دۇيسەنبى, 28 قازان 2024
جاڭالىقتار 3083 0 پىكىر 2 تامىز, 2012 ساعات 09:51

ءومىرجان ابدىحالىقۇلى. «ا» قايدا؟

وليمپيادا ويىندارى قىزعان سايىن قازاقتىڭ نامىسىن شاباقتايتىن، «وسى عوي ەندى» دەگىزەتىن جايتتەر دە كوبەيىپ جاتىر.

ءا، دەگەندە تۋىمىزدى ۇڭىرەيتىپ تەسىپ تاستاعان الدەبىر اسىرەقيالي اعىلشىن سۋرەتشىسىنىڭ «ونەر تۋىندىسىنا» تاپ بولدىق. وزگە ەلدەردى قايدام، ءبىز ءۇشىن بۇل قورلىق! ءسويتىپ، تەسىك تۋدان شىققان شۋ الەۋمەتتىك جەلىلەردە تالقىعا ءتۇسىپ، ونداعى جۇرت جاپپاي قارسىلىق كورسەتتى. ارتىنشا بۇل ماسەلەنى «اقجول» پارتياسىنىڭ توراعاسى، دەپۋتات ازات پەرۋاشەۆ مەملەكەتتىك حاتشىنىڭ نازارىنا قاراتىپ جانە ايتتى.

ازىرگە حاتشىدان حابار جوق. ءدال وسى دوڭگەلەنگەن ويىعى بار تۋعا قاتىستى ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم «اراشا.كز» سايتىنا بەرگەن سۇحباتىندا: «ماسەلەن، ءبىزدىڭ لوندونداعى ەلشىلىك الەم ەلدەرىنىڭ تۋلارىن ويىپ ەكسپوزيتسيا جاساعاندارعا: «قۇرمەتتى ازاماتتار، سىزدەردىڭ شىعارماشىلىق ەركىندىكتەرىڭىزدە داۋىمىز جوق. بىراق بولاشاقتا ءبىزدىڭ نە باسقا ەلدەردىڭ رامىزدەرىمەن ويناۋدىڭ قاجەتى شامالى. ونى اركىم ارقالاي ءتۇسىنۋى مۇمكىن. مىسالى، كەزىندە دانيالىق سۋرەتشىنىڭ پايعامبارىمىزعا جاساعان كاريكاتۋراسى اينالىپ كەلگەندە ۇلكەن داۋ تۋعىزدى، قاقتىعىستارعا الىپ كەلدى. سول سياقتى جاڭاعىداي «ونەردى» تۇسىنەتىندەر دە، تۇسىنبەيتىندەر دە بولادى» دەسە، ۇيىمداستىرۋشىلار وعان قۇلاق اسادى دەپ ويلايمىن»، - دەپتى. ءدال ايتىلعان ءسوز. تەك ەلشىلىكتەن ەستىر قۇلاق تابىلسا...

وليمپيادا ويىندارى قىزعان سايىن قازاقتىڭ نامىسىن شاباقتايتىن، «وسى عوي ەندى» دەگىزەتىن جايتتەر دە كوبەيىپ جاتىر.

ءا، دەگەندە تۋىمىزدى ۇڭىرەيتىپ تەسىپ تاستاعان الدەبىر اسىرەقيالي اعىلشىن سۋرەتشىسىنىڭ «ونەر تۋىندىسىنا» تاپ بولدىق. وزگە ەلدەردى قايدام، ءبىز ءۇشىن بۇل قورلىق! ءسويتىپ، تەسىك تۋدان شىققان شۋ الەۋمەتتىك جەلىلەردە تالقىعا ءتۇسىپ، ونداعى جۇرت جاپپاي قارسىلىق كورسەتتى. ارتىنشا بۇل ماسەلەنى «اقجول» پارتياسىنىڭ توراعاسى، دەپۋتات ازات پەرۋاشەۆ مەملەكەتتىك حاتشىنىڭ نازارىنا قاراتىپ جانە ايتتى.

