«ۆىحود ك موريۋ» تەلەگرام ارناسى «پاندورا قۇجاتتاماسىنا» قاتىستى مالىمەتتەردى جاريالادى. اتالعان ارنا ءوزىن «قازاقستاندىق قوعام تۇلعالارىنىڭ دۇنيە-مۇلكى، ازاماتتىعى، جەكە ۇشاقتارى مەن ياحتالارى تۋرالى ەڭ سەنىمدى، تەكسەرىلگەن اقپارات كوزدەرىنەن الىپ جازاتىن ارنا»، - دەپ كورسەتكەن.

«حالىقارالىق جۋرناليستىك زەرتتەۋ كونسورتسيۋمى (ICIJ)» وفشورلىق كومپانيالاردىڭ كەيبىر مالىمەتتەرىنە قول جەتكىزگەن. ونى «پاندورا قۇجاتتاماسى» دەپ اتاعان.  مۇندا الەمدەگى ەڭ قۇپيا يۋريديكتسيالاردىڭ ءبىرى – بريتاندىق ۆيرگين ارالدارىندا (BVI) تىركەلگەن فيرمالار مەن ونىڭ بەنەفيتسيار يەلەرى تۋرالى اقپاراتتار قامتىلعان. ازىرگە ۆيرگين ارالدارى وفشورلارىن راسىمدەۋمەن جانە قىزمەت كورسەتۋمەن اينالىساتىن ەكى تىركەۋشى كومپانيانىڭ قۇجاتتارى نەگىزىندە جينالعان اقپارات اشىق دەرەككوزدە تۇر.

«حالىقارالىق جۋرناليستىك زەرتتەۋ كونسورتسيۋمىنىڭ» قولىنا ءدال وسىنداي 14 فيرمانىڭ دەرەكتەرى تۇسكەن. تەلەگرام ارناسى قازاقستاندىق بەنەفيتسيارلار تۋرالى 400-دەن استام جازبانى زەرتتەپ، بۇل جولى ەلىمىزدىڭ قاي تۇلعالارى تىزىمنەن تابىلعانىن ايتىپتى.

العاشقى «ICIJ» جاريالاعان قۇجاتتامانى  «ۆلاست.كز» سايتى جاريالاپ، نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بەيرەسمي ايەلى دەپ اتالىپ جۇرگەن اسەل قۇرمانباەۆا تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى ايتىپ بەرگەن بولاتىن.  بۇل تۋرالى Abai.kz پورتالىندا جازدىق. وسى يۋريسديكتسيادا تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ ۇلكەن قىزى داريعا نازارباەۆا مەن ونىڭ ۇلى ءنۇرالى اليەۆ بىرنەشە كومپانياعا يەلىك ەتەدى. داريعا نازارباەۆا مەن ءنۇرالى اليەۆكە لوندوندىق مۇلىكتىڭ قۇجاتىن جۇرگىزۋگە كومەكتەسكەن مۇحامەد-ءالي قۇرمانباەۆ BVI فيرمالارىنىڭ ءبىرىن يەلىگىنە العان. ءدال وسى قۇجاتتا  داريعا نازارباەۆانىڭ قايتىس بولعان بۇرىنعى كۇيەۋى  راحات اليەۆ تە اتالعان.

بۇگىندە زەرتتەلىپ وتىرعان قۇجاتتا قازاقستاندىقتاردىڭ اتىنا تىركەلگەن فيرمالاردىڭ كوپ بولىگى Meridian Capital Limited-ءتىڭ تانىمال كاسىپكەرلەرىنە تيەسىلى ەكەنى ايتىلادى. ولار: الەكساندر كلەبانوۆ، ەگەني فەلد، ونىڭ ۇلى رۋسلان فەلد، اسقار الشىنباەۆ جانە قتج-نىڭ بۇرىنعى باسقارما توراعاسى ساۋات مىڭباەۆ. جالپى العاندا، ولار بريتان ۆيرگين ارالدارىنداعى وننان استام فيرمالاردى تىركەگەن. اتالعان ادامدار تاعى دا «جۇماق قۇجاتتاماسى» دەگەن وفشور تىزىمىندە دە كەزدەسەدى.

