28-29 ناۋرىزدا پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ پەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى – پرەزيدەنتتىڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ارناۋلى وكىلى ەرجان قازىحان بريۋسسەلگە جۇمىس ساپارىمەن باردى.

ەكەۋى ۋكراينا-رەسەي اراسىنداعى سوعىس تۋدىرعان حالىقارالىق جاعدايداعى قازاقستاننىڭ ۇستانىمىن، باعىتىن ەۋروپا وداعىنا تۇسىندىرۋگە بارعان. ساپار بارىسىندا تيمۋر سۇلەيمەنوۆ euractiv تاۋەلسىز جالپى ەۋروپالىق مەديا جۇيەسىنىڭ اعا رەداكتورى گەورگي گوتەۆكە سۇحبات بەرگەن. سۇحبات وتە ماڭىزدى ماسەلەلەردى قامتىعاندىقتان، ىقشامداپ اۋدارىپ بەرۋدى ءجون كوردىك.

رەسەيگە قاتىستى

ارينە، رەسەي ءبىزدى كوبىرەك ءوز جاعىندا بولعانىمىزدى قالايدى. بىراق قازاقستان ۋكراينانىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن قۇرمەتتەيدى. ءبىز، قىرىم مەن دونباستاعى جاعدايدى مويىنداماعانبىز مويىندامايمىز دا. ويتكەنى ولاردى بۇۇ مويىنداعان جوق. ءبىز تەك بۇۇ دەڭگەيىندەگى شەشىمدەردى عانا قۇرمەتتەيمىز.

راس، قازاقستان ەۆرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ جانە ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمىنىڭ مۇشەسى. سوندىقتان ءبىز رەسەيمەن ەكونومكالىق، اسكەري وداقتا ءبىر مۇشەمىز. بىراق كەلىسىمشارتتار ناقتى قازىرگى جاعدايعا جۇرمەيدى.

رەسەي «سوعىس» ءسوزىن قولدانۋعا تىيىم سالاتىن زاڭ قابىلدادى. ولار ونى /سوعىستى ايتىپ وتىر/ ارنايى اسكەري وپەراتسيا دەپ اتايدى. بىراق ءبىز قازاقستاندا ونى قالاي بار، سولاي اتايمىز، وكىنىشكە قاراي. بىزدە ءار نارسەنى ءوز اتىمەن اتاۋعا قاتىستى ماسەلە جوق.

سانكتسيا تۋرالى

ساپارىمىزدىڭ باستى ماقساتى – قازىرگى گەوساياسي داعدارىس جاعدايىن تالقىلاۋ، ۋكراينادا بولىپ جاتقان سوعىس قيمىلدارىن، رەسەيدىڭ ەكونوميكاسى مەن قارجى جۇيەسىنە سالىنىپ جاتقان سانكتسيالاردىڭ قازاقستانعا اسەرىن جۇمسارتۋ جولدارىن قاراستىرۋ.

ەكىنشىدەن، قازاقستان اقش پەن ەو-نىڭ رەسەيگە قارسى سالىپ جاتقان سانكتسيالارىن اينالىپ ءوتۋدىڭ جولى بولمايتىنىن ەۋروپالىق ارىپتەستەرگە كورسەتۋ. ءبىز رەسەي، بەلورۋس جانە باسقا ەلدەرمەن ەكونوميكالىق وداقتا بولساق تا سانتسيالاردى ءتارتبىن ساقتايمىز. ءبىز تىم بولماعاندا اقش پەن ەو ەلدەرى قازاقستانعا ەكىنشى دارەجەلى سانكتسيالار سالسا دەيمىز. سونداي-اق ەو مەن قارىم-قاتىناستى كەڭەيتۋ ماسەلەسىن كەڭەسۋگە دە كەلدىك.

قازاقستاننىڭ قاقتىعىسقا قاتىسى جوق (ۋكراينا-رەسەي سوعىسىن ايتىپ وتىر.رەد). ءيا، ءبىز ەۆرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتامىز، بىراق ءبىز ءوز جۇيەسى بار تاۋەلسىز ەلمىز. سوندىقتان ءبىز رەسەي مەن بەلورۋسقا سالىنعان سانكتسيالار ءتارتىبىن ساقتايمىز.

ەو عا كەلۋدەگى باستى ماقساتىم ول – ءوز قالاۋىمىز. جانە ءبىزدىڭ نەگىزگى ساۋدا سەرىكتەسىمىز ءارى نەگىزگى ينۆەستيتسيالىق ارىپتەستەرىمىزگە جاعدايدى اشىق ايتىپ، تۇسىندىرۋگە كەلدىك. ءبىز رەسەيمەن ساۋدا جاساي بەرەمىز، رەسەيگە ينۆەستيتسيا سالا بەرەمىز، ويتكەنى ءبىزدىڭ ەكونوميكا باسقاشا جۇمىس ىستەي المايدى. بىراق ءبىز سانكتسيا سالىنعان تاۋارلار، ادامدار، كومپانيالاردى باقىلاۋدا ۇستايتىنىمىزدى ەۋروپالىقتارعا جەتكىزسەك دەپ كەلدىك. بىزدە جۇيە بار، وكىنىشككە قاراي ول جۇيە ءالى ۇزاق تۇرادى.

قاڭتار وقيعاسى جايلى

قاڭتار وقيعاسى ءبىزدىڭ قوعامدا، ەكونوميكادا، ساياسي جۇيەدە وتە قاجەتتى رەفورمالار مەن وزگەرىستەردىڭ باستاۋى بولدى. وتىز جىلدا باسقارۋدىڭ دۇرىس جولى بولمادى. ەگەر قاڭتارداعى قانتوگىس بولماسا ءبىز ۇلت رەتىندە رەفورما جۇرگىزۋگە سونداي باتىل بولار ما ەدىك… قاڭتار وقيعاسى كەزىندە شامامەن 150 ادامنان ايىرىلدىق.

Abai.kz