اقىلبەك شاياحمەت. ءنول تۋرالى تولعاۋ
«ەدينيتسا بولماسا،
نە بولادى وڭكەي ءنول».
اباي
ءنول تۋرالى قانشا دانا تولعانسا،
جاتىر الدا ءبىز كورمەگەن جول قانشا؟!
تاۋسىلمايدى ومىرباقي ەسەبى،
بارلىق ساندى تۇگەل ساناپ بولعانشا.
ءنول دەگەنىڭ - قاراڭعى ءتۇن، بۇلدىر كۇن،
وسى نولمەن ميلليونداردى ءبۇلدىردىم.
ءنول دەگەنىڭ - جارىلماعان جۇمىرتقا،
ءنول دەگەنىڭ - ءبىر ۇزىگى شىنجىردىڭ.
بۇل فانيدەن اتتانعاندار باقيعا
مىڭ جاسايدى دەپ ايتۋعا تاتي ما؟!
نولگە ۇقسايدى تولعان اي دا كەي كەزدە،
نولگە ۇقسايدى ساۋساقتاعى ساقينا.
نولگە ۇقسايدى قالتاڭداعى تيىن دا،
اقشا جۇمساپ، قۇر قول قالۋ قيىن با؟!
تىر جالاڭاش نولدەن باستاۋ الادى
بارلىق مالىڭ، كيىم-كەشەك، بۇيىم دا.
نولدەن ءنولدى قانشاما الىپ كورسەڭىز،
نولگە ءنولدى قوسساڭىز دە ەڭ سەمىز،
كەمىمەيدى نولگە ءنولدى بولسەڭىز،
كوبەيمەيدى ءنول ەشقاشان، سەنسەڭىز.
ءوزىڭدى ءوزىڭ يلانتساڭ دا سەنبە دەپ،
قيا شىڭعا شىققانىڭدا ورمەلەپ،
سول اقيقات بۇزىلادى كەي كەزدە
ءنول سەكىلدى ءدۇنيادا دوڭگەلەك.
نەگە كەرەك بەكەر كەرىس، ەرەگەس،
ءنول دەگەنىڭ شىن مانىندە تۇك ەمەس.
«ەدينيتسا بولماسا،
نە بولادى وڭكەي ءنول».
اباي
ءنول تۋرالى قانشا دانا تولعانسا،
جاتىر الدا ءبىز كورمەگەن جول قانشا؟!
تاۋسىلمايدى ومىرباقي ەسەبى،
بارلىق ساندى تۇگەل ساناپ بولعانشا.
ءنول دەگەنىڭ - قاراڭعى ءتۇن، بۇلدىر كۇن،
وسى نولمەن ميلليونداردى ءبۇلدىردىم.
ءنول دەگەنىڭ - جارىلماعان جۇمىرتقا،
ءنول دەگەنىڭ - ءبىر ۇزىگى شىنجىردىڭ.
بۇل فانيدەن اتتانعاندار باقيعا
مىڭ جاسايدى دەپ ايتۋعا تاتي ما؟!
نولگە ۇقسايدى تولعان اي دا كەي كەزدە،
نولگە ۇقسايدى ساۋساقتاعى ساقينا.
نولگە ۇقسايدى قالتاڭداعى تيىن دا،
اقشا جۇمساپ، قۇر قول قالۋ قيىن با؟!
تىر جالاڭاش نولدەن باستاۋ الادى
بارلىق مالىڭ، كيىم-كەشەك، بۇيىم دا.
نولدەن ءنولدى قانشاما الىپ كورسەڭىز،
نولگە ءنولدى قوسساڭىز دە ەڭ سەمىز،
كەمىمەيدى نولگە ءنولدى بولسەڭىز،
كوبەيمەيدى ءنول ەشقاشان، سەنسەڭىز.
ءوزىڭدى ءوزىڭ يلانتساڭ دا سەنبە دەپ،
قيا شىڭعا شىققانىڭدا ورمەلەپ،
سول اقيقات بۇزىلادى كەي كەزدە
ءنول سەكىلدى ءدۇنيادا دوڭگەلەك.
نەگە كەرەك بەكەر كەرىس، ەرەگەس،
ءنول دەگەنىڭ شىن مانىندە تۇك ەمەس.
ءبىر سان قويساڭ، بىراق، ونىڭ الدىنا
بولۋى انىق ناعىز قىرعىن توبەلەس.
جاقسىلىققا اپارمايدى قۇر ەگەس،
ءنولدى كەيدە جەتەلەيدى ءبىر ەلەس.
وندىقتار بار، جۇزدىكتەر بار، مىڭدىق بار،
ياعني، نەگىزگى سان ءنول ەمەس.
ءنولسىز، بىراق، ولاردىڭ ەش قۇنى جوق،
ءنولسىز ءتىپتى اياق باسار ءتۇرى جوق.
تۇگى جوققا، ىعى جوققا تەلمىرتكەن
بۇل نە عاجاپ، بۇل نە دەگەن قۇدىرەت؟!
ءنول دەگەنىڭ، مۇمكىن، كەپكەن ءشول بولار،
ءنول دەگەنىڭ مۇمكىن، شالقار كول بولار،
باستاۋشىسى، باسقارۋشى بولسا ەگەر،
سوندا بارىپ جەر قايىسقان قول بولار.
ۇمىت قالماس ءنولدىڭ ورنى جىرداعى،
ءنولدىڭ مۇڭى - ەلدىڭ قامى، جەر قامى.
ءبىر قولداعى ون ساۋساقتا جوق ءنولدى
مۇلدە جوق دەپ ويلاماساڭ بولعانى.
* * *
اباي: «قاينايدى قانىڭ، اشيدى جانىڭ» دەسە،
احمەت: «تالاۋدا مالىڭ، قاماۋدا جانىڭ» ، - دەيدى.
سودان بەرى جاعداي وزگەردى مە؟
ورىس ءىشىپ، قايتا قۇسىپ، ال ءتىپتى
ۇيعىر بيلەپ، وزبەك كيدى بارقىتتى.
ءوز جەرىندە، ءوز ەلىندە وتىرىپ،
قازاق جەدى تويدان قالعان سارقىتتى.
«ءبىزدىڭ قازاق بولادى دەپ كوڭىلشەك»،
ارتقا تەپتى، ەل الدىندا كورىنسەك.
بوساعادا تۇرعان جەتىم بالاعا
ەت اساتتى توردە وتىرعان كەلىمسەك.
ەسىل ەرلەر تارتىپ تۋماي تەگىنە،
يە بولماي اتا-بابا جەرىنە،
كۇننىڭ كوزىن تۇسىرمەگەن قىزدارى
كەلىن بولدى اسپان استى ەلىنە.
كينولارى ورىس، كارىس، تۇرىكتىڭ،
ۇمىتتىرىپ قاسيەتىن عۇرىپتىڭ،
جاڭاوزەندە، شەكارادا، شەتپەدە
ورنى قالدى كۇلگە اينالعان بىلىقتىڭ.
نەمىس ءبىلىپ قىمىزىڭنىڭ قىزىعىن،
شەت ەلگە اسىپ جال-جايا مەن شۇجىعىڭ،
كيىز ءۇيىڭ پانا بولىپ كەزبەگە،
ۇلىڭ كوردى جىڭدى سۋدىڭ قىزۋىن.
جاڭا قازاق وسى تۇرعان قالپىندا
تارىك قىلار ۇلتىمىزدىڭ سالتىن دا.
كوزدىڭ جاسى كەپتەلەدى جانارعا،
وكسىك كەلىپ تىرەلەدى القىمعا.
كوتەرىپ ءجۇر ەڭسەڭدى!
ىشپەك، جەمەك، كيمەك، كۇلمەك، كوڭىل كوتەرمەك، قۇشپاق، سۇيمەك، مال جيماق، مانساپ ىزدەمەك، ايلالى بولماق، الدانباستىق - بۇل نارسەلەردىڭ دە ولشەۋى بار. ولشەۋىنەن اسىرسا، بوعى شىعادى.
اباي
ىشپەك، جەمەك،
كۇلمەك، سۇيمەك - ولشەۋلى،
ەستىپ، كورمەك،
ۇيىقتاپ، جۇرمەك - ولشەۋلى.
سول ولشەۋلى عۇمىرىندا، ەي، پەندەم،
ادال بولىپ،
كوتەرىپ ءجۇر ەڭسەڭدى!
وسى كۇنى ەلدىڭ كوبى بەلسەندى،
بەلسەندىنىڭ عۇمىرى دا ولشەۋلى.
سول ولشەۋلى عۇمىرىندا، ەي، پەندەم،
تۋرا ءجۇرىپ،
كوتەرىپ ءجۇر ەڭسەڭدى!
زامان-اي!
اتىڭ ۇرىككەن،
قاپتاپ كەتتى جاتباۋىر.
بەتى قالىڭ،
جۋان قارىن
مىنەر بولسا، اتقا اۋىر.
ءبىر ۇرتى بال،
ءبىر ۇرتى قان،
جاڭىلعاندار توبادان.
جالعاسقان سوڭ
جەڭ ۇشىنان،
باس شىعارماس جاعادان.
كەڭەس قۇرعان
كىل انتۇرعان،
كورگەن كىسى نە دەيدى؟!
اباي ايتقان
بويى بۇلعاڭ
كەيىپكەرلەر كوبەيدى.
بارماق باستى،
كوز قىستىدان
اياقاستى بولعان كوپ.
جاداۋ-جۇدەۋ،
كىمگە تىرەۋ،
تۇرا الار ما قورعان بوپ؟!
ەلدىڭ ءىشى -
قالىڭ ورمان،
سيرەپ قالعان سەكىلدى.
قارعىپ وردان،
شىعار توردان
سيرەك قالعان سەكىلدى.
ءىس جاساماي
بىرگە تۇك تە،
الدى-ارتىڭا قاراماي،
ەكى اياقتى
ءبىر ەتىككە
تىعىپ قويعان زامان-اي!
اباي ءسوزىن قايتالاپ...
«ارسىز بولماي اتاق جوق،
الدامشى بولماي باق قايدا؟»
ۇلى ابايدىڭ سوزدەرى
شىمبايىڭا باتپاي ما؟!
«وسەك، وتىرىك، ماقتانشاق،
ەرىنشەك، بەكەر مال شاشپاق»
بولعاننان سوڭ بويعا شاق،
جاتىر قازاق جامباستاپ.
«قورقاق، نادان، ماقتانشاق،
ارسىز، جالقاۋ، سۇرامساق»
قازاقپىن دەپ اتتان ساپ،
ءجۇر جالىقپاي ۇران ساپ.
«ارىز جازعىش، قاسكۇنەم»،
اتاققۇمار، الاكوز،
«ناپسىقۇمار، ماسكۇنەم»
تورگە شىققان بولدى كەز.
«سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك،
كورسەقىزار، جالماۋىز»،
داڭعوي، قىرسىق، كوڭىلشەك،
«اپەرباقان، الاۋىز».
جوق سەكىلدى ارمانى،
سۇيەك بەرسە قوجاسى،
ال وزىنە قالعانى
«بەينەت، كۇيىك، ىزاسى».
تالاي جايدى كوز كوردى،
ءتۇستىم سۋ مەن وتقا دا...
اباي ايتقان سوزدەردى
قايتالادىم تەك قانا.
«اباي-اقپارات»
