تابيعاتى كوز سۇرىندىرەر نارات اۋىلى تۇرعىندارىنىڭ پىكىرى ەكى ارناعا ايىرىلدى دا قالدى. وسىندا ەر جەتكەن جەڭىس ەسىمدى جاس ازاماتتىڭ ويى ءوز ەلدى مەكەنىن وزگەلەرگە پاش ەتۋ، وسىلايشا ساياحات مەكەنگە اينالدىرۋ بولاتىن. ال وزگە تاراپ - بايىرعى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ پىكىرى تازالىعى مۇنتازداي، تابيعاتى كوركەم ناراتتى ءبۇلدىرىپ الماۋ ەدى. قالاي دەگەنمەن دە ەكى تاراپتىڭ پىكىر تالاستىعى تۋعان جەرگە دەگەن ادال ماحابباتتان تۋىنداعانى انىق.

بۇل - «ناراتقا ماحاببات» تەلەحيكاياسىنىڭ شاعىن مازمۇنى. سەگىز توپتامادان تۇراتىن كوركەم تۋىندى اسپان استى ەلىندە تۇسىرىلگەن. ازىرگە ەلىمىزدىڭ ارنالارىنان كورسەتىلە قويمادى. دەگەنمەن وڭتۇستىكتەگى باۋىرلار قازاق تىلىندەگى ساپالى ءفيلمدى سپۋتنيكتىك جەلى ارقىلى تاماشالاپ ۇلگەردى. بۇل سىزگە ساپالى دەپ ايتۋعا اۋىز بارىڭقىراي بەرمەيتىن، ونىڭ ۇستىنە قازاق تىلىندەگى ەمەس «پەرەكرەستوك» نە «سارانچا» دا ەمەس. مۇندا «توعىسقان تاعدىرلارداعىداي» اتا-ەنەسىنىڭ الدىندا كەلتە ەتەك كيگەن قىز-كەلىنشەكتەر جوق. اينالدىرعان ءبىر-ەكى سالوننىڭ ىشىندە تۇسىرىلۋمەن شەكتەلمەگەن.

تابيعاتى كوز سۇرىندىرەر نارات اۋىلى تۇرعىندارىنىڭ پىكىرى ەكى ارناعا ايىرىلدى دا قالدى. وسىندا ەر جەتكەن جەڭىس ەسىمدى جاس ازاماتتىڭ ويى ءوز ەلدى مەكەنىن وزگەلەرگە پاش ەتۋ، وسىلايشا ساياحات مەكەنگە اينالدىرۋ بولاتىن. ال وزگە تاراپ - بايىرعى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ پىكىرى تازالىعى مۇنتازداي، تابيعاتى كوركەم ناراتتى ءبۇلدىرىپ الماۋ ەدى. قالاي دەگەنمەن دە ەكى تاراپتىڭ پىكىر تالاستىعى تۋعان جەرگە دەگەن ادال ماحابباتتان تۋىنداعانى انىق.

بۇل - «ناراتقا ماحاببات» تەلەحيكاياسىنىڭ شاعىن مازمۇنى. سەگىز توپتامادان تۇراتىن كوركەم تۋىندى اسپان استى ەلىندە تۇسىرىلگەن. ازىرگە ەلىمىزدىڭ ارنالارىنان كورسەتىلە قويمادى. دەگەنمەن وڭتۇستىكتەگى باۋىرلار قازاق تىلىندەگى ساپالى ءفيلمدى سپۋتنيكتىك جەلى ارقىلى تاماشالاپ ۇلگەردى. بۇل سىزگە ساپالى دەپ ايتۋعا اۋىز بارىڭقىراي بەرمەيتىن، ونىڭ ۇستىنە قازاق تىلىندەگى ەمەس «پەرەكرەستوك» نە «سارانچا» دا ەمەس. مۇندا «توعىسقان تاعدىرلارداعىداي» اتا-ەنەسىنىڭ الدىندا كەلتە ەتەك كيگەن قىز-كەلىنشەكتەر جوق. اينالدىرعان ءبىر-ەكى سالوننىڭ ىشىندە تۇسىرىلۋمەن شەكتەلمەگەن.

8 سەريالى ءفيلمنىڭ تۇسىرىلگەنىنە كوپ بولا قويماپتى. باستى رولدە - «كورىكتى مەكەن» ءفيلمى ارقىلى قازاق كورەرمەندەرىنە تانىمال بولعان جاس اكتەر ءالىمجان تۇرىسبەك. تەلەحيكايا كەيىپكەرى جەڭىس ساياحات ىسىمەن اينالىسۋعا شىنداپ كىرىسەدى. ونى اۋىلدىقتار دەر كەزىندە تۇسىنە قويسا جاقسى عوي. بىراق ولاي بولمايدى. نارات جۇرتى تۋعان ولكەنى قىزعىشتاي قوريدى. ءتىپتى قالاشىق اكىمدىگىنە جولىعىپ، ارىز ايتپاق تا بولادى.

