سەنبى, 23 قاراشا 2024
ارىلۋ 4703 44 پىكىر 6 مامىر, 2022 ساعات 14:01

ەل اتاۋىن وزگەرتۋ: لاما ءشارىپ نە ءۇشىن سوگىس الدى؟

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستاننىڭ مىسىرداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى قايرات لاما شارىپكە سوگىس جاريالاپتى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.

«پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «قر مەملەكەتتىك قىزمەتكەرىنىڭ ەتيكالىق كودەكسىنىڭ» 9 تارماعىنىڭ تالاپتارىن ساقتاماعانى ءۇشىن قازاقستاننىڭ مىسىر اراب رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى قايرات قايىربەكۇلى لاما شارىپكە سوگىس جاريالايدى»، - دەلىنگەن رەسمي حابارلامادا.

ەسكى اتاۋلاردان ارىلۋ تۋرالى ۇسىنىسى:

ەسكە سالا كەتەيىك، وسىعان دەيىن ەلشى قايرات لاما ءشارىپ كسرو كەزىنەن جانە پاتشالىق رەسەيدەن قالعان ەسكى اتاۋلاردى وزگەرتۋ، سونداي-اق، استانا اتاۋىن وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساعان ەدى.

«ەلىمىزدە قارقىن الا باستاعان ساياسي جانە ەكونوميكالىق رەفورمالار ءاربىر وتانسۇيگىش ازاماتتى شابىتتاندىرۋدا. الداعى رەفەرەندۋم ادىلەتتى ءارى ەستۋشى قازاق مەملەكەتىنىڭ اشىق سۇحباتتاساتىن الاڭىنا اينالماقشى.

«بايىرعى قازاق جەرiندە مەملەكەتتiلiك قۇرا وتىرىپ»، دەپ باستالاتىن اتا زاڭىمىزعا سۇبەلى وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى. قولدانىستاعى كونستيتۋتسيانىڭ 2-بابىندا كەڭ بايتاق ەلىمىز - ءبىرتۇتاس مەملەكەت دەپ جازىلعان. سوندىقتان بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋم ارقىلى كونستيتۋتسياعا «اكىمشىلىك-ايماقتىق وڭىرلەر» دەگەن جاڭا باپ قوسىپ، وتارشىل پاتشالىق رەسەي مەن كەڭەس وداعى ماجبۇرلەپ ەنگىزگەن ەلدى مەكەندەردىڭ داۋلى اتاۋلارىنان ءبىرجولاتا قۇتىلۋعا بولادى.

الدىمەن، «وبلىس» قازاق تىلىنە ورىس تىلىنەن ەنگەن كىرمە ءسوز ەكەنىن مويىنداپ، مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدىڭ تازالىعىن ساقتاۋ ءۇشىن اكىمشىلىك-ايماقتىق قۇرىلىمدى ءوڭىر دەپ جازۋىمىز قاجەت.

ءبىرتۇتاس، ياعني وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگى، شىعىسى مەن باتىسى بار ءتورت قۇبىلاسى تەڭ ۋنيتارلى مەملەكەتىمىزدىڭ اكىمشىلىك-ايماقتىق قۇرىلىمىنا قاتىستى اتا زاڭىمىزدىڭ جاڭا بابىنا كەلەسى ۇسىنىستار ەنگىزەمىن:

اباي ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – سەمەي قالاسى.

اقمولا ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – كوكشەتاۋ قالاسى.

اقتوبە ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – اقتوبە قالاسى.

المالى ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – قوناەۆ قالاسى.

اتىراۋ ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – سۇلتان بەيبارىس قالاسى.

باتىس قازاقستان ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – ورال قالاسى.

جامبىل ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – تاراز قالاسى.

جەتىسۋ ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – تالدىقورعان قالاسى.

قاراعاندى ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – قاراعاندى قالاسى.

قوستاناي ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – قوستاناي قالاسى.

ماڭعىستاۋ ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – ماڭعىستاۋ قالاسى.

وڭتۇستىك قازاقستان ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – تۇركىستان قالاسى.

سارىارقا ءوڭىرى (بۇرىنعى پاۆلودار وبلىسى). اكىمشىلىك ورتالىعى – ەرتىس قالاسى.

سولتۇستىك قازاقستان ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – ابىلاي حان قالاسى.

سىرداريا ءوڭىرى (بۇرىنعى قىزىلوردا وبلىسى). اكىمشىلىك ورتالىعى – بايقوڭىر قالاسى (بۇرىنعى قىزىلوردا اتاۋىنىڭ ورنىنا).

تورعاي ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – ارقالىق قالاسى.

ۇلىتاۋ ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – جەزقازعان قالاسى.

شىعىس قازاقستان ءوڭىرى. اكىمشىلىك ورتالىعى – وسكەمەن قالاسى.

استانا قالاسى.

الما-اتا قالاسى.

شىمكەنت قالاسى.

پىكىر تالاسى — شىندىق اناسى، اعايىن!»، - دەپ جازعان ەدى.

«قازاقستان» اتاۋىن وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىسى:

قازاقستاننىڭ مىسىرداعى ەلشىسى قايرات لاما ءشارىپ سونىمەن قاتار «قازاقستان» اتاۋىن دا وزگەرتۋدى ۇسىنعان.

«بۇگىنگى تاڭدا 193 مەملەكەت بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا مۇشە بولىپ وتىر. ولاردىڭ قاتارىندا 7 مەملەكەتتىڭ اتاۋى «ستان» جۇرناعىمەن اياقتالادى: Afghanistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Pakistan, Tajikistan,  Turkmenistan جانە Uzbekistan. ستان – پارسى ءسوزى، ەل دەگەن ماعىنا بەرەدى. ءسوزدىڭ شىعۋ توركىنىنە ۇڭىلسەك، جەر (land) دەگەن ۇعىمعا دا ساي كەلەدى. يراندىقتار پروۆينتسيانى («وستان») دەيدى. وستان مەن استانا – تۇبىرلەس سوزدەر. وسى 7 ەل، 20 ءىرىلى-ۇساق ەلدى مەكەندەردىڭ اتاۋلارىنا كوز جۇگىرتسەك، «ستان» ۇعىمى بۇۇ-نىڭ رەسمي تەرمينىمەن ايتقاندا – «مەملەكەت» (State) ماعىناسىن بەرمەيدى. سوندىقتان، مەنىڭ پىكىرىمشە، اتا زاڭىمىزعا وزگەرىستەر ەنگىزگەندە قازاق مەملەكەتى، كازاحسكوە گوسۋدارستۆو (ورىسشاسى), STATE OF QAZAQ (اعىلشىن تىلىندە) دەپ، «تايعا تاڭبا باسقانداي» جازۋىمىز كەرەك»، - دەپ ۇسىنىس ايتقان.

قايرات قايىربەكۇلى ءوز ۇسىنىسىن الەۋمەتىك جەلىدەگى جەكە پاراقشاسىندا جازعان. كەيىن بۇل جازبالار اۆتوردىڭ پاراقشاسىنان وشىرىلگەن.

قازتاي جانەركە جاندوسقىزى

Abai.kz

44 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3236
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5371