اقتوبەگە كەلىپ وتا جاساعانداردىڭ «قولى شيپالى بولار» دەگەن ۇمىتپەن اقجامال ەسماحانوۆا بالاسى سامعاتتى دارىگەرلەرگە سەنىپ تاپسىرعان بولاتىن. وتا جەتى ساعاتقا سوزىلدى. بىراق ناتيجە كوزگە جاس، كوڭىلگە مۇڭ ۇيالاتىپ وتىر. قازىر ءۇش جاسار ءسابي توسەككە تاڭىلىپ، سال بولىپ قالدى. اقتوبەلىك دارىگەرلەر «وكىنىشتى» دەپ كۇرسىنۋدە، بىراق قولدان كەلەر دارمەن جوق. وتادان سوڭ بۇيرەك جۇمىسى السىرەگەن، ەندى جۇيكەنى قالىپقا كەلتىرۋدىڭ بار امالىن جاساپ جاتىر. ال اناسى اقجامال اپا اق حالاتتىلاردى سوتقا بەرمەك.

اقتوبەگە كەلىپ وتا جاساعانداردىڭ «قولى شيپالى بولار» دەگەن ۇمىتپەن اقجامال ەسماحانوۆا بالاسى سامعاتتى دارىگەرلەرگە سەنىپ تاپسىرعان بولاتىن. وتا جەتى ساعاتقا سوزىلدى. بىراق ناتيجە كوزگە جاس، كوڭىلگە مۇڭ ۇيالاتىپ وتىر. قازىر ءۇش جاسار ءسابي توسەككە تاڭىلىپ، سال بولىپ قالدى. اقتوبەلىك دارىگەرلەر «وكىنىشتى» دەپ كۇرسىنۋدە، بىراق قولدان كەلەر دارمەن جوق. وتادان سوڭ بۇيرەك جۇمىسى السىرەگەن، ەندى جۇيكەنى قالىپقا كەلتىرۋدىڭ بار امالىن جاساپ جاتىر. ال اناسى اقجامال اپا اق حالاتتىلاردى سوتقا بەرمەك.

