«قازاقستان -2050»: قازاقستاندىق دەموكراتيانى دامىتۋ ء(ۇزىندى)
ەلباسىمىز «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى
قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى اتتى ەڭبەگىندە بىلاي دەگەن بولاتىن:
ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ جاڭا ءتۇرىن قالىپتاستىرۋ. ول قوعامعا قىزمەت ەتۋ مەن مەملەكەتتىلىكتى نىعايتۋدىڭ جاڭا مىندەتتەرىنە ساي بولۋى ءتيىس.
ءبىرىنشى. بىزگە مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جانە بولجاۋ جۇيەسىن ودان ءارى جەتىلدىرە ءتۇسۋ كەرەك.
قويىلاتىن ماقسات – جوسپارلار مەن باعدارلامالار ازىرلەۋدە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋ. وسىعان بايلانىستى ۇكىمەتكە بەرەتىن تاپسىرمام:
مەنىڭ پايىمداۋىمداعى قازاقستاننىڭ 2050 جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسىن ەسكەرە وتىرىپ، جۇمىستا جانە ومىردە ەلىمىز باسشىلىققا الاتىن ستراتەگيالىق قۇجاتتاردى قايتا قاراۋ.
ەلدە مەملەكەتتىك اۋديت ەنگىزۋ تۇجىرىمداماسىن ازىرلەپ، كەلەسى جىلى پارلامەنتكە ءتيىستى زاڭ جوباسىن ەنگىزۋ. بىزگە مەملەكەتتىك ءاۋديتتىڭ ەڭ وزىق الەمدىك تاجىريبەسى نەگىزىندە كەشەندى جۇيە قۇرۋ قاجەت.
ەكونوميكالىق ستراتەگيالارىمىز جۇزەگە اسۋى ءۇشىن مەملەكەت داعدارىستىق جاعدايلاردى كۇنى بۇرىن ءتيىمدى تۇردە ءبىلىپ، ولارعا قارسى شارا قولدانۋى ءتيىس. بۇل ءۇشىن بىزگە داعدارىسقا قارسى ارەكەت ەتۋدىڭ كوپدەڭگەيلى جۇيەسىن قۇرۋ قاجەت.
ەلباسىمىز «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى
قالىپتاسقان مەملەكەتتىڭ جاڭا ساياسي باعىتى اتتى ەڭبەگىندە بىلاي دەگەن بولاتىن:
ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ جاڭا ءتۇرىن قالىپتاستىرۋ. ول قوعامعا قىزمەت ەتۋ مەن مەملەكەتتىلىكتى نىعايتۋدىڭ جاڭا مىندەتتەرىنە ساي بولۋى ءتيىس.
ءبىرىنشى. بىزگە مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جانە بولجاۋ جۇيەسىن ودان ءارى جەتىلدىرە ءتۇسۋ كەرەك.
قويىلاتىن ماقسات – جوسپارلار مەن باعدارلامالار ازىرلەۋدە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋ. وسىعان بايلانىستى ۇكىمەتكە بەرەتىن تاپسىرمام:
مەنىڭ پايىمداۋىمداعى قازاقستاننىڭ 2050 جىلعا دەيىنگى دامۋ ستراتەگياسىن ەسكەرە وتىرىپ، جۇمىستا جانە ومىردە ەلىمىز باسشىلىققا الاتىن ستراتەگيالىق قۇجاتتاردى قايتا قاراۋ.
ەلدە مەملەكەتتىك اۋديت ەنگىزۋ تۇجىرىمداماسىن ازىرلەپ، كەلەسى جىلى پارلامەنتكە ءتيىستى زاڭ جوباسىن ەنگىزۋ. بىزگە مەملەكەتتىك ءاۋديتتىڭ ەڭ وزىق الەمدىك تاجىريبەسى نەگىزىندە كەشەندى جۇيە قۇرۋ قاجەت.
