ەلىمىزدە مەرزىمدى اسكەري قىزمەتكە شاقىرۋ جالعاسۋدا. كوكتەمگى اسكەرگە شاقىرۋ ناۋقانى اياسىندا 6700-دەن استام بوزبالا اسكەرگە اتتانادى.
كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيانىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن اسكەرگە شاقىرىلۋشىلار اسكەري بولىمگە كەلگەننەن كەيىن پتر-زەرتتەۋدەن ءوتىپ، ەكى اپتالىق كارانتينگە ورنالاستىرىلادى. ول ۋاقىتتا مەديتسينالىق تەكسەرۋ جانە الەۋمەتتىك-پسيحولوگيالىق قولداۋ كورسەتىلەدى.

اسكەردەگى قىزمەت – ءاربىر ەر ادامنىڭ ار-نامىسى مەن ۇستانىمىنىڭ ءىسى. «مەنىڭ اكەم جانە اعام اسكەردە قىزمەت ەتكەن. ەندى اسكەري پارىزىمدى ورىنداپ، وتان قورعاۋداعى مەنىڭ كەزەگىم كەلدى»، – دەيتىن ءار ازاماتتىڭ قاسيەتتى بورىشى.

ءۇش اپتا بويى جيىن اكىمشىلىگىنىڭ وفيتسەرلەرى مەن سەرجانتتارى شاقىرىلۋىشىلارعا اسكەري ءىستىڭ قىر-سىرىن ۇيرەتىپ، «اسكەري قىزمەت جانە اسكەري قىزمەتشىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭنىڭ ەرەجەلەرى مەن جالپىاسكەري جارعىلارمەن تانىستىرادى.

جاس تولىمدار وقۋ كۋرسىن اياقتاعاننان كەيىن، اسكەري انت قابىلدايدى. كوكتەمگى شاقىرۋ 2021 جىلعى 28 ماۋسىمدا اياقتالادى.
جالپى الدىمىزدا 7-مامىر «وتان قورعاۋشىلار كۇنى» كەلە جاتىر. ەلىمىزدىڭ بارلىق ايماعىندا قارۋلى كۇشتەرىمىزدىڭ ايبىندى اسكەرىنە دەگەن شەكسىز قۇرمەتتىڭ تاعى دا ارتا تۇسەتىن قاسيەتتى داتاسى بۇل. بارلىعى دا 1991 جىلى باستالعان ەدى. 1991 جىلى، اسكەرىمىزگە قاتىستى كەلەسىدەي شەشىمدەر شىعارىلدى: 25 قازان - قازاق كسر پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ «قازاق كسر قاۋىپسىزدىك كەڭەسىن قۇرۋ تۋرالى»، «قازاق كسر مەملەكەتتىك قورعانىس كوميتەتىن قۇرۋ تۋرالى» جانە «جولداس نۇرماعامبەتوۆتى تاعايىنداۋ تۋرالى» جارلىقتارى شىعارىلدى. وعان قازاق كسر مەملەكەتتىك قورعانىس كوميتەتىنىڭ توراعاسى قول قويدى. 10 جەلتوقسان - قازاق كسر-ءىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەپ وزگەرتۋ تۋرالى زاڭعا قول قويىلدى. 16 جەلتوقسان - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارعى كەڭەسى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» زاڭ قابىلدادى.

ارتىنشا 1992 جىل قازاقستان اسكەرىنىڭ تاۋەلسىز ەلدىڭ اسكەرى رەتىندە جاساقتاۋ ىسكە اسا باستادى. 13 قاڭتار - «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ شەكارا اسكەرلەرى تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. 10 قاڭتار - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ «ىشكى اسكەرلەر تۋرالى» زاڭى قابىلدانىپ، ىسكە اسا باستادى. 16 ناۋرىز - رەسپۋبليكالىق ۇلان قۇرۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىنا قول قويىلدى. رەسپۋبليكالىق گۆارديانىڭ ەكى پولكى اقمولا (نۇر-سۇلتان) جانە الماتىدا ورنالاسقان.
7 مامىر - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىن قۇرۋ تۋرالى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك قورعانىس كوميتەتىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنە اينالدىرۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىقتارىنا قول قويىلدى ، س.ق.نۇرماعامبەتوۆكە گەنەرال-پولكوۆنيك اسكەري اتاعىن بەرۋ تۋرالى جانە گەنەرال-پولكوۆنيكتى تاعايىنداۋ تۋرالى، ارتىنشا س.ق.نۇرماعامبەتوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس ءمينيسترى رەتىندە تاعايىندالدى. قىركۇيەك ايىنىڭ باسىندا قازاقستاننىڭ رەسەيمەن، وزبەكستانمەن، قىرعىزستانمەن جانە تاجىكستانمەن كەلىسىمدەرى بويىنشا تاجىكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋلى باداحشان وبلىسىنا رەسەيدىڭ شەكاراشىلارىن كۇشەيتۋ ءۇشىن 35-ءشى جەكە كۇزەتشىلەردىڭ دەسانتتىق-شابۋىلداۋ بريگاداسىنىڭ باتالونى جىبەرىلدى. ازامات سوعىسى جىلدارىندا تاجىك-اۋعان شەكاراسىن كۇزەتۋدى ءبىزدىڭ ساربازدارىمىز ابىرويمەن اتقارىپ، ءتىپتى 54 ازامات سول سوعىستا قازا تاپتى. 1 قاراشا - بۇرىنعى تۇركىستان اسكەري وكرۋگىنىڭ 40-ارمياسىنىڭ قۇرامالارى مەن بولىمدەرى نەگىزىندە شتاب-پاتەرى سەمەيدە ورنالاسقان قازاقستانداعى العاشقى ارميا كورپۋسى قۇرىلدى. كەيىنىرەك ونىڭ نەگىزىندە شىعىس اسكەري وكرۋگى قۇرىلدى، 2003 جىلدىڭ 13 قاراشاسىندا قازىرگى «شىعىس» ايماقتىق قولباسشىلىعى بولىپ قايتا قۇرىلعان ەدى.

