الماتى وبلىسىندا جەمقورلىق پەن پاراقورلىققا قارسى كۇرەس شارالارى كۇشەيتىلۋدە. جەمقورلىق جايلاعان قوعامدا دامۋ دا، العا باسۋ دا بولمايتىنى انىق. سوندىقتان وبلىس قوعامنىڭ بارلىق سالالارى بويىنشا، ونىڭ ىشىندە دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم سالاسى، قىزمەت كورسەتۋ، اسكەري سالا، ساۋدا قاتىناسى جانە باسقا نەگىزدەردە جەمقورلىققا قارسى كۇرەستى كۇشەيتتى. جەمقورلىقپەن كۇرەستىڭ ەڭ باستاپقى نەگىزى ول حالىقتى قۇلاقتاندىرۋ، يدەولوگيالىق نەگىزدە جەتكىزۋ جانە ونىڭ زيانى مەن جازاسى جايلى ءتۇسىندىرۋ ەكەنى انىق.

الماتىداعى انتيكور ورتالىعى سايتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ قارجى جانە بيۋدجەت كوميتەتىنىڭ مۇشەسى يرينا سميرنوۆامەن تىكەلەي ەفير ءوتتى. دەپۋتات سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى جانە ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى سىبايلاس جەمقورلىققا دەگەن كوزقاراسى، حالىق الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگى تۋرالى پىكىرىمەن ءبولىستى، سىبايلاس جەمقورلىقپەن ءتيىمدى كۇرەسۋ ءۇشىن ونى جويۋ، الدىن الۋ جانە زاڭنامانى وزگەرتۋ بويىنشا ءوز ۇسىنىستارىن ايتتى.

دەپۋتات جاس ۇرپاقتى تاربيەلەۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى، ولاردىڭ بويىنا ادالدىق پەن جاۋاپكەرشىلىك پرينتسيپتەرىن ءسىڭىرۋ تۋرالى، سونداي-اق ولارعا دۇرىس ۇلگى كورسەتۋ مۇعالىمدەر ءۇشىن قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى.

«ءبىز جاقىندا بىلدىك، ءبىزدىڭ كەيبىر ارىپتەستەرىمىز، مۇعالىمدەر تەست تاپسىرۋ كەزىندە پاراقشالاردى (شپارگالكا) قولدانعان. مۇعالىم بەلگىلى ءبىر بىلىكتىلىككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن پاراقتى نەمەسە قانداي دا ءبىر زاڭسىز ادىستەردى قولدانسا، بۇل قازىردىڭ وزىندە مۇلدە دۇرىس ەمەس دەپ ەسەپتەلەتىنى تۇسىنىكتى. مەنىڭ ويىمشا ونداي مۇعالىمدەرگە قايتا تەست تاپسىرۋ مۇمكىندىگى بەرىمەۋى ءتيىس. ونداي مۇعالىم جۇمىسىن جالعاستىرا الماۋى ءۇشىن ولاردىڭ بىلىكتىلىگىن تومەندەتۋ قاجەت. اركىم بالالار مەن قوعام الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋى قاجەت»، - دەيدى يرينا سميرنوۆا.

مۇنداي كەزدەسۋدە وقۋ ورىندارىنداعى سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ الدىن الۋعا قاتىستى تالقى دا جاسالاتىنى انىق. دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، مەكتەپتەردە كادرلىق روتاتسيا بولۋى كەرەك، ويتكەنى ءبىر ادامدار ءبىر مەكتەپتە ديرەكتور، باس مۇعالىم نەمەسە ەسەپشى بولىپ ۇزاق جۇمىس جاساسا، وسى مەكتەپتىڭ قۇرىلىمدارىنداعى سىبايلاس جەمقورلىق قاۋپى جوعارى بولادى. تىكەلەي ەفيردە دەپۋتات اشىق بيۋدجەتتەردىڭ ينتەراكتيۆتى كارتاسىنىڭ جۇمىسىن جانە كارتانىڭ ءالى دە ناقتىلانۋىن قاجەت ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.

«ادامدار اقشانىڭ قايدا جانە نەگە جۇمسالعانىن ناقتى ءبىلۋ ءۇشىن ءار تيىندى شيفرلاۋ كەرەك» دەيدى ول.

جالپى العاندا بۇنداي كەزدەسۋلەر وبلىس دەڭگەيىندە دە ءوز جالعاسىن تاباتىن بولادى. سەبەبى جەمقورلىقپەن كۇرەس شارالارى ەشقاشان توقتاماۋى ءتيىس. ءبىلىم سالاسىنداعى جەمقورلىقپەن كۇرەس قازىرگى ۋاقىتتا قارقىندى تۇردە ارتۋدا. ول بىرىنشىدەن وبلىس ساياساتىنىڭ ۇستانىمى، ال ەكىنشىدەن قازىر تۇلەكتەردىڭ وقۋعا تاپسىرۋ ناۋقانى. سوندىقتان قانداي دا ءبىر بارماق باستى، كوز قىستى ساياساتى ىسكە اسپاۋى ءۇشىن، قىراعىلىق كۇشەيتىلگەن. قىركۇيەك ايىنان باستاپ ستۋدەنتتەر اراسىندا دا جەمقورلىققا قارسى شارالار سانى ەسەلەپ ارتادى. سەبەبى ستۋدەنتتەرگە پارا بەرۋ جانە پارا الۋدىڭ زيانىن ءتۇسىندىرۋ، جەمقورلىققا قارسى يممۋنيتەت قالىپتاستىرۋ ماڭىزدى. الماتى وبلىسىندا جوو مەن كوللەدج سانى وتە كوپ، دەمەك وتەتىن شارالار سانى دا از ەمەس دەگەن ءسوز.

ستۋدەنتتەر اراسىندا جەمقورلىققا قارسى تاربيەلىك ساعاتتارى، مەكتەپ وقۋشىلارىنان قارجى جيناۋعا قاتىستى تىيىمدى ءتۇسىندىرۋ، جاس تالاپكەرلەرگە ەمتيحان جانە باسقا كەزەڭدەردە پاراقورلىقتان اۋلاق بولۋ، ونداي جاعداي كەزدەسسە قايدا حابارلاسۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىندىرۋ ماڭىزدى بولىپ وتىر.

Abai.kz