قازاقستان پوليتسياسى: قورعاي ما، الدە قورلاي ما؟
«زاڭ بۇزعان پوليتسەيدى جۇرت كوزىنشە جازالاۋ كەرەك»
قر ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ مىڭنان استام قىزمەتكەرى قىلمىستى بۇركەمەلەگەنى جانە ستاتيستيكانى بۇرمالاعانى ءۇشىن جازاعا تارتىلدى. بۇل تۋرالى وتكەن اپتادا قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆ مالىمدەدى: «قىلمىستى جاسىرعانى جانە قىلمىستى تىركەۋگە قاتىستى باسقا دا زاڭ بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن 1200 قىزمەتكەر جاۋاپقا تارتىلدى». ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە ءىىم مەن باس پروكۋراتۋرا بىرلەسىپ، ءبىراز زاڭسىزدىقتى اشكەرەلەگەن. اتاپ ايتقاندا، 2013 جىلى 2668 قىلمىس قوسىمشا تىركەۋگە الىنعان. ونىڭ ىشىندە، ۇرلىق – 1385, بۇزاقىلىق – 260, الاياقتىق – 345. سونىمەن قاتار كەزەكتەن تىس وتكىزىلگەن اتتەستاتسيا بارىسىندا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ 15 پايىزى ءوز لاۋازىمىنا سايكەس كەلمەيتىندىگى بەلگىلى بولعان.
«زاڭ بۇزعان پوليتسەيدى جۇرت كوزىنشە جازالاۋ كەرەك»
قر ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ مىڭنان استام قىزمەتكەرى قىلمىستى بۇركەمەلەگەنى جانە ستاتيستيكانى بۇرمالاعانى ءۇشىن جازاعا تارتىلدى. بۇل تۋرالى وتكەن اپتادا قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆ مالىمدەدى: «قىلمىستى جاسىرعانى جانە قىلمىستى تىركەۋگە قاتىستى باسقا دا زاڭ بۇزۋشىلىقتار ءۇشىن 1200 قىزمەتكەر جاۋاپقا تارتىلدى». ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە ءىىم مەن باس پروكۋراتۋرا بىرلەسىپ، ءبىراز زاڭسىزدىقتى اشكەرەلەگەن. اتاپ ايتقاندا، 2013 جىلى 2668 قىلمىس قوسىمشا تىركەۋگە الىنعان. ونىڭ ىشىندە، ۇرلىق – 1385, بۇزاقىلىق – 260, الاياقتىق – 345. سونىمەن قاتار كەزەكتەن تىس وتكىزىلگەن اتتەستاتسيا بارىسىندا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ 15 پايىزى ءوز لاۋازىمىنا سايكەس كەلمەيتىندىگى بەلگىلى بولعان.
كەز كەلگەن مەملەكەتتە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ازاماتتاردىڭ مۇددەسى ءۇشىن قىزمەت ەتەدى. زاڭ بويىنشا سولاي بولۋى ءتيىس. البەتتە، بەس ساۋساقتىڭ بىردەي ەمەستىگىن ەسكەرسەك، ولاردىڭ اراسىندا الا دا بار، قۇلا دا. بىراق جاعىمسىز جايت پەن زاڭ بۇزۋشىلىق جاپپاي ەتەك الا باستاسا، قوعامنىڭ ءحالى مۇشكىل. بۇگىندە قوعامداعى پوليتسيا، سوت پەن پروكۋراتۋراعا دەگەن سەنىمسىزدىكتى جوققا شىعارا المايمىز. قر كونستيتۋتسياسىندا تايعا تاڭبا باسقانداي كورسەتىلگەن تالاپتار مەن باپتاردى وزدەرى بۇزاتىن