ەكونوميكالىق ستراتەگيالارىمىز جۇزەگە اسۋى ءۇشىن مەملەكەت داعدارىستىق جاعدايلاردى كۇنى بۇرىن ءتيىمدى تۇردە ءبىلىپ، ولارعا قارسى شارا قولدانۋى ءتيىس. بۇل ءۇشىن بىزگە داعدارىسقا قارسى ارەكەت ەتۋدىڭ كوپدەڭگەيلى جۇيەسىن قۇرۋ قاجەت.
بىزدە ىقتيمال داعدارىستىق جاعدايلارعا ارنالعان ستاندارتتى ءىس-ارەكەتتەر جيىنتىعى بولۋى كەرەك. بۇل، اسىرەسە، وڭىرلەر ءۇشىن ماڭىزدى. ول جۇيەنى ازىرلەۋ بارىسىندا مەن ايتقان بارلىق قاتەرلەردى ەسكەرۋ قاجەت.
ەكىنشى. ءبىز باسقارۋدى ورتالىقسىزداندىرۋدى ساۋاتتى جۇرگىزۋىمىز كەرەك.
ورتالىقسىزداندىرۋ يدەياسىنىڭ ءمانى – شەشىم قابىلداۋ ءۇشىن قۇقىقتار مەن قاجەتتى رەسۋرستاردى ورتالىقتان وڭىرلىك بيلىك ورگاندارىنا بەرۋ.
ء بىز 2013 جىلى جاۋاپكەرشىلىك پەن وكىلەتتىكتەردى ورتالىق پەن وڭىرلەر اراسىندا ءبولۋ جونىندە ناقتى شارالار قابىلداۋىمىز قاجەت.
جەرگىلىكتى جەرلەردەگى بيلىك ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىكتەرى قارجىلىق جانە كادرلىق رەسۋرستارمەن نىعايتىلاتىن بولادى.
قوعام جانە ازاماتتار مەملەكەتتىك شەشىمدەر قابىلداۋ پروتسەسى مەن ولاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنا تىكەلەي قاتىستىرىلۋى قاجەت. جەرگىلىكتى باسقارۋ ورگاندارى ارقىلى حالىققا جەرگىلىكتى ماڭىزى بار ماسەلەلەردى ءوز بەتىمەن جانە جاۋاپكەرشىلىكپەن شەشۋىنە ناقتى مۇمكىندىك بەرۋ كەرەك.
مەن جەرگىلىكتى باسقارۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىن بەكىتتىم. ول اۋىلدىق، سەلولىق دەڭگەيدە باسقارۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك جاسايدى جانە ازاماتتاردىڭ جەرگىلىكتى ماڭىزى بار ماسەلەلەرگە قاتىسۋىن كەڭەيتەدى.
ء بىز سەلولىق اكىمدىكتەرگە قوسىمشا وكىلەتتىكتەر بەرەمىز جانە ولاردىڭ اۋىلداعى احۋالعا ىقپالىن كۇشەيتەمىز.
بىراق، سونىمەن بىرگە، بىزگە قوعامدىق باقىلاۋدى، جەرگىلىكتى جەرلەردەگى احۋالعا ازاماتتاردىڭ ىقپالىن كۇشەيتۋ كەرەك. سوندىقتان مەن ءماسليحات ارقىلى اۋىل اكىمدەرىنىڭ سايلانبالىلىعىن ەنگىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىم. سايلاۋدى ءبىز 2013 جىلدىڭ وزىندە-اق باستايمىز.
بارلىعى 2533 اكىم، سونىڭ ىشىندە سەلولىق وكرۋگتەردىڭ، كەنتتەردىڭ جانە اۋداندىق ماڭىزى بار 50 قالانىڭ اكىمى سايلاناتىن بولادى.
بۇل بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدەردىڭ جالپى سانىنىڭ 91,7%-ى!
وسىلايشا، ءبىز ازاماتتارمەن تىكەلەي جۇمىس جاسايتىن جانە ماسەلەنى جەرگىلىكتى جەردە شەشەتىن بارلىق اكىمدەردى سايلانبالىلىقپەن قامتيتىن بولامىز.
