سەنبى, 23 قاراشا 2024
اقمىلتىق 5351 34 پىكىر 25 قاڭتار, 2022 ساعات 14:23

تۇرعىمباەۆ گەرينگ بولعىسى كەلە مە؟

گەرمان گەرينگ دەگەن ءداۋدى بىلەسىزدەر. گەرمانيانىڭ رەيحستاگىن باسقارعان. اتاق-لاۋازىمدارى مەن مانساپ-مىندەتتەرى ءبىر توبە. رەيحمينيستر، رەيحسمارشال، گەنەرال، وبەرگرۋپپەنفيۋرەر ت.ب. ناتسيستىك گەرمانيانىڭ اسكەري اۆياتسياسىن قۇرىپ، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە (1939-1945 جىلدارى) باستان-اياق گەرمانيانىڭ اۋە-قورعانىس كۇشتەرىن باسقارعان. گيتلەردەن كەيىنگى ەڭ ىقپالدى ەكىنشى ادام دەپ سانالعان. گيتلەردىڭ 1941 جىلدىڭ 29 ماۋسىمىنداعى ارنايى جارلىعى (دەكرەتى) بويىنشا، رەسمي تۇردە فيۋرەردىڭ مۇراگەرى، ورىنباسارى. گيتلەردىڭ رۇقسات-ماقۇلداۋىنسىز-اق، جەكە-دارا بۇيرىق بەرۋ قۇقىنا يە بولعان. سوعىستاعى نەمىس اۋە اسكەرىنىڭ ساتسىزدىگىنەن سوڭ، گيتلەردىڭ وعان دەگەن كوڭىلى بۇزىلىپ، گەرينگتى ءوزىنىڭ مۇراگەرلىگىنەن الىپ تاستاعان. 1945 جىلى ساۋىردە ارنايى بۇيرىق شىعارىپ، بارلىق اتاق-مانساپتارىنان دا ايىرعان.

ول نيۋرنبەرگ تريبۋنالىندا باستى اسكەري قىلمىسكەر رەتىندە ايىپتالىپ، ءولىم جازاسىنا كەسىلگەن. گەرينگ بۇل جازامەن كەلىسپەي، وزىنە تاعىلعان وكىمنىڭ ورىندالۋىنان 2-3 ساعات بۇرىن ءوز-وزىنە قول جۇمساعان (1946 جىلى). الەم جۇرتى «ءنومىرى ەكىنشى «فاشيست»، «گيتلەردىڭ كولەڭكەسى» دەپ اتاعان گەرينگ تۋرالى كوپ ايتۋعا بولادى. سول گەرينگتىڭ: «مەن «ويلاۋ ەركىندىگى» دەگەن ءسوزدى ەستىگەن ساتتە-اق، ءوزىمنىڭ تاپانشامدى (براۋنينگىمدى) قولعا الامىن»، - دەگەن ءسوزى بار. ونى ايگىلى جازۋشى البەر كاميۋ ءوزىنىڭ «ويلاۋ قۇقىعىن قورعاۋ» اتتى ماقالاسىندا جازادى. «مەندە ۇيات جوق! مەنىڭ ۇياتىم – ادولف گيتلەر!»، - دەگەن گەرمان گەرينگتى نەگە ءسوز ەتتى دەيسىز عوي...

«قاڭتار وقيعاسى»

قازاق قوعامىن ءدۇر سىلكىندىرگەن «قاڭتار قاسىرەتى» ەشكىمدى بەي-جاي قالدىرمادى. ءبىزدى قويىپ، الەم جۇرتى اڭگىمە ەتتى. الىس-جاقىن شەتەل ليدەرلەرى ارنايى مالىمدەمەلەر جاساپ، ەۋروپارلامەنت قارار قابىلدادى. ءتىپتى، مۇحيتتىڭ ارعى بەتىنەن، اق ۇيدەن ارنايى سالەم ايتىلىپ، قازاقستانداعى قاندى قاقتىعىسقا قاتىستى الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىلدى. وسىدان سوڭ، ەلىشىلىك ساياساتتا ازدى-كەم اۋىس-تۇيىستەر جاسالا باستادى.

باسى بەيبىت نارازىلىقتارمەن باستالىپ، اياعى قاندى قاقتىعىسقا، جاپپاي تارتىپسىزدىك پەن «توڭكەرىسكە» ۇلاسقان «قاڭتار وقيعاسىنا» كىنالى دەگەن بىرنەشە لاۋازىمدى تۇلعا تۇتقىندالدى. سولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءداۋى – ۇقك بۇرىنعى توراعاسى كارىم ءماسىموۆ. وعان «مەملەكەتكە وپاسىزدىق جاسادى»، «بيلىكتى كۇشپەن باسىپ الماق بولدى»، دەگەن سەكىلدى بىرنەشە ايىپ تاعىلدى.

«قاڭتار وقيعاسى»، ارينە، بەيبىت نارازىلىقتارمەن باستالدى. جاڭاوزەن حالقى گاز باعاسىن نەگىزسىز كوتەرگەن بيلىك شەشىمىنە نارازىلىق ايتىپ، الاڭعى شىقتى. ۇكىمەت ارنايى كوميسسيا قۇردى. نارازى جۇرتتىڭ تالاپ-تىلەكتەرىن تىڭداپ، گاز باعاسىن تومەندەتۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى. الايدا، جۇدەۋ كوڭىل، جۇتاڭ تۇرمىس پەن قىمباتشىلىق قالتاسىن قىسقان جارىم قۇرساق جۇرت اسىرەسە، الەمدىك پاندەميا مەن ەكونوميكالىق داعدارىس كۇشەيگەن سوڭعى جىلدارى قانداي دا ءبىر قام قىلۋعا قاۋقارسىز بولعان ۇكىمەت پەن ەكس-پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ ماڭايىنا توپتاسقان توققارىن، مەشكەيلىكتەرى مەملەكەت قازىناسىن ورتايتقان از عانا توپتىڭ بيلىكتەن كەتۋىن تالاپ ەتتى. بۇل تالاپتى تۇتاس ەل قولدادى. ءسويتىپ، نارازىلىقتار ءىرىلى-ۇساقتى وزگە قالالاردا جالعاستى. حالقىنىڭ تەڭ جارىمى ىشكى جانە سىرتقى ەڭبەك ميگرانتتارى دەپ ەسەپتەلەتىن، 2-3 ميلليون حالقى بار الماتى جۇرتى دا كوتەرىلدى. 4 قاڭتاردا بەيبىت باستالعان ميتينگ 5 قاڭتارعا قاراعان تۇننەن باستاپ قارۋلى قاقتىعىستارعا جالعاستى. راس، بۇل كوتەرىلگەن جۇرتتى پايدالانىپ قالۋدى كوزدەگەن قارا نيەتتىلەر ەل اراسىنا ىرىتكى سالىپ، ارانداتۋشىلار كىرگىزدى. قارۋ-جاراقتار تاراتىپ، جاپپاي تارتىپسىزدىكتى باستاپ كەپ جىبەردى. ال قۇزىرلى بيلىك – مۇنى «تەررورلىق ارەكەت» دەپ اتاپ، انتيتەررورلىق وپەراتسياعا كىرىستى. جالپىسى وسىمەن ءتامام. بولعان جايدى ەگجەي-تەگجەيلى بىلەسىزدەر، قايتالاعان بولمايىق...

تۇرعىمباەۆ

جوعارىدا ايتتىق. اقوردا اۋىس-تۇيىستەر جاسادى. جالعىز ۇكىمەت باسشىسى ەمەس، باسقا دا مينيسترلەر مەن باسشى-قوسشىلار كرەسلودان ءتۇستى، كەيبىرى كرەسلو اۋىستىردى. الايدا، ورنىنان قوزعالماعان ءبىر ادام – ول قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان زامانبەكۇلى تۇرعىمباەۆ بولدى.

2019 جىلدىڭ اقپانى. قازاقستاننىڭ ىشكى ىستەر ءمينيسترى اۋىستى. قالمۇحانبەت قاسىموۆ سەگىز جىل تاپجىلماي وتىرعان كرەسلوعا ەرلان زامانبەكۇلى كەلىپ قونجيدى. ءسويتىپ، قاسىموۆقا قوش ايتتىق تا، تۇرعىمباەۆتى تورگە شىعاردىق. ەل-جۇرتقا سۇيەۋدەي سۇيكىمى قالماي بارا جاتقان سوڭ، ەل باسشىلىعى وزگەرىس جاساۋدى تاپسىرعاندا، فورما اۋىستىرعاننان ءارى اسا الماعان قازاق پوليتسياسىنا ءمينيستردىڭ اۋىسۋى وڭ اسەر ەتەر دەدىك. وكىنىشتىسى، باياعى جارتاس – سول جارتاس كۇيىندە قالدى.

