جاڭارۋدىڭ جارشىسى - ەل مەيرامدارىن، ءانۇراندى استانا اتاۋىن تۋرالاۋ بولسىنشى...

ءبىرىنشى) ەل ومىرىندە مەملەكەتتىك، ۇلتتىق مەيرام، مەرەكەلەرلىڭ ۇلكەن ورنى بارى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. ونداي كۇندەر حالىق جادىندا ساقتالىپ، ءومىردىڭ بەلگىسىنە اينالارى ءسوزسىز. ولاي بولسا، سول كۇندەرىمىزدى تۋرالايىق!

قازىرگىسى:

1-2 قاڭتار (يانۆار). جاڭا جىل. (ۇيرەنشىكتى)
8 ناۋرىز (مارت). حالىقارالىق ايەلدەر كۇنى. (شىعۋ تەگى كۇماندى مەيرام)
21-23 ناۋرىز (مارت). ناۋرىز مەيرامى.
1 مامىر (ماي). قازاقستان حالقىنىڭ ىنتىماق كۇنى.
7 مامىر (ماي). وتان قورعاۋشىلارى كۇنى. (ەل اۋزىندا د. نازارباەۆانىڭ تۋعان كۇنى)
9 مامىر (ماي). جەڭىس كۇنى. (بار الەم بۇل كۇندى تويلامايدى).
6 شىلدە (يۋل). استانا كۇنى (ەل اۋزىندا ن. نازارباەۆتىڭ تۋعان كۇنى).
30 تامىز (اۆگۋست). كونستيتۋتسيا كۇنى. (بۇرمالاندى)
1 جەلتوقسان (دەكابر). تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى (ماڭىزدى ەمەس).
16-17 جەلتوقسان (دەكابر). تاۋەلسىزدىك كۇنى. (ەل اۋزىندا قارالى كۇندەر).
قۇربان ايت. ءبىرىنشى كۇنى
7 يانۆار. پراۆوسلاۆيەلىك روجدەستۆو.

بارلىعى: 16 كۇن.

ۇسىنىلادى:

1-2 قاڭتار (يانۆار). جاڭا جىل.
1 ناۋرىز (مارت). كورىسۋ (14 مارت قاتە) جانە وتباسى كۇنى.
21-22 ناۋرىز (مارت). ناۋرىز مەيرامى. (2 كۇن جەتەر، كوكتەمگى ناۋقان كەزەڭى)
1 مامىر (ماي). قازاقستان حالقىنىڭ ىنتىماق كۇنى.
8 مامىر (ماي). ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس قاسىرەتىن ەسكە الۋ كۇنى (داڭعازا مەيرام ەمەس)
1 ماۋسىم (يۋن). بالالار كۇنى.
7-8 قىركۇيەك (سەنتيابر). قازاق مەملەكەتى كۇنى (كەنەسارى سۇلتاننىڭ حان بولىپ سايلانعان كۇنى)
25 قازان (وكتيابر). رەسپۋبليكا كۇنى. (كونستيتۋتسيا كۇنى دە وسىندا كىرسىن)
12-13 جەلتوقسان (دەكابر). الاش جانە قر قارۋلى كۇشتەر-كۇشتىك قۇرىلىمدار كۇنى. (الاشوردا وكىمەتى، قازاق اسكەرى قۇرىلعان كۇندەر)
16-17 جەلتوقسان (دەكابر). بار قازاق قاسىرەتى، اشارشىلىق، رەپرەسسيا، جەلتوقسان، جاڭاوزەن، قاڭتار قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى. (داڭعازا مەيرام ەمەس، قۇران وقىتۋ، قايىرىمدى ىستەر جاسالۋى قاجەت).
قۇربان ايت. ءبىرىنشى كۇنى

بارلىعى: 16 كۇن.

7 يانۆار. پراۆوسلاۆيەلىك روجدەستۆو. (جالپى ەمەس سول ءدىندى ۇستانۋشىلارعا دەمالىس)
25 دەكابر. كاتوليك روجدەستۆوسى. (جالپى ەمەس سول ءدىندى ۇستانۋشىلارعا دەمالىس).

ەكىنشى) ەل استاناسى اتاۋى – اق وردا!

