14 ماۋسىمدا ءماجىلىس "زاڭسىز الىنعان اكتيۆتەردى ەلگە قايتارۋ تۋرالى" زاڭ جوباسىن ەكىنشى وقىلىمدا ماقۇلداپ، سەناتقا جولدادى.

زاڭ جوباسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى "زاڭسىز يەمدەنگەن جانە شىعارىلعان اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ، اكتيۆتەردى ەرىكتى تۇردە قايتارۋعا ىنتالاندىرۋ، اكتيۆتەردى زاڭسىز يەمدەنۋگە ىقپال ەتكەن سەبەپتەر مەن جاعدايلاردى جويۋ ارقىلى قوعامداعى الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىكتى قالپىنا كەلتىرۋ، قازاقستان حالقىنىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ" دەپ ايتىلادى.

14 ماۋسىمدا ازاتتىق قوعامدا ءجيى قويىلعان سۇراقتاردىڭ ءبىرى – "اكتيۆتەردى زاڭسىز يەلەندى دەگەن تۇلعالار ءتىزىمى نەگە قۇپيا بولادى جانە وعان ەكس-پرەزيدەنت پەن ونىڭ وتباسى ەنە مە؟" دەگەن سۇراقتى ءماجىلىس سپيكەرى ەرلان قوشانوۆقا قويعان ەدى. بۇعان قوسا، "زاڭسىز اكتيۆتەردى ءوز ەركىمەن تاپسىرعاندار قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلمايدى" دەگەن نورمانىڭ قوعامدا داۋ تۋعىزۋى جونىندە دە سۇراعان. قوشانوۆ "قازىر باستى مىندەت – زاڭسىز شىعارىلعان اكتيۆتەردى قايتارۋ" دەدى. ول جوعارىدا ايتىلعان تىزىمگە كىمدەر كىرەتىنىن بىلمەيتىنىن جەتكىزىپ، "زاڭ بۇزىپ، شەتەلدە قارجىسى انىقتالعانداردىڭ بارلىعى تىزىمگە ەنەدى" دەدى.

14 ماۋسىمدا قوشانوۆ ءسوز اراسىندا "قىلمىستىق جاۋاپتان بوساتۋ پروتسەستى جىلدامداتاتىنىن، ايتپەسە [اكتيۆتەردى زاڭسىز يەمدەنگەندەر] ادۆوكات جالداپ، سوتتا قورعانۋى مۇمكىن" ەكەنىن دە ايتتى.

قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن "قوعامنىڭ تالابى نەگىزىندە" ازىرلەندى دەپ ايتىلعان قۇجات حالىق نەسىبەسىنەن جەلىنگەن بايلىقتى قايتارا الاتىنىنا كۇمانداناتىندار كوپ.

اتالعان زاڭ جوباسى مەن تاعى ءۇش ىلەسپە قۇجات 24 مامىردا پارلامەنتكە جۇمىسقا الىنعان. زاڭ جوباسى قابىلدانعاننان كەيىن باس پروكۋراتۋرا ىشىنەن جاڭا ۆەدومستۆو قۇرىلادى. بۇعان قوسا، ارنايى مەملەكەتتىك قور مەن اكتيۆتەردى جيناقتاۋ جانە باسقارۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىساتىن كومپانيا قۇرىلادى.

بۇعان دەيىن باس پروكۋراتۋرا قازاقستانعا 760 ملرد تەڭگە اكتيۆ قايتارىلعانىن حابارلاعان. قاي ەلدەن جانە كىمنىڭ اكتيۆى قايتارىلعانى تۋرالى اقپارات اشىق جاريالانباعان. بيىل ءساۋىر ايىندا Transparency Kazakhstan قورىنىڭ ساراپشىلارى مالىمدەمەسىندە قازاقستاندا ەلدەن زاڭسىز شىعارىلعان اكتيۆتەردى ەلگە قايتارۋ پروتسەسى اشىق جۇرگىزىلمەي وتىرعانىن، پروتسەسس قۇپيالانعانىن جازعان. قوردىڭ ساراپشىلارى اكتيۆتەردى قايتارۋ پروتسەسى قۇپيا بولا بەرسە، وليگارحتار مەن شيكىزات الپاۋىتتارى اراسىندا "تيىسۋگە بولمايتىن" ادامداردىڭ ءتىزىمى جاسالۋى مۇمكىن، "زاڭمەن قۇقىعى مۇلدە شەكتەلمەگەن" كولەڭكەلى توپتار پايدا بولۋى ىقتيمال دەگەن قاۋىپ ايتقان.

"زاڭسىز الىنعان اكتيۆتەردى قايتارۋ تۋرالى" زاڭ جوباسىن بۇعان دەيىن بەلسەندىلەر مەن ساراپشىلار دا سىناعان. قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ پىكىرىنشە، "قۇجات مەملەكەتتى توناعاندارعا جاۋاپتان جالتارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ءتىپتى زاڭسىز العان اكتيۆتەرىن زاڭداستىرۋعا جاعداي جاساۋى مۇمكىن" دەگەن قاۋىپ ايتقان. مىسالى، ولار زاڭ جوباسىنداعى "اكتيۆتەردى ءوز ەركىمەن تاپسىرۋ" تۋرالى نورمانى الىپ تاستاۋ كەرەك، "اكتيۆتەردى ءوز ەركىمەن تاپسىرۋ تۋرالى نورما امنيستيامەن پارا-پار" دەگەن ەدى كەيبىر بەلسەندىلەر.

Abai.kz