ءبىز وسىعان دەيىن ەرلان زامانبەكۇلى باسشىلىق ەتەتىن «ۇردا-جىق» مينيسترلىكتىڭ ءبىراز ءمىنىن جازىپ، سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي كورسەتتىك. «قازاق پوليتسياسىنىڭ ءيميدجىن قالاي كوتەرەمىن» دەپ، دال بولعان تۇرعىمباەۆقا ءدوپ باسىپ، ءدال سەبەبىن كورسەتتىك. تۇرعىمباەۆ تاراپىنان «ءلام-ميم» دەگەن جاۋاپ بولمادى. ونان سوڭ، تۇرعىمباەۆ كومانداسىنداعى «ارداگەرلەر» ارمياسىن دا cىنعا الدىق.  مىز باقپاس ءمينيسترىمىز بۇ جولى دا جاۋاپ جازبادى. قازاقستان پوليتسياسىنا ايتىلار سىن كوپ. ولاردىڭ ۇردا-جىق ساياساتى مەن اكىرەڭ-مىنەز اڭگىرتاياقشىل، الىمجەتتىك ارەكەتتەرى تۋرالى الەمدىك اقپارات جازىپ، حالىقارالىق ۇيىمدار سىننىڭ توپەسىنە الىپ جاتقانى وتىرىك ەمەس. وعان سەبەپ تە جوق ەمەس! سونىڭ ەڭ ماڭىزدىسى –مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ، قازاق ءتىلىنىڭ قىزمەتتىك قولدانىس تىلىنە اينالماۋى. ءبىز ونى دا جازدىق. تۇرعىمباەۆ تاعى ءۇنسىز بولدى.

قايسىبىر جىلى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «ەستيتىن مەملەكەت» كونتسەپتسياسىن ۇسىنعان. ماسەلەنى باسىپ-جانشىپ، كۇشپەن ەمەس، ديالوگپەن شەشۋدى تاپسىردى. بەيبىت جيىندار وتكىزۋگە رۇقسات بەرۋدى ايتتى. سودان كەيىن دە ەل اۋماعىندا ءبىردى-ەكىلى بەيبىت جيىندار ءوتتى. «وزگەرىپ كەتكەن تۇگى جوق، سوۆەتتەن قالعان سول مەكتەپ، مارتەبەسى زور مەكتەپ» دەگەندەي، تۇرعىمباەۆتىڭ ساقشىلارى ەكى بىلەكتەرىن سىبان كەلىپ، تاعى دا ەسكى ادىسكە سالدى.  «پرەزيدەنتتىڭ «ەستيتىن مەملەكەتىن» مينيستر تۇرعىمباەۆ ەستىمەگەن بە» دەدىك جانە. تۇرعىمباەۆ جاق تىپ-تىنىش.

ۇرىپ-سوعىپ، تەررورشى جاساۋ

ءجا، ودان دا وتتىك. ەندىگى ءسوز باسقا. جوعارىدا قازاق تاريحىنداعى قاندى پاراقتاردىڭ بىرىنە اينالعان «قاڭتار وقيعاسى» جايلى ءسوز ەتتىك. پرەزيدەنت پارمەن بەرگەن سوڭ، ىلە-شالا ىسكە كىرىسكەن – ەرلان تۇرعىمباەۆ كومانداسى قازىر جۇرتتان جاپپاي «تەررورشى جاساۋ» ناۋقانىن باستاپ كەتكەندەي. راس، تەررورمەن كۇرەسۋ، كىسى ءولتىرىپ، ۇرلىق-قارلىق جاساعاندارعا جازا قولدانىلۋى كەرەك. بىراق، بۇل ءىس – ۇرىپ-سوعىپ مويىنداتۋ ارقىلى جاسالماۋى كەرەك!

