قازاقستان رەسەيدىڭ «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىنىڭ 10 ملن دوزاسىن ساتىپ الدى. رەسەي كوروناۆيرۋسقا ۆاكتسينا تاۋىپ، ونى كلينيكالىق دەڭگەيدە العاش رەت سىناقتان وتكىزىپ، ارتىنشا ادامدارعا قولدانعان العاشقى ەلدەردىڭ ءبىرى سانالادى. الايدا رەسەي ۆاكتسينا فورمۋلاسىن تىڭشىلىق جولمەن باتىس ەلدەرىنەن العانى تۋرالى اقپاراتتار شىعۋدا.

ناقتىلاپ ايتقاندا، رەسەي تىڭشىلارى «Oxford/AstraZeneca» فارماتسەۆتيكالىق كومپانياسىنان ۆاكتسينا فورمۋلاسىن ۇرلاپ شىققانى بەلگىلى بولدى. ونىڭ ناقتى دالەلى بريتاندىق ارنايى كۇشتەر مەن قارسى بارلاۋ توپتارىندا بار. اتالمىش تاقىرىپتاعى ماقالا The Sun-دا باستى تاقىرىپقا اينالعانىنا مىنە ءبىر اپتانىڭ ءجۇزى بولدى.

«Cپۋتنيك V» مەن «AstraZeneca» ۆاكتسينالارى ەكى كومپونەنتتى بولىپ سانالادى. ادەنوۆيرۋستىق نەگىزدە ىسكە اساتىن ۆەكتورلىق ۆاكتسينالاردىڭ ىشكى قۇرىلىمى ۇقساس بولىپ كەلەدى. جاسالۋ جولىندا ايىرماشىلىق از. دەگەنگەن «سپۋتنيك V» ءوز قۇرامىندا ادامنىڭ ادەنوۆيرۋستارىن قولدانسا، «AstraZeneca» — شيمپانزەنىڭ ادەنوۆيرۋستارىن قولدانادى.

باسىلىمنىڭ ايتۋى بويىنشا بريتاندىق ارنايى كۇشتەر رەسەيلىك تىڭشىلار مەن حاكەرلەردىڭ زەرتحانالاردان كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينا فورمۋلاسىن ىزدەيتىنى جايلى اقپاراتتى قاجەتتى ورگاندارعا بەرگەنىن ايتادى. ۇلىبريتانيانىڭ ىشكى ىستەر ءمينيسترى دەميان حايندس اتالمىش ماسەلە بويىنشا ناقتى اقپارات بەرۋدەن باس تارتسا دا، سوڭعى ۋاقىتتا كيبەرشابۋىلداردىڭ ەسەلەپ ارتقانىن مويىندادى. The Sun رەسەيلىك بارلاۋ كۇشتەرى ۇلىبريتانيانىڭ زەرتحانالارىنان قۇپيا مالىمەتتەر ۇرلاعانىن انىقتادى، دەگەنمەن ول اقپاراتتاردىڭ نەگە قاتىسى بارىن ءبىلۋ قيىنعا سوعۋدا دەيدى.

دەميان حايندس بىلاي دەپ سۇحبات بەردى: «ءبىز مەملەكەتتىك قىزمەت وندىرىستىك جانە ەكونوميكالىق تىڭشىلىققا بۇرىلعان كەزەڭدە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. ءبىز قاۋىپتىلىك دەڭگەيى كۇن سايىن ارتىپ كەلە جاتقان ءتۇرلى شابۋىلدارعا ۇشىراۋدامىز. ولاردىڭ اۋقىمى ساعات سايىن ارتۋدا. اسا قۇپيا مالىمەتتەردى العىسى كەلەتىن، كەيدە ونى كوممەرتسيالىق باعىتتا قولدانۋدى قالايتىن وزگە ەلدەردىڭ قىسىمى مەن ارەكەتى ءبىر ءسات توقتاعان ەمەس».

2020 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا بريتاندىق ارنايى كۇشتەر بريفينگ بارىسىندا رەسەيلىك حاكەرلەر وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتحانالارىنا شابۋىل جاساعانىن مالىمدەگەن بولاتىن. بۇل بريتاندىق عالىمداردىڭ كەزەكتى ۆاكتسينانى سىناقتان وتكىزۋ مەرزىمىمەن سايكەس كەلگەن ەدى. وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتى مەن «AstraZeneسa» ءساۋىر ايىندا ۆاكتسينالارىن ادامدارعا قولدانا باستادى. ال ءبىر اي وتكەن سوڭ، رەسەيلىك عالىمدار COVID-19-عا قارسى ۆاكتسينا ويلاپ تاپقانىن جاريالادى.

رەسەيدىڭ ۆاكتسيناسىن ددسۇ تىركەمەي وتىر. وعان باستى سەبەپ ددسۇ تاراپىنان بارعان ينسپەكتورلار رەسەيدەگى ۆاكتسينا جاساۋ ورتالىقتارىنىڭ ساپاسىنا كوڭىلدەرى تولماعان. اتالمىش ورتالىقتار كوپتەگەن زاڭ بۇزۋشىلىقتار ارقىلى جۇمىس ىستەپ كەلگەن. سوندىقتان ددسۇ تاراپىنان رەسەيلىك ۆاكتسينالارعا سەرتيفيكات بەرۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ ۋاقىتشا توقتاتىلدى.

رەسەي تەك قانا مەديتسينا سالاسىندا ەمەس، سونىمەن قاتار، اسكەري سالادا حاكەرلىك شابۋىلدار جاساۋدى ارتتىرعان. بۇل تۋرالى ناتو-نىڭ 2021 جىلدىڭ ماۋسىم ايىنداعى ارنايى بايانداماسىندا ايتىلادى. ال اقش-تاعى سايلاۋعا كيبەرشابۋىلدار ارقىلى اسەر ەتپەك بولعانى حالىقارالىق داۋعا اينالىپ، ماسكەۋگە سانكتسيا سالىنعانى كۇنى كەشە عانا.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz