ەرلان قوشانوۆ: ءماجىلىس پەن ءماسليحاتتار جۇپتاسىپ، پارمەندى جۇمىس ىستەۋى كەرەك
بۇگىن استانادا «AMANAT» پارتياسىنان بارلىق دەڭگەيدەگى ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ ءبىرىنشى رەسپۋبليكالىق فورۋمى ءوتتى. ونىڭ جۇمىسىنا 3 مىڭعا جۋىق ادام قاتىسسا، ولاردىڭ 2,5 مىڭى نەمەسە ەلىمىزدەگى بارلىق ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ 77%-ى – جەرگىلىكتى وكىلدى ورگانداردىڭ اماناتتىق دەپۋتاتتارى.
«AMANAT» پارتياسىنىڭ توراعاسى ەرلان قوشانوۆ ءوز سوزىندە پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۇلتتىق قۇرىلتايدا ۇسىنعان «ادىلەتتى قازاقستان مەن ادال ازامات» كونتسەپتسياسىنا ەرەكشە نازار اۋداردى.
«ادىلەت پەن ادالدىق – اجىراماس ۇعىمدار. ال وسى ۇعىمداردىڭ سالتانات قۇرۋى ءۇشىن قوعامدىق سانا مەن الەۋمەتتىك قۇندىلىقتار وزگەرۋى كەرەك. سوندا عانا كوزدەگەن ماقساتىمىزعا جەتەمىز. بۇل بىزگە دە قاتىستى. وسى جولدا «AMANAT» پارتياسى بارلىق يگى ىستەردىڭ العى شەبىندە ءجۇرۋى ءتيىس. حالىقتىڭ سەنىمى بىزگە كۇش بەرەدى. سول سەنىمنىڭ ارقاسىندا، وتكەن سايلاۋدا ماجىلىستە دە، ءماسليحاتتاردا دا باسىم داۋىسقا يە بولدىق. پرەمەر-ءمينيستردىڭ كانديداتۋراسىن ۇسىندىق. مينيسترلەردى تاعايىندادىق. ماسليحاتتاعى فراكتسيالارىمىز وبلىستار مەن مەگاپوليستەردىڭ اكىمدەرىن تاعايىندادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، «AMANAT» زور ابىروي مەن وراسان جاۋاپكەرشىلىك دەگەندى بىلدىرەدى»، – دەدى ول.
ەرلان قوشانوۆ اتاپ وتكەندەي، «AMANAT» پارتياسى ءۇش ناۋقاننىڭ – پرەزيدەنتتىك جانە پارلامەنتتىك سايلاۋدىڭ، سونداي-اق جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋمنىڭ قوزعاۋشى كۇشى بولدى.
«بۇل ءبىزدىڭ پارتيامىزدىڭ ينستيتۋتسيونالدىق تۇراقتىلىعىنىڭ كورسەتكىشى. «AMANAT» پارتيالىق ۆەرتيكالدىڭ جۇمىس ىستەيتىنىن جانە ازاماتتار پارتياعا سەنىم ارتاتىنىن دالەلدەدى. قازىر ءماسليحات دەپۋتاتتارىنا پارتيالىق ۆەرتيكالعا تولىق قوسىلۋعا، ونىڭ رەسۋرستارى مەن مۇمكىندىكتەرىن پايدالانۋعا، شەشىمدەر ازىرلەپ، ونى قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرۋ ماڭىزدى. جالپى، كەلەسى سايلاۋدا كادر رەزەرۆىن ءبىرىنشى كەزەكتە ءماسليحات دەپۋتاتتارىنان – بەلسەندى، ادال، حالىق اراسىندا سەنىم مەن بەدەلگە يە ازاماتتارادان قالىپتاستىرۋ كەرەك دەپ سانايمىن»، – دەدى ول.
پارتيا توراعاسى اماناتتىق دەپۋتاتتار اكىمدىكتەرمەن ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناس جاساۋى ءتيىس ەكەنىن، سەبەبى سايلاۋالدى ۋادەلەردى ورىنداۋ وسىعان كەلىپ تىرەلەتىنىن ەكەنىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
«ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ وكىلەتتىلىك اياسى كەڭ, ولار ءوڭىردىڭ دامۋىنا ىقپال ەتە الادى. ءدال وسى ءماسليحات دەپۋتاتتارى وبلىس اكىمىن سايلايدى, تەكسەرۋ كوميسسيالارىن قۇرىپ، اۋماقتاردى دامىتۋ باعدارلامالارى مەن بيۋدجەتتى بەكىتەدى. بۇل – ءماسليحاتتار اكىمدىكتەرمەن قاتار وڭىرلەردەگى ءومىر ساپاسىنا جاۋاپتى دەگەن ءسوز», - دەدى ول.
ەرلان قوشانوۆ ماسليحاتتارعا ەسەپ بەرۋ، باعدارلامالار مەن بيۋدجەتتى بەكىتۋ تەك قاعاز جۇزىندە بولماۋى ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى. جەرگىلىكتى دەڭگەيدە پىكىرتالاستار بولۋى قاجەت. وندا دەپۋتاتتار ءوز سايلاۋشىلارىنىڭ مۇددەسىن قورعاۋى كەرەك.
«بءارىنىڭ بىردەي كوڭىلىنەن شىعۋعا دەگەن نيەت مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق ماقساتتارىنا كەدەرگى كەلتىرمەۋى ءتيىس. سىننىڭ بولعانى دۇرىس، بىراق پوپۋليزمگە جول بەرمەۋىمىز كەرەك. اكىمدىكتەر مەن ءماسليحاتتار ءوزارا باسەكەلەس تە, قارسىلاس تا ەمەس، سەرىكتەستەر», – دەپ اتاپ ءوتتى ەرلان قوشانوۆ.
قر پرەمەر-ءمينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ سايلاۋالدى تۇعىرناماسىن جانە «AMANAT» پارتياسىنىڭ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ ۇكىمەت جۇمىسىنىڭ نەگىزى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«وسى باعدارلامالىق قۇجاتتاردى ءتيىمدى ىسكە اسىرۋ حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. الدىمىزداعى ماقساتتارعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن قاجەتتى رەسۋرستاردىڭ بارلىعى بار. قويىلعان مىندەتتەرگە قول جەتكىزۋ ءماسليحاتتاردىڭ دا بەلسەندى قاتىسۋىن تالاپ ەتەدى»، – دەدى ول.
سونداي-اق ۇكىمەت باسشىسى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ تابىسىن ارتتىرۋعا ارنالعان «اۋىل اماناتى» جوباسىن جۇزەگە اسىرۋعا بيىل 100 ملرد تەڭگە بولىنەتىنىنە توقتالدى.
«جوبا 7 جىلدا 1 ملن-نان استام اۋىل تۇرعىنىن قامتيدى. بۇعان 1 ترلن تەڭگە قاراستىرىلدى. اگروونەركاسىپتىك كەشەندە 536 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 300-گە جۋىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. كوكتەمگى ەگىس جانە وراق ناۋقانىن جەڭىلدىكپەن نەسيەلەندىرۋ كولەمى بيىل 140 ملرد تەڭگەگە دەيىن ۇلعايدى. اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىنا جەڭىلدىكپەن نەسيە بەرۋ مولشەرى 145 ملرد تەڭگەگە جەتتى»، - دەدى ۇكىمەت باسشىسى.
قر مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى ەرلان قارين قوعامدىق سانا وزگەرمەي، مەملەكەت پەن قوعامنىڭ جاڭا ساپاسى قالىپتاسپايدى دەپ ەسەپتەيدى. ول پرەزيدەنتتىك رەفورمالاردىڭ ءمانى نەگىزگى ساياسي ينستيتۋتتاردى نىعايتۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«ەڭ باستى مىندەت – رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋ عانا ەمەس، ولاردى بۇكىل قوعام بولىپ جۇرگىزۋ. سوندىقتان، ساياسي جاڭعىرتۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ كونستيتۋتسياعا وزگەرىستەر ەنگىزۋدى تالاپ ەتكەن كەزدە, پرەزيدەنت جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ جونىندە باستاما كوتەردى. رەفەرەندۋم ناتيجەسى قوعامدىق توپتاسۋدىڭ ساپالى جاڭا دەڭگەيگە شىققانىن ايعاقتادى. مۇنى پرەزيدەنتتىك جانە پارلامەنتتىك سايلاۋ قورىتىندىسى دا راستادى», - دەدى ول.
فورۋم دەلەگاتى، اباي وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى شاعانگۇل جاناەۆا «AMANAT» پارتياسى كەز كەلگەن قيىندىقتا ءبىرىنشى بولىپ حالىققا قول ۇشىن سوزاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«جاقىندا اباي وبلىسىندا ورىن العان ءورت كەزىندە «جاستار رۋحى» جاستار قاناتىنىڭ 500-دەن استام ەرىكتىسى وقيعا ورنىندا جۇمىس ىستەدى. ولار زارداپ شەككەن تۇرعىندارعا كومەكتەسءىپ، ءورت سوندىرۋشىلەردى تاماقتاندىردى، ۇيىندىلەردى تازارتتى. بۇل «AMANAT» پارتياسىنىڭ جاۋاپتى ساياسي كۇش ەكەنءىنءىڭ ايقىن كورسەتكىشى», - دەدى ول.
ءوز كەزەگىندە فورۋم دەلەگاتى، قاراعاندى وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى ەۆگەني بۋسلاەۆ زياندى جانە قاۋىپتى وندىرىستەردىڭ قىزمەتكەرلەرىن زەينەتكە ەرتە شىعارۋ ماسەلەسىن كوتەردى. ول بۇل ماسەلەنى پارتيا ءوز سايلاۋالدى باعدارلاماسىنا ەنگىزىپ، شەشۋدى كوزدەپ وتىرعانىن جەتكىزدى.
فورۋم دەلەگاتى، جاڭاوزەن قالالىق ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى اسقار نوعاەۆتىڭ ايتۋىنشا، حالىق قالاۋلىلارى مۇناي-گاز سالاسىندا ءجيى كەزدەسەتىن ەڭبەك داۋلارىن شەشۋگە ءاردايىم اتسالىسادى.
فورۋم دەلەگاتى، الماتى قالاسى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى ءاسيا اقانوۆا مينيسترلەر مەن اكىمدەر ەسەپ بەرەتىن كوپتەگەن باستامانىڭ «AMANAT» پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلامالارىن ورىنداۋ اياسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانىنا نازار اۋداردى. دەپۋتاتتار بيلىك پەن حالىق اراسىندا كوپىر بولىپ، ازاماتتاردىڭ مۇددەلەرىن قورعاۋى جانە قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشۋگە كومەكتەسۋى ءتيىس.
وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، جاقىندا «زاڭسىز يەلەنگەن كاپيتالدى قايتارۋ تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. فورۋم دەلەگاتى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرلان سايروۆ ات توبەلىندەي توپ شەت ەلگە ميللياردتاعان دوللاردى شىعارىپ اكەتكەنىن مالىمدەدى. ول ۇرلانعان قاراجاتتى ەلگە قايتارۋ جۇمىسىن اياعىنا دەيىن جەتكىزۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. وسى ماسەلە بويىنشا پارتيا مۇشەلەرى بارلىق دەڭگەيدە ناقتى ءىس-قيمىل جاساۋ كەرەك. بۇل – حالىقتىڭ تالابى.
ايتا كەتەيىك، وڭىرلەردىڭ تەڭگەرىمدى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ – پارتيا ساياسي تۇعىرناماسىنىڭ باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى.
ەسكە سالا كەتەيىك، پارلامەنت ماجىلىسىندەگى «AMANAT» فراكتسياسىنىڭ مۇشەلەرى 2023-2027 جىلدارعا ارنالعان «حالىقپەن بىرگە!» دەپ اتالاتىن سايلاۋالدى باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ رەسپۋبليكالىق جانە 20 وڭىرلىك جول كارتاسىن بەكىتتى. اتاپ ايتقاندا، 78 ملن. شارشى مەتردەن استام جاڭا تۇرعىن ءۇي سالۋ، مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردا 300 مىڭ، مەكتەپتەردە 1,5 ملن. ورىن اشۋ، حالىقتى 100% سۋمەن جابدىقتاۋعا قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ، شاعىن بيزنەس ءۇشىن 15 مىڭ كەدەرگىنى جويۋ جانە ت.ب.
فورۋم اياسىندا «AMANAT» پارتياسىنان ءماسليحات دەپۋتاتتارى بەيىندى مينيسترلەردىڭ قاتىسۋىمەن پانەلدىك سەسسيالار شەڭبەرىندە وقىتۋ سەمينارلارىن وتكىزدى.
Abai.kz