25 تامىز - اسكەري انت جاسالدى جانە قابىلداندى. بۇل تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ قالىپتاسۋ جولىنداعى قارۋلى كۇشتەردە ءبىر جىل ىشىندە ىسكە اسقان رەفورمالار بولاتىن.
ەلىمىزدىڭ اسكەري باسقارۋ فۋنكتسياسى كەلەسىدەي نەگىزدە جۇزەگە اسادى. ونى اسكەر قاتارىنا ەندى شاقىرتىلىپ، بورىشىن وتەۋگە اتتاناتىن جاستار ءبىلۋى ءتيىس. سونىمەن اسكەري قىزمەت بىلاي جۇزەگە اسادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ جوعارعى باس قولباسشىسى - بۇل ەلدىڭ پرەزيدەنتى، ول اسكەري ۇيىمنىڭ قۇرىلىسىن، دايىندىقتارى مەن پايدالانىلۋىن، مەملەكەتتىڭ اسكەري قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، جالپى باسشىلىقتى جۇزەگە اسىرادى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى اسكەري قاۋىپسىزدىك جانە مەملەكەتتىڭ قورعانىسى تۋرالى زاڭدار قابىلدايدى، سوعىس جانە بەيبىتشىلىك ماسەلەلەرىن شەشەدى، قارۋلى كۇشتەردى بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋ بويىنشا حالىقارالىق مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋ ءۇشىن پايدالانۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى، حالىقارالىق شارتتاردى بەكىتەدى جانە دەنونساتسيالايدى. ال قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى قارۋلى كۇشتەردى قارۋمەن، اسكەري جانە ارنايى تەحنيكامەن جاراقتاندىرۋدى، ولاردى قارجىلىق جانە ماتەريالدىق قامتاماسىز ەتۋدى، قورعانىس، ازاماتتىق جانە اۋماقتىق قورعانىس مۇددەلەرى ءۇشىن ەل اۋماعىن جەدەل جابدىقتاۋدى ۇيىمداستىرادى، ستراتەگيالىق وبەكتىلەردىڭ تىزبەسىن ايقىندايدى فيزيكالىق قورعاۋعا، قارۋلى كۇشتەر شتاتىنىڭ سانىنا، بارلىق تابيعي رەسۋرستاردى قورعانىس قاجەتتىلىكتەرىنە بەرۋ جانە پايدالانۋ تارتىبىنە جاۋاپ بەرەدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس مينيسترلىگى قارۋلى كۇشتەردىڭ باس شتابى ارقىلى قارۋلى كۇشتەرگە بەيبىت ۋاقىتتا ورتالىقتاندىرىلعان باسشىلىقتى جۇزەگە اسىرادى، ەلدىڭ اسكەري قاۋىپسىزدىگى مەن قورعانىسىن قامتاماسىز ەتۋگە بايلانىستى مىندەتتەردى شەشەدى، نەگىزگى باعىتتاردىڭ دامۋىن ۇيلەستىرەدى. اسكەري رەفورمانى، قارۋلى كۇشتەردى دامىتۋ باعدارلامالارىن، ولاردىڭ قۇرىلىمى مەن شتاتتىق كۇشىن انىقتايدى، مەملەكەتتە ءبىرتۇتاس اسكەري-تەحنيكالىق ساياسات جۇرگىزەدى، حالىقارالىق اسكەري ىنتىماقتاستىقتى جۇزەگە اسىرادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ باس شتابى اسكەري رەفورمانىڭ نەگىزگى باعىتتارىن، قارۋلى كۇشتەردى قۇرۋ جانە دامىتۋ جوسپارلارىن، ولاردىڭ جەدەل، جاۋىنگەرلىك جانە جۇمىلدىرۋ دايىندىعىن ازىرلەيدى، قارۋلى كۇشتەردى پايدالانۋدى جوسپارلاۋدى ۇيىمداستىرادى جانە جۇزەگە اسىرادى. قورعانىس مۇددەسىندە ەل اۋماعىن جەدەل جابدىقتاۋ جوسپارىن جاسايدى. ءدال سول سياقتى اسكەري ادىستەرمەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋعا ارنالعان باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرامالارعا باسشىلىق جاسالادى - بۇلارعا مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ۇلتتىق ۇلانى، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك شەكارا قىزمەتى كىرەدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى كوميتەتى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگى توتەنشە جاعدايلار كوميتەتىنىڭ ازاماتتىق قورعانىستى باسقارۋ ورگاندارى.

مىنە، اسكەري باسشىلىق پەن قىزمەت وسىلاي ىسكە اسادى. ال ەلدىڭ قورعانىسىن ءوز موينىنا بورىش ەتكىسى كەلەتىن جاندار 28-ماۋسىمعا دەيىن وتان الدىنداعى بورىشىن وتەۋگە اتتاناتىنىنا سەنىمدىمىز.

Abai.kz