قۇقىق قورعاۋشىلار كەزدەسەدى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ باسىندا اقورداداعى وتاندىق قۇقىق قورعاۋ سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن بولعان كەزدەسۋدە قر باس پروكۋرورى اسقات داۋىلباەۆتىڭ بايانداماسىنان كەيىن «سەندەر «ەڭ باستىسى – ادامداردىڭ سەنىم ءبىلدىرۋى» دەيسىڭدەر. پوليتسەيلەر ادامدارعا قىزمەت ەتۋدىڭ ورنىنا، باسقالارعا جالدانىپ كەتكەن. سەنىم قايدان بولادى؟!» دەپ اشۋلانعان ەلباسى ازاماتتاردىڭ قۇقىق قورعاۋ سالاسى قىزمەتكەرلەرىنە سەنبەيتىنىن اشىق ايتتى. امەريكادا نەبارى جارتى جىلدا زاڭدى تۇگەل يگەرىپ الاتىن پوليتسەيلەردىڭ بىردەن جۇمىسقا شىعاتىنىن جانە ادامداردى قورعاۋعا مۇددەلى بولاتىنىن جەتكىزگەن پرەزيدەنت اكادەميادا 5 جىل بويى ءبىلىم الاتىن جاس ءتارتىپ ساقشىلارىن تاربيەلەۋ كەرەكتىگىن، ولاردىڭ باستى مىندەتى ەلگە قىزمەت ەتۋ ەكەنىن ەسكەرتىپ وتىرۋ قاجەتتىگىن باسا ايتتى: «قولدارىنا قىزىل كىتاپشا تيىسىمەن، كىسى تانىماي، استامسىپ كەتەتىندەرگە ايلىقتى كىم تولەپ وتىر؟! قاراپايىم حالىق! جاس مامانداردى تاربيەلەۋ كەرەك دەپ قانشا رەت ايتتىم سەندەرگە! زاڭ بۇزعان پوليتسەيلەر نەگە جۇرتتىڭ كوزىنشە جازالانبايدى؟ جاريا تۇردە جازالاۋ كەرەك وندايلاردى. ادامدارعا قالاي بولسا سولاي قاراۋعا بولمايتىنىن ءبىلسىن!».
قوعامداعى ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ورنىنا، زاڭدى بەلشەدەن باساتىن پوليتسەيلەردىڭ بار ەكەنىن تىلگە تيەك ەتكەن باس پروكۋرور پرەزيدەنت قاتىسقان سول جيىندا: «ازاماتتارمەن قارىم-قاتىناس جاساۋدا ولار (پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى – ن.ج.) قىزمەتتىك ەتيكا قاعيدالارىن ساقتامايدى. كەرىسىنشە، دورەكىلىك، قاتىگەزدىك تانىتىپ، نەمقۇرايلى قارايدى. بۇل جەردە قىزمەت بابىندا اسىراسىلتەۋشىلىككە ۇرىنۋ مەن ءتۇرلى زاڭ بۇزۋشىلىقتار تۋرالى ايتۋ ارتىق»، – دەپ مالىمدەدى. سوزىنە دالەل كەلتىرگەن ول: «كۇنى كەشە عانا شىمكەنتتە جول پوليتسياسىنىڭ ءبىر قىزمەتكەرى ەشقانداي سەبەپسىز ءبىر كولىكتى توقتاتادى. جۇرگىزۋشى بولعان وقيعانى تەلەفونداعى بەينەتاسپاعا تۇسىرۋگە وقتالعاندا الگى پوليتسەي مەن ونىڭ ارىپتەستەرى كولىكتىڭ ارتقى جاعىنداعى ءنومىرىن جۇلىپ الىپ، كولىكتى مەملەكەتتىك ءنومىرسىز ايداعانى ءۇشىن پروتوكول تولتىرادى. سونىمەن قاتار ءوز پوگونىن ءوزى جۇلىپ الىپ، پوليتسيا قىزمەتكەرىنە شابۋىل جاساعان سياقتى جالا جابادى. مۇنداي ادىلەتسىزدىكتى وقيعا بولعان جەرگە قاراما-قارسى ورنالاسقان جەردەگى بەينەكامەرانىڭ كومەگىمەن انىقتادىق. وسىعان بايلانىستى قىلمىستىق ءىس قوزعالدى»، – دەدى.
