«BAQYLA» قوعامدىق قوزعالىسى ەلىمىزدە 2023 جىلدىڭ 19 ناۋرىزى كۇنى وتەتىن قر پارلامەنتى ءماجىلىسى مەن ماسليحاتتار سايلاۋىندا ەلىشىلىك تۇراقتىلىق پەن سايلاۋ پروتسەدۋرالارىنىڭ قاتاڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن سايلاۋ ۋچاسكەلەرىن قامتيتىن وڭىرلىك شتابتاردا باقىلاۋشىلىق جاسايدى.

اۋماقتىق باقىلاۋشىلار جەلىسى جۇمىسى الماتى قالاسىنداعى ورتالىق شتاب پەن ەلىمىزدىڭ 17 قالاسىندا ورنالاسقان وڭىرلىك شتابتار ارقىلى جۇرگىزىلەدى.

قوعامدىق قوزعالىس 2022 جىلعى كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىندا 27 قالادا داۋىس بەرۋ بارىسىن قاداعالاۋ جۇمىسىن ءساتتى اتقاردى.

ال بيىلعى قر پارلامەنتى ءماجىلىسى مەن ماسليحاتتار سايلاۋىندا پروبلەمالى قالالار مەن ماڭىزدى باقىلاۋ ۋچاسكەلەرىنە باسا نازار اۋدارىپ، 25 قالانىڭ 3 مىڭنان استام سايلاۋ ۋچاسكەلەرىن تاڭداپ وتىر.

سونداي-اق ازاماتتىق سەكتور مەن ۇەۇ جەلىلەرىنەن باقىلاۋشىلار تارتۋ كوزدەلۋدە. باقىلاۋ جەلىلەرىنىڭ باسشىلارى مەن وڭىرلىك ۇيلەستىرۋشىلەرىنە سايلاۋ پروتسەسىن باقىلاۋ تەورياسى مەن پراكتيكاسى بويىنشا ارنايى كۋرستار ۇيىمداستىرىلادى. وقىتۋ ZOOM كونفەرەنتسياسى جانە وففلاين كەزدەسۋلەر ارقىلى جۇرگىزىلەدى.

سايلاۋ كۇنى ورتالىق شتاب ەلىمىزدەگى سايلاۋ ۋچاسكەلەرىندەگى جاعدايدى بايانداپ، ساعات سايىن بريفينگتەر وتكىزەدى، وڭىرلەردەن ونلاين ترانسلياتسيالار ۇيىمداستىرادى، الەۋمەتتىك جەلىلەردە پوستتار مەن بەينەلەردى جاريالايدى جانە تيراجدايدى، جالعان اقپاراتتاردى انىقتايدى، ەرەكشە جاعدايلارعا تۇسىنىكتەمە بەرەدى، جالپى، داۋىس بەرۋ بارىسى مەن سايلاۋ قورىتىندىلارى تۋرالى قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرادى.

دوس كوشىم، ساياساتكەر، وقىتۋشى:

سايلاۋدى باقىلاۋ – سايلاۋ ۋچاسكەسىندەگى ءبىر كۇندىك ارەكەتپەن شەكتەلمەيدى. ازماتتار سايلاۋدى باقىلاۋعا قاتىسۋ ارقىلى وزدەرىنىڭ ازاماتتىق-ساياسي كوزقاراستارىن قالىپتاستىرادى، قازاق ەلىندەگى سايلاۋ جۇيەسىن وزگەرتۋگە دە ۇلەستەرىن قوسادى. بيلىك، وكىنىشكە وراي، سايلاۋ جۇيەسىنىڭ اشىقتىعى مەن جاريالىلىعىن نىعايتۋدان كورى سايلاۋدى باقىلاۋ پروتسەسىن قىيىنداتۋ باعىتىندا بىرنەشە وزگەرتۋلەر ەنگىزىپ وتىر.  ەلىمىزدەگى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ سايلاۋ بارىسىنداعى زاڭسىزدىقتارعا توسقاۋىل قويۋعا قۇلىقسىز ەكەنى دە بەلگىلى. دەمەك باقىلاۋشىلاردىڭ سايلاۋ زاڭىن مەڭگەرۋى مەن وزدەرىنىڭ قۇقىقتارىن ءبىلىپ قويۋى جەتكىلىكسىز، ولارعا «مىنەز» كەرەك.