ءۇشىنشى) ەل ءانۇرانى الاش ءانۇرانى:

...كەيىنگى جىلدارى وسى «الاش گيمنى» تابىلدى دەگەن حابارعا قۇلاعىمىز ەلەڭ ەتە قالعان ەدى! ونىڭ ءبىراز نۇسقالارىن دا (تۇركيە قازاقتارىنىڭ; تالدىقورعاندىق ولكەتانۋشى ج. تولىمبەكوۆتىڭ مالىمەتى بويىنشا، ءۇش رەت رەپرەسسياعا ۇشىراعان، اقسۋلىق قارت - دۋلاتبەك تولىمبەكۇلى (1898-1968) ايدالىپ بارىپ، ايگىلى «بەلومور كانالىن» قازۋ كەزىندە، كارەليا اسسر-ءى، سلوۆەتسسكىدە، مىرجاقىپپەن بىرگە بولعان ەكەن. كوپتەگەن ولەڭدەرىن جاتقا ايتقان كورىنەدى، سونىڭ ءبىرى وسى گيمن. بۇنى جەتكىزۋشى اقساقالدىڭ قىز-كەلىندەرى بولعان اپالار; جولامان قاجىمانوۆتىڭ دومبىراعا قوسىلا ورىنداۋى ت.ب.) كەزدەستىردىك.  نەگىزى، بۇلار، سول گيمننىڭ نۇسقالارى ما، ناقتى اۆتورى (م. دۋلات دەگەنگە كوبىرەك سايادى) كىم... انىعىن زەرتتەۋشىلەر ايتا جاتار!

مەن ءوز تاراپىمنان ءبىراز ەسكىرگەن سوزدەردى قازىرگى زامانعا سايكەستەندىرىپ، وڭدەۋگە تالپىندىم جانە اۋەنى دە وڭدەلسە دەگەن نيەتتەمىن! تاعى ءبىر تالابىم اۆتورلارى رەتىندە الاش ارىستارىن ءبولىپ جارماي بىرگە كورسەتسەك!

الاش گيمنى

ء(سوزى مەن ءانى: ءا. بوكەيحان، م. دۋلات، ا. بايتۇرسىن)

ارعى اتام ەر تۇرىك، ءبىز قازاق ەلىمىز،
اسقار تاۋ، شالقار كول، كەڭ بايتاق، جەرىمىز.
ەجەلدەن ەن جايلاپ، سايرانداپ، جايراڭداپ،
ەركە وسكەن دالانىڭ، ەركەسى، سەرىمىز.

ۇرپاعى الاشتىڭ، بابالار كەمەڭگەر،
ەگەسكە ەل بەرمەس، شىن تۋعان ەرەن ەر.
بۇعاۋدان بوسانعان، ءبىز دولى ارىستان،
ازاتپىز بۇل كۇندە، قالماسىن ىشتە شەر!

ات مىنسەك سۋىلداپ، جەل بولىپ شابامىز،
لاپ ەتسەك، وت بولىپ، دۋىلداپ جانامىز.
الاشتىڭ اق تۋىن، قولعا الىپ، كوتەرىپ،
ەلىمە جاۋ كەلسە، شىن ويران سالامىز.

ەر تۇركى ەجەلدەن، وق تەسكەن ەتىمىز،
قايمىعىپ ەش جاۋدان، قايتپاعان بەتىمىز.
جاۋسىن وق، اقسىن قان، شىقسىن جان، قورقۋ جوق،
الاشتىڭ جولىندا، جان قيماق نيەتىمىز.

بىزدەرگە ءسوز بە ەكەن، جاۋىڭنىڭ كوپ ازى،
ولسەك حاق شەيىتپىز، ولتىرسەك ءبىز قازى.
الاشتىڭ ارۋاعى، جەبەسىن، قولداسىن،
جاساعان ساقتاي كور، الاشتىڭ ورداسىن.

قايىرماسى:

ازاتتىق ەلىمە،
بۇيىرسىن ماڭگىلىك!
الاشتىڭ ۇرانى،
وشپەسىن جاڭعىرىپ!

قۇرمەتتى دەپۋتاتتار، وسى ۇسىنىسىمدى قاراۋلارىڭىزدى سۇرايمىن! بۇل ۇسىنىستارىما قاجەت بولسا، قوسىمشا تولىقتىرۋلار بەرۋگە ءازىرمىن.

ازكەن التاي

Abai.kz