ازىرگە حاتشىدان حابار جوق. ءدال وسى دوڭگەلەنگەن ويىعى بار تۋعا قاتىستى ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم «اراشا.كز» سايتىنا بەرگەن سۇحباتىندا: «ماسەلەن، ءبىزدىڭ لوندونداعى ەلشىلىك الەم ەلدەرىنىڭ تۋلارىن ويىپ ەكسپوزيتسيا جاساعاندارعا: «قۇرمەتتى ازاماتتار، سىزدەردىڭ شىعارماشىلىق ەركىندىكتەرىڭىزدە داۋىمىز جوق. بىراق بولاشاقتا ءبىزدىڭ نە باسقا ەلدەردىڭ رامىزدەرىمەن ويناۋدىڭ قاجەتى شامالى. ونى اركىم ارقالاي ءتۇسىنۋى مۇمكىن. مىسالى، كەزىندە دانيالىق سۋرەتشىنىڭ پايعامبارىمىزعا جاساعان كاريكاتۋراسى اينالىپ كەلگەندە ۇلكەن داۋ تۋعىزدى، قاقتىعىستارعا الىپ كەلدى. سول سياقتى جاڭاعىداي «ونەردى» تۇسىنەتىندەر دە، تۇسىنبەيتىندەر دە بولادى» دەسە، ۇيىمداستىرۋشىلار وعان قۇلاق اسادى دەپ ويلايمىن»، - دەپتى. ءدال ايتىلعان ءسوز. تەك ەلشىلىكتەن ەستىر قۇلاق تابىلسا...

الايدا، وليپميادا «قىزىقتارى» تەسىك تۋمەن تىنار ەمەس. اعىلشىندارعا رەنجىپ وتىرعاندا، وزىمىزدىكىلەردىڭ سوراقىلىعىن كورگەندە كىرەرگە تەسىك تاپپادىق (اتتەڭ، لوندون الىس بولدى. ايتپەسە، اعىلشىندار ويعان تۋدىڭ تەسىگىنە كىرىپ كەتەر مە ەدىك، قايتەر ەدىك؟!).

ءبىزدى جەرگە قاراتقان مەملەكەتتىڭ «KAZAKHSTAN» اتاۋىنان ءتۇسىپ قالعان «ا» دەگەن ءارىپ بولدى. اۋىراتلەتيكادان قازاقستان قۇراماسى ترەنەرلەرىنىڭ ءبىرىنىڭ ۇستىندەگى فۋتبولكاداعى جازۋ «KAZAKHSTAN» ەمەس، «KZAKHSTAN» بولىپ جازىلعانىن بۇكىل الەم كوردى.  ال،  ەلدىڭ اتاۋى قاتە جازىلعان كيىمدى كيگەن كىسىنىڭ قاپەرىنە ەشتەڭە كىرىپ شىعار ەمەس. لوندوننىڭ تورىندە، ايداي الەمنىڭ الدىندا وي دا تۇك جوق، ءماز بولىپ شاپقىلاپ ءجۇر. تىم قۇرىعاندا، كيىم كيەردە بادىرايىپ تۇرعان جازۋعا كوزى تۇسپەدى مە ەكەن الگى جازعاننىڭ دەگەن ويعا قالدىق. كىم ءبىلسىن، مۇمكىن وعان جانە ونىڭ كومانداسى مەن سەرىكتەرىنە مەملەكەت اتىنىڭ قاتە جازىلعاندىعىنان وليمپيادانىڭ قىزىعى قىمبىت شىعار...

حوش، بولار ءىس بولدى. ەندى وسىعان جاۋاپتى ادامدارعا كەلەيىك.

ۇشتى-كۇيلى جوعالعان «ا» ءارپىنىڭ داۋى ەلگە جەتتى. ءسويتىپ، سپورت جانە دەنە شىنىقتىرۋ ءىسى جونىندەگى اگەنتتىك دەرەۋ «ا»-عا ىزدەۋ سالىپ، قىزمەتتىك تەكسەرىستى باستاپ كەپ جىبەردى. سويتسەك، وليمپيادا كيىمدەرىن تىگىپ، دايىنداعانداردىڭ سانى كوپ بولىپ شىقتى. ياعني، اياق كيىمدى ءبىرى، شۇلىقتى كەلەسى بىرەۋ تىككەن. اركىم تىككەن كيىمدەردى اگەنتتىكتىڭ تەحنيكالىق ءھام ماتەريالدىق بولىمىندە ىستەيتىن قىزمەتكەرلەرى تۇگەل تەكسەرىپ الماعان ەكەن. سونىڭ كەسىرىنەن «ا» «قولدى بولعان». بۇل - جىل بويى قىرۋار قاراجات ءبولىنىپ، قاپتاعان قالىڭ ادام جۇمىلىپ ىستەگەن جۇمىستىڭ «ناتيجەسى».