بۇل كەلەڭسىزدىكتەر بەينەكامەرا مەن قۇزىرلى ورگان قىزمەتكەرلەرىنىڭ نازارىنا ىلىنگەندەرى عانا. ال قانشاما جازىقسىز جان پوگون تاققان قىلمىسكەرلەردىڭ كەسىرىنەن جاپا شەگۋدە. وعان كەلتىرەر دالەلدەر دە جەتكىلىكتى. «جىعىلعانعا جۇدىرىق»، قازىر پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ اراسىندا جالتاعى مەن قورقاعى تاعى بار. ماسەلەن، جۋىردا عانا ينتەرنەت پەن الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ەلدى ءدۇر سىلكىندىرگەن وقيعا سونىڭ ايعاعى
. انىعىندا، استاناداعى ورتالىق كوشەلەردىڭ بىرىندە «جىندى سۋعا» سىلقيا تويىپ الىپ، رۋلگە وتىرعان ەكەۋدەن تىرقىراي قاشقان جول پوليتسياسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى. ءتىلى كۇرمەلىپ، سويلەي الماي تۇرعان الگىلەردىڭ ءبىرى: «مەنى نەگە توقتاتاسىڭ؟! مەن پوليتسيا مايورىمىن!» دەپ دوق كورسەتكەنىنەن «ەرتەڭ باسىما بالە بولار» دەپ قاۋىپتەندى مە، پوليتسەيلەرالدى-ارتىنا قاراماي، تاباندارىن جالتىراتتى. كوڭىلدى الاڭداتقان جايت، الگى ەستەرىن شالا بىلەتىن ەكەۋ ۇيلەرىنە قايتار جولدا بىرەۋلەردى قاعىپ كەتسە، نە بولار ەدى؟ جول اپاتىنان قاپيادا مەرت بولاتىنداردىڭ كوپشىلىگى بالالار مەن قارتتار. اقىرى قاشاتىنى بار، الگى پاقىرلار جول ەرەجەسىن بۇزعان كولىكتى نەگە توقتاتتى؟ مايور نە ادميرال بولسىن، قازاقستاننىڭ اتازاڭى حان مەن قاراعا بىردەي ەمەس پە؟ وكىنىشكە قاراي، ولاي بولمادى. ينتەرنەت ارقىلى قورقاق پوليتسەيلەردىڭ ابىرويىن ايرانداي توككەندەر ءبىزدىڭ ەلدەگى پوليتسيادا ازاماتتاردى قورعاماق تۇگىلى، قاراقان باسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك بەرە المايتىندار بار ەكەنىن اشكەرەلەدى. سوندا باسىنا ءىس تۇسكەن قاراپايىم حالىق پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە سەنبەسە، كىمگە سەنەدى؟كىمگە ارقا سۇيەيدى؟ سوراقىسى سول، ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ كولىگىنە زاقىم كەلتىرىپ، ولاردى جەردەن الىپ، جەرگە سالعان، بىلاپىت پەن بوقتىق ءسوزدىڭ نەشە اتاسىن ايتىپ، ابدەن قورلاعان ەكەۋدىڭ ءبىرى – ايەل...
پوليتسيا قازاقشاعا پىسقىرمايدى
پوليتسياداعى بىلىق مۇنىمەن شەكتەلمەيدى. جۋىردا عانا اتىراۋلىق ارىپتەستەرىمىز جەزوكشەلەر مەن ولاردىڭ «جەڭگەتايىنا» «قامقورلىق» جاساپ جۇرگەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىن بەينەتاسپاعا ءتۇسىرىپ الدى. قالاداعى كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ بىرىندە تۇراتىن الگى «جەڭگەتايدىڭ» سىلقىمدارى پوليتسياعا دا قىزمەت كورسەتەتىن بولىپ شىقتى. تاڭ اتقاننان كەش باتقانشا ايقاي، ىڭىرسۋ مەن بىلاپىت سوزدەردەن ارىلمايتىن سول پاتەرگە بىردە ەكى پوليتسەي كەلگەن ەكەن. تۇرعىنداردىڭ ءوتىنىشى بويىنشا سول ۇيگە بارعان جۋرناليستەردەن قورقىپ كەتكەن الگى ەكى پوليتسەي ۇستەرىنە ايەلدەردىڭ كيىمىن كيە قاشىپتى. ءبىر قىزىعى، سول جەرگە ىلە-شالا جەتكەن شەندەرى جوعارى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى ارىپتەستەرى جەزوكشەلەردىڭ كيىمىن كيىپ، قاشىپ كەتكەنشە قاراۋىلداپ تۇرعان. ەرتەڭگى كۇنى ءۇي تۇرعىندارىنا الگى وقيعاعا قاتىسى بارلاردى جۇمىستان قۋعا ۋادە بەرگەن اتىراۋ قالالىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى حامزا ۇمبەتقاليەۆ ازاماتتاردىڭ: «ءۇشىنشى كولىكتەگى ءتارتىپ ساقشىلارى زاڭ بۇزعان پوليتسەيلەردى نە سەبەپتى دەر كەزىندە قۇرىقتامادى؟» دەگەن ساۋالىن جاۋاپسىز قالدىردى.
