كورەرمەنى كوپ ۇلتتىق ارنانىڭ قىزمەتىنە قاتىستى پىكىر مەن يگى تىلەكتەر دە كوپ. سىن دا از ەمەس. وسىنىڭ ءبارى تۇپتەپ كەلگەندە «جاقسى بولسى ەكەن» دەگەنگە سايادى. «قازاقستان» ارناسىنىڭ ماڭدايى جارقىراپ وزگەلەردەن وق بويى وزىق تۇرسا ەكەن، بار كەرەگىمىزدى وسى ارنادان تاپساق ەكەن» دەيدى جۇرت. بۇل، ءسوز جوق دۇرىس تالاپ. الايدا ەل ءىشى دە جىلت ەتكەن جاڭالىقتى كورىپ، باعالاي  ءبىلۋى كەرەك. اڭگىمە وسى باعىتتا ءوربي كەلگەندە ينتەرنەت-كونفەرەنتسيامىزدىڭ قوناعى نۇرجان جالاۋقىزى: «شىعارماشىلىق جۇمىستى باعالاۋ شىعارماشىلىق جاڭاشىل كوزقاراسقا دا تىكەلەي بايلانىستى»، - دەدى. ءجون ايتادى.  

-  جەكە ءومىرىڭىز تۋرالى بىلۋگە بولادى ما؟ كەلبەتتى، كوركەم جانسىز. ديەتا ۇستاپ، شوپينگكە باراسىز با، الدە تابيعي ءبىتىمىڭىز وسىلاي ما؟ قانداي تاعامداردى ۇناتاسىز؟ ۇيدە تاماق جاسايسىز با، الدە، اسپازشىڭىز بار ما؟ قولىڭىز بوس كەزدە قايدا بارعاندى، نە ىستەگەندى ۇناتاسىز؟

كورەرمەنى كوپ ۇلتتىق ارنانىڭ قىزمەتىنە قاتىستى پىكىر مەن يگى تىلەكتەر دە كوپ. سىن دا از ەمەس. وسىنىڭ ءبارى تۇپتەپ كەلگەندە «جاقسى بولسى ەكەن» دەگەنگە سايادى. «قازاقستان» ارناسىنىڭ ماڭدايى جارقىراپ وزگەلەردەن وق بويى وزىق تۇرسا ەكەن، بار كەرەگىمىزدى وسى ارنادان تاپساق ەكەن» دەيدى جۇرت. بۇل، ءسوز جوق دۇرىس تالاپ. الايدا ەل ءىشى دە جىلت ەتكەن جاڭالىقتى كورىپ، باعالاي  ءبىلۋى كەرەك. اڭگىمە وسى باعىتتا ءوربي كەلگەندە ينتەرنەت-كونفەرەنتسيامىزدىڭ قوناعى نۇرجان جالاۋقىزى: «شىعارماشىلىق جۇمىستى باعالاۋ شىعارماشىلىق جاڭاشىل كوزقاراسقا دا تىكەلەي بايلانىستى»، - دەدى. ءجون ايتادى.  

-  جەكە ءومىرىڭىز تۋرالى بىلۋگە بولادى ما؟ كەلبەتتى، كوركەم جانسىز. ديەتا ۇستاپ، شوپينگكە باراسىز با، الدە تابيعي ءبىتىمىڭىز وسىلاي ما؟ قانداي تاعامداردى ۇناتاسىز؟ ۇيدە تاماق جاسايسىز با، الدە، اسپازشىڭىز بار ما؟ قولىڭىز بوس كەزدە قايدا بارعاندى، نە ىستەگەندى ۇناتاسىز؟

-  تابيعي بولمىسىم دا، ءبىتىمىم دە اتا-انامنان دارىدى دەسەم بولادى. جۇمىسباستىلىق مەنىڭ ەڭ جاقسى دا،  جامان دا قاسيەتىم دەپ وزىمە -ءوزىم كۇلەتىن دە، جۇباتاتىن دا كەزدەرىم بار. ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن تاعامداردىڭ ءبارى ۇنايدى.   قولىم ءسال بوساي قالعان ساتتە 3 جاستاعى نەمەرە ۇلىم مەن ون ايلىق قىز نەمەرەممەن ۋاقىت وتكىزگەندى، ولاردى ەركەلەتكەندى ۇناتامىن. دۇنيەدەگى ەشبىر نارسەمەن سالىستىرۋعا بولمايتىن ادەمى ساتتەر وسى نەمەرەلەردىڭ جانىندا دەسەم ارتىق ەمەس. ءوز اناڭ مەن اكەڭنىڭ وزىڭە دەگەن ماحابباتىن تەرەڭنەن سەزىنەتىن، باۋىرلارىڭنىڭ جىلىلىعىن ايقىن تۇسىنەتىن كەزدەرىڭ دە وسى نەمەرەلەرىڭە قاراپ وتىرىپ ويىڭا ورالادى. سابىرلىمىن دەسەم بولادى،  اشىق مىنەزىم دە بار... ادامي قاسيەتتى قادىر تۇتامىن. بىراق  جالعاندىقتى، جاعىمپازدىقتى جانىم سۇيمەيدى.  ادام بالاسى قاي كەزدە دە يماندىلىعىن جوعالتپاعانى ابزال.

-  جاستاردى كاسىپكە، جاڭا ماماندىققا ۇيرەتىپ، قىزىقتىراتىن تانىمدىق باعدارلامالار بولسا، جانە الەمدىك جاعراپيالىق قوردىڭ ۇزدىك باعدارلامالارى قازاق تىلىندە بەرىلسە جاقسى بولار ەدى.

- وتە ورىندى سۇراق. ساۋال ۇلتتىق ارناعا قاتىستى بولعاندىقتان، تەك وسى تەلەارناعا قاتىستى جاۋاپ بەرەيىن. جاڭا ماۋسىمدا  «مىڭ ءتۇرلى ماماندىق» دەگەن باعىتتاعى تانىمدىق جوبا ەفيرگە شىعادى.  ەلىمىزدەگى ماماندىقتاردىڭ ءار الۋان ءتۇرى باستى كەيىپكەرلەرى ارقىلى كورەرمەندەرگە تانىستىرىلاتىن بولادى. «جيحانكەز» جوباسىنىڭ جاڭا ونىمدەرى  شەت ەلدەرگە ساپارلارىن جالعاستىرادى ءارى الىستاعى ەلدىڭ ادامدارى مەن مادەنيەتىن، تاريحىن قازاق كورەرمەندەرىنە جاقىنداستىرا تۇسەتىن بولسا، «ءمالىم دە بەيمالىم قازاقستان» باعدارلاماسى ەلىمىزدەگى تاريحي ورنى بار ولكەلەردى ادەمى ۆيدەولارى مەن ءتىلشىنىڭ اڭگىمەسى ارقىلى كورەرمەندەرگە ۇسىنادى. الەمدىك جاعراپيالىق تانىمدىق دەرەكتى فيلمدەر قازىردىڭ وزىندە ۇلتتىق تەلەارنامىزدىڭ ەفيرىنەن بەرىلىپ كەلەدى. قازاق تىلىندە. الداعى ۋاقىتتتا دا وسى ءداستۇر جالعاسا بەرەدى.

-  سالەمەتسىزبە نۇرجان اپاي!الەمدىك ارنالاردى ايتپاعاندا مىنا رەسەي تەلەونىمىندە تابيعات اياسىندا قامتىلاتىن باعدارلامالار كوپ. مىسالى،«وحوتا ي رىبالكا» سياقتى. ايتپاعىم قازاق جەرى اللاعا شۇكىر تاۋعا دا وزەن-كولگە دە باي.وسىنداي كورىكتى مەكەندەردى نەگە تۇسىرمەسكە؟  انا ءبىر جىلى اتاجۇرت دەگەن تانىمدىق جاقسى باعدارلاما بولدى. جەرىمىزدىڭ كورىكتى جەرى مەن اڭشىلىعى تۋرالى تانىمدىق باعدارلاملاردى نەگە ەكرانعا شىعارمايسىز؟

- ۇلتتىق «قازاقستان»  مەن «مادەنيەت» تەلەارنالارىنا كوز سالساڭىز، ەلىمىزدىڭ كورىكتى مەكەندەرى جايلى حابارلاردى  كورۋگە بولادى. ساپاسى دا جاقساردى. التىنەمەلدەگى سۋسامىر قۇمى مەن وربۇلاق شايقاسى وتكەن تاريحي جەرلەردى، بۋرابايدى، التاي ولكەسىن ەفيردەن ءجيى كورۋگە بولادى. ارنايى جوبالار دا بار،  «قازاق دالاسىنىڭ قۇپيالارى»، «ءمالىم دە بەيمالىم قازاقستان» دەپ اتالاتىن ارنايى جوبالارىمىز دا بار. اپتادا بەس كۇن تاڭەرتەڭ ەفيرگە شىعاتىن «تاڭشولپاندا»  تاريحي ءارى كورىكتى جەرلەرگە ارنالعان ايداردان دا كورۋگە بولادى. اڭشىلىق تۋرالى تاقىرىپتىق ارنايى باعدارلامالار بولدى، بىراق تۇراقتى جوبا جاساۋدى  ويلاماعان ەكەنبىز. پىكىرىڭىز ءۇشىن راحمەت. ارىپتەستەرىممەن بىرگە اقىلداسامىز دەگەن ويدامىن.

- ارنادان عالىم دوسكەننىڭ كەزىندەگى "مەزگىلدىڭ" دەڭگەيىنە جەتەتىن ساراپتامالىق حابار كورگىمىز كەلەدى. سول سەكىلدى "كۇلتوبەنى" دە قايتا جاڭعىرتسا دۇرىس بولار ەدى.
جالپى تەلەارنا جانىنان قازاق تىلىندە ارنايى تەلەساريالدار تۇسىرەتىن بىرلەستىك ۇيىمداستىراتىن ويلارىڭىز جوق پا؟ حالىق تۇرىكتىڭ، كارىستىڭ ارزانقول تەلەسەريالدارىنان مەزى بولىپ كەتتى. تۇركيادا بولعان كەزدە تەلەارنالارىمەن تانىستىم. وندا بىزدە كورسەتىلىپ جاتقان يمانسىز كينولار كورسەتىلمەيدى ەكەن. سىزدەر نەگە شەتەلدىڭ قۇرىپ قالعان، كورەرمەندى يمانسىزدىققا، ارسىزدىققا ناسيحاتتايتىن كينولارىن تاڭداپ الۋعا قۇمارسىزدار. الدە وزدەرى تىقپالايدى ما؟ 100 پايىز مەملەكەتتىڭ قاراجاتىن پايدالانىپ وتىرىپ، شەتەلدەن ەلدى ازدىراتىن كينولاردى ساتىپ العانشا، سول قاراجاتتى ءوز ءتول تەلەونىمدەرىمىزدى تۇسىرۋگە نەگە جۇمسامايسىزدار؟

-  "قازاقستان " تەلەارناسىنىڭ ەفيرىندە اپتالىق "اپتا. كز" ساراپتامالىق باعدارلاماسى،  ساياسي-قوعامدىق ماسەلەلەردى تالقىلايتىن "الاڭ", الەۋمەتتىك-قوعامدىق تاقىرىپتارعا قۇرىلعان "ايتۋعا وڭاي..." باعدارلامالارى – كورەرمەندەرىمىزدىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ جۇرگەن  تانىمال جوبالار. بۇلاردان باسقا دا مىقتى جوبالارىمىز بار. ينتەرنەتتەگى kaztrk.kz دەپ اتالاتىن سايتىمىزدا تەلەارنالارىمىزدىڭ باعدارلامالار جۇيەسى ۇنەمى جاڭارىپ تۇرادى. قاراي ءجۇرىڭىز.

شەتەلدىك ونىمدەرگە كەلەتىن بولساق، تەلەارنا كورەرمەندەرىنىڭ بارلىعىنىڭ كوڭىلىنەن شىعادى دەپ ايتۋ ارتىق بولار،  دەگەنمەن كورەرمەندەردىڭ باسىم كوپشىلىگى كورگىسى كەلەتىن تەلەۆيزيالىق ونىمدەردى ەفيرگە جوسپارلايمىز. وسى جىلدان باستاپ وزىندىك ونىمدەردىڭ سانىن ءارى ساپاسىن ارتتىرۋ ارقىلى شەتەلدىك تەلەحيكايالاردىڭ  سانىن ازايتۋدى قولعا الدىق.

-  نۇرجان جالاۋقىزى! "قازاقستان ۇلتتىق ارناسى" السىرەپ، ناشارلاپ كەتتى. كورەتىن باعدارلاما نەكەن ساياق. بۇعان رەنجىمەيتىن شىعارسىز. مەن ءسىزدىڭ شاما-شارقىڭىز حاقىندا ايتىپ وتىرمىن. ورىنىڭىزدى اۋىستىرعانىڭىز ءجون. ينتەللەكتۋالدىق ورەسى بيىك، جۋرناليستيكانىڭ جىلىك مايىن شاعىپ ىشكەن ناعىز كاسىبي مامانعا تابىستاعانىڭىز ءجون. ويتپەيدى ەكەنسىز جۇرت كورەتىن تۇشىمدى باعدارلامالار جاساڭىز.

- سۇراق قويعانىڭىزعا ەش رەنجىمەيمىن. ەلدىڭ بارىنە بىردەي ۇناۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن دە جاقسى تۇسىنەمىن. امان بولىڭىز.

- قازاقستان ارناسىن "كەشىر مەنى", "كەلىن" دەگەن سەريالدار ءۇشىن عانا كورەتىن بولدىم. بۇرىن عالىم بوقاش، قاسىم امانجولدار ىستەگەن كەزدەگى باعدارلامالار، كورۋگە تۇرارلىق دۇنيە جوق. ويلاپ قاراساڭىز ول كەزدەگى قارجىلاندىرۋ مەن قازىرگى قارجىلاندىرۋدا ايىرماشىلىق جەر مەن كوكتەي عوي. اقشا پىشەن! يدەيا جوق! يدەولوگيا جوق! ويلاپ تاباتىندارىڭىز جاڭالىقتاردى ورىستار مەن گرەكتەرگە جۇرگىزدىرۋ. ونىمەن جۇرتتى تاڭقالدىرا المايسىز. ارزان ءارى انايى پيار. ۇلتتىق مەملەكەت قۇرا الماي وتىرعان ۋاقىتتا ۇلتتىق ارنانىڭ تىزگىنشىلەرىن قايداعى ءبىر كەلىمسەكتەرگە بەرۋ جارامايدى.
مەيىرجان الىبەك پەن گۇلناز الىمگەرەي دە حالىقتى ابدەن شارشاتتى. ەكەۋى دە ءبىر باستاۋىش سىنىپتا وقيتىن تاق-تاق ەتىپ قالعان "وتليچنيك" وقۋشىلار سياقتى.
جاڭا كوزقاراس، جاڭا سەرپىن كەرەك ارناعا. حاباردىڭ كەبىن كيىپ جۇرمەڭىزدەر. ول ارنانى دا "كەرەمەت سۇيلەيمەن" ءۇشىن كورەتىن ەدىك، يبراگيم ولگەلى قاراعىم دا كەلمەي ءجۇر.
حالىقتان قورقىپ، حالىقتىڭ قالاۋىنان شىعا ءبىلۋ سىزدەر ءۇشىن پارىز، سىزدەرگە امانات!

جالپى بۇل كانالعا دەگەن تالاپ جوعارى بولۋ كەرەك. ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى دارىپتەيتىن ماتەريالدارعا كوبىرەك كوڭىل ءبولىنۋى قاجەت. وكىنىشكە وراي، سوڭعى جىلدارى تەلەارنانىڭ دەڭگەيى ءتۇسىپ كەتتى. تانىمدىق كورسەتىلىمدەر مۇلدەم از. ال اتالمىش ارنانىڭ ءتۇسىرىپ جاتقان كينولارى ەشقانداي سىن كوتەرمەيدى. كەيبىرەۋلەرى سايقى مازاق. سونان كەيىن ۇلتتىق ارنادا وتىرىپ، ۇلتتىق تىلىمىزدە سويلەي المايتىن جۇرگىزۋشىلەردەن ارىلۋىمىز كەرەك. قورىتا ايتقاندا، ناعىز ۇلتتىق ارنانى كورگىمىز كەلەدى.

- شىعارماشىلىق جۇمىستى باعالاۋ شىعارماشىلىق جاڭاشىل كوزقاراسقا دا تىكەلەي بايلانىستى. پىكىرىڭىزدى ەسكەرەمىن. بىراق تۇتاستاي  قۇپتاي المايمىن. ۇلتتىق  "قازاقستان" تەلەارناسىندا كورەرمەندەردىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن جوبالار قازىر وتە كوپ. ءسىزدىڭ سۇراعىڭىز ارقىلى تەلەارنالاردىڭ جۇمىسىنان ءبىرشاما حاباردار ەكەنىڭىزدى اڭعاردىم. ەلىمىزدەگى مەديانارىقتا تنس گەللاپ دەپ اتالاتىن تاۋەلسىز ساراپشىلاردىڭ زەرتتەۋلەرىنە سۇيەنسەك، ۇلتتىق تەلەارنا ۇستىمىزدەگى جىلى قازاق ءتىلدى تەلەكورەرمەندەرىنىڭ  جوعارى تاڭداۋىنا يە بولۋدا. 100 پايىز  انا تىلىمىزدە حابار تاراتا وتىرىپ تەلەارنالاردىڭ كوشباسشىسى بولۋ ۇلكەن ماقتانىش، ءارى زور جاۋاپكەرشىلىك. وسى شىققان بيىگىمىز قىزمەتكەرلەرىمىزدىڭ شىعارماشىلىق ىزدەنىسى مەن تالعامى بيىك كورەرمەندەردىڭ كوزايىمىنا اينالعان جوبالاردى ۇسىنا بىلۋىندە. تەلەۆيزيالىق جاڭا تەحنولوگيانى مەڭگەرۋگە دە ۇلكەن ءمان بەۋدەمىز.

- نۇرجان مۇحامەدجانوۆا باسشىلىققا كەلگەلى ۇجىمنىڭ بەرەكەسى كىردى. "قازاقستان" رترك دەگەن بۇل ۇلكەن ۇجىم. سىرتتاعى كورەرمەن بىلە بەرمەۋى مۇمكىن. جاقسى شىعارماشىلىق ورتا بولۋ ءۇشىن اۋەلى سول ۇجىممەن ساناسۋ كەرەك. قازىر كەز-كەلگەن قاراپايىم قىزمەتكەر توراعاعا كىرىپ ءوز ويىن ورتاعا سالادى. نۇرجان وتە قاراپايىم. بۇرىنعى باسشىلارىمىزعا ءوزى شاقىرماسا، باس رەداكتور دا باس سۇعا المايتىن. بۇل ءبىر. ەكىنشىدەن، نۇرجان كازگۋ ءدىڭ قاراشاڭىراق ""جۋرفاگىن" بىتىرگەن. ياعني، ءوز ىشىمىزدەن شىققان جۋرناليست مامان. /وي ءبىز نە كورمەدىك، "قازاقستاندى" كەدەنشى باسقارعان كەزەڭدى دە كوردىك قوي./ نۇرجان باسشىلىققا كەلگەلى بارلىق تەلەارنالار اراسىندا ونىڭ ىشىندە ورىس ءتىلدى باعدارلامالارىن قوسا العاندا رەيتينگ بويىنشا سۋىرىلىپ العا شىقتىق. جاقسى دۇنيەلەر بارشىلىق. نۇرجان جالاۋقىزى ىسكەر، مادەنيەتتى، جاڭاشىل باسشى!

-  مەنىڭ اتىما ايتقان جىلى پىكىرىڭىز ءۇشىن راحمەت! «جاقسى ءسوز جانىڭدى جادىراتادى» دەيدى ەمەس پە حالقىمىز. قاي كەزدە دە جانىمىزدا جۇرگەن ارىپتەستەرىمىزگە جىلى ءسوز ايتۋدان جالىقپايىق.                                                                                     

- سالەمەتسىز بە؟ حابار وقيتىن ديكتورلار وقىپ وتىرعاندا اراسىنا بوس سوزدەردى قىستىرۋلارىن قويار ەمەس، وسىعان توقتاۋ بولا ما؟ سوسىن انا وڭىنەن ادام شوشيتىنداي بولىپ قىرىقپا شاشپەن شىعاتىن قىزدى سپورت جاڭالىقتارىنا شىعارماي-اق قويىڭىزدارشى!

-  سالەمىڭىزدى الدىم. راحمەت! جاڭالىقتاردى جۇرگىزۋشىلەرىمىزدىڭ كورەرمەندەرگە ۇسىنىلاتىن اقپاراتتاردى تۇرلەندىرىپ جەتكىزۋگە ۇمتىلىستارىن قولدايمىن.  كەيدە ءساتتى شىقپايتىن «ءسوز قىستىرۋلار» بولىپ قالادى. تىكەلەي ەفيرگە دايىندىقپەن شىعۋ كەرەكتىگىنە ۇنەمى نازار اۋدارامىز. پىكىرىڭىز ورىندى. ارىپتەستەرىم ويلانار دەگەن سەنىمدەمىن. سپورت جاڭالىقتارىن ۇسىناتىن ينديرا بەكتەنوۆاعا كەلسەك، جوعارىدا دا ايتتىم، ەفيردەگى جۇرگىزۋشىلەردىڭ بارلىق كورەرمەندەرگە بىردەي ۇناۋى وتە قيىن شارۋا. ەڭ باستىسى تاقىرىپتى ءبىلۋى، ءوزىن كامەرا الدىنا ەركىن ۇستاۋ قابىلەتى بولۋى شارت. ينديرامىز  كاراتەدەن سپورت شەبەرى. سپورت سالاسىن جاقسى بىلەدى.

(جالعاسى بار)

Abai.kz