انا تىلىنە اراشا
نەمەسە سۋيتسيدتىك مىنەز-قۇلىقتىڭ الدىن الۋ

جاقسىلاردىڭ قالعان تەرىپ جاڭقاسىن،
ءتاۋ ەتەمىن تۋعان جەردىڭ ءار تاسىن.
ويعا قالام مۋزەيلەردەن كورگەندە،
دينوزاۆر، مامونتتاردىڭ قاڭقاسىن.

الەم ءبىزدىڭ مويىندايدى دەڭگەيدى،
«ەل كوڭىلى دالاسىنداي كەڭ» دەيدى.
نەگە بىراق العىس ايتۋ كۇنىندە،
وتانداستىڭ ءتىلى «ر»- عا كەلمەيدى.

بولاشاعىڭ نابىت بولار ءجايىتتى اڭدا،
امان قالام توقتاتاتىن ءتايت باردا.
ءوز شىندىعىم الار ءبارىن تۇزەتىپ،
ءوز تىلىڭدە وتىرىك ايت، ايتساڭ دا!

نامىستىنىڭ سورى ارتتا، باعى الدا،
نەمكەتتىلىك قۇلاتپاسىن تاعى ورعا.
سەنە بەرگىن، سوندىرەمىز جابىلىپ،
ءورت بولعانىن ءوز تىلىڭدە حابارلا!

كەلىن ءتۇستى اكەپ ۇيگە ىرىستى،
قۋعىنشىلار ادەتىنشە «قۇرىستى».
ءداۋ جەڭگەسى، قاراساڭ دا سوزدىككە،
وتىنەمىن، ءوز تىلىڭدە ۇرىسشى!

ەرتەڭىمە الاڭ كوڭىل، جۇندەيدى وي،
كۇدىگىڭدى تاڭ اتاتىن تۇندەي جوي.
ءوز جەرىڭدە ءوز تىلىڭدە سويلەمەۋ –
ءوز-وزىڭە قول سالۋمەن بىردەي عوي!..

كۇلىپ ويان ۇيقىڭنان!

كەۋدەمدى كەمىرىپ وي جەيدى،
ۋاقىتتىڭ ۇرانى: «تەز، ۇلگەر!».
ادامدار تىستەنىپ سويلەيدى،
كۇستەنىپ بارادى سەزىمدەر.

وپ-وڭاي جينالار جوق بەدەل،
لۇپىلگە تاۋەلدى سايت-سانا.
ءبىر سەبەپ تابامىز وكپەلەر،
«ساعاتىڭ قاتە» دەپ ايتسا دا.

ارىڭدى بايلىقپەن ولشەرسىڭ،
ناماقۇل نارىقتىڭ ول زاڭى:
بوتەننىڭ بالاسى ولسە ءولسىن،
ءوز ءيتىم بولسا امان بولعانى.

ارعىماق ارىماي استىمدا،
قايتادان كوكتەسىن توپ الشىن.
كەلمەيدى قۇمىرسقا باسقىم دا،
اكەلەر ۇيىنە ورالسىن!

تاڭىردەن كوشپەيتىن باق سۇرا،
ايلاردى ازايتار جىل ۇپتەپ.
ءتۇسىڭدى جورعىن دا جاقسىعا،
كۇن سايىن ويانشى كۇلىپ تەك!

ورالۋ

I

قالا شۋى قامىقتىرعان قايسىڭ بار؟!
مەنى، دوستار، ۇيدە جوق دەپ ايتىڭدار.
ءار كەۋدەدە اشىلماعان گۇل از با؟!
ەل ارالار كەتتى دەڭدەر بىرازعا.
ويلاندىرماس ۇلكەندەردىڭ ەسەبى،
ابيتۋريەنت قالپىم قايدا كەشەگى؟!
قاشقىڭ كەلەر قارانسۋدان قاشقانداي،
سۇرعىلت قالا... سۋىق ەدى تاس قانداي.
الىستىعىن، جول جامانىن سىلتاۋ عىپ،
كوپ ءجۇرىپپىن تۋعان جەردەن سىرت اۋىپ.
سىر جاعاسى ءبىزدىڭ قوڭىر اعايىن،
جۇرتقا بارىپ جۇپارىنان جاعايىن.
كەسىرتكە باس كەلتە جالدار ارتتا قاپ،
اۋىل جاقتا جاتايىن ءبىر اپتالاپ!

