قىركۇيەكتىڭ 15-ءى قازاقستاندىق تانكشىلەردىڭ كاسىبي مەرەكەسى. بۇل كۇن تاريحى 1942 جىلى شىمكەنتتىك جاستاردىڭ جەتىنشى جانە ون ءۇشىنشى جەكەلەگەن تانك پولكىنە «قازاقستان كومسومولەتستەرى» دەگەن جازۋى بار 46 دانا ت-34 تانكىن تاپسىرۋى وقيعاسىمەن بايلانىستى دەسەك تە بولادى. ول كەزدە تانكتەردى جاساۋعا قاراجات جيناۋدى بۇكىل رەسپۋبليكا جاستارى جۇرگىزىپ، ىسكە اسىرعان بولاتىن.

تانكتەر بۇگىنگى كۇنى الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى ارميالارىنىڭ نەگىزگى جاۋىنگەرلىك قۇرامداس بولىگى بولىپ قالۋدا. ولاردىڭ باستى ارتىقشىلىعى - قاۋىپسىزدىك پەن جاۋىنگەرلىك كۇشتە. ادامزات العاش رەت تانكتەردى 1915 جىلى قولدانا باستادى. ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا ۇلىبريتانيا اسكەرى ۇرىس دالاسىنا تانكتەردى شىعارىپ، سوعىستا بەتبۇرىس جاسادى. ارتىنشا تانكتەر ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا باستى قارۋ تۇرىنە اينالسا، كەيىن اسكەردىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ كەتتى. كەي دەرەكتەر بويىنشا ءدال وسى الاپات كۇشكە يە تەحنيكا قازاقستان اسكەرىندە جەتەرلىك، اشىق دەرەكتەر قازاقستاندا 300-900 اراسىندا تانكتەر بار دەپ كورسەتەدى. الايدا ناقتى اقپارات جوق، اسكەري قۇپيا سانالادى.

قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىندە تانك بولىمشەلەرى ەلىمىزدىڭ ءارتۇرلى ايماقتارىندا ورنالاستىرىلىپ، تۇراقتى جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتە تۇر. تانكشىلەر جاۋىنگەرلىك دايىندىق دەڭگەيىن شارشاماي جەتىلدىرىپ، ءىس-قيمىلدىڭ جاڭا ادىستەرىن جاتتىقتىرا وتىرىپ، كاسىبي شەبەرلىكتەرىن شىڭدايدى. جىل سايىن «الداسپان» اۋقىمدى وقۋ-جاتتىعۋلارىندا تانك بولىمشەلەرى «تانك كارۋسەلىن» سىناقتان وتكىزسە، «قالقان» جاتتىعۋىندا جەڭىلىس ىقتيمالدىعىن ازايتىپ، جاۋدى اداستىراتىن «ساق قورعانى» تەحنيكاسىن قولدانۋدى پىسىقتايدى.

تانكشىلەر ەرلىگىمەن، توزىمدىلىگىمەن، قايسارلىعىمەن، تاباندىلىعىمەن جانە باتىلدىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. تانك اسكەرلەرىنىڭ وفيتسەرلەرى وقۋ-جاتتىعۋلار مەن مانەۆرلەرگە ۇنەمى قاتىسادى، ولار تاكتيكا مەن جەدەلدىكتى، قارۋ-جاراق پەن اسكەري تەحنيكانى جاۋىنگەرلىك قولدانۋ نەگىزدەرىن تەرەڭ مەڭگەرگەن. قازاقستان قارۋلى كۇشتەرىنىڭ باسشىلىعىندا وسى جىلدار ىشىندە تانك بولىمشەلەرىندە ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرگە جەتىپ، جوعارى شەن الىپ، قورعانىس سالاسىندا قىزمەت ەتىپ جاتقان قولباسشىلار جەتكىلىكتى. 2014 جىلدان بەرى ءبىزدىڭ تانك كومانداسى جىل سايىن ارميا حالىقارالىق ويىندارىنىڭ تانك بياتلونى جارىسىندا قازاقستان ارمياسىنىڭ نامىسىن قورعاپ، جۇيەلى تۇردە جۇلدەلى ورىندارعا يە بولىپ كەلەدى. 2021 جىلى قازاقستان قۇراماسى 19 قاتىسۋشى ەلدىڭ اراسىندا ءۇشىنشى ورىندى يەلەندى. ول تەك رەسەي مەن قىتاي تانكشىلەرىنەن جەڭىلىپ، ءازىربايجان، بەلارۋس، سەربيا، وزبەكستاننىڭ ۇزدىك ەكيپاجدارىن سەنىمدى تۇردە باسىپ وزدى. بۇگىنگى تاڭدا تانك جاۋىنگەرلەرى تانك اسكەرلەرىنىڭ داڭقتى داستۇرلەرىن مۇقيات ساقتاپ، جالعاستىرۋدا، جاڭا ءىس-قيمىل ادىستەرى مەن ادىستەرىن ءساتتى مەڭگەرىپ، جوعارى كاسىبيلىك پەن شەبەرلىك كورسەتە وتىرىپ، جاۋىنگەرلىك دايىندىق تاپسىرمالارىن تولىق ورىنداۋدا.