سونىمەن بۇل جولى قازاقستاندىقتاردىڭ قايسىسى «پاندورا قۇجاتتاماسى» تىزىمىنەن شىققان؟

* ەكاتەرينا لياززاتوۆا، قر سەناتى جانىنداعى سەناتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى لياززات قيىنوۆتىڭ قىزى;

* اسەل تاسماعامبەتوۆا، ساياساتكەر يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ قىزى جانە كاسىپكەر كەڭەس راقىشەۆتىڭ جۇبايى;

* ۆاسيلي سيماچەۆ، قر ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى;

* ءۇمىت شاياحمەتوۆا، «قازاقستان حالىق بانكى» اق باسقارما ءتورايىمى;

* عالىمجان ەسەنوۆ، «Jýsan Bank» اكتسيونەرى (اتف-تەن كەيىنگى) جانە احمەتجان ەسىموۆتىڭ كۇيەۋ بالاسى;

* نۇربول سۇلتان، بۇرىنعى مەنشىك يەسى ازيا كرەديت بانك (بانك تاراتىلعان);

* ەرلان ساعاديەۆ، قر بۇرىنعى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى جانە ونىڭ قىزى ايگەرىم;

* ەرلان اليەۆ، «سامۇرىق-ەنەرگو» اق ەكونوميكا جانە قارجى جونىندەگى بۇرىنعى باسقارۋشى ديرەكتورى;

* Capital Partners دەۆەلوپەرلىك كومپانياسىنىڭ ماجوريتارلىق يەسى سەرجان جۇماشوۆ;

* زياتدين قاسانوۆ، كاسىپكەر، الماتى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى;

* سەرىك ءتۇلباسوۆ، TS Development (Dostyk Plaza جانە Shymkent Plaza)كومپانياسىنىڭ يەسى;

* مۇرات ابدراحمانوۆ، الادار تۇڭعىشباەۆتىڭ كىشى سەرىكتەسى; Dent-Lux ستوماتولوگيالىق ەمحانالار جۇيەسىنىڭ يەسى;

* سۆەتلانا ابدراحمانوۆا، مۇرات ابدراحمانوۆتىڭ جۇبايى;

* مارعۇلان سەيسەمباەۆ، Asadel Partners PEF Pte Ltd باسقارۋشى سەرىكتەسى;

* ەربول گالين، مارعۇلان سەيسەمباەۆتىڭ جيەنى;

* ەركىن ءامىرحانوۆ، كلەبانوۆتىڭ "واوەك" اق بۇرىنعى سەرىكتەسى، قازاقستاندا تۇرمايدى;

* تيمۋر يساتاەۆ، بولات وتەمۇراتوۆتىڭ سەرىكتەسى;

* ورازحان قارسىبەكوۆ، Kazpetrol Group باقىلاۋ كەڭەسىنىڭ توراعاسى;

* بيزنەسمەن ەسكەندىر ەرىمبەتوۆ بتا ءىسى بويىنشا تۇتقىندالىپ، ەلدەن كەتكەن;

* وراز جاندوسوۆ، قر پرەزيدەنتى جانىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق رەفورمالاردى تالداۋ ورتالىعىنىڭ مۇشەسى;

* ناتاليا قۇسايىنوۆا قازبەك قۇسايىنوۆتىڭ جۇبايى، قيك-ءتىڭ بۇرىنعى توپ-مەنەدجەرى.

قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر، شەنەۋنىكتەر، بيلىك وكىلدەرى شىققان بۇل تىزىمگە ماتەريالدا ەسىمدەرى اتالعان جەكەلەگەن تۇلعالار تەرىستەمە بەرەتىن بولسا، ونى دا وقىرمان تالقىسىنا ۇسىنۋعا ءازىرمىز.

ايجان تەمىرحان

Abai.kz