II

ورالۋ دا ءبىر باقىت قوي كوش امان،
امانسىڭ با، مەنىڭ التىن بوساعام؟!
ەسكە تۇسەر شىبىقتى ات قىپ مىنگەنىڭ،
ءوسىپ-ونگەن شاڭىراعىم بۇل مەنىڭ.
كورشىسىمەن شەكراسى اۋىزشا،
ءبىزدىڭ شالدار قاۋقىلداسار قاۋىشسا.
شاقشاسى تۇر توزعان ابدەن قولدانا،
شال تىرىدە «جان بار ەدى» وندا دا.
ءشامشى قاۋىن ءۇزىپ اپام باقشادان،
اڭگىمەسىن ايتۋشى ەدى جاقسى اعام.
ء(ومىر ءتاتتى بولعانىمەن ناباتتاي،
اي قادالار قابىرىڭە قالاقتاي.)
جەڭەشەمنىڭ كۇرەڭ شايىن سوراپتاپ،
قورا جاققا قوي ايدايمىن قوماقتاپ.
اقىن بالا ورالدى دەپ ەل سۇيگەن،
ءبىر قاۋىم ەل كەلەر قازىر كورشى ۇيدەن.
مۇز قاتقانشا اعاتۇعىن كۇش الىپ،
مىناۋ ءبىزدىڭ كوپ شومىلعان كىشى ارىق.
مەكتەبى بار اۋىل بولىپ شالعاي تىم،
كوپىرى ونىڭ وركەنيەتپەن جالعايتىن.
ۇرلاپ شىعىپ ءوز ءۇيىنىڭ تاۋىعىن،
پالەنشەدەن بارىن ايتار قاۋىبىن،
قايران، مەنىڭ بالا كۇنگى دوستارىم،
بىلدىك پە ءبىز الدا ۇزاق كوش بارىن؟!
ءبىر-ءبىرىنىڭ ىسقىرىعىن تانيتىن،
جىگىتتەردى جيناۋشى ەدى شاعي ءتۇن.
باعانادا جانعان ساتتە ەسكى شام،
جارىعىمەن باستالاتىن كەشكى ءسان.
قۇستار ءان ساپ نوتاسىنا قاراماي،
جۇلدىز سونبەي، اتپاۋشى ەدى تاڭ وڭاي.
كورشى قىزعا جۇرەگىڭدى ۇرلاتىپ،
سۇلۋ ايعا قاراپ تۇرۋ ءبىر باقىت!
ءاجىمى جوق اق قامىرداي القىمى،
سول ارۋدىڭ ەرەكشە ەدى تارتىمى.
قازىر بىزدەن ۋاقىت وزىپ بايگە الدى،
ول - كەپتەرتوس كەلىنشەككە اينالدى.
قايدا سول ءبىر ءبىز سىرلاسقان اق قايىڭ،
جاڭارتتى ەكەن قاي تاپشاننىڭ تاقتايىن؟!..

III

دارىگەرگە بارعانىمەن ەم قونباي،
ءتاۋىپ ىزدەپ كەتەتۇعىن جاندارداي،
كەشىرىڭدەر، كەيدە وسىنداي كۇيگە ەنەم،
بۇلاي ءومىر ءسۇرۋدى دە ۇيرەنەم.
داريانىڭ ءبىر ءسۇڭىپ اپ سۋىنا،
قايتا سىڭەم الماتىنىڭ شۋىنا!

جىگەرلەندىرۋ مارشى

سىي كورسەتسەم گۇل اپ بارىپ،
بولاسىز با قارسى نە؟!
ساحنادا قۇلاپ قالىپ،
جاسىماعان انشىگە!

تەرگەۋشىنى كىم تىيا العان
قورقىتاتىن تورىمەن؟
ايەل زاتىن ءتىنتي العان
بالا ويناتار قولىمەن.
نامىسىڭدى ەتپە كوكپار،
سىناق از با سوققى الار؟
مەجەسىنە جەتسە توقتار
قاساپشى دا سەرتكە ادال.

