رەسەي جەڭىلسە نە بولماق؟
رەسەيدىڭ ۋكرايناعا سوعىس اشقانىنا 10 ايدان استى. رەسەي بيلىگى "جىلدام ارادا سوعىستى ءوز پايدامىزعا شەشەمىز" دەپ ويلاعان بولاتىن، الايدا سوعىس بەتالىسى كرەمل ويلاعانداي بولماي شىقتى.
رەسەيدىڭ ۋكراينا جەرىندەگى اسكەري ساتسىزدىكتەرى مەن كەي باعىتتاعى انىق جەڭىلىستەرى ساراپشىلاردى ءبىر سۇراق اياسىندا تالقى جاساۋعا يتەرمەلەۋدە. ول "رەسەي جەڭىلىس تاپسا نە بولادى؟" دەگەن سۇراق. ءتۇرلى بولجام، ءتۇرلى پىكىر ايتىلۋدا.
ساراپشىلار كرەمل جەڭىلىس تاپسا، رەسەيدىڭ ىدىراۋ پروتسەسى باستالۋى مۇمكىن ەكەنىن جوققا شىعارمايدى. بۇل رەسەي بيلىگىندەگى ەليتا اراسىنداعى تاققا تالاسقا ۇلاسۋدان باستاۋ الۋى مۇمكىن. نەگىزگى قارسىلاس رەتىندە باتىسپەن كەلىسىمگە كەلۋدى قولدايتىن، بارلىق اسكەري ارەكەتتى پۋتين مەن اسكەري بلوك باسىنداعىلارعا ىسىرۋدى قالايتىندار مەن كەلىسىمدى قولدامايتىن جانە رەسەيدىڭ اسكەري دەرجاۆا رەتىندە الەم ۇستەمدىگى ءۇشىن كۇرەستى جالعاستىرۋىن قولدايتىندار قاراستىرىلۋدا. بۇل ەكى كوزقاراستاعىلار سانى قانشا جانە الەۋەتى قانداي دەگەن سۇراققا ناقتى جاۋاپ جوق. سوعىستىڭ باسىندا ءپۋتيندى اشىق قولدايتىندار كوپ بولسا، سوڭعى ۋاقىتتا اسكەري ساتسىزدىكتەردى ايتىپ، كىنالىلەردى ىزدەۋشىلەر سانى ارتقان. بۇل ساياساتكەرلەردىڭ پىكىرى مەن اقپاراتتىق كەڭىستىكتە ايتىلاتىن تالقىدا كوپ ايتىلۋدا.
رەسەيدىڭ اسكەري بلوگىندا دا بەيرەسمي تارتىس ارتتى. قازىرگى تاڭدا ءۇش بلوك بار دەيدى ساراپشىلار. ول قادىروۆ باستاعان جاساقتار، ءپۋتيننىڭ اسپازشىسى بولعان پريگوجيننىڭ جالدامالى جەندەتتەرى سانالاتىن ۆاگنەرلىكتەر جانە شويگۋ باسقاراتىن قورعانىس مينيسترلىگى. "پريگوجين مەن قادىروۆ ءوزارا ىم-جىمى ءبىر، شويگۋدىڭ شالىس باسقانىن ۇنەمى ايتىپ وتىراتىندىعى دا سودان" دەيدى كەي اقپارات كوزدەرى. ال پرەزيدەنت پۋتين ءۇش اسكەري بلوك اراسىندا بالانس ۇستاۋعا ءماجبۇر.
پۋتين سوعىستاعى ساتسىزدىكتىڭ كەرى اسەرىن ازايتۋ ءۇشىن اقپاراتتىق كەڭىستىكتى قىسپاققا الۋدى جالعاستىرۋدا. سوعىسقا قاتىستى رەسمي پوزيتسيانى ۇستانباعان تىلشىلەر تۇرمەگە توعىتىلۋدا، ال سايتتار بۇعاتتالۋدا. بۇل كەز كەلگەن ساتسىزدىك ساتىندە اۆتوريتارلى رەجيم ۇستاناتىن ءادىس. رەسەي بيلىگى بالاما اقپاراتتى ازايتىپ، قوعامدى اقپاراتتىق سۇزگىدە ۇستاۋ ماقساتىندا الەۋمەتتىك جەلىنى سۇزگىدەن وتكىزۋدى دە كۇشەيتتى. وسىلايشا سولتۇستىك كورشىمىز اقىرىنداپ وقشاۋلانىپ، "جابىق ەسىك" ساياساتىنا كوشۋدە.
رەسەي اسكەرىنىڭ ۋكراينا دالاسىنداعى جەڭىلىسى ونىڭ ىشكى قاراما-قايشىلىقتارىن ءورشىتىپ جىبەرۋى مۇمكىن. تاتارستان، باشقۇرتستان، كاۆكاز ايماعى ءسوزسىز وزىنە كوبىرەك ارتىقشىلىقتار سۇراي باستايدى. 2023 جىلعى ايماقتارعا بيۋدجەت ءبولۋ ماسەلەسىندە رەسەي بيلىگىندەگى قاراما-قايشىلىقتاردى كورىپ قالۋىمىز دا مۇمكىن. "رەسەيدىڭ ۋكراينادا جەڭىلىس تابۋى ونى ىدىراتپاسا، ەكونوميكالىق تۇرعىدان قىتايعا تاۋەلدى ەتەدى، جەڭگەن كۇننىڭ وزىندە ول بەيجىڭگە كىرىپتار بولماق" دەيدى ماماندار.
كا مىرزا
Abai.kz