سەنبى, 23 قاراشا 2024
46 - ءسوز 3077 3 پىكىر 4 شىلدە, 2022 ساعات 15:02

ميرزيەەۆ نەگە ءمۇلت كەتتى؟

مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءبىر عانا قاتەلىگى، تۇتاس مەملەكەتتى ورنى تولماس وكىنىشتى جاعدايلارعا سوقتىرۋى مۇمكىن ەكەنىن كوردىك. كەشەگى قاراقالپاقستانعا قاتىستى ميرزيوەۆتىڭ ءبىر عانا "ولاق شەشىمى" - وزبەكستاننىڭ الەمدىك ارەناداعى بەدەلىنە ۇلكەن كەرى اسەرىن بەرەتىن بولدى.

بۇعان دەيىن وزبەكستان ەشقانداي ساياسي، اسكەري وداقتارعا قوسىلماي بەيتاراپتىق ۇستانۋ ارقىلى باتىستىڭ الدىندا "ديكتاتورلىق جۇيە" ايىبىنان امان قالىپ كەلگەن ءبولسا(اندىجان وقيعاسىن باتىستىقتار ەلەمەي كەلگەنىندەي), ميرزيوەۆتىڭ وسى سوڭعى شەشىمى وزبەكستاندى قانشاما باسپالداققا كەرى شەگىندىرىپ جىبەردى. ءارى، تىنىش جاتقان "جىلاننىڭ قۇيرىعىن باسىپ" الداعى ۇزاق ۋاقىتقا وزدەرىنە "باس اۋىرۋ" تاۋىپ الدى. ۇلكەن "باساۋىرۋ" تاپتى!

بۇدان بىلاي وسى قاتەلىكتەرى رەسمي تاشكەنتتىڭ كوپ ماسەلەلەردە اياعىنا تۇساۋ بولاتىن بولدى. تاپ وسى وقيعالار "الەمدىك ويىنشىلارعا" وزبەكستانعا ساياسي اسەر ەتۋشى ەڭ وسال جەرلەرىن كورسەتىپ بەردى. مۇنداي اسەر ەتۋشى "ساياسي تەتىكتەردى" الەمدىك ويىنشىلار الداعى كەزەڭدەردە ءارتۇرلى ماسەلەلەر بويىنشا كەلىسىم-شارتتارعا وتىراردا، "جابىق ەسىكتەردىڭ" ارعى جاعىندا وزبەكستانعا قارسى بارىنشا پايدالاناتىنىنا ەشكىمنىڭ ءشۇباسى بولماۋ كەرەك.

ويتكەنى، كوپتەگەن ەلدەردەگى وسىنداي مەملەكەت تۇتاستىعىنا قاۋىپ توندىرەتىن انكلابتارىن قارسى تاراپتارى بارىنشا پايدالانادى. تۇركياداعى كۇردتەر ايماعى، يراكتاعى شيتتەر، قىتايدىڭ تايۆانى سەكىلدى مىسالداردى كوپتەپ كەلتىرۋگە بولادى.

مەنىڭ تۇسىنبەي وتىرعانىم - ميرزيوەۆ وسىنىڭ ءبارىن ءبىلىپ وتىرىپ قالايشا وسىنداي قادامعا بارۋعا شەشىم قابىلدادى؟ ويتكەنى، ميرزيوەۆ ساياساتقا زەلەنسكي سەكىلدى كەزدەيسوق بۇگىن كەلگەن ادام ەمەس. وسى كەزگە دەيىنگى وزبەكستاننىڭ ىشكى-سىرتقى ساياساتىندا ابدەن ءپىسىپ-جەتىلگەن ساقا ساياساتكەرعوي. قاراقالپاقستان بۇعان دەيىن ءبولىنۋ جايلى حالقارالىق ارەناعا مۇلدەم ماسەلە كوتەرگەن ەمەس. ءارى، وزبەكستاننىڭ جارتى تەرريتورياسىن الىپ جاتقان ءوڭىر.

تۇسىنىكسىز شەشىم.
ءبىر عانا جورامال ايتا الامىن.
بۇعان ميرزيوەۆتى يتەرمەلەن وي - رەفەرەندۋمداعى ءوزىنىڭ كەلەسى سايلاۋلارعا تاعى دا تۇسۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا وزگەرىستەرگە بولۋى مۇمكىن قارسىلىقتاردى باسقا ارناعا بۇرىپ جىبەرۋ بولعان-اۋ؟! بىراق، مۇنشالىق شۋ كوتەرىلىپ كەتەدى دەپ ويلاماسا كەرەك.

مۇمكىن، تاريحتا ء"بىرتۇتاس وزبەكستاندى قۇرۋشى" تۇلعا رەتىندە قالعىسى كەلدى.
نەمەسە، وسى ويدى وعان ءوزىنىڭ كومانداسىندا "سىرتقى كۇشتەردىڭ" ىقپالىنداعى بىرەۋلەر ابدەن ءسىڭىرىپ، وسىنداي قادامعا بارۋىنا ىقپال جاسادى. وسىلاي ول "الەمدىك ويىنشىلاردىڭ" قاقپانىنا ءتۇستى. ەندى ونى ءوز ەركىنە جىبەرۋلەرى ەكىتالاي. كەمى 20 جىل رەسمي تاشكەنتتى ۇزىن ارقانمەن ۇستاپ وتىرادى. قيت ەتسە شەتەلدەن ساياسي باسپانا العان ءبىر-ەكى قاراقالپاقستان وكىلدەرىنە "مىنبەر بەرىپ" ينتەرنەت پەن سمي-ءدى شۋلاتىپ قويىپ وتىرادى.

وسىنداي "وتۆود ۋدارا" دەگەن تەحنولوگيانى بىزدىكىلەر دە كوبىرەك پايدالانادى. مىنا جاعدايدان كەيىن بىزدىڭكىلەر دە ازايتاتىن شىعار. وتپەن ويناۋعا بولمايتىنىن تۇسىنگەن بولار.
ءسوز سوڭىندا ايتارىم...

وسى قارقىنمەن قاراقالپاقستان ەگەمەندىگىن السا الدى، الماسا ونداي مۇمكىندىك ەندى 50 جىلدا كەلۋى ەكىتالاي.
ءبارى وزدەرىنە بايلانىستى.

كورشىمىزدەگى كەشەلى-بۇگىن بولىپ جاتقان قۇبىلىستار بىزدەرگە دە ۇلكەن وي سالۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. ۇرانداتۋ - حايپ پەن "ارزان اتاققا" جاقسى. بالە اياق استىندا. ويلانباي ىستەپ وپىق جەۋدەن ساقتاسىن. مەملەكەت تۇتاستىعى بارىنەن جوعارى.

رۇستەم اشەتاەۆ

Abai.kz

 

3 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3236
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5373