وقىتۋشىنىڭ مىندەتى - ادام تاربيەلەۋ، وقىتۋ. بۇل كۇندە جوعارى وقۋ ورىندارىندا جۇمىس ىستەيتىن وقىتۋشى بۇل ەكى مىندەتىندە جوعالتقان. جىل سايىن «سكوپۋس، ككسون» جۋرنالدارىندا ماقالا شىعارماساڭ، جىلدىق ريتىنگىدە باللىڭ تومەن بولسا عىلىم دوكتورلىعىڭ، كانديداتىعىڭ، PhD دوكتورلىعىڭ ءنول. ساباق وتكەنگە ەش بالل جوق، سوندىقتان وقىتۋشى ءوزىنىڭ شىن قىزمەتىن ەكىشى ورىنعا سىرىپ، امال جوق، جىل سايىن ماقالا شىعارۋمەن قايعى.

شەتەلدىك اعىلشىن تىلىندەگى سكوپۋس جۋرنالىنا ماقالا شىعارۋ ءۇشىن جاراتىلىستىق، تەحنيكالىق عىلىمنىڭ مامانى بولساڭ از بولسادا جولىڭ جەڭىل، ال گۋمانيتارلىق ماماندىقتار ءۇشىن الىنباس قامال. قالاي بولسادا ماقالا شىعارۋ ماشاقاتى كوپ، از اقشاعا تۇسپەيتىن شارۋا. سول الەمدىك اعىلشىن ءتىلدى جۋرنالدارداعى ماقالا ەل عىلىمىنا قانشالىقتى ءوز پايداسىن تيگىزۋدە ول بولەك زەردەلەيتىن ماسەلە. ال ككسون جۋرنالدارى ەل ىشىندەگى ءوز ورنى بار عىلىمي جۋرنالدار، ولاردىڭ ءوزى سوڭعى ءۇش جىلدا تالاپتارىن وزگەرتكەن، وندا جارتى جىل، ءبىر جىل كەزەك كۇتەسىڭ، سەبەبى ماگيسترانتتار ككسون-عا ماقالا شىعارماسا ديپلوم الا المايدى. (سكوپۋس-قا ماقالا شىعارماسا دوكترانتتار قورعاي المايدى) جۇيە وسىنداي.

وقىتۋشى ادام جانىنىڭ يجينەرى. ال بۇگىنگى وقىتۋشى ستۋدەنتتىڭ جانىمەن ساناسپايتىن، ىشكى الەمىڭدى سەزبەيتىن، وزگەگە ۇقسامايتىن ءار شاكىرتتىڭ ەرەكشەلىگىڭدى بىلمەيتىن كۇيگە جەتتى، (جالپى ءبىزدىڭ قوعام وسىنداي كۇيگە ەنگەن) سەبەبى ولار بالل جينايدى، باسقادا قاعاز جاسايدى، ۋاقىتى جوق، ونى ىستەمەسە جۇمىسسىز قالادى.

وقىتۋشىدا دا قارىن بار، ول بايقۇستىڭ جىل بويى ويلاعانى ككسون مەن سكوپۋس-قا ماقال شىعارۋ، جىل بويى بالل جيناۋدىڭ مۇڭىمەن جۇرسە، ول قايتىپ ستۋدەنتتى ويلايدى، قالاي ساباقتى مەيىرمەن شىنايى كۇيىنىپ وتەدى...

تازا جۇرەكتى ناعىز وقىتۋشى شاكىرت الدىندا اسقاق كەيىپتە تۇرىپ بيىك پاراساتپەن ساباق وقىتادى. بىرەۋدىڭ الدىندا قايتا-قايتا ماقالامدى شىعارشى دەپ جاۋدىرەمەيدى. ءوزىنىڭ وقىتۋ جۇمىسىنا بەرىلگەندەر، ءوز ىسىنە ادال بولعاندار جىل سوڭىندا باللسىز قالادى. ستۋدەنت ءبىلىمدى بولسا ەلدىڭ كەلەشەگى نۇرلى بولادى.

عىلىم اكادەمياسى، عىلىمي ينستيتۋتتار، زەرتتەۋ ورتالىقتارىنداعى عالىمدار ماقالا جازۋ ءۇشىن وتىرعان جوق پا؟ وقىتۋ ىسىمەن اينالىساتىن جوعارى وقۋ ورىندارىن زەرتتەۋ ينستيتۋتى جاسايمىز دەپ، وقىتۋشىلاردىڭ مىندەتىن وزگەرتۋ ەلدىڭ بولاشاعىنا بالتا شابۋ ەمەس پە؟ كادىمگى جۇمىسشى ارانى بال جيناماي ءشوپ جينا دەگەنگە ۇقسايتىن سياقتى.

ال شىن عالىم، دارىندى وقىتۋشىعا ماقالا جاز دەمەسە دە ۋاقىت تاۋىپ جازادى. بارلىق وقىتۋشىنى ولاي مىندەتتەۋگە بولمايدى. ساباعىن ءوتسىن، ءوز نەگىزگى جۇمىسىنا جانىن سالسىن.

يا، جاقسى وقىتۋشى ءوز شاكىرتىنە اكە دە، شەشە دە بولادى. اۋەلى تاربيە بەرەدى، ادام جاسايدى، سوسىن ەلگە كەرەكتى مامان ەتىپ جەتىستىرەدى. (كەشەگى قاڭتار  قاسىرەتىنىڭ ءوزى بۇنى كورسەتتى). تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىم ول ادامعا قاۋىپ اكەلەدى. ار-ۇياتتى، وبال-ساۋاپتى بىلمەيتىن ادام عالىم بولسا، باستىق بولسا ەلگە ودان قاۋىپتى كىم بار؟

بۇل ماقالانىڭ جازىلۋىنا تىكەلەي سەبەپكەر بولعان جاعداي كۇنى كەشە ماعان ءمۇيزى قاراعايداي عىلىم دوكتورى، پروفەسسور اعام ءبىر ماقالاسىن جىبەرىپ سكوپۋس نە ككسون-عا شىعارساڭ، بولماسا كۇزدە كۇن قاراڭ دەپ ءۇن قاتتى.....

نۇرحالىق ابدىراقىن

Abai.kz