ازاماتتاردىڭ جەرگىلىكتى جەرلەردەگى وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋگە، جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنىڭ جۇمىسىن باقىلاۋعا بەلسەنە ارالاساتىن ۋاقىتى تۋدى.
ۇكىمەتكە مەنىڭ اكىمشىلىگىممەن بىرلەسىپ، قاجەتتى زاڭنامالىق اكتىلەر ازىرلەۋدى تەزدەتۋدى، ال پارلامەنتكە ولاردىڭ باسىمدىق تارتىبىمەن قابىلدانۋىن قامتاماسىز ەتۋدى تاپسىرامىن.
ء بىز بۇكىل الەممەن بىرگە وركەنيەتتى جولمەن جۇرۋگە جانە قوعامنىڭ ودان ءارى دەموكراتيالانۋىنا باعىت ۇستاۋعا ءتيىسپىز.
پارلامەنتتىڭ وكىلەتتىكتەرىن كۇشەيتۋ جونىندەگى ساياساتىمىزدى جالعاستىرۋ كەرەك.
سونىمەن بىرگە، ورتالىقسىزداندىرۋعا تەك جەرگىلىكتى دەڭگەيدە بەلگىلى ءبىر وكىلەتتىكتەر بەرۋگە بولاتىن جاڭا بيلىك ورگاندارىن قۇرۋ پروتسەسى رەتىندە قاراۋدىڭ كەرەگى جوق.
ورتالىقسىزداندىرۋ – ەڭ الدىمەن مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىنىڭ ساپالىق وزگەرىسى، ماسەلەلەردى جەرگىلىكتى دەڭگەيدە شەشۋ جۇيەسىن وزگەرتۋ.
بۇل ورايدا ورتالىقسىزداندىرۋ جوعارىدان تومەن قاراي باسقارۋ بيلىگىنىڭ السىرەۋىنە، ورىنداۋشىلىق ءتارتىپ مەن رەتتىلىكتىڭ تومەندەۋىنە اپارىپ سوقتىرماۋى ءتيىس. وعان جول بەرۋگە بولمايدى. جەرگىلىكتى جەرلەردە اكىمدەر، ۇكىمەت مۇنى ەرەكشە باقىلاۋدا ۇستاۋعا ءتيىس.
ءۇشىنشى. الدىمىزدا، مەن بۇگىن جاريالاعان قاعيدالارعا سايكەس، حالىققا جانە مەملەكەتكە قىزمەت ەتۋدى بارلىعىنان جوعارى قوياتىن كاسىپقوي مەملەكەتتىك اپپارات قالىپتاستىرۋ مىندەتى تۇر.
ء بىز مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ كادرلىق قۇرامىن ىرىكتەۋ جانە كاسىبي دايارلىقتىڭ جەتىلدىرىلگەن ادىستەمەلەرىن ەنگىزۋ ارقىلى ساپالى تۇردە جاقسارتۋىمىز كەرەك.
باسقارۋشىلىق شەشىمدەر مەملەكەت دەڭگەيىندە تومەندەگىدەي تالاپتارعا ساي بولۋى ءتيىس:
تەك قىسقامەرزىمدى عانا ەمەس، ۇزاقمەرزىمدى ناتيجەلەردى دە ەسەپكە الۋ.
باسقارۋشىلىق شەشىمنىڭ مۋلتيپليكاتيۆتى اسەرىن ەسەپكە الۋ.
ادال باسەكەلەستىك جانە كاسىپكەرلىكتىڭ ەركىندىگى ەرەجەلەرىن قامتاماسىز ەتۋ.
مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ لاۋازىمدىق مىندەتتەرىنىڭ ەكى ءتۇرلى ءتۇسىندىرىلۋىن بولدىرماۋ. ولاردىڭ قىزمەتىنىڭ زاڭنامالىق تۇرعىدان ءدال رەگلامەنتتەلۋى.
جاڭا تالاپتاردى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز اكىمشىلىك رەفورماسىنىڭ ەكىنشى كەزەڭىن باستاپ كەتتىك.
