قازاقستاندا ءۇش جىلدان بەرى كاسىپورىنداردا «حالىقتىق باقىلاۋ» جوباسى ءساتتى ىسكە اسىرىلىپ كەلەدى. الەۋمەتتىك جوبا كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ قولداۋىمەن ەنگىزىلگەن بولاتىن.

جوبانىڭ ماقساتى – كاسىپورىنداعى ەڭبەكتى قورعاۋ مەن قاۋىپسىزدىكتى باقىلاۋدى نىعايتۋ بولىپ تابىلادى. «حالىق باقىلاۋشىلارى» رەتىن­دە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى، بۇرىن كاسىپورىندا جۇمىس ىستەپ، جارىم جان بولعان ادامدار جۇمىسقا الىنادى. ولار بەينەبا­قى­لاۋ جۇيەسىنىڭ كومەگىمەن ءوندىرىس­تەگى بارلىق قاۋىپسىزدىك ەرە­جەلە­رىنىڭ بۇزىلۋىن اۋىسىم بويىنشا قاداعالاپ وتىرادى. «حالىقتىق باقىلاۋ» جوباسى وسى ادامداردى تولىققاندى جۇمىس ورنىمەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەردى. سونداي-اق قاۋىپسىز ەڭبەك جاع­دايلارىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قا­جەت­تى شارالاردى ۋاقتىلى قابىلداۋعا، ال جۇمىس بەرۋشىلەر ءۇشىن مۇگە­دەكتەردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ بويىنشا كۆوتانى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

«حالىقتىق باقىلاۋ» پيلوتتىق جوبا رەتىندە العاش رەت اقتوبە فەرروقورىتپا زاۋىتىندا ىسكە قوسىلىپ 16 وپەراتور جۇمىس ىستەگەن. ولار 13 كامەرانىڭ كومەگىمەن زاۋىتتاعى قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىنىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتىپ، ءتورت اۋىسىممەن جۇمىس ىستەدى.

بۇگىنگى تاڭدا جوباعا 164 كاسىپورىن جۇمىلدىرىلىپ، 521 قىزمەتكەر جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى.

2019 جىلى مەملەكەت باسشىسى اقتوبە وبلىسىنا بارىپ،«قازحروم» تۇك» اق فەرروقورىتپا زاۋىتىنىڭ جۇمىس بارىسىن كورۋ كەزىندە «حالىقتىق باقىلاۋ» جوباسىمەن تانىستى. پرەزيدەنت اتالعان جوبانى ەلىمىزدىڭ باسقا دا كاسىپ­ورىندارىنا ەنگىزۋ مۇمكىن­دىگىن قاراستىرۋدى تاپسىرعان بولاتىن.

ء"بىز بۇل باستامانى قولدايمىز. ويتكەنى، وندىرىستە جاراقات الىپ قالۋ قاۋىپى جوعارى بولعاندىقتان، بۇنداي جۇمىس وتە پايدالى جانە قاجەت. ەڭبەككەرلەردى الەۋمەتتىك جاعىنان قىزىقتىراتىن جوبانىڭ ماڭىزى زور", – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

جوباعا قاتىسۋ ءۇشىن كادرلاردى ىرىكتەۋ كەزىندە مۇگەدەكتىكتى (وندىرىستىك جاراقات، كاسىپتىك اۋرۋ، جالپى اۋرۋ) بەلگىلەۋ سەبەبى بويىنشا كاسىپورىندا جۇمىسىن تاستاپ كەتكەن قىزمەتكەرلەرگە باسىمدىق بەرىلەدى. «حالىق باقىلاۋشىلارى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا سايكەس بارلىق ءتيىستى شەگەرىمدەرمەن جانە الەۋمەتتىك پاكەتتەرمەن قامتىلىپ، ەڭبەك شارتى بويىنشا شتاتقا قابىلدانادى. جوبانى ىسكە اسىرۋ مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءۇشىن جۇمىس ورىندارىنىڭ بەلگىلەنگەن كۆوتاسى اياسىندا حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، بۇل ءوز كەزەگىندە ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ادامداردىڭ الەۋمەتتىك بەيىمدەلۋىنە ىقپال ەتەدى.

