مەملەكەتتىك حاتشى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد كەشە جەرگىلىكتى اكتيۆتىڭ ريددەر قالاسىنىڭ 2012-2015 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى دامۋ جوسپارى بويىنشا كەڭەسىنە قاتىستى.
قالا اكىمدىگىندە وتكەن بۇل باسقوسۋعا جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارى مەن قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ وكىلدەرى، مەكەمەلەر مەن كاسىپورىندار جەتەكشىلەرى كەلدى.
بۇگىندە ريددەر قالاسىنداعى حالىق سانى 58 مىڭعا جەتكەن. «قازتسينك» كاسىپورنى شاھارداعى ەڭبەك ەتۋگە قابىلەتتى تۇرعىنداردىڭ 30 پايىزىن، ياعني، 32 مىڭ ادامنىڭ ون مىڭىن جۇمىسپەن قامتۋدا. مۇنىمەن قوسا، قالا بيۋدجەتىنىڭ جارتىسى وسى قالاتۇزۋشى كاسىپورىن ەسەبىنەن تولى-عادى. قازىر وڭىردە ءۇش كەن ورنى جۇمىس ىستەپ تۇر، ولار جالپى العاندا جىلىنا 3,5 ميلليون توننا كەن بەرە الادى. الداعى ۋاقىتتا كاسىپورىن تاعى ءتورت كەن ورنىن ىسكە قوسىپ، جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزبەك. ءوندىرىس قۋاتىنىڭ ارتۋى ارقىلى 2015 جىلعا دەيىن 670, ال 2020 جىلعا قاراي 1600 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلماق. قالا باسشىلىعى تەك كەن بايىتۋ مەن مەتاللۋرگيا سالاسىنا ارقا سۇيەمەي، ءتۋريزمدى، اعاش جانە تاماق ونەركاسىبىن دامىتۋدى كوزدەۋدە. بۇل الداعى ءۇش جىلدا قوسىمشا 700-گە جۋىق جۇ-مىس ورنىن اشۋعا مۇمكىندىك تۋعىزۋى ءتيىس.

بىراق، قالاداعى باستى ماسەلە - جۇمىستىڭ جوقتىعى ەمەس، جۇمىس كۇشىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى. قازىردىڭ وزىندە قالا كاسىپورىندارىنا 500 جۇمىسشى قاجەت.

مەملەكەتتىك حاتشى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد كەشە جەرگىلىكتى اكتيۆتىڭ ريددەر قالاسىنىڭ 2012-2015 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى دامۋ جوسپارى بويىنشا كەڭەسىنە قاتىستى.
قالا اكىمدىگىندە وتكەن بۇل باسقوسۋعا جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارى مەن قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ وكىلدەرى، مەكەمەلەر مەن كاسىپورىندار جەتەكشىلەرى كەلدى.
بۇگىندە ريددەر قالاسىنداعى حالىق سانى 58 مىڭعا جەتكەن. «قازتسينك» كاسىپورنى شاھارداعى ەڭبەك ەتۋگە قابىلەتتى تۇرعىنداردىڭ 30 پايىزىن، ياعني، 32 مىڭ ادامنىڭ ون مىڭىن جۇمىسپەن قامتۋدا. مۇنىمەن قوسا، قالا بيۋدجەتىنىڭ جارتىسى وسى قالاتۇزۋشى كاسىپورىن ەسەبىنەن تولى-عادى. قازىر وڭىردە ءۇش كەن ورنى جۇمىس ىستەپ تۇر، ولار جالپى العاندا جىلىنا 3,5 ميلليون توننا كەن بەرە الادى. الداعى ۋاقىتتا كاسىپورىن تاعى ءتورت كەن ورنىن ىسكە قوسىپ، جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزبەك. ءوندىرىس قۋاتىنىڭ ارتۋى ارقىلى 2015 جىلعا دەيىن 670, ال 2020 جىلعا قاراي 1600 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلماق. قالا باسشىلىعى تەك كەن بايىتۋ مەن مەتاللۋرگيا سالاسىنا ارقا سۇيەمەي، ءتۋريزمدى، اعاش جانە تاماق ونەركاسىبىن دامىتۋدى كوزدەۋدە. بۇل الداعى ءۇش جىلدا قوسىمشا 700-گە جۋىق جۇ-مىس ورنىن اشۋعا مۇمكىندىك تۋعىزۋى ءتيىس.