وكىنىشكە قاراي، بۇگىندە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ساقتالۋى ءماز ەمەس. ەگەر پوليتسياعا ءىسىڭىز تۇسە قالسا، الدىڭىزعا ورىسشا قۇجاتتاردى كولدەنەڭ تارتادى. ماسەلەن، وتكەندە بالالارىمىزدىڭ ەكى ۆەلوسيپەدى ءبىر كۇندە قولدى بولدى. پوليتسيا شاقىردىق، ارىزدىڭ ورىسشا نۇسقاسىن كولدەنەڭ تارتتى بىزگە. مەملەكەتتىك تىلدە جازامىن دەپ تابانداپ تۇرعاسىن، پوليتسەيلەردىڭ ءبىرى: «وندا اق قاعازعا جازا سالىڭىز» دەدى. ءبىز دە «جازا سالدىق». سوندىقتان بولار، جوعىمىز تابىلمادى. ۇرىلاردىڭ ىزىنە تۇسۋگە مىندەتتى ءتارتىپ ساقشىلارى «مۇلكىڭىزدى ىزدەستىرىپ جاتىرمىز نە تابا المادىق» دەپ تە ەسكەرتپەدى. ءبىر تۋىسىمىزدى كولىك قاعىپ كەتىپ (ابىروي بولعاندا، ول كىسى ءدىن-امان), پوليتسيا شاقىرعاندا دا – سول تىرلىك. ياعني، ارىزدى ورىسشا جازۋعا كەڭەس بەردى: «قازاقشا بلانكىلەر تاۋسىلىپ قالدى». سوندا ولار قازاقستاندا ءجۇرىپ، قازاقتاردى وزگە تىلدە ءوتىنىش نە شاعىم ايتۋعا ماجبۇرلەمەك پە؟ نەگىزى مەملەكەتتىك تىلگە قاتىستى مۇنداي سوراقىلىقتار كوپ.
قايسىبىر جىلدارى تۇركىستان قالاسىندا وتكىزىلگەن سوت پروتسەسى ورىس تىلىندە جۇرگىزىلگەنى بار ەدى (بۇل تۋرالى «تۇركىستان» گازەتى جازدى). «باقساق، باقا ەكەن» دەمەكشى، قالىڭ قازاقتىڭ، كادىمگى ورىسشا سويلەۋگە قينالاتىن يەن قازاقتىڭ ورتاسىندا وتكىزىلگەن سوتتىڭ ورىس تىلىندە جۇرۋىنە شىمكەنت قالاسىنا كەلگەن پروكۋرور قىزدىڭ انا تىلىنە شورقاقتىعى سەبەپ بولىپتى. نەگىزى شىمكەنتتىكتەردىڭ ورتاسىندا ءجۇرىپ، قازاقشا بىلمەۋ دە اقىلعا اسا سىيمايتىن ءىس. ۇلتتىق قۇندىلىقتاردىڭ قايماعى بۇزىلماعان قازاقى ورتادا الا قارعانىڭ كەبىن كيگەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ كەزدەسەتىنى وكىنىشتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تىلىنە قاتىستى تاعى ءبىر كەلەڭسىزدىك، جىل باسىندا پوليتسەيدىڭ كەسىرىنەن بولعان جول اپاتىنا قاتىستى ءسوز سويلەگەن جامبىل وبلىستىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى باستىعى بەكەت ايماعامبەتوۆ مىرزا ۇنەمى ورىسشاكوسىلە سويلەپ، جۇرتتىڭ جۇيكەسىن جۇقارتقانى بار.مۇندايدا، تاياقتىڭ ءبىر ۇشى قر ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە دە تيەدى. قازاقى ورتاعا، ياعني، قازاقتار كوپ شوعىرلانعان ايماقتارعا مەملەكەتتىك ءتىلدى جاقسى بىلەتىندەردى تاعايىنداعان ءجون سياقتى.