اسەم بەيبىت تاڭ ىرعاعى،
ونداي زەرگەر جوق ۇستا.
قايعىرا الار جانىڭ بارى
قۋانتادى سوعىستا.

ويلاپ ارسىز زامان بارىن،
تۇسەر كوڭىل، دەڭگەي تىم.
قايتىس بولعان ادامدارىن
مۋزىكامەن جەرلەيتىن.

ارزان قويساڭ زات باعاعا،
ناۋقاندى ەل قولدايدى.
ال اجالدىڭ پاتشاعا دا
جەڭىلدىگى بولمايدى.

ءومىر جۇيرىك قارا جيرەن،
جىلدار وتەر سان تۇلەپ.
ولىمگە دە قاراپ ۇيرەن
اتا-بابا سالتى دەپ!..

مەنىڭ ءاليبيىم

سۇلۋ ويدان ارشىپ الدىم التى كەن،
مەيىرىمسىز ادام شىعاي زاتى كەم.
سۋ جاندىگى مەدۋزادا، و، توبا،
جۇرەك دەگەن بولمايدى ەكەن اتىمەن!

اقىن ولسە قايعىرماڭدار تىم قاتتى،
وقىرمانى تىرىلتەدى قىمباتتى.
كىتاپ بولىپ قايتا كەلەم ءار ۇيگە،
سۋرەتىم دە ايتا الادى سىر جاقسى.

تۇقمات داۋدىڭ وڭاي تيمەس قورلىعى،
جانارلاردا جاسىرۋلى كول مۇڭى.
ىزگىلىككە شاقىراتىن جىر جازام،
قىلمىس سانى ازاياتىن سول كۇنى.

انتقا ادال العادايعا ساي ءناتىم،
الىستاعان اعايىننان اي جاقىن.
اقىماقتى ويلاندىرار ءسوز ايتام،
ەتكە وتكىزىپ جىبەرەتىن بايگە اتىن.

شابىتىمنىڭ شاڭقان بوزى سەنەرىم،
ارعىماق جىر قولتىعىن ءبىر سوگەمىن.
دالەلدەيتىن بولعانىمدى ومىردە،
جالعىز مەنىڭ ءاليبيىم – ولەڭىم!

قۇرلىقتىڭ اكۋلاسى

سەكسەن التى سىناپ بەرگەن سەرت ۇلگi,
توقسان بiردiڭ رۋحى نەگە كەرتiلدi?!
قازاقشالاپ سويلەگەنگە تاڭعالدىق،
تiسi ءبۇتiن كەمپiر كورگەن سەكiلدi.

تامىرىنان بەزگەن الماي سازايىن،
تۇنگە تۇتقىن ازات رەڭدi ارايىم.
تiلiمiزگە تەڭدiك كەلمەي قويدى عوي،
تويعا اۋىزشا شاقىرعانداي اعايىن.

تەز ۇمىتتىق تاپتاعانىن ءالدiنiڭ،
قابiرi جوق جاپىراقتىڭ تاعدىرىن.
ۇلت مۇددەسi – گوسترولدiك بالاداي،
اكە تابۋ قيىن ودان ءدال بۇگiن.

الىنعانمەن موينىمىزدان قارعىباۋ،
جايىن اۋىز جاھاندانۋ – العى داۋ.
جاريالى، اشىق قوعام قۇرۋدى
ستريپتيزبەن شاتاستىرىپ الدىق-اۋ.

ءوز جەرiندە بiزدەن باسقا كiم كەزبە؟
ۇلتتان كەتۋ جاماپ بiتتi ءتۇردi وزگە.
حازار حالقى ساقتاۋ ءۇشiن ءوز تiلiن
توتى قۇسقا جاتتاتىپتى بiر كەزدە.

بۇل مىسالدان ءمانi تەرەڭ سىردى ۇقتىم،
ساۋ باسىمدى باڭگi ەتەرلiك مۇڭ جۇتتىم.
ويلانت بiزدi, تۇركiلەردiڭ توتەمi –
قاسقىر بابام – اكۋلاسى قۇرلىقتىڭ!

بەكجان اشىرباەۆ

Abai.kz