بۇگىندە ءۇش جاسار سامعاتتىڭ جاعدايى قيىن. توسەككە تاڭىلىپ، تىلدەن قالعان بالا قيمىلسىز جاتىر. ال اناسى اقجامال ەسماحانوۆا ۇلىنىڭ وسى كۇيىنە بەس اي­دىڭ ءجۇزى بولىپ قالعانىن ايتادى. «ءوزىمىز ايتەكە بي اۋدانى، سارات سەلوسىندا تۇ­رامىز. بالام سال بولعاننان بەرى قاڭعىپ، قالادا ءجۇرمىز. جۇگىرىپ جۇرگەن بالامدى مۇگەدەك قىلدى دا قويدى»، - دەيدى. 
رەسەيلىك دارىگەردىڭ، ونىڭ ىشىندە تيۋمەن قالاسىنان كەلگەن مامانداردىڭ قولىمەن جاسالىنعان وتادان كەيىن ءۇش جاسار ءبۇلدىرشىن تاماق ىشۋدەن قالعان. اناسى سۇيىقتىق بەرسە ىشەدى، بەرمەسە سۇراۋدى دا بىلمەي جاتا بەرەدى. قول-اياعى تارتىلىپ، جانسىزداندى. ول باس بارماعىن ءتورت ساۋساعىمەن قىسىپ، وڭ اياعىن بۇگىپ الادى. ءتىل جوق. «ما-ما» دەگەن سوزگە ەرنى ءسال يلىگەدى. جاتا-جاتا جاۋىر بولعان جامباسىن وزدىگىنەن قوزعاي دا المايدى. جاستىقتان كوتەرىلمەگەن باسىنىڭ كەي تۇستارىنا شاش شىقپاعان، تاقىر بولىپ تۇر. بۇل سامعاتتىڭ قازىرگى ءومىرى. 
ءاۋ باستا سامعاتتىڭ بويى، سالماعى قالىپتى بولدى. «مۇزداتقىشتى ءوزى اشىپ، ۇستەلدىڭ ۇستىندەگى تاماقتى دا ءوزى جەي بەرەتىن» دەيدى اناسى. كيىمىن كيىپ، بالالارمەن ويىنشىققا تالاسىپ جۇرگەن كەزى اتا-اناسى ءۇشىن بۇگىندە ەلەسكە اي­نالدى. 
- دارىگەرلەر نە دەسە دە سول وتانى جا­ساتپاۋىم كەرەك ەدى. «قاتە دياگنوز قويىپ­تى» دەپ جىلاپ وتىرعان انالاردى تەلە­ديداردان كورىپ، جاعامىزدى ۇستايتىنبىز. بۇگىن ءوزىمىز سول بەيشارا كەيىپتە وتىرمىز. بالام قينالعاندا جۇرەگىم اۋىرادى - دەيدى انا زار ەڭىرەپ. سامعات دۇنيەگە كەل­گەندە بويى 50 سم، سالماعى 2 800 گرامم بولعان. اۋداندىق اۋرۋحانادا بوسانعان انانىڭ ەشقانداي شاعىمى تىركەلمەدى. دارىگەرلەر دە «دەنى ساۋ» دەگەن. ءبىر جارىم جاسقا كەلگەندە سامعاتتىڭ بويىنان ءال­سىزدىك بايقالا باستايدى. سول شاقتا اۋدانعا «دەنساۋلىق» پويىزى كەلىپ، اق­جامال اپا بالاسىن جەتەكتەپ ماماندارعا بارادى. تەكسەرۋدەن كەيىن «جۇرەگىندە سىرىل بار» ەكەنى انىقتالىپ، بالا قالاعا كەلەدى. كارديوحيرۋرگيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بەرىك قاسىموۆ «بالاعا وتا جاساۋ كەرەك» دەپ كەسىپ ايتتى. «ۇلىمدى پىشاققا سالۋعا قيمادىم، «جازىلار» دەگەن ۇمىتپەن اۋىلعا كەتتىم. وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنان قايتا-قايتا قوڭىراۋ سوعىپ، ءبىزدى شاقىرتىپ جاتتى. ءسويتىپ ءجۇرىپ جىل جارىم ۋاقىتتى وتكىزدىك. ءۇش جاسىمىزدا قالاعا كەلىپ، تەكسەرۋ جۇرگىزىلدى. ىلە-شالا ءبىزدى كۆوتامەن استاناعا جىبەردى. وسى جىلدىڭ 8 ماۋ­سىمىندا استاناعا بارىپ، بالامىزدىڭ ىس­تىعى كوتەرىلىپ، اۋىرىپ قالدى. ەلور­داداعى عىلىمي ورتالىقتىڭ دارىگەرلەرى «بالادا جوتەل بار. قىزۋى كوتەرىلىپ تۇر. ەمدەلىپ، ءبىر ايدان كەيىن كەلىڭدەر» دەپ قايتارىپ جىبەردى. اقتوبەگە ورالعان سوڭ قالالىق بالالار اۋرۋحاناسىنا جات­قى­زىلدى. بۇل كۇن رەسەيدەن كەلگەن ءدارى­گەرلەردىڭ «شەبەرلىك ساباعىنا» ءدال ءتۇستى. ءسويتىپ، «تەترادو فاللو» دياگنوزىمەن 7 ساعاتقا سوزىلعان وتا جاسالىندى. حي­رۋرگ­تار ونىڭ قولقا مەن وكپە كۇرە تامىرىنىڭ ورتاسىنان جابىق ءادىستى وپەراتسيا جاسادى. ءساتتى شىقتى دەدى رەسەيلىك ماماندار. الايدا بۇعان دەيىن شاۋىپ جۇرگەن ءبۇلدىرشىن ءتىل مەن اياقتان ايىرىلدى. بالا ءبىر اي، بەس كۇن جان ساقتاۋ بولىمىندە جات­تى. بۇيرەگى وتادان كەيىن جۇمىس جاساماي قالعان. قول-اياعى قوزعالا باستاعان كەزدە وبلىستىق اۋرۋحاناعا كوشىردى. سامعات سويلەمەيدى، قول-اياعىن باسا المادى. «مە­نەن باسقا ادامدى تانىمايدى. دارىگەر­لەردەن ميىنا قان قۇيىلعاندىقتان، ەسىن جيا الماي جاتىر دەگەندى ەستىدىك» دەيدى اناسى. وقيعادان اقتوبەلىك دارىگەرلەر حاباردار، وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى اسەت قاليەۆ:
- ماماندار دەنساۋلىق ساقتاۋ مي­نيستر­لىگى ارقىلى كەلدى. تاجىريبەلەرى مول دارىگەرلەر. سامعاتتىڭ جۇرەگىنىڭ اقاۋى كۇردەلى. وكىنىشكە قاراي، وتادان كەيىن بالادا اسقىنۋلار، جۇيكە جۇيەسىندە ءوز­گەرىستەر بولدى. جاعدايى قازىر تۇراقتى. الداعى ۋاقىتتا جۇيكە جۇيەسىنە وڭالتۋ شا­رالارى جاسالادى، - دەپ جۇباتۋ ايتتى. ال م.وسپانوۆ اتىنداعى بقممۋ-ءنىڭ نەۆرولوگيا، پسيحياتريا جانە ناركولوگيا كافەدراسىنىڭ جەتەكشىسى گۇلنار كاب­دراح­مانوۆا: «بالا ءتۋابىتتى جۇرەك دەرتىنە شالدىققان. وعان ەشكىم كىنالى ەمەس. بالاعا وتا جاساماعاندا «تەترادا فاللو» دياگنوزىمەن ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن ەمەس ەدى. رەسەيلىك دارىگەرلەر وتا جاسادى، ال پى­شاققا تۇسپەگەندە ەرتە مە، كەش پە جۇرەك توقتاۋى مۇمكىن ەدى» دەپ ءمالىم­دەدى. 
سامعات ءۇيىنىڭ كىشىسى، التىنشى بالا. اكە مەن شەشە وتادان كەيىن توسەك تارتىپ قالعان ۇلىنىڭ قاسىنان ءبىر ەلى ۇزاماي وتىر. دارىگەرلەردىڭ جانىندا بولىپ، ەم جاساۋ ءۇشىن قالادا تۇرا تۇرۋدى ءجون كورىپ­تى. ال كۇن ساناپ ءحالى ناشارلاپ بارا جات­قان بالانىڭ تاعدىرى بەلگىسىز كۇيىندە قا­لىپ وتىر. قازىر دارىگەرلەردە دارمەن جوق، بىراق اناسى ءۇمىتىن ۇزبەيدى.

التىناي ساعىندىقوۆا

اقتوبە

"ايقىن" گازەتى