مۇحان يساحان. تاقۋا بيلەۋشى
ءبىر مۇسىلمان پالەن دەگەن جەردە اسقان تاحۋا بيلەۋشى بار دەپ ەستيدى. بيلەۋشىنىڭ تاحۋالاعى تۋرالى ەستىگەن سايىن ونى ءبىر كورسەم دەپ ارماندايدى. قۇداي-تاعالا ءساتىن سالىپ ول بىردە تاقۋا بيلەۋشى مەكەن ەتكەن قالاعا جولى تۇسەدى. «مىڭ رەت ەستىگەننەن ءبىر رەت كورگەن جاقسى» دەمەكشى، ول تاحۋا بيلەۋشىنى كورگەنشە قاتتى اسىعادى. ايتەۋىر نە كەرەك، جولىن تاۋىپ بيلەۋشىنىڭ سارايىن باس سۇعادى. بىراق، بيلەۋشىنىڭ قۇزىرىنا كەلگەندە ودان ەشقانداي تاحۋالىقتىڭ بەلگىسىن كورە قويمايدى. قايتا ساراي ىشىندەگى قىزمەتشىلەردىڭ اشىق-شاشىق كيىنگەنىن كورەدى. بيلەۋشىنىڭ مىناداي ادەپسىز ورتادا ءومىر سۇرگەنىنە تاڭ قالادى. «جۇرت جارىسىپ ايتاتىن تاحۋا بيلەۋشىمىزدىڭ سىقپىتى وسى ما؟» دەگەن جامان ويعا بەرىلەدى. تاقۋا بيلەۋشى مەيمانىنىڭ تەرىس كوزقاراسىن تەز اڭعارىپ، وعان بىلاي دەيدى:
- سەن جۇرتتان ەستىگەن تاقۋا بيلەۋشىنىڭ سيقى وسى ما، دەپ وتىرسىڭ، سولاي ما؟
- ءيا، تاقسىر. مەن اۋزىم قۇرىپ، اۋەسىم كەتىپ ايشىلىق الىس جولدان ءسىزدى كورۋگە كەلگەن ەدىم. بىراق، الىپ-ۇشقان ءۇمىتىم اقتالمادى - دەيدى.
تاقۋا بيلەۋشى ءبىر شىنى قۇتىنىڭ ەرنەۋىنە دەيىن تولتىرىپ سۋ قۇيىپ: «سەن قازىر مىنا قۇتىداعى سۋدان جەرگە ءبىر تامشى سۋ توكپەي، مەنىڭ سارايىمدى ارالاپ كورەسىڭ. ەگەر، ءبىر تامشى سۋ جەرگە تاماتىن بولسا، باسىڭدى الامىن»، دەپ بۇيىرادى.
ءبىر مۇسىلمان پالەن دەگەن جەردە اسقان تاحۋا بيلەۋشى بار دەپ ەستيدى. بيلەۋشىنىڭ تاحۋالاعى تۋرالى ەستىگەن سايىن ونى ءبىر كورسەم دەپ ارماندايدى. قۇداي-تاعالا ءساتىن سالىپ ول بىردە تاقۋا بيلەۋشى مەكەن ەتكەن قالاعا جولى تۇسەدى. «مىڭ رەت ەستىگەننەن ءبىر رەت كورگەن جاقسى» دەمەكشى، ول تاحۋا بيلەۋشىنى كورگەنشە قاتتى اسىعادى. ايتەۋىر نە كەرەك، جولىن تاۋىپ بيلەۋشىنىڭ سارايىن باس سۇعادى. بىراق، بيلەۋشىنىڭ قۇزىرىنا كەلگەندە ودان ەشقانداي تاحۋالىقتىڭ بەلگىسىن كورە قويمايدى. قايتا ساراي ىشىندەگى قىزمەتشىلەردىڭ اشىق-شاشىق كيىنگەنىن كورەدى. بيلەۋشىنىڭ مىناداي ادەپسىز ورتادا ءومىر سۇرگەنىنە تاڭ قالادى. «جۇرت جارىسىپ ايتاتىن تاحۋا بيلەۋشىمىزدىڭ سىقپىتى وسى ما؟» دەگەن جامان ويعا بەرىلەدى. تاقۋا بيلەۋشى مەيمانىنىڭ تەرىس كوزقاراسىن تەز اڭعارىپ، وعان بىلاي دەيدى:
- سەن جۇرتتان ەستىگەن تاقۋا بيلەۋشىنىڭ سيقى وسى ما، دەپ وتىرسىڭ، سولاي ما؟
- ءيا، تاقسىر. مەن اۋزىم قۇرىپ، اۋەسىم كەتىپ ايشىلىق الىس جولدان ءسىزدى كورۋگە كەلگەن ەدىم. بىراق، الىپ-ۇشقان ءۇمىتىم اقتالمادى - دەيدى.
تاقۋا بيلەۋشى ءبىر شىنى قۇتىنىڭ ەرنەۋىنە دەيىن تولتىرىپ سۋ قۇيىپ: «سەن قازىر مىنا قۇتىداعى سۋدان جەرگە ءبىر تامشى سۋ توكپەي، مەنىڭ سارايىمدى ارالاپ كورەسىڭ. ەگەر، ءبىر تامشى سۋ جەرگە تاماتىن بولسا، باسىڭدى الامىن»، دەپ بۇيىرادى.
قوناق امالسىزدان قولىنا سۋ تولتىرىلعان قۇتىنى الىپ، بيلەۋشىنىڭ سارايىن ارالاپ كورەدى. سارايدىڭ بارلىق جەرىن ارالاپ بولعاننان سوڭ بيلەۋشىنىڭ قۇزىرىنا قايتا كەلەدى. بيلەۋشى: «مەنىڭ سارايىمنان قانداي اسەر الدىڭ؟» دەپ سۇرايدى.
قوناق: «قۇتىداعى سۋدان ءبىر تامشى جەرگە تاماتىن بولسا، باسىڭدى الامىن دەگەننەن سوڭ، مەندە سارايعا قارايتىن شاما بولمادى»، دەيدى.
سوندا تاقۋا بيلەۋشى: «مەن دە كۇندىز-ءتۇنى تەك حاقتى زىكىر ەتكەندىكتەن، توڭىرەگىمدەگى جايلارعا ماڭىز اۋدارا المايمىن»، دەپ ودان كەشىرىم سۇرايدى. ال، ساراي قوناعى ءوزىنىڭ ابەس ويى ءۇشىن قاتتى قىسىلادى.
«اباي-اقپارات»
