ەسىم-سويى كۇللى قازاققا بەلگىلى رەجيسسەر ءارى ستسەناريست ساتىبالدى نارىمبەتوۆ 75 جاسىنا قاراعان شاعىندا دۇنيەدەن ءوتتى.

ساتىبالدى (ساكەن) جالەلۇلى – كينودراماتۋرگ، كينورەجيسسەر، جازۋشى. 1946 جىلدىڭ 8 ناۋرىزىندا شىمكەنت وبلىسىنىڭ تۇركىستان اۋدانى اششىساي اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ماسكەۋ قالاسىنداعى مەملەكەتتىك كينەماتوگرافيا ينستيتۋتىن بىتىرگەن. 1984 جىلى جوعارى رەجيسسەرلىك كۋرستى بىتىرگەن. 1969 جىلدان «قازاقفيلم» ستۋدياسىندا ستسەناريست ءارى كينورەجيسسەر رەتىندە قىزمەت ەتتى. 1970 جىلدان – «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىنىڭ كينورەجيسسەرى بولدى. ول قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، «پلاتينالى تارلان» تاۋەلسىز سىيلىعىنىڭ يەسى، رەسپۋبليكاعا ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەر. فرانتسۋز كينواكادەمياسى سىيلىعىنىڭ يەگەرى، رەسەي، لاتۆيا، اۆستريا فەستيۆالدەرىنىڭ جەڭىمپازى، ەۋروپا كينوقايراتكەرلەرىنىڭ ارنايى سىيلىعىنىڭ يەگەرى بولدى.

فيلمدەرى:

2015 امانات (قازاقستان)
2008 مۇستافا شوقاي (روسسيا، قازاقستان)
2005 دالا ەكسپرەسى (قازاقستان)
2002  لايلانىڭ زارى (قازاقستان)
1998 ومپا (قازاقستان)
1994 جاس  اككوردەونيستىڭ ءومىرى (قازاقستان)
1990 سوزاقتاعى گاملەت نەمەسە مامايا كەرو
1987 اۋىلدان كەلگەن كۇيەۋ
1983 وسەننيە يزۆيليستىە دوروگي (جوعارى رەجيسسەرلەر كۋرسىنىڭ ديپلوم جۇمىسى)
1978 مەنىڭ بالالىق شاعىمنىڭ دون كيحوتى.

Abai.kz ۇجىمى قازاق كينوسىنىڭ كورريفەيى بولعان مارقۇمنىڭ تۋعان-تۋىستارىنا، ارىپتەستەرى مەن دوس-جاراندارىنىڭ قايعىلارىنا ورتاقتاسىپ، كوڭىل ايتامىز.

قاسىم امانجول:

«ايتىپ وتكەن اقىندا ارمان بار ما؟!» قازاق رەجيسسەرلەرىنىڭ اراسىندا ءار تۇسىرگەن كارتيناسىندا كوركەمدىك ىزدەنىسى كەسەك، كەيىپكەرىنىڭ جانىنا نازىك بويلاي العان، تاقىرىبى دا اكتۋال - ساتىبالدى اعا نارىمبەتوۆ ەدى. «سوزاقتان شىققان گاملەتى» ءبىر توبە، ءوزىنىڭ تاعدىرى بولسا كەرەك... ال ستاليندىك-سوۆەتتىك رەپرەسسيا قۇرباندارىنا ارنالعان ۇشتىگى: «قىزجىلاعان» (سەمەي پوليگونى كەسىرىنەن مۇگەدەك بولعان قىزدىڭ تراگەدياسى), «مۇستافا شوقاي» (شوقاي مەن الاش قايراتكەرلەرى بەينەلەنگەن), «امانات» (تاريحشى بەكماحانوۆتىڭ ءومىر جولى) كارتينالارىنىڭ ورنى بولەك... ساكەڭ جاقسى پروزاشى دا بولدى. كينو مەن دراماتۋرگيا سالاسىندا ساباق بەرگەن، شاكىرت وسىرگەنىن بىلەمىز. ومىردە ەلگەزەك پەيىل، بالاداي مىنەزىن ساقتاعان جاقسى، جايساڭ ادام ەدى. مازمۇندى، شىعارماشىل ءومىر ءسۇردى. باقۇل بولىڭىز...

