باسپاناسىن ءزىلزالا قيراتىپ كەتكەن ورالمان سايلامقان قاۋاننىڭ وتباسى وسى كيىز ۇيدە تۇرىپ جاتىر. تەكەلى، الماتى وبلىسى. 2 شىلدە 2009 ج.

الماتى وبلىسىنىڭ تەكەلى قالاسىندا بولعان ءزىلزالادان زارداپ شەككەن تۇرعىندار ءوز بەتىنشە تاپقان ۋاقىتشا باسپانالاردا تۇرىپ جاتىر. بىراق ولار ءوز ءۇي-پاتەرلەرىنىڭ سۋىق تۇسكەنگە دەيىن قالپىنا كەلتىرىلەتىندىگىنە سەنىمدى ەمەس.
ماۋسىمنىڭ 13-ءى كۇنى تەكەلى قالاسىندا بولعان كۇشى 7 باللدىق جەر سىلكىنىسى 400 ميلليون تەڭگەنىڭ (2,7 ميلليون دوللار) زاردابىن اكەلدى. جارتى ايعا جۋىق ۇيلەر مەن اكىمشىلىك عيماراتتاردى تەكسەرىپ-زەرتتەگەن ۇكىمەت كوميسسياسى وسىنداي قورتىندى جاسادى. بۇلىنگەن عيماراتتاردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىسىنا كەرەكتى قارجى ماسەلەسى ءالى شەشىلگەن جوق.
كۇشتى ءزىلزالا قالاداعى ونداعان قۇرىلىس نىساندارىن قيراتىپ كەتكەن. تەكەلى اكىمىنىڭ ورىنباسارى گەننادي ساۆينوۆ كوميسسيانىڭ جۇمىسى جايىندا ازاتتتىق راديوسىنا بىلاي دەپ تۇسىنىكتەمە بەردى:
«ءزىلزالادان سوڭ ءبىز 15 توپ قۇرىپ، قالاداعى بارلىق كوشەلەردى ارالاپ، كەلگەن زارداپتىڭ كولەمىن، كىمگە قانداي كومەك قاجەتتىگىن انىقتادىق. تۇسكەن وتىنىشتەردى قابىلداپ، زەرتتەۋ جاسادىق. قازىر الگى 15 توپ باسقا باعىتتار بويىنشا جۇمىس ىستەپ جاتىر. الدىمەن ولار قانداي كولەمدە زارداپ كەلگەنىن انىقتادى، ەندى ولار، بيۋدجەتتىڭ قارجىلاندىرۋىن كۇتپەي-اق، قۇم، سازبالشىق، تسەمەنت سەكىلدى قۇرىلىس ماتەريالدارىن اكەلىپ جاتىر».
زارداپ شەككەندەردىڭ كوپشىلىگى بۇلىنگەن تۇرعىن-جايلاردى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن تەك قانا ءوز كۇشتەرىنە سەنۋگە تۋرا كەلە مە دەپ الاڭداۋلى. اسىرەسە زەينەتكەرلەر مەن مۇگەدەكتەر قاتتى ۋايىمداپ وتىر. كيىز ۇيدە تۇرىپ جاتقان ورالمان سايلامقان قاۋاننىڭ وتباسى ءزىلزالا قيراتىپ كەتكەن ۇيىنە كىرگىسى جوق، باسقا باسپانا سۇرايدى.
«ءوزىم دىمكاس اداممىن، ءۇيدى جوندەۋگە شامام كەلمەيدى. ءزىلزالادان سوڭ ءبىر ءتۇندى دالادا وتكىزدىك، ال كەلەسى كۇنى ءبىزدىڭ اۋلامىزعا وسى كيىز ءۇيدى قۇرىپ بەردى. كۇن سايىن كوميسسيا كەلىپ جاعدايىمىزدى كورىپ كەتەدى، ءتىپتى وبلىستان دا كەلدى. بىراق بۇل ءۇي ەندى تۇرۋعا جارامايدى دەپ ويلايمىن، سوندىقتان ماعان باسقا ءۇي بەرۋدى سۇراپ وتىرمىن»، – دەدى سايلامقان قاۋان ازاتتىق تىلشىسىنە.
الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆ ءزىلزالادان زارداپ شەككەندەرگە تەز ارادا جاردەم جاساۋعا ۋادە بەرگەن ەدى. الايدا سودان بەرى جيىرما كۇن وتسە دە، قارجى ماسەلەسى شەشىلگەن جوق. ءزىلزالادان بۇلىنگەن عيماراتتاردى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى تىم سوزىلىپ كەتە مە دەپ قورىققان تۇرعىندار ەندى قاراۋسىز قالعان ۇيلەرىندەگى مۇلىك-زاتتارىن سۇعاناق قولدان قورىپ-ساقتاۋدى ۇيىمداستىرۋدى بيلىك ورىندارىنان سۇراپ وتىر.
تەكەلى قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى عالىمجان ايباسوۆ زارداپ شەككەندەردىڭ دۇنيە-مۇلكىن كۇزەتۋ ماسەلەسى جايىندا ازاتتىق تىلشىسىنە بىلاي دەدى:
«ءبىز نەگىزىنەن تۇنگى مەزگىلدە كۇزەتۋ ءۇشىن ەكى قىزمەتكەر بولدىك. قولداعى بار كۇشتىڭ، پاترۋل توپتارىنىڭ كۇزەتىلەتىن ايماققا نەعۇرلىم جاقىنىراق بولۋىن ۇيىمداستىردىق. كۇزەت ۇيىمداستىرىلعان ساتتەن باستاپ قازىرگى كۇنگە دەيىن ول جەردە ۇرلىق، توناۋ وقيعالارى بولعان جوق».
بۇگىندە تەكەلى تۇرعىندارىنىڭ كوبى ءزىلزالادان كەيىن ەتەك-جەڭىن جيناي باستادى. زارداپ شەككەندەردىڭ كوپشىلىگى تۋىستارى مەن تانىستارىنىڭ كومەگىمەن ۋاقىتشا باسپانالاردا تۇرىپ جاتىر. بيلىك ۇسىنعان جاتاقحانالار بوس تۇر دەسە بولادى.
ادامداردى تولعاندىراتىنى جالعىز نارسە – سۋىق تۇسكەنشە بيلىك ولاردىڭ ءۇي-پاتەرلەرىن جوندەپ ۇلگەرە مە، جوق پا؟

ءاليا احمەديەۆا
«ازاتتىق» راديوسى 2 شىلدە 2009 جىل