بىراق، قالاداعى باستى ماسەلە - جۇمىستىڭ جوقتىعى ەمەس، جۇمىس كۇشىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى. قازىردىڭ وزىندە قالا كاسىپورىندارىنا 500 جۇمىسشى قاجەت.

- شاھار تۇرعىندارىنىڭ كوشۋى مەن قارتايۋى سالدارىنان ەندى ءۇش جىلدان سوڭ ەڭبەك كۇشى 700 ادامعا دەيىن قىسقارۋى ىقتيمال. بۇل شىعىننىڭ ورنىن تولتىرۋ
ءۇشىن وزگە وڭىرلەردەن جۇمىسشىلاردى تارتۋ كەرەك، - دەدى جيىن بارىسىندا ريددەر قالاسىنىڭ اكىمى ماناربەك ساپارعاليەۆ.

بولاشاقتا اشىلاتىن جاڭا جۇمىس ورىندارىن ەسكەرسەك، 2015 جىلعا قاراي ريد-دەرگە 2 مىڭنان استام ەڭبەك ادامى قاجەت بولادى.

- ريددەر - ەلىمىزدەگى بايىرعى قالالاردىڭ ءبىرى. بۇل شاھاردىڭ كوپتەگەن شەشىمىن كۇتكەن ماسەلەلەرى بار ەكەنى دە بەلگىلى. ەلىمىزدەگى قالالاردىڭ باسىم بولىگى ءبىر-ەكى كاسىپورىننىڭ ماڭىنا شوعىرلانىپ سالىنعان-دى. كەڭەس وداعى ىدىراعان سوڭ اتالمىش ەلدى مەكەندەردىڭ وسال تۇستارى انىقتالا باستادى.

ەلباسى تاپسىرماسى بويىنشا شاعىن قالالاردى دامىتۋدىڭ ارنايى باعدارلا-ماسى قابىلدانىپ، قازاقستانداعى 27 قالا، ونىڭ ىشىندە شىعىس ءوڭىرىنىڭ 4 قالاسى بار، اتالمىش باعدارلاماعا ەندى. راس، كەيبىر شاعىن قالالاردىڭ مۇلدەم بولاشاعى جوق ەكەنىن ايتقىم كەلەدى، بىراق 50-60 مىڭ حالىقتى باسقا وڭىرگە كوشىرۋ مۇمكىن ەمەس قوي. سوندىقتان مۇنداي ەلدى مەكەندەردىڭ ەكونوميكاسىن ءارتاراپتاندىرۋ قاجەت. ال، ريددەردىڭ كەلەشەگى - كەمەل. جاڭا كەن ورىندارى تابىلىپ، قالاتۇزۋشى كاسىپورىن قۋاتىن ارتتىرىپ كەلەدى. وبلىس اكىمىنىڭ ىجداھاتتىلىعى ارقاسىندا ريددەر قالاسى اتالعان باعدارلاماعا ەنىپ، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 36 ميلليارد تەڭگە الاتىنىن اتاپ وتكىم كەلەدى.

سوڭعى جيىرما جىلدا العاش رەت ريددەردە كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەر سالىنۋدا. ءتىپتى، جۇمىس كۇشىنىڭ جەتىمسىزدىگى دە قالانىڭ كەلەشەگى بار ەكەنىن بايقاتادى.

مۇندا شاعىن قالالاردى دامىتۋ باعدارلاماسى بويىنشا اۋقىمدى ىستەر قولعا الىنىپتى. العاشقى قادامدارىڭىز مەنى شىنىمەن دە قۋانتىپ وتىر. وڭىردە جۇمىسسىزدىق ماسەلەسى جوق دەۋگە بولادى، ال قوسىمشا ەڭبەك كۇشىن سىرتتان تارتۋ كەرەك. سونداي-اق، جۇمىسشىلاردى ۇيمەن، الەۋمەتتىك نىساندارمەن قامتۋدى ويلاستىرعان ءجون، - دەدى ءوز سوزىندە مەملەكەتتىك حاتشى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد.