تاجىكستان بيلىگى قىتاي تاۋلى باداحشان اۆتونوميالىق وبلىسىندا اسكەريلەندىرىلگەن بازا سالادى، بىراق ول تاجىكستان قاۋىپسىزدىك كۇشتەرىنە تيەسىلى بولادى دەپ مالىمدەدى. بۇل تۋرالى "ازاتتىق" راديوسىنىڭ تاجىك ءتىلدى قىزمەتى حابارلادى.

اسكەري نىسان اۋعانستاندى تالىبتەردىڭ باسىپ الۋى قارساڭىندا، تاجىكستان ىشكى ىستەر مينيسترلىگى مەن قىتاي قاۋىپسىزدىك مينيسترلىگى اراسىنداعى كەلىسىم اياسىندا سالىنادى. تاۋىل باداحشان ايماعى قىتاي جانە اۋعانستانمەن شەكارالاس. سوندىقتان بۇل اسكەري نىساننىڭ ماڭىزى ۇلكەن دەيدى ساراپشىلار.

تاجىكستان ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ابدۋراحمون الامشوزودا 27 قازاندا پارلامەنتتە نىساننىڭ تاۋلى باداحشاننىڭ يشقاشىم اۋدانىنا قاراستى ۆاحان اۋىلىندا سالىناتىنىن حابارلاعان بولاتىن.

پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى توليبحون ازيمزودا بۇل ارنايى بازا تاجىكستاننىڭ ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە قارايتىنىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، بازانى سالۋ كەزىندە تاجىكستانعا قىتايدان اكەلىنەتىن بارلىق قۇرال-جابدىقتار مەن تەحنيكالار كەدەندىك باج سالىعىنان بوساتىلعان.

"قۇرىلىس بيۋدجەتى 55 ميلليون قىتاي يۋانىنا باعالانادى، بۇل شامامەن 100 ميلليون سومونيگە تەڭ", - دەدى دەپۋتات.

2019 جىلى Washington Post گازەتى جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ سوزدەرى مەن ايماقتىڭ سپۋتنيكتىك سۋرەتتەرىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ، قىتايدىڭ قۇپيا اسكەري بازاسى تاجىكستاننىڭ تاۋلى باداحشان اۆتونوميالىق وبلىسىنىڭ مۋرعاب اۋدانىندا ورنالاسقانىن حابارلاعان ەدى. اقش اقپارات قۇرالدارى رەسمي ايتىلماسا دا، بەيرەسمي تۇرعىدان بىرنەشە ءجۇز قىتاي اسكەرىنىڭ تاجىكستاندا بار ەكەنىن جازعان بولاتىن.

"تاجىكستانداعى بازانىڭ سپۋتنيكتىك سۋرەتتەرى ونىڭ ەكى بلوك عيماراتتان جانە بىرنەشە قازىلعان ورلار مەن بەكىنىستەردەن تۇراتىنىن كورسەتەدى. عيماراتتار كەشەنى اۋعانستانمەن شەكاراعا جاقىن جەردە ورنالاسقان جانە اسكەري بەكىنىستەر اۋعانستاننان تاجىكستانعا اپاراتىن نەگىزگى جولدى باقىلاۋدا ۇستاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى", - دەلىنگەن ماقالادا.

Washington Post گازەتى مۋرعابتاعى بازاردا اسكەري كيىم كيگەن قىتايلىق ساربازداردى سۋرەتكە ءتۇسىرىپ، جاريالاعان. ولاردىڭ كيىمدەرىندەگى بەلگى ساربازداردىڭ  شىڭجاڭدا ورنالاسقانىن بولىمشەگە تيەسىلى ەكەنىن كورسەتەدى. بۇل وسىدان ەكى جىل بۇرىنعى زەرتتەۋ جۇمىسىندا انىق ايتىلدى.

قازىرگى ۋاقىتتا تاجىكستان بيلىگى ورتالىق ازيا ەلدەرى بويىنشا اۋعانستانداعى تالىبتەرگە قارسى جالعىز ەل بولىپ قالۋدا. ونىڭ باستى سەبەبى تالىبتەردىڭ اۋعانستاندا ەتنيكالىق الۋاندىقتى ەسكەرمەي، بىرجاقتى ساياسات ۇستانۋىندا. نەگىزگى قۇرامىن پۋشتۋندار قۇرايتىن "تاليبان" ۇيىمى تاجىك، حازار جانە وزبەك ۇلتتارىنىڭ مۇددەلەرىن ەسكەرمەۋدە. بۇل دۋشانبەگە ۇنامايتىنىن بىرنەشە مارتە تاجىك بيلىگى انىق مالىمدەگەن ەدى.

بۇگىندە بەيجىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرىنە ينۆەستيتسيا قۇيۋشى باستى ويىنشىنىڭ بىرىنە اينالدى. اسىرەسە تاجىكستاننىڭ تاۋ-كەن وندىرىسىنە بەيجىڭ قىرۋار قارجى سالدى، ال رەسمي دۋشانبەنىڭ قىتاي الدىنداعى قارىزىنان قۇتىلاتىن مۇمكىندىگى از. سوندىقتان ءتۇرلى ءتيىمسىز شارتتارعا كونۋگە ءماجبۇر. ەگەر قىتاي بيلىگى تاجىكستاندا اسكەري بازا سالۋدى باستاسا، وندا بۇل قىتايدىڭ ورتالىق ازياعا دەگەن ەكونوميكالىق قىزىعۋشىلىعىمەن قاتار، ساياسي قىزىعۋشىلىعى دا ارتا ءتۇستى دەگەندى اڭعارتادى،

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz