الماتىدا 27 شىلدەدە قىزىقتى ەكسپەريمەنت جاسالدى. قازاق قۇرىلىس جانە ساۋلەت عىلىمي-زەرتتەۋ جانە جوبالاۋ ينستيتۋتى (قازقسعزي) مەن BAZIS-A كومپانياسى  LEGENDA تۇرعىن ءۇي كەشەنىندەگى 14 قاباتتان، 52 پاتەردەن تۇراتىن جاڭادان سالىنعان عيماراتقا ۆيبروديناميكالىق سىناق جۇرگىزدى.

 قازقسعزي ماماندارى عيماراتتىڭ توبەسىنە ارنايى ءدىرىل اپپاراتىن ورناتىپ، امپليتۋداسى جوعارىلاعان عيماراتتى شايقادى. بۇل تەحنولوگيانىڭ كومەگىمەن سەيسمولوگتار مەن قۇرىلىسشىلار جەر سىلكىنىسى كەزىندە تەربەلىستى باقىلايدى. عيماراتقا سەزىمتالدىعى جوعارى 60-تان استام سەنسور ورنالاستىرىلدى. بۇل اپپاراتتار بارلىق پارامەترلەردى جازىپ الىپ، كومپيۋتەرگە جىبەردى. سىناق جۇكتەمەنى بىرتىندەپ ارتتىرۋ ارقىلى جۇرگىزىلدى. سىناقتى ۇيىمداستىرۋشىلار جۋرناليستەردى عيماراتتىڭ ەڭ بيىك 14-قاباتىنا شىعاردى. ال سوڭعى كەزەڭدە ءدىرىل 9 بالدىق دەڭگەيگە جەتكەندە تىلشىلەر مەن وپەراتورلار «ەستەن كەتپەس ەموتسيانى» باستان وتكەردى (وزدەرىنىڭ ايتۋى بويىنشا). بۇعان قوسا، جۋرناليستەر كەيىنىرەك، قاتتى ءدىرىل مەن سىلكىنىس كەزىندە قۇرىلىمداردىڭ توزىمدىلىگىنە ءتانتى بولعانىن مويىندادى. جاپسىرما مەن جابىندىلار، ءتىپتى، ءۇيدىڭ بىردە-ءبىر بولىگى زاقىمدانباعان.

قازقسعزي وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، وسىنداي ەكسپەريمەنتتىك سىناقتار ارقىلى شىنايى جەر سىلكىنىسى بولعان عيماراتتاردىڭ قانداي كۇيدە بولاتىنىن كورسەتەدى. بۇل جاعدايدا قۇرىلىمدار تاجىريبەسىن ەسكەرە وتىرىپ،  قۇرىلىسشىلار مەن جوبالاۋشىلار بەلگىلى ءبىر وبەكتىنىڭ قۇرىلىس ساپاسىن باعالاۋ عانا ەمەس،  زەرتتەۋى ءۇشىن ماڭىزدى دەرەكتى انىقتاۋعا مۇمكىندىك الادى.

«ۆيبروديناميكالىق سىناقتاردىڭ ناتيجەسىندە ءبىز قۇرىلىم تۋرالى عانا قويمايمىز. سەيسميكالىق جوعارى ايماقتاردا بەلگىلى ءبىر قۇرىلىمدىق جۇيەلەردى، ماتەريالداردى، ينجەنەرلىك شەشىمدەردى پايدالانۋ مۇمكىندىگى تۋرالى قورىتىندى جاساي الامىز. نىساننىڭ جەر سىلكىنىسىنە توزىمدىلىگىن باعالاۋ كەزىندە عيماراتتىڭ قاڭقاسىنا عانا ەمەس، ونىڭ ىشكى جانە سىرتقى قابىرعالارىنا، قاسبەتتەرىنە دە نازار اۋدارامىز. ءبىز 6-7 باللدىق شاعىن جۇكتەمەلەردەن باستايمىز جانە سەنسورلاردان اقپاراتتى باقىلايمىز. ماسەلەن، «قۇرىلىم سىلكىنىس كەزىندە قالاي بولدى، قوزعالدى ما، وزگەرىس بولدى ما؟» دەپ بارىنە ءمان بەرەمىز.. كەلەسى كەزەڭ سايىن جۇكتەمەنى بىرتە-بىرتە ارتتىرامىز. ال سىناقتىڭ سوڭعى كەزەڭىندە 9 بالل دەڭگەيىندە اۋىتقۋلاردىڭ قارقىندىلىعىندا كۇشەيتىپ، عيماراتتىڭ توزىمدىلىگىن تەكسەرەمىز. بۇل ماقساتتا كوپتەگەن قۇرىلىمدىق ەلەمەنتتەرگە، تۇيىسپەلەرگە، تىگىستەرگە ونداعان سەنسورلار ورنالاستىرىلعان. ولار تەستىلەۋ كەزىندە بارلىق قاجەتتى پارامەترلەردى جازادى. ناتيجەسىندە عيماراتتىڭ نەگىزگى قاڭقاسى جانە ونىڭ قۇرامداس بولىكتەرى قالاي ارەكەت ەتەتىنى، وندا قانداي ۇدەۋلەر مەن قوزعالىستار بولاتىنى، ولار قانداي جۇكتەمەلەردى باستان كەشىرەتىنى جانە سوققى كۇشىنىڭ ارتۋىمەن بۇكىل پروتسەسس ديناميكادا قالاي كورىنەتىنى تۋرالى ينتەگرالدى ماتەماتيكالىق سۋرەت قالىپتاسادى»، – دەدى قازقسعزي كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ سەيسميكالىق توزىمدىلىگى زەرتحاناسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جاسۇلان وماروۆ.

 ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل سىناقتاردىڭ قورىتىندىلارى ينستيتۋت ماماندارىنا جەر سىلكىنىسى قاۋپى بار ايماقتارداعى عيماراتتاردى جوبالاۋ جانە سالۋ ستاندارتتارىن جەتىلدىرۋگە قاجەت بولادى.

وسى ورايدا، «Bazis-A Corp.» جشس-ءنىڭ باس ينجەنەرى پاۆەل بوبىلەۆ سىناق كومپانيانىڭ بارلىق ۇيلەرى سەيسميكالىق توزىمدىلىك بويىنشا ەڭ قاتاڭ تالاپتارعا ساي كەلەتىنىن تاعى ءبىر رەت دالەلدەۋگە مۇمكىندىك بەرگەنىن جەتكىزدى.

«الماتى – 9 باللعا دەيىنگى جەر سىلكىنىسى بولۋى مۇمكىن سەيسميكالىق قاۋىپتى ايماقتاردىڭ ءبىرى. قۇرىلىس كومپانياسى رەتىندە ءبىز سالعان ۇيلەردە تۇراتىن ادامدار قاۋىپسىز ەكەندىگىنە سەنىمدى بولۋى ءۇشىن وسى سىناق كەزىندە عيماراتتارىمىزدىڭ ساپاسىن تەكسەردىك»، –  دەدى ول.

قازقسعزي وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، ينستيتۋت مۇنداي زەرتتەۋلەردى BAZIS-A-مەن بىرگە ون جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى جۇرگىزىپ كەلەدى. كومپانيا عيماراتتارىنا تولىق اۋقىمدى ۆيبروديناميكالىق سىناقتار تۇراقتى تۇردە جۇرگىزىلەدى. مۇنداي سىناقتار العاش 2001 جىلى «فانتازيا» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە وتكىزىلگەن. سول كەزدەن بەرى جەر سىلكىنىسىنە قاتىستى سىناقتار «Cتوليچنىي تسەنتر»، «Mega Tower Almaty»  تۇرعىن ءۇي كەشەندەرىندە جانە «نۇرلى تاۋ» وفو تۇرعىن ءۇي عيماراتىندا وتكىزىلدى.

پاۆەل بوبىلەۆتىڭ سوزىنشە، قازقسعزي مەن BAZIS-A عيماراتتارعا ۆيبروديناميكالىق سىناقتارمەن قاتار، قۇرىلىس ماتەريالدارىن 9 بالدىق جەر سىلكىنىسى كەزىندەگىدەي جۇكتەمەلەر جاعدايىن قولدان تۋىنداتىپ، تۇراقتى ستەندتىك ەكسپەريمەنتتەن وتكىزەدى. مۇنداي ستەندتىك سىناقتار ءار ءتۇرلى ۋاقىتتا ازىرلەۋشى ​​​​قولدانعان بەتون بلوكتارىنا، سىرتقى ءۇش قاباتتى پانەلدەرگە، جەلدەتىلەتىن قاسبەتتەرگە، گيپس قابىرعالارى اراسىنا، گاز بلوكتارىنا وتكىزىلدى.

«اقىرىندا سەيسميكالىق ايماقتارداعى عيماراتتاردى سالۋ كەزىندە ەڭ بەرىك جانە سەنىمدى جاڭا ماتەريالداردى پايدالانۋ مۇمكىندىگى پايدا بولدى. ءبىز سىناق قورىتىندىسى بويىنشا انىقتالعان بۇل مالىمەتتەردى تەك BAZIS-A كومپانياسىندا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باسقا قۇرىلىس كومپانيالارى دا پايدالانادى»، –  دەدى «Bazis-A Corp.» جشس-ءنىڭ باس ينجەنەرى.

بۇگىندە BAZIS-A الماتىداعى عيماراتتارىنىڭ سەيسميكالىق توزىمدىلىگىنە ءدىرىل-ديناميكالىق سىناقتاردى جۇرگىزەتىن جالعىز قازاقستاندىق قۇرىلىس كومپانياسى ەكەنىن ءبارى بىلەدى.

Abai.kz