سوڭعى ءبىر ايدا ءاليا نازارباەۆاعا قاتىستى ءتۇرلى اقپاراتتار شىعۋدا. ونىڭ باسىم بولىگى ءاليا نازارباەۆانىڭ ءتۇرلى قارجىلىق ينستيتۋتتار مەن كاسىپ ورىندارى ارقىلى ەسەپسىز بايلىققا قول جەتكىزۋىنە قاتىستى. 

ءاليا نازارباەۆانىڭ اتى ۋتيلالىم ماسەلەسىندە ءجيى ايتىلۋدا. ۋتيلالىمدى ىسكە اسىرعان «وكم وپەراتورى» وسى ۋاقىتقا دەيىن 600 ملرد تەڭگەدەن استام پايدا تاپقان. جينالعان قارجىنىڭ تەك قانا جەتىدەن ءبىر بولىگى ەكولوگيانى جاقسارتۋعا جۇمسالعان. «وكم وپەراتورى» مەملەكەتكە سالىق تولەۋدەن دە قاشقاقتاعانى انىقتالۋدا. پرەزيدەنت توقاەۆ «وكم وپەراتورىنىڭ» جۇمىسىن قاتاڭ سىنعا الىپ، اتالمىش قۇرىلىمدى توقتاتۋعا قاتىستى تاپسىرما بەرگەن بولاتىن. قازىرگى ۋاقىتتا ۋتيلالىممەن «جاسىل دامۋ» كومپانياسى اينالىسادى، الايدا ناقتى ەرەجەسى مەن تالاپتارى ءالى بەلگىلەنگەن جوق. وسىلايشا ءبىر عانا ۋتيلالىمنان ءاليا نازارباەۆا قىرۋار پايدا تاۋىپ وتىرعان.

بۇگىندە «وكم وپەراتورىنا» قاتىستى تەرگەۋ جۇمىستارى جۇرۋدە. «وكم وپەراتورى» توراعاسى بولعان مەدەت قۇمارعاليەۆ تۇتقىندالدى. اتالمىش كومپانيادا باسقارۋشى ديرەكتور قىزمەتىن اتقارعان رۋسلان شامشيەۆ وزىنە قول جۇمسادى.

«The Telegraph» قاڭتارداعى قايعىلى وقيعالاردان كەيىن، ءاليا نازارباەۆانىڭ ەلدەن 300 ملن دوللار قارجىنى شىعارعانىن جازدى. باسىلىمنىڭ جازۋى بويىنشا، ءاليا ءوزىنىڭ ەكى قارجىلىق كەڭەسشىسىنە  25 ملن دوللارعا «Challenger Bombardier» ۇشاعىن، 11,9 ميلليون دوللارعا لوندوننىڭ سولتۇستىك شەتىنەن ءزاۋلىم ءۇي ساتىپ الۋعا، دۋبايدان 14 ميلليون دوللارعا ۆيللا الۋعا جانە اتى اتالماعان شۆەيتساريالىق بانكتىڭ 51% اكتسياسىن الۋعا تاپسىرما بەرىلگەنىن ايتادى.

بۇل تۋرالى «The Telegraph» قارجىلىق كەڭەسشى مالىك يشمۋراتوۆ پەن دەنيس كوگانوۆيچتىڭ شاعىم قۇجاتتارىنان بىلگەن. ءاليا نازارباەۆا بۇعان دەيىن ولاردى الاياقتىق جاساپ، مۇلكىم يەمدەندى دەپ ايىپتاعان بولاتىن. ول ەكەۋىنەن 233 ميلليون دوللار تالاپ ەتكەن ەدى.

نازارباەۆانىڭ سوزىنشە، ول ەلدەن قارجىنى شىعارۋدى كەڭەسشىلەرىنىڭ اقىلىنان كەيىن ىسكە اسىرعان، سەبەبى ول ساياسي تۇلعا بولعاندىقتان، بۇل قاۋىپت بولۋى مۇمكىن ەدى. ءاليا بىرقاتار كومپانياداعى اكتسيالارىن ساتىپ، قارجىنىڭ ءبىراز بولىگىن وفشورلىق كومپانيالارعا شىعارعان دەگەن بولجام بار.

ءاليا نازارباەۆا ديزاينەرلىك القالار جاساپ، «Damiani» برەندىن دامىتىپ، بىرنەشە ەلدە تانىستىرىلىم جاساعان ەدى. ونىڭ الماتى قالاسىندا ارنايى برەندتەلگەن كيىم دۇكەنى، ءسان سالونى، قۇرىلىس كومپانيالارى بولعان.

كۇنى كەشە عانا ءاليا نازارباەۆانىڭ «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك اق مەن «قازاقتەلەكوم» اق-عا دەلدالدىق قىزمەت كورسەتەتىن «Instant Payments» جشس كومپانياسىن قۇرعانى انىقتالدى. كاسىپورىن پويىزدارعا بيلەتتەردى ينتەرنەتتە ساتۋ جانە ۇلتتىق بايلانىس وپەراتورىنان تولەمدەردى قابىلداۋ جۇيەلەرىنە قىزمەت كورسەتۋمەن اينالىسادى.

«Instant Payments» قتج، قازاقتەلەكوم جانە پويىز بيلەتتەرىن جيناقتاۋشى كومپانيالاردان الاتىن ءوزىنىڭ تۇراقتى كوميسسياسىن بەلگىلەدى. قازىر ول 44,8 تەڭگەنى قۇراپ وتىر. بىراق اقپان ايىنان باستاپ ءاليا نازارباەۆانىڭ جشس ونى 67 تەڭگەگە دەيىن كوتەرۋدى جوسپارلاعان ەكەن.

ءاليا نازارباەۆا 2021 جىلى «كۇشتىڭ ورنى» اتتى كىتاپ جازىپ، ساتىلىمعا شىعاردى. ول ءوز كىتابىندا وتباسى، ساياسات جانە كاسىپكەرلىك جايلى ايتادى. سونىمەن قاتار قالاي ءومىر سۇرۋگە كەرەكتىگى جايلى دا فيلوسوفيالىق وي قوزعايدى.

«قاسىرەتتى قاڭتار» وقيعاسىنان كەيىن ءاليا نازارباەۆا ءوزىنىڭ ينستاگرام پاراقشاسىندا جازبا جازىپ، ارتىنشا ونى ءوشىرىپ تاستاعان بولاتىن. ينستاگرام جازبانىڭ ءباا جازىلعانىن كورسەتتى، الايدا ارتىنشا ول ءوز پاراقشاسىن جاۋىپ تاستادى.

كا مىرزا

Abai.kz