قازىر الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن باق-تا تەرگەۋگە بارىپ تاياق جەگەن، تەرگەۋشىلەردىڭ تاياعىنان ساۋتامتىعى قالماي، جان تاپسىرعان فاكتىلەر ءجيى ايتىلىپ جاتىر. تەرگەۋگە ساپ-ساۋ كەتىپ، سۇيەگىن ءمايىتحانادان ىزدەپ تاۋىپ جاتقاندار قانشاما؟! سونداي فاكتىلەردىڭ بارلىعىن جىپكە تىزبەسەك تە، ءبىرلى-جارىمىن مىسال ەتەيىك.

ءماجىلىس دەپۋتاتى قازىبەك يسا:

«جاڭاوزەندە باستالىپ، جالپى ەلدى قامتىعان ەرەۋىلدە كوشەگە شىققان حالىق بەيبىت شەرۋگە ەل قامى ءۇشىن شىقتى. كەيىن الماتىدان باستاپ، كوپ قالالاردا بەيبىت شەرۋشىلەرگە كۇماندى توپتار قوسىلىپ كەتىپ، ارتى قاندى بۇلىككە اينالدى.

ال ەندى ەرەۋىلگە شىققاندارى ءۇشىن عانا جاستارىمىز جازىقسىز تۇتقىندالىپ، سوققىعا جىعىلىپ، ازاپتالىپ جاتقاندارى تۋرالى كوپتەگەن ناقتى مالىمەتتەر مەن ۆيدەولار كەلۋدە.

بىزگە كەلگەن ۆيدەو-مالىمەتتە شالعايداعى شاردارادان الماتىعا جۇمىس ىزدەپ بارىپ، ءۇي جوندەۋمەن اينالىسىپ جۇرگەن سۇندەت توعايبايۇلى تۇرىكپەنباي قاڭتاردىڭ 5-ءى كۇنى تۇستەن كەيىن تولە بي-بايتۇرسىنۇلى كوشەلەرىندەگى پوليكلينيكادا دارىگەرگە قارالىپ، اناليزدەرىن الىپ، ۇيىنە بارا جاتقاندا اياعىنا وق تيەدى. قانسىراپ جاتقان ول №12 اۋرۋحاناعا جەتكىزىلىلەدى. ونى وسىندا ەمدەلىپ جاتقان جەرىنەن 8-ءشى قاڭتار كۇنى تۇرمەگە الىپ كەتكەن. «الاڭدا بولدىم» دەپ مويىندا» دەپ، ۇرىپ-سوققان. «ەشقانداي ميتينگىگە قاتىسپاعان، اۋرۋحانادا جاتقان مەنىڭ بالام سيزو-18 تۇرمەسىندە نەگە جاتىر؟»، - دەپ كوز جاسىن كول ەتىپ ەڭىرەپ، قايتا-قايتا تالىپ قالىپ جاتقان اناسىنىڭ ۆيدەوسىن كورگەندە شىداپ تۇرا الۋ مۇمكىن ەمەس! اكە-شەشەسى جالعىز سيىرىن ساتىپ ادۆوكات جالداپ الماتىدا ءجۇر ەندى… ناعىز سودىرلارعا توسقاۋىل قويۋ قولدارىنان كەلمەگەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ەندى جازىقسىز جاستارعا ويلارىنا كەلگەنىن جاساپ جاتقانى جانىمىزدى اۋىرتۋدا»، - دەپ جازدى.

Facebook قولدانۋشىسى مۇرات مۇقاش:

«الماس ءىنىمىزدى ايۋندىقپەن ءولتىردى.  وتكەن اپتانىڭ جۇماسى ءبىزدىڭ اۋلەتىمىز ءۇشىن اسا اۋىر، قارالى كۇن بولدى! «الماس قايتىس بولدى» دەگەن سۋىق حاباردى ەستىگەندە توبەمىزدەن جاي تۇسكەندەي سەزىندىك! امال قانشا، بارشا تۋىستار تالدىقورعان قالاسىنا جيىلىپ، كوزىمىزدەن جاسىمىز سورعالاپ ءجۇرىپ باۋىرىمىزدى جەر قوينىنا تاپسىردىق! ارتىندا اڭىراپ اناسى، ەڭسەسى ەزىلىپ اكەسى، جۇرەگى قان جىلاعان اعاسى مەن ادال جارى، ءۇش بالاسى قالدى! نەبارى 44 جاستا بولاتىن.