سونىمەن،«ا» قارپىنىڭ جوعالۋىنا كىم كىنالى بولىپ شىقتى دەيسىز عوي؟ قويماشى كىنالى بولىپ شىقتى. «قىرسىق» قىلعاندا وليمپياداشىلار اتتانار قاربالاس ساتتە بۇرىنعى قويماشى جۇمىستان كەتىپ، جاڭا قويماشى كەلە قالعان عوي. مىنە، سول قويماشى كىلتيپانى بار كيىمدەردى سپورتشىلارعا تاراتىپ كەپ جىبەرگەن. ءانۇراندى جاتتاي الماي جەرگە قاراتىپ جۇرگەن سپورتشىلاردان كيىمدەگى جازۋدىڭ قاتەلىگىن نەگە بايقامادىڭ دەپ سۇراۋ - كەرەڭگە ۇرسىپ، سوقىرعا جول نۇسقاعانمەن بىردەي.

قويماشىنىڭ كىنالى بولىپ شىعۋى  - ءبىزدىڭ قوعام تالاي كۋا بولعان وسى تەكتەس جاعدايلاردا مەملەكەتتىك جاۋاپتى قىزمەتتەگى لاۋازىم يەلەرىنىڭ بەتتەرى بۇلك ەتپەي جاسايتىن بەتسىز تىرلىكتەرىنىڭ ءبىر پاراسى. شەنەۋنىكتەر (ۇلكەنى دە، كىشىسى دە) جانە شولاق باستىقتار وزدەرىنە شاڭ جۋىتپاس ءۇشىن الدار كوسەنى الداپ سوعىپ، قوجاناسىردى قۇم قاپتىرادى. قوعام سولاردىڭ وتىرىگىنە سەنىپ وتىرادى. ال، ولاردىڭ وتىرىگىن رەسمي بيلىك ەشقاشان اشكەرەلەگەن ەمەس! كەرىسىنشە، وتىرىگىن شىنداي ەتىپ رەسمي ۇستانىمىن ءبىر-اق بىلدىرەدى. سەنسەڭدە - سول، سەنبەسەڭ دە سول - قويماشى كىنالى.

سوسىن مەملەكەتتىڭ يميدجىنە، حالىقارالىق بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرەتىن ىستەر مەن ەل ىشىندەگى وسىعان ۇقساس ماسەلەلەردى ۇكىمەت ەشقاشان تالقىعا سالىپ، تالداپ، كەلەشەكتە بولدىرماۋدىڭ قامىن جاساعان دا ەمەس. ۇكىمەتتىڭ بار ءىسى - قورعانسىز قويماشىنى تاۋىپ، سونى كىنالى دەپ جاريالاۋ. سونىمەن ءىس ءبىتتى.

اينالىپ كەلگەندە، مۇنىڭ ءبارى ءاربىر ازاماتتىڭ، سپورتشىنىڭ ىشكى مادەنيەتىنە، وتانعا، مەملەكەتكە دەگەن قۇرمەتىنە كەلىپ تىرەلەدى. بۇل تۇرعىدا ايدوس سارىم مىرزانىڭ ايتقاندارىمەن تولىق كەلىسۋگە بولادى: «مەملەكەتتىك رامىزدەردى قۇرمەتتەۋ زاڭنىڭ ايقىندىعىمەن قاتار ازاماتتىق، ادامي مادەنيەتتى تالاپ ەتەدى. ونىڭ ءبىر كۇندە قالىپتاسپايتىنى انىق. بۇگىنگى ايتىلىپ وتىرعان سىندار، دەپۋتاتتاردىڭ ساۋالدارى، جۋرناليستەردىڭ، قاراپايىم ازاماتتاردىڭ ايتىپ-جازعاندارى - وسى مادەنيەت ءۇشىن كۇرەستىڭ كورىنىستەرى. تالاي ەلدەر وسىندايدى باسىنىن وتكىزدى. بىزدەر دە وسى جولمەن كەلە جاتىرمىز».

ءيا، بىراق، تالاي ەلدەر باسىپ ءوتىپ، تاپتاۋرىن بولعان جولداردى تاپتاي بەرگەننەن نە ۇتامىز؟..

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر