شانتاج جانە قازاقستاننىڭ بولاشاعى
نوۆوروسسيسك پورتىنداعى تانكەرلەرگە مۇناي قۇياتىن قۇرىلعىلاردىڭ بىرىنەن سوڭ ءبىرى ىستەن شىعا باستاۋى تابيعي اپاتتان كورى ساياسي ويىن ەكەنىن ءىشىمىز سەزەدى. وڭتۇستىك وزەرەەۆكاداعى "كتك-ر" تەرمينالىن كتك-نىڭ ءوزى باقىلاپ وتىرعانىن ەسكەرسەك، ءبىزدىڭ ونداعى مەنشىك ۇلەسىمىز 19 پايىز. شەۆرون، ەني، موبيلمەن قوسىلساق 42 پايىز بولادى. مۇنداي ۇلەسپەن اكتسيونەرلەردىڭ وزدەرى بارىپ، اۋديت جاساپ، تەرمينالدىڭ جۇمىسىن جۇرگىزىپ وتىرعان رەسەيلىكتەردىڭ اقپاراتى راس پا، وتىرىك پە، تاۋەلسىز تەكسەرىپ، انىقتاۋعا بولادى. ەگەر شىن بۇلىنگەن بولسا، وندا قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىسىن قاداعالاپ وتىرۋ كەرەك. جانە ءبىر اي رەمونتتان ءبىز شامامەن 3 ميلليارد دوللار جوعالتىپ الامىز.
ال ەگەر قاساقانا ءبۇلىنىپ، سابوتاج بولسا شە؟ ول - رەسەيدەگى پورت. رەسەي ونى قاجەت دەپ تاپسا، ءوز مەنشىگىنە قايتارا سالادى. ماسەلەنىڭ بىلاي ءوربۋى حالىقارالىق كومپانيالاردىڭ كاسپي قۇبىر كونسورتسيۋمىنان شىعىپ كەتۋىنە اكەپ سوقتىرۋى مۇمكىن. ونداي جاعدايدا ءبىزدىڭ مۇنايدى ەۋروپاعا ساتۋ ەندى وڭاي تيمەسى انىق.
رەسەي ەۋروپانىڭ دا، ءبىزدىڭ دە جاندى جەرىمىزدەن ۇستاپ العانى سەزىلەدى. گازدى رۋبلمەن ساتۋ بويىنشا شەشىم - كارى قۇرلىقتىڭ ەڭ جاندى جەرى. ولار بيىل ءبارىبىر رەسەي گازىنسىز ءومىر سۇرە المايدى. ەۋرونى رۋبلگە اۋىستىرىپ، ودان كەيىن عانا گاز الۋدان باسقا جول جوق. دەمەك، رەسەي ورتالىق بانكىندە ۆاليۋتادا ليكۆيد بولادى، رۋبل پوزيتسياسىن جاقسارتادى جانە رەسەي دەفولتى كەيىنگە قالماق.
ال بىزدەن رەسەيگە نە كەرەك؟ ەاەس يمپورتتى پوشلينالارىنان كەلەتىن جارنانىڭ رۋبلمەن وتەلۋىنە قارسى بولعانىمىزدان باسقا، وداقتان شىعامىز دەپ رەسمي دەڭگەيدە ماسەلە كوتەرگەن ەمەسپىز. ول قازىر رەسەي ءۇشىن قىزىپ تۇرعان ماسەلە دە ەمەس. دە فاكتو قازىر وداق جۇمىس ىستەمەيدى جانە وداقتاعى ىشكى تاۋار اينالىمىن شەكتەپ وتىرعان (قانتىن، استىعىن شىعارماي وتىر) رەسەيدىڭ ءوزى.
بۇل رەتتە (ەگەر شىنىمەن دە تەرمينالدا تابيعي اپات بولماسا) رەسەي تاراپىنان بىزگە الدىن-الا "كەز-كەلگەن ۋاقىتتا كيسلورودتارىڭدى جاۋىپ تاستاي الامىز" دەگەن سارىندا ەسكەرتۋ جاسالعانىن سەزىپ وتىرمىز. بۇدان كەيىن لوگيكاعا سالساق، جاقىن ارادا كرەملدەن بىزگە ۇلكەن ساياسي ۇسىنىس كەلىپ تۇسەتىنىن اڭعارۋعا بولادى. جانە "وسى ۇسىنىستان باس تارتپاڭدار، ايتپەسە رەمونت بىتپەي قويادى" دەگەن سيگنال كەلدى. تەك ول قانداي ۇسىنىس؟
ءبىزدىڭ ۇلتتىق قور اكتيۆتەرى اكتسيالاردا جاتقانىن ەسكەرسەك، باتىستىڭ دا ءبىزدىڭ كيسلورودتى جاۋىپ تاستاۋعا تولىق مۇمكىندىگى بار. جانە رەسەيدىڭ ۇسىنىسى ەگەر اسكەري كومەككە ساياتىن بولسا (اسكەر جىبەرۋ، تەحنيكا بەرۋ), ول ۇسىنىستى قاناعاتتاندىرۋ - باتىس سانكتسيالارىنا ۇشىراۋ دەگەندى بىلدىرەدى.
ەكى مينۋستان قايسىسىن تاڭداعان ءجون؟ بىزگە قاي سانكتسيالار اۋىر تيەدى؟ مەنىڭ ويىمشا، باتىس سانكتسيالارىنان بارىنشا قاشۋ كەرەك. باتىس ءبىزدىڭ ۇلتتىق قوردى تولىق بۇعاتتاپ، ەكونوميكامىزدى ەكى اپتانىڭ ىشىندە جويىپ جىبەرەتىن مۇمكىندىككە يە. ال رەسەيدىڭ سانكتسياسى مۇناي ءترانزيتىن شەكتەۋگە باعىتتالسا، بۇل ماسەلەنى باعىتتاردى باكۋ مەن الاشانكوۋعا بۇرۋ ارقىلى بىرتىندەپ شەشۋگە بولادى. ول ءۇشىن شەۆرون مەن قىتاي ءبىزدىڭ جاعىمىزدا بولۋى ءتيىس. جالپى، شەۆرون، ەني، موبيل سىندى حالىقارالىق كومپانيالاردان ايرىلماۋىمىز كەرەك. پافوس رەتىندە ەستىلسە دە، ءبىزدىڭ ۇلتتىڭ بولاشاعى شەۆرون، مەتا، گۋگل، ۆيزا، ستارلينك سىندى كومپانيالارعا تىكەلەي بايلانىستى.
يا، ءبىزدىڭ الدىمىزدا قيىن تاڭداۋ تۇر. ءبارىبىر قيىندىقتار بولادى. تەك ءبىزدىڭ ماقسات - سول قيىندىقتاردى ۋاقىتشا قيىندىققا اينالدىرۋدىڭ جولىن تابۋ. ونىڭ الدىندا شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورداعى جاقسى پەرسپەكتيۆالار تۋرالى جازعان بولاتىنمىن. ولار ورىندالا دا باستادى، مىسالى inDriver ES ءوز كەڭسەسىن قازاقستانعا كوشىرمەك. Google ماسكەۋلىك ءوفيسىن بىزگە اۋىستىرۋ بويىنشا ويلانا باستادى دەگەن ينسايتتار پايدا بولا باستادى.
كەلەسى اپتادا كوپ نارسە بەلگىلى بولادى.
ايبار ولجاەۆ
Abai.kz