ەلدە توتەنشە جاعداي جاريالانۋى كەرەك

ۇكىمەت ەلىمىزدە ا/H1N1 تۇماۋىن جۇقتىرعانداردىڭ قاتارى 13-كە جەتكەنىن  رەسمي تۇردە  جاريالادى.  قاۋىپتى تۇماۋ الەۋمەتتىك توپتاردى: بار مەن جوقتى «الالامايتىن» بولىپ تۇر. تالپاق تاناۋدان تاراعان تۇماۋعا ءبيتىن سىعىپ، قانىن جالاپ وتىرعان كەدەي دە، شايقاپ ءىشىپ شالقىپ ءومىر ءسۇرىپ جاتقان باي مەن باعىلان دا شالدىعادى ەكەن.

لوندوننان شوشقا تۇماۋىن جۇقتىرىپ قايتقانى بەلگىلى بولعان التى بالادان باسقا كەشە اتىراۋ قالاسىنداعى اۋرۋحاناعاتاعى ەكى بالا ءتۇستى.  ولاردىڭ سانى ەندى مىنە،   ون ۇشكە جەتتتى. ەرتەڭ قانداي مالىمەت بەلگىلى بولادى؟ ونى تاپ باسىپ ايتۋ قيىن، ارينە.

19 شىلدە كۇنى لوندوننان 48 وقۋشى مەن ءۇش مۇعالىم ۇشىپ كەلگەن ەدى. كەلگەن بەتتە 12 مەن  15 جاس ارالىعىنداعى بالالاردىڭ التاۋى ءوزىن ناشار سەزىنگەندەرىن بايقاعان. قازىر ولاردىڭ قال-احۋالى قاتاڭ باقىلاۋدا.

شوشقا تۇماۋى تۋرالى جامانات حابار شىعىسىمەن استانا قالاسىنىڭ اكىمى كوپشىلىك ورىندارىنا شۇعىل تاپسىرما بەرىپ، قالا تۇرعىندارىنان قورعانىش داكەسىن تاڭىپ ءجۇرۋدى تالاپ ەتتى. اكىمنىڭ بۇل تالابىنا استانالىقتار تۇسىنىستىكپەن قاراۋدا. يمانعالي تاسماعامبەتوۆ كوشى-قون جانە تۋريزيم سالسىنىڭ باسشىلارىمەن  دەرەۋ بايلانىسقا شىعىپ جولاۋشىلاردى ءتيىستى  تەكسەرۋلەردەن وتكىزىپ تۇرۋدىڭ قاجەتتىگىن ەسكەرتتى.

ەلدە توتەنشە جاعداي جاريالانۋى كەرەك

ۇكىمەت ەلىمىزدە ا/H1N1 تۇماۋىن جۇقتىرعانداردىڭ قاتارى 13-كە جەتكەنىن  رەسمي تۇردە  جاريالادى.  قاۋىپتى تۇماۋ الەۋمەتتىك توپتاردى: بار مەن جوقتى «الالامايتىن» بولىپ تۇر. تالپاق تاناۋدان تاراعان تۇماۋعا ءبيتىن سىعىپ، قانىن جالاپ وتىرعان كەدەي دە، شايقاپ ءىشىپ شالقىپ ءومىر ءسۇرىپ جاتقان باي مەن باعىلان دا شالدىعادى ەكەن.

لوندوننان شوشقا تۇماۋىن جۇقتىرىپ قايتقانى بەلگىلى بولعان التى بالادان باسقا كەشە اتىراۋ قالاسىنداعى اۋرۋحاناعاتاعى ەكى بالا ءتۇستى.  ولاردىڭ سانى ەندى مىنە،   ون ۇشكە جەتتتى. ەرتەڭ قانداي مالىمەت بەلگىلى بولادى؟ ونى تاپ باسىپ ايتۋ قيىن، ارينە.

19 شىلدە كۇنى لوندوننان 48 وقۋشى مەن ءۇش مۇعالىم ۇشىپ كەلگەن ەدى. كەلگەن بەتتە 12 مەن  15 جاس ارالىعىنداعى بالالاردىڭ التاۋى ءوزىن ناشار سەزىنگەندەرىن بايقاعان. قازىر ولاردىڭ قال-احۋالى قاتاڭ باقىلاۋدا.

شوشقا تۇماۋى تۋرالى جامانات حابار شىعىسىمەن استانا قالاسىنىڭ اكىمى كوپشىلىك ورىندارىنا شۇعىل تاپسىرما بەرىپ، قالا تۇرعىندارىنان قورعانىش داكەسىن تاڭىپ ءجۇرۋدى تالاپ ەتتى. اكىمنىڭ بۇل تالابىنا استانالىقتار تۇسىنىستىكپەن قاراۋدا. يمانعالي تاسماعامبەتوۆ كوشى-قون جانە تۋريزيم سالسىنىڭ باسشىلارىمەن  دەرەۋ بايلانىسقا شىعىپ جولاۋشىلاردى ءتيىستى  تەكسەرۋلەردەن وتكىزىپ تۇرۋدىڭ قاجەتتىگىن ەسكەرتتى.

استانادا قازىر ساۋدا ساتتىق ورىندارىندا، حالىققا قىزمەت كورسەتەتىن وزگە دە نىسانداردا سانيتارلىق پۋنكتتەر جۇمىس ىستەپ تۇر.

استاناداعى ءتارتىپ پەن جيناقىلىق الماتىعا ءالى جەتە قويعان جوق. تۇماۋعا شالدىققان التى بالانىڭ ءبارى الماتىلىق بولعانىمەن الماتىدا بەت-اۋزىن تۇمشالاپ جۇرگەن ادامداردى كورمەيسىز. قالالىق اكىمشىلىك دابىل قاعىپ، تۇماۋدى تاراتپاۋدىڭ قامىنا كىرىسىپ كەتتىك دەگەنىمەن ءدارى-دارمەك ساتاتىن ساۋدا ورىندارىندا وكسيلين مايى مەن بەت اۋىزدى جاباتىن داكە تابىلماي قالىپ جاتىر. كىسى اياعى  ۇزىلمەيتىن الماتى اۋەجايىندا شەتەلدەن كەلىپ جاتقان جولاۋشىلار تەرموۆيزوردان اينالىپ وتۋدە. ويتكەنى ادامدار مىڭداپ اعىلاتىن دالىزدە جالعىز عانا تەرموۆيزور تۇرعان كورىنەدى.

جۋرناليستەرگە ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن ءتۇسىندىرۋدى تىرىسقان قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىك سەيدۋمانوۆ  «قالا قاتاڭ باقىلاۋدا» دەيدى. الايدا، كەلىپ-كەتۋشىسى كوپ الماتىنى تولىق باقىلاۋ تىم قيىن شارۋا. سوندىقتان جاقىن ماڭايدان الماتىعا، وزگە دە قالالارعا كەلىپ ساۋدا ساتتىق جاسايتىندار مەن جاي جۇرگىنشىلەردى ۋاقىتشا توقتاتا تۇرۋ قاجەت شىعار. ويتكەنى شوشقا تۇماۋى تەز تارالاتىن دەرت. ەگەر ول اۋىل-اۋىلدى ارالاپ كەتسە، اۋىزدىق بەرمەي، جالپاق جۇرتتىڭ ىشىندە جايلۋى مۇمكىن. ال اتالعان تۇماۋ اۋىلعا جەتسە، وندا قازاقستان تۇتاس قاۋىپتى دەرتتىڭ ايماعى بولىپ شىعا كەلمەك. وسى كۇنگە دەيىن الەمدە  139 مىڭ 566 ادام شوشقا تۇماۋىن جۇقتىرىپتى. تۇماۋعا شالدىققان  781 ادام جان تاپسىرىپ كەتتى.

قاۋىپ ەتكەننەن ايتامىز: قازاستاندا توتەنشە جاعداي جاريالانىپ، كورشى مەملەكەتتەرمەن، سونداي-اق،  الىس تا جاقىن ەلدەرمەن ارا قاتىناسىمىزدى ۋاقىتشا ۇزە تۇرۋعا ءتيىسپىز. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى بارلىق ەلدى مەكەندەردى باقىلاۋىندا ۇستاپ، ەل اراسىندا ءتۇسىندىرۋ، اعارتۋ شارالارى پارمەن الۋى كەرەك. ويتكەنى، قازاقتىڭ دەرتكە شالدىعۋى كوپ رەتتە بىلمەگەندىكتەن، ەسكەرمەگەندىكتەن، ءمان بەرمەگەندىكتەن بولىپ كەلەدى. «ساقتانساڭ ساقتايمىن» دەگەن جاراتقاننىڭ ەسكەرتۋى بار كورىنەدى. ەندەشە ساق جۇرەيىك، اباي بولايىق.

«اباي-ينفورم»