپ، اقشاسىن قالعان قيىن كەزەڭدە بۇل تىم كوپ ءارى تيىمسىزدەۋ... ەگەر ءسىز ءدال وسى ماسەلەگە تەرەڭىرەك ۇڭىلسەڭىز، باسقا دا فاكتىلەر انىقتالادى. ءبىزدىڭ ازاماتتاردىڭ كوپشىلىگى اي سايىن تەك قانا بەتپەردە ءۇشىن 3000 تەڭگە جۇمساي المايدى. سوندىقتان، كوپشىلىگى وڭايىراق جولىن ىزدەيدى. ول تۇسىنىكتى دە. حالىق قازىر بىرنەشە كۇن، ءتىپتى، بىرنەشە اپتا بويى ءبىر ماسكانى تاعادى. كوشەدە ءوتىپ بارا جاتقان ادامدارعا مۇقيات قاراڭىزشى، دەنى ەسكى ماسكالارىن تاعىپ العان. قالا تۇرعىندارىنىڭ جارتىسىع ءتىپتى جارتىسىنان كوبى سولاي ءجۇر. باستىسى ماسكا تاعىپ ءجۇرمىز كەرەك دەيدى. بولدى...

نەگىزىنەن بۇل بەتپەردەلەردى ءوز دەنساۋدىعىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنەن گورى دۇكەنگە بارۋعا نەمەسە قوعامدىق كولىككە وتىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى. ويتكەنى قوعامدىق ورىندارعا ماسكاسىز كىرگىزبەيدى. مۇنداي جاعدايدا قورعانۋ تۋرالى قايتىپ ايتا الامىز؟ بۇل ماسكالار وتە قاۋىپتى، ويتكەنى بىزگە ەشكىم جەكە قورعانىس قۇرالدارىن قالاي قولدانۋدى ۇيرەتپەيدى.

سودان ءبىز كوپ رەتتىك بەتپەردەلەر تاراتۋ تۋرالى شەشىمگە كەلدىك. ءبىزدىڭ تاپسىرىسىمىز بويىنشا ديزاينى جاسالدى. ول بەتپەردەلەر تاعۋعا ىڭعايلى بولۋى كەرەك. سوندىقتان تەك تابيعي ماتەريالدار تاڭدالدى. ول ادامدى تەك قورعاپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار ەستەتيكالىق تۇرعىدا ادەمىرەك بولسىن دەدىك. قازىر ءبىزدىڭ بەتپەردەلەر شىعىس قازاقستانداعى تىگىن فابريكالارىنىڭ بىرىندە تىگىلدى. ءبىرىنشى كەزەڭدە اسا كوپ ەمەس - بارلىعى 200 مىڭ دانا عانا...

«تىنىس ال» جوباسى قاشان وتەدى؟ بۇل قالالار ءۇشىن اسا وزەكتى بولعاندىقتان، ءبىزدىڭ ءىس-شارالار كوبىنەسە قالالاردا وتەدى. ءبىز تىكەلەي كوشەلەردە تاراتامىز. كىم ماسكاسىز جۇرسە، ءبىزدىڭ ەرىكتى وعان كەلىپ، ەكى ماسكا ۇسىنادى. ول تابيعي ماقتادان جاسالعاندىقتان، ونى جۋعا بولادى. الماتى مەن نۇر-سۇلتاننان باستايمىز. كەيىنىرەك جوبا ەلدىڭ باسقا قالالارىندا وتەدى. بىردە ءبىر ءىرى قالانى قالىس قالدىرمايمىز.

بۇل بەتپەردەلەردى ەرىكتىلەر تاراتادى. سونىڭ ىشىندە بۋكمەكەرلىك كەڭسەنىڭ قىزمەتكەرلەرى. ءبىزدىڭ ەرىكتىلەردى تانۋ وپ-وڭاي. ولار «دىشي.kz» دەگەن جازۋى بار قارا ماسكا تاعادى جانە قولعاپ كيەدى. ءبىز زەرتتەۋ جۇرگىزگەندە، ماسكانى تاراتاتىن ادام قاراپايىم كيىمدە بولۋى كەرەك ەكەن. قورعانىس كوستيۋمدەگى ادامدار كوپشىلىكتىڭ ۇرەيىن تۋعىزادى. ولاردىڭ قولىنان ەشكىم ەشتەڭە المايدى ەكەن. ءبىز «دىشي.kz» جوباسىنىڭ سايتىن اشتىق. سول جەرگە تىركەلە الاسىز نەمەسە سوندا كورسەتىلگەن تەلەفون نومىرىنە قوڭىراۋ شالساڭىز دا بولادى. ءبىزدىڭ قىز-جىگىتتەر سىزگە بارلىعىن ءتۇسىندىرىپ بەرەدى.

Abai.kz