ەرلان تولەۋتاي:

كەشەگى شاكەن اعا باستاعان ۇلى كيننوگەرلەردىڭ كوزىندەي بولىپ ورتامىزدا ءجۇرۋشى ەدىڭىز. اياۋلى اعامىز، قىسىلعاندا كەڭەس سۇرار اقىلشىمىز، ەدىڭىز. ارامىزدا قالقايىپ جۇرگەنىڭىزدى ەس كورۋشى ەدىك. «قازاقفيلمدە» «مۇرتىمىز كوككە شانشىلىپ» كەڭەس قۇرعان كۇندەرىمىز كەلمەسكە كەتكەنى مە؟! ەندى كىمدى تالىمگەر تۇتامىز، اعاتايىم-اۋ؟! ارمانىڭىز كوپ ەدى. سانسىز كەدەرگىلەر قولىڭىز بەن جولىڭىزدى قابات بايلاپ، ويعا العان فيلمدەرىڭىزدى تۇسىرە الماي جۇرگەنىڭىزگە قىنجىلۋشى ەدىڭىز. كەنەسارىنى تۇسىرەمىن دەپ سەگىز جىل سەرگەلدەڭ كەشكەنىڭىز كوز الدىمدا. اقىرى بۇل ارمانىڭىزعا جەتتپەدىڭىز، جەتكىزبەدى... كوز جاسىم تيىلار ەمەس. قوش، ساتىبالدى اعا! قوش، قازاق كينوسىنىڭ كورريفەيى!

اسقار نايمانتاەۆ:

قايران ساتىبالدى نارىمبەتوۆ اعام-اي! مەنى جازۋعا، كومەديا تۇسىرۋگە يتەرمەلەپ، شابىت بەرىپ ءجۇرۋشى ەدى. كەزىندە ءوزى گوگولدىڭ «جىندىنىڭ جازبالارىن» اۋدارعان ەكەن. سونى ماعان ويناتىپ، كينو تۇسىرگىسى كەلەتىن. ول اۋدارماسىن تاپپاي، مەن سايا قاسىمبەك اپكەمىزگە اۋدارتقانىمدى وقىپ، بالاشا قۋانىپ ەدى. «بالام وپەراتور بولادى، سوۆرەممەننىي تۇسىرەمىز، ءوزىڭ عانا وينايسىڭ، قاراۋسىز قالعان ءبىر جامان ءۇي تاپساق بولدى. كۇزدە قولعا الايىق. مەنىڭ جاڭا جوباما قارجى بولىنبەي تۇر، پوكا وسىمەن اينالىسامىز» - دەپ، اقىلداسىپ ءجۇر ەدىك...

ت.جۇرگەنوۆ اكادەمياسىندا اعامىنىڭ ءبىر كۋرسىنا ساباق بەرىپ، بۇرقىراتىپ تەمەكىمىزدى شەگىپ وتىرىپ ەك تالاي. «امانات» فيلمىنە پروباسىز پولكوۆنيكتىڭ ءرولىن بەردى. «اعا، سىزدە كاستينگ دەگەن بولماي ما؟» - دەسەم، «مولچي ۆ ترياپوچكۋ، بالا، سەن قازاققا كاستينگ وتپەيدى» - دەيتىن. جاڭا جوباسى دا تاريحي فيلم ەدى، «ءرولىڭ بار، دايىن ءجۇر، ىسقىرعاندا جەتىپ كەل» - دەگەن...

قادىرعالي كوبەنتايدىڭ كەشىندە قادىرعالي شىعارماشىلىعىن رەسەي مەن باتىس باردتارىنان دا جوعارى باعالاپ، كەرەمەت ءسوز سويلەپ، «اسقار، ماعان ۇمىتتىرما، مىنا جىگىتكە ۇلكەن رول بەرەم جاڭا فيلمدە» - دەگەندى ءجيى ايتاتىن... جانىڭىز جاناتتا بولسىن!

روزا مۇقانوۆا:

ءومىر... قارلىعا سەيسەن ءتىل شالدى...

ساكەن دۇنيەدەن كوشىپ كەتىپتى. مىناۋ جارىق جالعانعا جىپ-جىلى مەيىرىممەن سوڭعى رەت ءۇڭىلىپ ءبىر قاراعان بولار. «مونتاجدا كادرلار كەرەك!» - دەيتىن ادەتى بار ەدى. سوڭعى كادردە كىمدى، نەنى كورگىسى كەلدى ەكەن... ءوزى جازىپ، كينوعا ءوزى تۇسىرەتىن، ءوزىنىڭ تالانتىنا ءوزى كۇمانمەن قارايتىن دارابوز ءوتتى ومىردەن.

ساعىنىسىپ وتىرىپ، قاقتىعىسىپ قالاتىن دوس كەتتى ومىردەن. ساكەن - ساتىبالدى نارىمبەتوۆ!!!

شىعارماشىلىق الەمىڭە مەنىڭ «قىزجىلاعانىمدى» («موليتۆا لەيلى»), اكىم تارازيدىڭ «مۇستافا شوقايىن» ەنگىزدىڭ. سەن ءبىزدىڭ شىعارمالارىمىزعا وشپەس عۇمىر سىيلادىڭ. جانىڭ-جومارت، تالانتىڭ ەرەن ەدى. سەنىڭ ءومىرىڭنىڭ مۇڭىن دا، باقىتتى ساتتەرىن دە بىرگە بولىستىك. سەن كوپشىل ەدىڭ. سول كوپتى سوڭىڭا تاستاپ وزىپ كەتتىڭ. سەنىڭ اسىعىس كەتكەنىڭدى اكىم اعاڭا قالاي جەتكىزەمىن، ساكەن!

Abai.kz