سابيت رىسپاەۆ، ساياساتكەر، بلوگەر:

مەنىڭشە مۇسىلمان ەلدەردىڭ ىشىندە دەموكراتياسى دۇرىستاۋ ءبىر ەل بولسا ول تۇركيا. سالىستىرمالى تۇردە ارينە. بىراق تۇرىكتەر وسىعان سايلاۋدى ءادىل وتكىزۋ ارقىلى كەلگەن سياقتى. سايلاۋ ولاردا توي سەكىلدى. بارلىعى بەلسەندى. پارتيالارىنىن داۋىس ۇرلاۋلارىنا جول بەرمەيدى.

بىزدە وسىعان كەلۋ كەرەك سەكىلدىمىز. كوپ نارسە ايتامىز، بىراق ىسكە جوقپىز. سايلاۋ ءادىل بولماسا ءبىر مانداتتى دەپۋتاتتارمەن اق «امانات» سەكىلدى رەسۋرسى بار پارتيالار 80-90% ادامدارىن وتكىزىپ جىبەرۋى مۇمكىن. سايلاۋداعى داۋىس ۇرلاۋ دا قورادان مال ۇرلاعان سەكىلدى ۇرلىق. حالىق اراسىندا سايلاۋ ماڭىزدى ەمەس ساناۋ ماڭىزدى دەگەندەي جاڭساق پىكىر قالىپتاسقان. سول نارسەنى بۇزۋعا ءسىز بولىپ، ءبىز بولىپ بىرلەسىپ جۇمىس اتقارايىق.

ەدۋارد پولەتاەۆ، پوليتولوگ:

سايلاۋداعى قوعامدىق باقىلاۋ، ءبىرىنشى كەزەكتە، سايلاۋ پروتسەسىنىڭ اقپارتتىق اشىقتىعىن، سونداي-اق بايقاۋشىلار ينستيتۋتىنىڭ جۇمىس ىستەۋىن قامتاماسىز ەتەدى. داۋىس بەرۋ كەزىندەگى ازاماتتىق باقىلاۋ الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە كەڭ تاراعان ءۇردىس. بۇل سايلاۋ پروتسەسىنىڭ اشىقتىعىن كورسەتەتىن دالەلدەنگەن قۇرال.

2022 جىلعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا بايقاۋشىلىق جاساعان، تاجىريبەلى تاۋەلسىز باقىلاۋشىلاردىڭ "BAQYLA" قوعامدىق قوزعالىسى قر پارلامەنتى ءماجىلىسى مەن بارلىق دەڭگەيدەگى ءماسليحاتتاردى كەزەكتەن تىس سايلاۋدا ءوز جۇمىسىن جالعاستىرماق.

باقىلاۋشىلار زاڭدا بەلگىلەنگەن قوعامدىق باقىلاۋدىڭ ءادىس-تاسىلدەرىن پايدالانا وتىرىپ، 2-3 مىڭنان استام سايلاۋ ۋچاسكەلەرىندەگى داۋىستى ساناۋدىڭ ترانسپارەنتتىلىگىنىڭ جاي-كۇيىن قاداعالايتىن بولادى.

سوڭعى جىلدارى قازاقستاندا سايلاۋداعى باقىلاۋ پروتسەسىنە قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتۋى بايقالادى. «BAQYLA» قوزعالىسى تاجىريبەسى جوق بولسا دا، سايلاۋ پروتسەسىنىڭ تولىققاندى قاتىسۋشىسى بولعىسى كەلەتىن كەز كەلگەن ازاماتتىڭ سايلاۋ زاڭناماسىن ەگجەي-تەگجەيلى ءبىلىپ، باقىلاۋشى فۋنكتسياسىن جۇزەگە اسىرۋىنا قولايلى جاعداي جاسايدى.

باقىلاۋشىلاردى تارتۋ ءۇشىن اقپاراتتىق ارنالار مەن الەۋمەتتىك جەلىلەر پايدالانىلاتىن بولادى. باقىلاۋشىلار سايلاۋ پروتسەسىن باقىلاۋ تەورياسى مەن پراكتيكاسى بويىنشا ارنايى ۇيىمداستىرىلعان كۋرستاردا وقيدى. وسى جانە وزگە دە شارالار قوعامداعى سايلاۋ بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋعا، ازاماتتاردىڭ ساياسي بىلىگىن جانداندىرۋعا ىقپال ەتەتىن بولادى.

Abai.kz