دەگەنمەن قازاقستاننىڭ تانك اسكەرلەرى قارۋلى كۇشتەردىڭ سالىستىرمالى تۇردە جاس بۋىنى بولىپ تابىلادى. تانك اسكەرلەرى قۇرلىق اسكەرلەرىنىڭ نەگىزگى سوققى بەرەتىن كۇشى ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. ولار ەڭ ماڭىزدى مىندەتتەردى ورىنداۋ ءۇشىن نەگىزگى سالالاردا قولدانىلادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ تانك بولىمدەرى مەن قۇرامالارى ورتاشا جانە جەڭىل تانكتەرمەن قارۋلانعان. جوعارى ۇتقىرلىق، ساۋىت قورعانىسى، زاماناۋي قارۋ-جاراق، تۇندە كورۋ قۇرىلعىلارى مەن سۋ استىندا جۇرۋگە ارنالعان جابدىقتاردىڭ بولۋى تانكتەردى زاماناۋي جاعدايلاردا وتە ءتيىمدى ۇرىس قۇرالىنا اينالدىرادى. كۇشتى برونعا يە تانكتەر ءتىپتى يادرولىق جارىلىستىڭ زاقىمداۋشى فاكتورلارىنا وتە ءتوزىمدى بولىپ كەلەدى، سوققى تولقىنى، جارىق ساۋلەلەنۋى، راديواكتيۆتى لاستانۋعا دا توتەپ بەرەدى. جان-جاقتى دايىندالعان جاس جىگىتتەر جاقسى تانكيست بولا الادى. زاماناۋي قارۋ-جاراق، قۋاتتى قوزعالتقىش، كۇردەلى جۇيەلەر، قۇرامداس بولىكتەر مەن توراپتار، ءمىنسىز اسپاپتار مەن كورنەكىلىكتەر - مۇنىڭ ءبارى تەرەڭ ءبىلىمدى جانە تەحنولوگيانى جاقسى كورەتىن ادامدارعا عانا باعىنادى. ءبىزدىڭ تانكشىلەر ءدال سونداي ازاماتتار.

بۇگىندە قوعام اراسىندا «تانكتىڭ داۋرەنى ءوتتى» دەگەن جاڭساق تۇسىنىك بار. الايدا الەمنىڭ ءىرى اسكەري دەرجاۆا سانالاتىن ەلدەرى كەرىسىنشە تانكتەردى جەتىلدىرىپ، مودەرنيزاتسيا جاساپ، بارىنشا زاماناۋي ەتۋ جولىن ىزدەۋدە. سەبەبى تانك باستى شابىلداۋشى تەحنيكا ءتۇرى بولىپ قالا بەرەدى. قالا ىشىندەگى ۇرىسقا تانكتەن باسقا تەحنيكا ءتۇرى جارامايدى. ال دالالىق ايماقتا تانكتەردى قولدانۋ ارقىلى، بروندى ساۋىتىنا جاسىرىنا وتىرىپ قارسى شابۋىلداپ الدەقايدا ءتيىمدى. ماماندار تانكتەردىڭ داۋرەنى ءالى بىتپەيتىنىن ايتادى. سوققى جاساۋشى دروندار، ارتيللەريا مەن ۇشاقتار قاجەت، الايدا بۇل تانكتەردى الماستىرۋ جانە مۇلدە الىپ تاستاۋ دەگەن اقىلعا قونىمسىز يدەيانى وتكىر ەتە المايدى. قازاقستان قورعانىسىندا تانكتەر باستى قارۋ بولىپ قالماق. قازاقستان ءوز تانكتەرىن بارىنشا مودەرنيزاتسيالاۋ جۇمىستارىمەن اينالىسىپ كەلەدى. جاڭا تانكتەردى ساتىپ الۋ، تانك ۇڭعىلارىن ءوز ەلىمىزدە شىعارۋ جانە تانككە قاجەتتى سناريادتاردى ءوندىرۋ ماسەلەسىن دە قازاقستان كەڭىنەن ويلاستىرىپ، جان-جاقتى تالقىلاۋدا.

Abai.kz