قازىرگى تاڭدا «حالىقتىق باقىلاۋ» جوباسى ءساتتى ىسكە اسىپ كەلە جاتقان كاسىپورىننىڭ ءبىرى – اقسۋ فەرروقورىتپا زاۋىتى. زاۋىت فەرروقورىتپالاردى الەمدىك نارىققا شىعاراتىن ءىرى وندىرۋشىلەر مەن جەتكىزۋشىلەردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. كاسىپورىن جىل سايىن 1 ميلليون توننادان استام شيكىزات ءونىدىرىپ، ونىڭ كوپ بولىگىن شەتەلگە ەكسپورتتايدى. اقسۋ فەرروقورىتپا زاۋىتىندا 6400 ادام ەڭبەك ەتۋدە، ولاردىڭ ءبارى كاسىپوداق ۇيىمىنىڭ مۇشەلەرى ەكەن.

«حالىقتىق باقىلاۋ» تەك اقسۋ فەرروقورىتپا زاۋىتىندا عانا ەمەس، «قازحرومنىڭ» ءۇش فيليالىندا دا ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. وسى كاسىپورىنداردا ەڭبەك ەتىپ، جاراقات الىپ، وندىرىسكە جارامسىز ناۋقاس بولعان جاندار جۇمىستان شىعىپ قالمايدى. ولار «حالىقتىق باقىلاۋشى» رەتىندە شتاتتا وپەراتور بولىپ ىستەيدى.

اقسۋ فەرروقورىتپا زاۋىتى تاۋلىك بويى ونلاين رەجيمىندە 38 بەينەباقىلاۋ كامەراسىن قاشىقتان قاراپ، قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىنىڭ بۇزىلۋىن تىركەيتىن 15 وپەراتوردى قىزمەتكە العان. بارلىق بەينەباقىلاۋ وپەراتورلارى قاشىقتان ءتورت ساعاتتىق اۋىسىممەن جۇمىس ىستەيدى. ولاردى جۇمىس ورنى جوعارى جىلدامدىقتى ينتەرنەتپەن، دەربەس كومپيۋتەرمەن جانە ۇيالى بايلانىسپەن قامتاماسىز ەتكەن. جۇمىسشىلار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك زاڭناماسىنا جانە ۇجىمدىق شارتقا سايكەس بارلىق كوزدەلگەن شەگەرىمدەرمەن، الەۋمەتتىك پاكەتپەن كاسىپورىننىڭ ەڭبەكتى قورعاۋ جانە ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك ءبولىمىنىڭ شتاتتىق بىرلىگىنە الىنعان.

تاياۋدا پاۆلودار وبلىسىنا جۇمىس ساپارىمەن بارعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ توراعاسى ساتىبالدى داۋلەتالين «حالىقتىق باقىلاۋشى» قىزمەتكەرىمەن كەزدەستى. ول الەۋمەتتىك جوبانىڭ ءتيىمدى ىسكە اسىپ جاتقانىن ايتىپ، مامانعا العىسىن ءبىلدىردى.

«كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ ماقساتى – وندىرىستەگى جاراقاتتار مەن جازاتايىم وقيعالاردى نولگە دەيىن ءتۇسىرۋ بولىپ تابىلادى. الەمدىك ستاتيستيكا بويىنشا 30 000 جەڭىل ءتارتىپ بۇزۋشىلىق 3 000 جەڭىل جاراقاتقا اپارىپ سوعادى، بۇل ءوز كەزەگىندە 300 اۋىر جاراقاتقا سەبەپ بولادى ەكەن، بۇل ءوز كەزەگىندە ولىمگە اكەلەدى. سوندىقتان، سىزدەر، «حالىقتىق باقىلاۋ» وپەراتورلارى، اۋەل باستان-اق قوعامدىق ومىردە الەۋمەتتىك بەلسەندىلىك تانىتا وتىرىپ، وسى تاۋەكەلدەردى جويۋعا مۇمكىندىك تۋدىراسىزدار. بۇل جوبانى ودان ءارى دامىتۋ ارقىلى ءبىز ەكى ماڭىزدى ماقساتتى العا قويدىق – كاسىپورىندارداعى وندىرىستىك جاراقاتتاردى جويۋ جانە بۇرىن وندىرىستىك جاراقات العان ادامداردىڭ جۇمىسىن جالعاستىرۋ مۇمكىندىگىن بەرۋ. ولار تۇراقتى جۇمىس ورنىن ساقتاي وتىرىپ، قىزمەت ورنىنداعى بۇزۋشىلىقتاردى انىقتاۋ ارقىلى ىقتيمال جاراقاتتاردىڭ الدىن الادى. سىزدەرمەن كەزدەسۋ بارىسىندا تۇسىنگەنىمىز، جوبا جۇمىستاعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى باقىلاۋ مەن الدىن الۋدىڭ ءتيىمدى قۇرالىنا اينالدى. «حالىقتىق باقىلاۋ» الەۋمەتتىك جوباسى شىنىمەن دە قازاق جۇمىسشىلارىنىڭ ءومىرىن ساقتايدى. وسىناۋ وتە پايداسى زور جۇمىس ءۇشىن سىزدەرگە راحمەت»، – دەدى ساتىبالدى داۋلەتالين.

كاسىپوداقتار فەدەراتسياسى «حالىقتىق باقىلاۋ» جوباسىمەن قاتارلاس «نولدىك جاراقاتتانۋ – Vision Zero» تۇجىرىمداماسىن ىلگەرىلەتۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزىلىپ كەلەدى. بۇل كاسىپورىندارداعى جۇمىس بارىسىندا مامانداردىڭ جازاتايىم قاتەرگە ۇشىراۋىن بولدىرماۋعا ارنالعان تۇجىرىمداما. 2019 جىلى 17 ماۋسىمدا جەنەۆا قالاسىندا قازاقستاننىڭ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى مەن حالىقارالىق الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ قاۋىمداستىعى اراسىندا «Vision Zero» نولدىك جاراقات تۇجىرىمداماسىن ىلگەرىلەتۋ تۋرالى ءوزارا تۇسىنىستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموروندۋمعا قول قويىلعان بولاتىن.

بۇل قۇجاتتىڭ ماقساتى: وندىرىستىك جاراقاتتانۋدى ايتارلىقتاي تومەندەتۋ، جازاتايىم وقيعالار مەن ەڭبەك ەتۋ زياندى جۇمىس ورىندارىنىڭ سانىن قىسقارتۋ، وزىق تاجىريبەگە سۇيەنە وتىرىپ قاتەردىڭ الدىن-الۋ شارالارىن ۇيىمداستىرۋ بولىپ تابىلادى. تۇجىرىمداما جاراقات الۋ دەڭگەيىن نولگە تۇسىرۋگە باعىتتالعان. مۇندا جۇمىس بەرۋشى مەن جۇمىسشىنىڭ ىنتىماقتاستىعى ۇلكەن ءرول اتقارادى.

ول جەتى ەرەجەنى قامتيدى:

كوشباسشى بولۋ – قاعيداتتارعا ادالدىقتى كورسەتۋ;

ققاۋىپتەردى انىقتاۋ – تاۋەكەلدەردى باقىلاۋ;

ماقساتتاردى انىقتاۋ – باعدارلامالاردى ازىرلەۋ;

ەڭبەك قاۋىپسىزدىگى مەن گيگيەناسى جۇيەسىن قۇرۋ – ۇيىمنىڭ جوعارى دەڭگەيىنە قول جەتكىزۋ;

جۇمىس ورىندارىندا، ستانوكتارمەن جانە جابدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە قاۋىپسىزدىك پەن گيگيەنانى قامتاماسىز ەتۋ;

بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ – كاسىبي داعدىلاردى دامىتۋ;

كادرلارعا ينۆەستيتسيالاۋ – قاتىسۋ ارقىلى دالەلدەۋ.

بۇگىنگى تاڭدا «Vizion Zero» تۇجىرىمداماسىنا رەسپۋبليكادا 292 كاسىپورىن قوسىلعان.

Abai.kz