ەڭ الدىمەن مەملەكەتتىك اپپارات رەفورمالاناتىن بولادى. مەن مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ جاڭا جۇيەسى تۋرالى زاڭعا قول قويدىم. ول سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى شارالاردى كۇشەيتۋدى، مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردى ىرىكتەۋدە اشىقتىقتى ارتتىرۋدى، مەريتوكراتيا قاعيدالارىن ەنگىزۋدى، ياعني جاقسى كادرلاردى ىلگەرىلەتۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
ء بىز كادر ساياساتى جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا قۇراتىن بولامىز. مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ناقتى باعىتتارىن جۇزەگە اسىرۋعا جاۋاپتى كاسىپقوي باسقارۋشىلاردىڭ مۇلدەم جاڭا ساناتى – «ا» كورپۋسى قۇرىلادى.
«ا» كورپۋسىنا ءبىرىنشى كەزەكتە جاۋاپتى حاتشىلار مەن وبلىس اكىمدەرىنىڭ اپپارات باسشىلارى، كوميتەت توراعالارى، قالالار مەن اۋداندار اكىمدەرى كىرەدى. ءوزىمنىڭ اكىمشىلىگىمە «ا» كورپۋسىنا ۇمىتكەرلەرگە قويىلاتىن بىلىكتىلىك تالاپتارى تۋرالى جارلىق جوباسىن دايىنداۋدى تاپسىرامىن.
بۇدان بىلاي مەملەكەتتىك قىزمەتشى لاۋازىمدىق ساتىمەن كەزەڭ-كەزەڭمەن، بيلىك يەرارحياسىنىڭ ءبىر ساتىسىنان كەلەسىسىنە ءوزىنىڭ ماشىعىن جەتىلدىرە جانە كاسىبي دەڭگەيىن ارتتىرا وتىرىپ كوتەرىلەتىن بولادى. بەلگىلەنگەن كورسەتكىشتەردى اسىرا ورىنداعاندار مەن ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتكەندەرگە جانە جوعارى ناتيجەگە قول جەتكىزگەندەرگە عانا ەرەكشەلىك جاسالۋى كەرەك.
مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جونىندەگى اگەنتتىككە 2013 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ لاۋازىمدىق ءوسۋىنىڭ وسىنداي مۇلدە جاڭا تەتىگىن ەنگىزۋدى تاپسىرامىن.
ەرەكشە نازاردى مەملەكەتتىك قىزمەتتەر كورسەتۋدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا اۋدارۋ قاجەت. مىندەت – مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ حالىقپەن ءوزارا قارىم-قاتىناستارىندا بىرجاقتى-وكتەم كوزقاراستاردان ارىلىپ، ازاماتتارعا مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى ءتيىمدى جانە جەدەل تۇردە كورسەتۋگە كوشۋ.
قازىر پارلامەنتكە «مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭ جوباسى ەنگىزىلدى. ونى 2013 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىنىڭ سوڭىنا دەيىن قابىلداۋ كەرەك.
ء بىز مەملەكەتتىك ورگانداردى ولارعا ءتان ەمەس فۋنكتسيالاردى ورىنداۋدان بوساتىپ، مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردىڭ دەربەستىگىن ساپالىق تۇرعىدان كەڭەيتۋگە ءتيىسپىز. ۇكىمەت ونىڭ ورىندالۋىن 2014 جىلدان باستاپ جەرگىلىكتى بيۋدجەت قالىپتاستىرۋدىڭ جاڭا تەتىگىن ەنگىزۋمەن ۇشتاستىرۋى كەرەك.
ءتورتىنشى. مەملەكەتتىك اپپارات بيزنەس-قاۋىمداستىقپەن جاڭا ءوزارا ءىس-قيمىل جۇيەسىن قۇرۋى كەرەك.
ء بىز بيزنەسكە ارالاسپاۋعا جانە «ءبارىن قولىنان جەتەلەپ جۇرمەۋگە» ءتيىسپىز. ءبىز بيزنەسكە ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن سەنىمدىلىك سىڭىرۋگە ءتيىسپىز، كاسىپكەرلەر وزدەرىنىڭ كۇشىنە سەنۋگە جانە مەملەكەت ولاردى الدامايتىنىن، قورعايتىنىن بىلۋگە ءتيىس. ولاردان تەك ادال جۇمىس ىستەۋ عانا تالاپ ەتىلەدى.
بۇل ءۇشىن ءبىز، بىرىنشىدەن، جەكەمەنشىك قۇقىعىنىڭ بەرىكتىگىن ءىس جۇزىندە قامتاماسىز ەتۋگە كەپىلدىك بەرۋگە ءتيىسپىز دەپ سانايمىز. ەكىنشىدەن، شارتتىق مىندەتتەمەلەردى قورعاۋعا كەپىلدىك بەرۋ كەرەك.
مەملەكەتتىڭ مىندەتتەمەسى – ازاماتتارعا ولاردىڭ ىسكەرلىك بەلسەندىلىگىن جۇزەگە اسىرۋعا بارىنشا مۇمكىندىك بەرۋ. ال بۇل دەگەنىمىز – وتاندىق بيزنەس ءۇشىن ينفراقۇرىلىم قۇرۋدىڭ قامىن ويلاۋ.
(1) وسى ماقساتتا جاڭا 2013 جىلدىڭ وزىندە ۇلتتىق قۇقىقتىق جۇيەنى جاڭعىرتۋدىڭ كەزەكتى كەزەڭىن باستاۋ كەرەك.
زاڭناما تەك ۇلتتىق مۇددەلەردى عانا قورعاپ قانا قويماي، قارقىندى دامىپ وتىرعان حالىقارالىق قۇقىقتىق ورتامەن دە ۇيلەسۋگە ءتيىس. ۇكىمەتكە جاريا، سونداي-اق جەكە قۇقىقتىڭ بارلىق بازالىق سالالارىندا ءبىزدىڭ قۇقىق جۇيەمىزدىڭ باسەكەلەستىگىن ارتتىرۋ جونىندە جۇيەلى شارالار قابىلداۋدى تاپسىرامىن.
(2) ۇكىمەتكە 2013 جىلى مەنىڭ اكىمشىلىگىممەن بىرلەسىپ اتقاراتىن مىناداي تاپسىرما بەرەمىن:
قىلمىستىق جانە قىلمىستىق-ءىس جۇرگىزۋ زاڭنامالارىن رەفورمالاۋدى باستاۋ كەرەك. ىلگەرى ىزگىلەندىرۋگە، ونىڭ ىشىندە، ەكونوميكالىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتى قىلمىسسىزداندىرۋعا ماڭىز بەرۋ كەرەك;
پارلامەنتكە 4 جاڭا كودەكستى: قىلمىستىق-ءىس جۇرگىزۋ، قىلمىستىق، قىلمىستىق-ورىنداۋشىلىق جانە اكىمشىلىك قۇقىق-بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستى ازىرلەپ، ەنگىزۋ كەرەك.
بۇل وزەكتى زاڭ اكتىلەرىنىڭ قابىلدانۋى قىلمىستىق سوت ءىسىن جۇرگىزۋدى جانە، ەڭ الدىمەن، قىلمىسقا قارسى مەملەكەتتىڭ كۇرەس ساياساتىن تۇجىرىمدىق تۇرعىدان جاڭعىرتادى، ءبىزدىڭ قۇقىقتارىمىزدى قازىرگى سىن-قاتەرلەرگە ءوز دارەجەسىندە ارەكەت جاسايتىنداي دەڭگەيگە كوتەرەدى.
بەسىنشى. مەملەكەت تارتىپسىزدىككە مۇلدەم توزبەۋشىلىك ءپرينتسيپىن ۇستانۋعا ءتيىس.
دامىعان قوعام بارلىق جەردە ءتارتىپ پەن رەتتىلىك ورناتۋدان، جايلى پودەزدەن، جيناقى اۋلادان، تازا كوشەدەن جانە جارقىن ءجۇزدى ادامداردان باستالادى.
ء بىز ەڭ ۇساق قۇقىق بۇزۋشىلىقپەن، بۇزاقىلىقپەن، مادەنيەتسىزدىكپەن ىمىراعا كەلمەۋىمىز كەرەك، ويتكەنى، وسىنىڭ ءوزى قوعام تىنىشتىعىن بۇزادى، ءومىردىڭ ساپاسىنا سەلكەۋ تۇسىرەدى.
تارتىپسىزدىك پەن بەتىمەن كەتۋشىلىكتى سەزىنۋ ودان دا ەلەۋلى قىلمىستارعا جول اشادى.
ۇساق قۇقىق بۇزۋشىلىققا توزبەۋ احۋالى – قوعامدىق ءتارتىپتى نىعايتۋعا، قىلمىسپەن كۇرەسكە باستايتىن ماڭىزدى قادام.
ء بىز قۇقىقتىق نيگيليزمدى جەڭىپ، قوعامدى قوعامدىق ءتارتىپتى قورعاۋ ىسىنە تارتۋىمىز كەرەك.
ء بىز الەۋمەتتىك بۇلدىرگى پيعىلدى جۇمىسقا ورنالاسۋ ماسەلەسىمەن بايلانىستا قاراۋىمىز كەرەك. ءبىز قوعامدىق ورىندارداعى بۇزاقىلىق ارەكەت ءۇشىن جەكە ءىس قاعازىندا جانە رەزيۋمەدە مىندەتتى تۇردە كورسەتىلەتىن جانە جۇمىسقا قابىلداۋ، قىزمەت ساتىسى بويىنشا ءوسىرۋ كەزىندە ەسكەرىلەتىن جازا قولدانۋدى ەنگىزۋىمىز كەرەك.
مۇنىڭ ءبارى قوعامدىق ءومىردىڭ نورماسى بولۋعا ءتيىس.
التىنشى. مەملەكەت پەن قوعام جەمقورلىققا قارسى كۇرەسەتىن ءبىر كۇش بولۋعا ءتيىس.
جەمقورلىق – جاي قۇقىق بۇزۋشىلىق ەمەس. ول مەملەكەتتىڭ تيىمدىلىگىنە دەگەن سەنىمدى سەتىنەتەدى جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە تونگەن تىكەلەي قاتەر بولىپ سانالادى.
ء بىز تۇپكى ماقساتىمىز – جەمقورلىقتى قۇبىلىس رەتىندە جويۋ ءۇشىن جەمقورلىققا قارسى زاڭنامالاردى جەتىلدىرۋ ارقىلى جەمقورلىقپەن كۇرەستى قاتتى كۇشەيتۋىمىز كەرەك.
جەتىنشى. ءبىز قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن ارنايى قىزمەتتەردىڭ رەفورماسىن جالعاستىرۋعا ءتيىسپىز. ونسىز ءبىز تارتىپسىزدىككە مۇلدەم توزبەۋدى قالىپتاستىرۋ جانە جەمقورلىقتى تۇبىرىمەن جويۋ جونىندەگى مىندەتتەردى شەشە المايمىز.
(1) سوڭعى ءۇش جىلدا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن ارنايى قىزمەتتەردىڭ بىرقاتار ماڭىزدى رەفورمالارى جۇرگىزىلدى. بۇل – مەملەكەتتىكتى نىعايتۋدىڭ ماڭىزدى قادامى. ولاردىڭ جۇمىسىنىڭ قۇقىقتىق بازاسى جاقسارتىلدى. فۋنكتسيالارى ناقتى ايقىندالدى. قىزمەتتىڭ قايتالانۋى جويىلدى. قىلمىسقا قاتىستى ساياسات ىزگىلەندىرىلدى.
بارلىق قۇقىقتىق قۇرىلىمداردىڭ قىزمەتكەرلەرى تۇگەلدەي اتتەستاتتاۋدان وتكىزىلدى. 100 مىڭنان استام ادامنان 12,5 مىڭ ادام اتتەستاتتاۋدان وتپەي قالدى جانە ورگانداردان بوساتىلدى.
(2) ءبىز بۇل جۇمىستى ودان ءارى جالعاستىرا بەرەمىز.
مەنىڭ اكىمشىلىگىم مەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە جانە ۇكىمەتكە بىرلەسىپ اتقاراتىن مىناداي تاپسىرما بەرەمىن:
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىن اقشالاي قامتاماسىز ەتۋ جانە زەينەتاقىمەن قامسىزداندىرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ جونىندەگى ءىس-قيمىل جوسپارىن دايىنداۋ كەرەك.
وسى 2013 جىلدان باستاپ ارنايى اتاقتار ءۇشىن تولەنەتىن قوسىمشا اقى مولشەرىن اسكەري اتاقتار بويىنشا تولەنەتىن جالاقى دەڭگەيىنە دەيىن كوتەرۋدى تاپسىرامىن.
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ كادر ساياساتى تۇجىرىمداماسىن ازىرلەۋ كەرەك.
جوعارى اتتەستاتتاۋ كوميسسياسى بازاسىندا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنداعى كادر ساياساتى جونىندەگى تۇراقتى جۇمىس ىستەيتىن قۇرىلىم قۇرۋ كەرەك.
قۇقىق قورعاۋ جانە ارنايى ورگاندار جەتەكشىلەرىنىڭ پرەزيدەنتىك رەزەرۆىن قالىپتاستىرۋ كەرەك.
(3) مەنىڭ اكىمشىلىگىمە، قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە ۇكىمەتپەن بىرلەسىپ، ۆەدومستۆوارالىق جۇمىس توبىن قۇرۋدى جانە 2013 جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىنىڭ اياعىنا دەيىن قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن ودان ءارى جاڭعىرتۋ باعدارلاماسىنىڭ جوباسىن ازىرلەۋدى تاپسىرامىن.
(4) قۇقىقتىق ساياساتتىڭ ماڭىزدى ماسەلەسى ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيا كەپىلدىك بەرەتىن سوت ارقىلى قورعالۋ قۇقىن جۇزەگە اسىرۋى بولىپ تابىلادى.
بۇل ءۇشىن سوت تورەلىگىن جۇزەگە اسىرۋ پروتسەسىن وڭايلاتۋ، ونى باسى ارتىق بيۋروكراتيالىق راسىمدەردەن ارىلتۋ كەرەك. جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى بەلسەندى ەنگىزگەن جاعدايدا مۇنى ىستەۋ قيىن ەمەس.
سونىمەن ءبىر مەزگىلدە سوتتاردىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتۋ ماقساتىندا داۋلاردى سوتتاردان تىس رەتتەۋ ينستيتۋتتارىن دامىتۋدى جالعاستىرعان ءجون. بولماشى ماسەلەلەر بويىنشا داۋلاردى شەشۋ سوتتاردان تىس تارتىپپەن جۇرگىزىلەتىندەي تەتىكتەر قاراستىرۋ قاجەت.
سوت بيلىگىنىڭ بەدەلى ورىندالماعان سوت شەشىمدەرىنەن تومەندەيدى. وسىعان بايلانىستى، بۇل جاعدايدى تۇبەگەيلى وزگەرتۋ جونىندەگى شارالار قابىلدانۋعا ءتيىس.
(5) شەكارا قىزمەتىنىڭ اۋقىمدى رەفورماسىن جۇرگىزۋ كەرەك. مىندەت – ونىڭ تيىمدىلىگىن تۇبەگەيلى ارتتىرۋ، ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن جاڭعىرتۋ.
بۇل ءۇشىن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە مەنىڭ اكىمشىلىگىممەن جانە ۇكىمەتپەن بىرلەسىپ، شەكارا قىزمەتىن دامىتۋدىڭ جانە مەملەكەتتىك شەكارانى ورتا مەرزىمدى كەزەڭدە ورنىقتىرۋدىڭ ارنايى كەشەندى جوسپارىن ازىرلەۋدى تاپسىرامىن.
Abai.kz