ساياحاتشىنىڭ كىم ەكەنىن تۇسىنسە دە، ول تۋرالى بىلە قويمايتىن قايران قازەكەڭە جەڭىستىڭ قولعا العان باستاماسى ۇناي دا قويمايدى. ءبىر قىزىعى، نارات اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى بۇل ەلدى مەكەندى تۋعان جەرى سانايدى. سونداعى قازاقتاردىڭ تۋعان جەرى دەيدى. ونداعىلاردىڭ بار ارمانى سۇلۋلىعى كوز تالدىرار نارات تابيعاتىنا كىلتيپان كەلتىرمەي، مۇنتازداي تازا ساقتاۋ بولىپ سانالادى. ءبىر جاعىنان زاماناۋي ءبىلىمدى جىگىتتىڭ ءوز تۋعان جەرىن وزگەلەرگە پاش ەتىپ كورسەتپەك ويى دا ورىندى سەكىلدى. ونىڭ ارمانى قايتكەندە ءوز وتانىنىڭ تابيعاتىن قاستەرلەي وتىرا، ساياحاتشىلار تارتۋ ەدى. ناراتتىڭ كوركەمدىگىن كورسەتۋ ەدى. وقيعا جەلىسى بويىنشا اۋىلدىقتاردىڭ پىكىرى ەكى ارناعا ايىرىلادى. قالاي بولعاندا دا، ەكى تاراپتىڭ ىزگى نيەتى، ءسوز باسىندا ايتىلعانداي، تۋعان جەرگە دەگەن قۇرمەتتەن ەدى.

جالپى، بۇل ءفيلمدى قازاقستاندا كورسەتسە يگى ءىس بولار ەدى. ءوزىمىزدىڭ كينوگەرلەر ءۇشىن سىن دا بولار ما ەدى؟! وعان ەل اعالارى، ەلشى اعالار ارالاسۋ كەرەك تە شىعار. ولاي دەيتىنىمىز، وسىعان دەيىن دە قازاقستاندىق كورەرمەندەرگە جەتكەن قىتاي قازاقتارى تۇسىرگەن «كورىكتى مەكەن» ءفيلمى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كوڭىلىنەن شىققاننان كەيىن عانا ەلگە الدىرتىلىپ، رەسپۋبليكالىق ارنالاردىڭ بىرىنەن كورسەتىلدى.

دەرەك:

نارات - ەرەنتاۋىنىڭ شىعىس بولىگىندە ورنالاسقان. جالپى جەر اۋماعى - 800 شارشى شاقىرىم. تەڭىز دەڭگەيىنەن 1800 مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان. ءۇش جاعىن تاۋ قورشاپ تۇر. جازيرالى ولكە. ونى تۇرعىندارى جەر ءجانناتىنا بالايدى. ال «نارات» ءسوزىنىڭ شىعۋى، كينو جەلىسى بويىنشا بىلايشا باياندالادى. نارات - كۇندى ەڭ ەرتە كورەتىن جەر. اڭىزداردا ايتىلاتىنداي، شىڭعىسحان باتىسقا جورىق جاساعاندا، ءبىر مىڭ قول كەيىن تارتىنىپتى. كوكتەم مەزگىلى بولسا كەرەك. اسۋداعى قارلار ەرىمەگەن. اشتىق، قيىندىققا كەزىككەن جاۋىنگەرلەر اسۋدان اسا الماعان. ءدال سول ۋاقىتتا تاۋ سۋى سىبدىراپ جاتقان كەڭ جايلاۋدى كوزدەرى شالادى. بارلىعى باسقا ولكەگە كەلگەندەي سەزىمدە بولسا كەرەك. وسى ساتتە بۇلتتار اراسىنان كۇن شىعىپ، شۇعىلاسىن شاشىپ كەپ جىبەرگەندە، ساربازدار ەرىكسىز «نارات، نارات» دەپ ايقاي سالىپتى. ءسويتىپ، بۇل ولكە نارات اتالىپ كەتىپتى.

P.S. ەلىمىز كينو تۇسىرۋدەن كەندە ەمەس. ىشىندە ەستىسى دە بار، ەسەرى دە بار. جىل سايىن نەبىر فيلمدەر دۇنيەگە كەلىپ جاتىر دەپ ەستيمىز، بىراق كورەرمەنگە جەتىپ جاتقاندارى نەكەن-ساياق. وندا دا قاراقشىلىق جولمەن جەتكەندەرىن تاماشالايمىز. اۆتورلىق قۇقىققا پىسقىرىپ جاتقاندارى شامالى. ارينە، زاڭدى ورىندالاتىن قۇزىرلى مەكەمەلەردىڭ بۇل رەتتە قولى قىسقا ەكەنىن دە مويىنداۋ كەرەك. مۇنى نە ءۇشىن ايتىپ وتىرمىز دەرسىز. ءيا، جاقسى تۋىندى كورەرمەنىنە قالاي بولسا دا امالىن تاۋىپ جەتەدى. ءتىپتى قاراقشىلىق جولمەن بولسا دا!

«الاش ايناسى» گازەتى، 4.09.2009