زاڭدى بەلشەدەن باساتىن قۇقىق قورعاۋشىلارعا قارسى كۇرەس ۇيىمداستىرعان «وسا» ۇيىمىنىڭ مۇشەلەرى وزدەرىنىڭ كىناسىزدىگىن بەينەجازبالار ارقىلى دالەلدەۋگە كوشىپتى. وسىنىڭ ارقاسىندا وڭتۇستىك قازاقستان، قاراعاندى مەن الماتى وبلىستارى، الماتى قالاسىندا ازاماتتارعا جالا جابۋعا تىرىسقان 30-عا جۋىق ماي قىزمەتكەرى جۇمىستان قۋىلعان. ولاردىڭ اراسىندا جۇرگىزۋشىنى زاڭسىز توقتاتىپ، ءوز پوگونىن ءوزى جۇلىپ الىپ، بەينە جۇرگىزۋشىدەن تاياق جەگەن سياقتى «ايعاقتار» جيناعان مامەدوۆ دەگەن پوليتسەيدىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. الا تاياقتىڭ ارقاسىندا ەمىن-ەركىن پارا الۋدى ادەتكە اينالدىرعان جامبىلدىق ماي قىزمەتكەرلەرىن دە بەينەتاسپاعا ءتۇسىرۋ ارقىلى اشكەرەلەۋ جۇمىسى قىزۋ قولعا الىنىپتى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ باسىنا وبلىستىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى بەرگەن پارمەنگە سايكەس، نەبارى 3 كۇننىڭ ىشىندە پوليتسەيلەر تاراپىنان 7 اكىمشىلىك ءىس تىركەلىپتى. اتاپ ايتقاندا، 3 پوليتسەي قاۋىپسىزدىك بەلدىگىن تاقپاعان، 1 كاپيتان مىنگەن كولىك تەحنيكالىق تەكسەرۋدەن وتكىزىلمەگەن، 2 ءتارتىپ ساقشىسى – لەيتەنانت پەن كاپيتاننىڭ كولىك جۇرگىزۋگە قۇقىعى جوق بوپ شىقتى... بۇل البەتتە، سوراقىلىقتىڭ بەر جاعى عانا. ءارى پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ قر باس پروكۋرورى داۋىلباەۆ جاساعان بايانداماعا وراي، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن قاتاڭ سىناپ، بىرقاتار تاپسىرما بەرگەننەن كەيىن دەرەۋ وزدەرىن وزدەرى جازالاۋعا، تارتىپكە سالۋعا كوشكەن ءتارتىپ ساقشىلارى 6 ايدىڭ ىشىندە تۇزەلىپ كەتە قويعان جوق. وعان كۋا – كۇندەلىكتى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنان بەرىلەتىن اقپاراتتار اعىنى.
وفيتسەرلەر كىسى ولتىرگەن..
بۇگىندە پوليتسەيلەر اراسىندا قولعا تۇسكەن كۇدىكتىلەردى قورلاۋ، ۇرىپ-سوعۋ، قورقىتىپ-ۇركىتۋ، قىسىم جاساۋ، قىلمىستى كۇشتەپ مويىنداتۋ نەمەسە زاڭسىز مويىنعا ءىلۋتاسىلى كەڭىنەن تاراعان. جۋىردا باتىس قازاقستان وبلىسى، اقجايىق اۋدانى اقسۋات اۋىلىندا جازىقسىز 2 جاندى «17 جىلقىنى ۇرلادىڭدار، قىلمىستارىڭدى قايتسەك تە مويىنداتامىز» دەپ ويلارىنا كەلگەنىن ىستەگەن، انىعى، اياۋسىز ازاپتاعان 4 پوليتسەيدىڭ ەكەۋى – 4 جىلعا، ەكەۋى 3 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايرىلدى. ال ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ماۋسىمىندا شىعىس قازاقستان وبلىسى اياگوز قالاسىندا قازا تاپقان اقمولالىق كاسىپكەر ۇلان بەرىكحانوۆتىڭ ولىمىنە قالالىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى، پوليتسيا پودپولكوۆنيگى التىنبەك جۇماباەۆ، پوليتسيا كاپيتانى دۋلات جانگەلدين، شۇبارتاۋداعى پوليتسيا بولىمشەسىنىڭ باستىعى سەرىكجان جۇماشەۆتىڭ قاتىسى بار ەكەندىگى انىقتالىپ، ولاردىڭ ۇستەرىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالعان. اجالعا سەبەپ بولعان – مارقۇمنىڭ 4 ملن. 500 مىڭ تەڭگەسى. سوراقىسى، قىلمىس جاساعان ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ بارلىعى دا –جوعارى شەندى وفيتسەرلەر...