الماس مەنىڭ اكەمنىڭ ۇلكەن اعاسى قاناپيا اتامىزدىڭ نەمەرەسى ەدى. «اعا» دەپ اڭقىلداپ جۇرەتىن كىشىپەيىل ءىنىمنىڭ قازاسى ماعان وتە اۋىر ءتيدى! سول كۇننەن بەرى «نەگە؟» «نە ءۇشىن؟» دەگەن سۇراقتار جاتسام-تۇرسام ويىمنان كەتەر ەمەس. اتا-اناسىنىڭ ايتۋىنشا، شەرۋگە شىقپاعان. تەك كوكونىس ساتاتىن دۇكەنىن تەكسەرىپ، قايتىپ كەلە جاتقان جولدا كەلىن ەكەۋىن پوليتسەيلەر توقتاتادى. كەلىندى سول جەرگە قالدىرادى دا، الماستى الىپ كەتەدى. سودان باستاپ ول جوق بولادى. اتا-اناسى 5 كۇن بويى ىزدەيدى، اقىرى ءمايىتحانادان تابادى.

ءوزىنىڭ شاعىن كاسىبىمەن اينالىسىپ، بالا-شاعاسىن اسىراپ جۇرگەن ءىنىمىزدىڭ ەشقانداي جازىعى جوق ەدى عوي. سونى بىلە تۇرا قۇقىق قورعاۋشى جەندەتتەردىڭ سونشالىقتى ايۋاندىق تانىتىپ، سوققىعا جىققانىن نەمەن تۇسىندىرۋگە بولادى؟ ولارعا بۇيرىق بەرگەن كىم؟..

كەشە الماستىڭ اناسى ءاليا جەڭگەممەن حابارلاستىم. حال-احۋالدارىن سۇرادىم. «قايتەمىز ەندى، ءتىرى ادام تىرشىلىگىن ىستەيدى عوي. پروكۋرورعا باردىم. كىنالى ادامداردى انىقتاپ، جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋدى ءوتىنىپ، ارىز جازدىم»، - دەدى جەڭگەم. «ءيا، ارتىنان ىزدەۋشىسى جوق ەكەن دەمەسىن. سولاي ىستەگەندەرىڭ دۇرىس قوي»، - دەدىم مەن دە جەڭگەمدى قوستاپ، سول كىنالىلەردىڭ مۇلدە تابىلمايتىنىن ىشتەي سەزىپ تۇرسام دا.

ادام قۇقى، ادىلدىك، شىندىك، ادامگەرشىلىك ءتارىزدى كيەلى ۇعىمداردى تۇبەگەيلى جوققا شىعارعان بۇل قوعامعا وسىدان سوڭ قايتىپ ءىشىڭ جىليدى؟! جازىقسىز ءىنىمىزدى ەشقانداي تەرگەپ-تەكسەرۋسىز ازاپتاپ ولتىرگەن ايۋانداردى قارعىس اتسىن!»، - دەپ جازدى.

جۋرناليست ارمان اۋباكىر:

«ەرلان قانداي مىقتى ازامات ەدى. كونە ءداۋىر تاريحى مەن مادەنيەتىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن سوزبەن جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس-تۇعىن. دالاعا جۇرۋگە قولايلى «تەمىر تۇلپارىن» تىزگىندەپ الىپ، تاريحي ورىندارعا ساياحاتقا شىعۋعا ءار كەز دايىن تۇراتىن. ەكەۋمىزدىڭ جولىمىز ۇنەمى تاريحي جەرلەردە توعىساتىن. كوڭىلى جارقىن، جۇرەگى تاپ-تازا جارقىراعان ازاماتتان قاپىدا ايرىلىپ قالىپ اڭىراپ وتىرمىز، اعايىن.

اسحات دوسىمنىڭ ايتۋىنشا، ول كوشەدە مۇلىكتەردى توناۋشىلارعا قارسى كۇرەسىپ، قوعامدىق ەرىكتى رەتىندە ءتارتىپ كۇزەتىپ كەشكە دەيىن جۇرەدى. ۇيگە قايتىپ كەلە جاتقاندا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى توقتاتىپ، تەكسەرەدى. قالتاسىنان پىشاق تابىلادى. ءوز-ءوزىن قورعاۋ ءۇشىن الىپ شىققان عوي. مىنە، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا دايىن «تەرروريست!» تەك مويىنداتسا، بولدى. ال ءبىز بىلەتىن ەرلان بار بولمىسىمەن تەرروريزمگە، ءدىني راديكاليزمگە قارسى ادام.

قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ۇستاپ اكەتكەننەن كەيىن «جوعالدى» دەپ ىزدەۋ سالىپتى. تۋىستارى ەمەس. ارتىنان دەنەسى جالاڭاش دالادان تابىلعان. ەرلاننىڭ سوققىعا جىعىلعانى سونشا ءمايىتتى الۋعا بارعان دوسى ءا دەگەندە ءتىپتى تانىماي قالىپتى. ءىسىنىپ، كوگەرىپ كەتكەن. وق تا ءتيىپ جارالانعان. اياعىندا ءبىر جاپىراق ەتى يت قاۋىپ العانداي جۇلىنىپ قالعان. قولىنداعى كىسەنى دە شەشىلمەگەن دەيدى. ماسقارا ەندى. جان-دۇنيەڭىزدى تۇرشىكتىرەدى. ونىڭ ۇستىنە، ەرلاننىڭ جارقىن بەينەسىن تانيتىن بولساڭىزدار، وكىنىش وزەكتى ورتەيدى. كوزدى جاس، كوڭىلدى قايعى باستى»، - دەپ جازدى.

ءتۇيىن:

ءدال وسىنداي فاكتىلەر بىرەۋ-ەكەۋى عانا ەمەس، ونداپ، ءتىپتى جۇزدەپ سانالادى. ۇرىپ-سوعىپ مويىنداتۋ فاكتىلەرىنىڭ بولعانىن مينيسترلىكتىڭ ءوزى دە مويىندايدى. «ۇستالعاندارعا قاتىستى ادام ءولىمى، ازاپتاۋ، بيلىگىن اسىرا پايدالانۋ دەرەكتەرىمەن قىلمىستىق ىستەر تەرگەلۋ ۇستىندە. رەسپۋبليكا بويىنشا وسىنداي 16 قىلمىستىق ءىس قوزعالعان»، - دەگەندى قر باس پروكۋراتۋراسى مالىمدەگەن. شىندىعىندا بۇل تسيفرلار 16-مەن شەكتەلمەيتىنى تۇسىنىكتى.

وڭدى-سولدى تۇتقىندالعان ازاماتتارعا جاسالىپ جاتقان زورلىق-زومبىلىق، ۇرىپ-سوعۋ توقتاتىلىپ، اشىق تا زاڭدى تەرگەۋ-تەكسەرۋ جۇرگىزىلۋى ءتيىس. الگى 20 مىڭ «تەرروردى» حالىقتىڭ ىشىنەن ىزدەۋدىڭ كەرەگى جوق. بۇلىك شىعارۋشى، مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساماق بولعان كلاندار اشكەرلەنىپ، جازالانۋى كەرەك. ءبىز دەيمىز عوي. ال ونى ەستيتىن تۇرعىمباەۆ پا؟ ونى ەستيتىن اقوردا ما؟

جوعارىدا گيتلەردىڭ وڭ قولىنداعى كوسەۋى بولعان گەرمان گەرينگ تۋرالى تەككە ايتقان جوقپىز. سول گەرينگتىڭ: «ءوز شتابىمدا كىمنىڭ ءجويت (ەۆرەي), كىمنىڭ ءجويت ەمەس ەكەنىن، مەن شەشەمىن!»، - دەگەن ايلىگى ءسوزى بار. بۇگىنگى ەرلان تۇرعىمباەۆ پوليتسەيلەرىنىڭ «كىمنىڭ تەررورشى، كىمنىڭ تەررورشى ەمەس ەكەنىن» وزدەرى شەشىپ، ۇرىپ-سوعۋ ارقىلى تەررورشى «جاساپ» جاتقانىنا قاراپ، ءبىزدىڭ تۇرعىمباەۆ سول گەرينگتىڭ ناق ءوزى بولعىسى كەلىپ ءجۇر مە دەگەن وي تۋادى...

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz

34 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1468
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3242
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5394