«ءبىر قارىن مايدى شىرىتەتىن ءبىر قۇمالاق» قاتارىنداعى كەيبىر پىسىقاي زاڭسىز جولمەن ناپاقا تابۋدى ادەتكە اينالدىرعانى دا جاسىرىن ەمەس قازىر. مىسالى، تارازدىق ە.تۇرعامباەۆ، ا.كوسمىنين، ك.ىسقاقوۆ دەگەن پوليتسەيلەر جۇمىس ۋاقىتى بىتكەننەن كەيىن دە جولدىڭ بويىندا الا تاياقتارىن ۇستاپ، وتكەن-كەتكەندى تەكسەرۋمەن بولىپتى. نە سەبەپتى زاڭ بۇزعاندارىن ولار ءتۇسىندىرىپ بەرە الماعان. كوڭىلدى قاتتى الاڭداتىنى، اراق-شاراپقا سىلقيا تويىپ العاندار، ەش شىمىرىكپەستەن، كولىك ايداۋدى ادەتكە اينالدىرعان. زاڭدى بەلشەدەن باساتىنداردى جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسى دە توقتاتا المايدى. وسىنىڭ سالدارىنان، جازىقسىز جاندار شاپا شەگۋدە. ماسەلەن، 2013 جىلدىڭ 17 اقپانىندا ءىشىپ الىپ، كولىك ايداعان ۋچاسكەلىك ينسپەكتوردىڭ كەسىرىنەن تاراز-اسا جولىنىڭ بويىندا 5 ادام بىردەن ءتىل تارتپاي كەتتى. سونىمەن قاتار وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن شىمكەنتتە ۋداي ماس كۇيى 16 جاستاعى ورىمدەي قىزدى جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە ارنالعان جولدا قاعىپ كەتكەن پوليتسيا قىزمەتكەرى سوتتالدى دا، كوپ كەشىكپەي اقتالىپ شىقتى. سەبەپ، اتازاڭدا «ءىشىپ الىپ، كولىك ايداعاندار ادام ولتىرسە، اقتالماسىن» دەگەن تارماق نە باپ جوق ەكەن. وسىنى پايدالانعاندار تالايدىڭ وبالىنا قالۋدا. ءارى كەز كەلگەن قوعامدا، كەز كەلگەن مەملەكەتتە زاڭ ادامعا، ازاماتتاردىڭ يگىلىگىنە قىزمەت ەتۋى ءتيىس. ەندەشە سول تارماق نە باپتى زاڭعا ەنگىزۋگە كىم كەدەرگى؟ ءىشىپ الىپ، رۋلگە وتىراتىنداردى ەسىرتىپ وتىرعان دا – وسى ەمەس پە؟ «اۋزى قيسىق بولسا دا، باي بالاسى سويلەسىننىڭ» كەرىن كەلتىرەتىن قۇقىق قورعاۋ سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە قاراپايىم حالىقتىڭ كوبىنەسە ءتىسى باتا بەرمەيدى. ازاماتتاردىڭ ءتۇرلى سوراقىلىقتى كورسە دە، كورمەگەن كەيىپ تانىتۋعا ءماجبۇر بولاتىنى سوندىقتان.
ءنازيا جويامەرگەنقىزى
"تۇركىستان" گازەتى