قازاقتى ءبىر نارسە ورعا جىعاتىن بولسا، داڭعازالىعى مەن اتاققۇمارلىعى قۇرتادى دەپ ءجۇرمىز. وتىرىك بولسىن، شىن بولسىن، كوكىرەگىنە ءبىر سالپىنشاق، سولكەباي تاقپاسا، ۇلكەندى-كىشىلى اتاق يا سىياقى الماسا، مۇشايراعا قاتىسىپ، ورىن الماسا، ءبىزدىڭ اعالارىمىزدىڭ ءىشى ءوتىپ كەتەتىن سياقتى كورىنەتىنى دە شىن. سول سولكەبايلار مەن سالپىنشاقتار ءۇشىن تالاي ادام اداسىپ، ارىنان، نامىسىنان، ادامي جانە قازاقى بولمىسىنان ايرىلىپ، بىرەۋى سور، ەكىنشىسى قور بولىپ ءجۇر.
ال ەگەر ماسەلەگە بيولوگيا تۇرعىسىنان قاراساق شە؟ دارۆين ايتىپتى، دۇنيەدە ەڭ اقىلدى دا، ەڭ كۇشتى دە ەمەس، جاعدايعا ەڭ مىقتى داعدىلانعاندار عانا ساقتالادى دەپ. وسىعان سالساق، تالاي اعالارىمىزدىڭ سالپىنشاق «سوعىسىن»، سولكەباي «جورىعىن» باستاپ، سوعان بولا جاساعان يت تىرشىلىگىن تۇسىنۋگە بولار، بىراق كەشىرۋ قيىن.
مىناداي دەرەك كەلتىرەيىن.
مىسالى، نوبەل سىيلىعىن العان عالىمدار ءوز ارىپتەستەرىنەن شامامەن 10-15 جىل ۇزاق ءومىر سۇرەدى ەكەن. وسكار سىيلىعىن العان ارتىستەر باسقا ارىپتەستەرىنە قاراعاندا ورتاشا ەسەپپەن 4-5 جىل ارتىق عۇمىر كەشەتىن كورىنەدى.
اتاققا، سالپىنشاققا تالاسۋ ادام ءۇشىن، اسىرەسە قارت ادامدار ءۇشىن اسا ماڭىزدى بولاتىنى وسىدان. وتىرىك بولسىن، شىن بولسىن، بۇل مويىنداۋدىڭ ءتۇرى. ءتىرى كەزىندە مويىندالعان، ەڭبەگى ەلەنگەن ادامنىڭ كوڭىلى توق بولادى، مارقايادى، تولادى. ءومىر جاسى ۇزارادى.

قازاقتى ءبىر نارسە ورعا جىعاتىن بولسا، داڭعازالىعى مەن اتاققۇمارلىعى قۇرتادى دەپ ءجۇرمىز. وتىرىك بولسىن، شىن بولسىن، كوكىرەگىنە ءبىر سالپىنشاق، سولكەباي تاقپاسا، ۇلكەندى-كىشىلى اتاق يا سىياقى الماسا، مۇشايراعا قاتىسىپ، ورىن الماسا، ءبىزدىڭ اعالارىمىزدىڭ ءىشى ءوتىپ كەتەتىن سياقتى كورىنەتىنى دە شىن. سول سولكەبايلار مەن سالپىنشاقتار ءۇشىن تالاي ادام اداسىپ، ارىنان، نامىسىنان، ادامي جانە قازاقى بولمىسىنان ايرىلىپ، بىرەۋى سور، ەكىنشىسى قور بولىپ ءجۇر.
ال ەگەر ماسەلەگە بيولوگيا تۇرعىسىنان قاراساق شە؟ دارۆين ايتىپتى، دۇنيەدە ەڭ اقىلدى دا، ەڭ كۇشتى دە ەمەس، جاعدايعا ەڭ مىقتى داعدىلانعاندار عانا ساقتالادى دەپ. وسىعان سالساق، تالاي اعالارىمىزدىڭ سالپىنشاق «سوعىسىن»، سولكەباي «جورىعىن» باستاپ، سوعان بولا جاساعان يت تىرشىلىگىن تۇسىنۋگە بولار، بىراق كەشىرۋ قيىن.
مىناداي دەرەك كەلتىرەيىن.
مىسالى، نوبەل سىيلىعىن العان عالىمدار ءوز ارىپتەستەرىنەن شامامەن 10-15 جىل ۇزاق ءومىر سۇرەدى ەكەن. وسكار سىيلىعىن العان ارتىستەر باسقا ارىپتەستەرىنە قاراعاندا ورتاشا ەسەپپەن 4-5 جىل ارتىق عۇمىر كەشەتىن كورىنەدى.
اتاققا، سالپىنشاققا تالاسۋ ادام ءۇشىن، اسىرەسە قارت ادامدار ءۇشىن اسا ماڭىزدى بولاتىنى وسىدان. وتىرىك بولسىن، شىن بولسىن، بۇل مويىنداۋدىڭ ءتۇرى. ءتىرى كەزىندە مويىندالعان، ەڭبەگى ەلەنگەن ادامنىڭ كوڭىلى توق بولادى، مارقايادى، تولادى. ءومىر جاسى ۇزارادى.
دەيتۇرعانمەن ەشبىر سالپىنشاق، مەمسىيلىق، اتاق، وردەن "ناعىز ازامات", "الاش ازاماتى", "مىنا كىسى ادال", "حالىققا شىن قىزمەت ەتتى", "اردا تۋعان جىگىت" "ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماعان تازا ادام", ء"مارت جان", "پاراسات بيىگىندە جۇرگەن تۇلعا" دەگەن قازاقى تۇسىنىكتەرگە، پايىمدارعا جەتە المايدى.
قولىمىزدا مەمسىيلىق تا، وردەن دە جوق. سوندىقتان دا قازاققا پايداسى بار، ەڭبەگى سىڭگەن، ادال، ارلى ازاماتتارعا ەڭ بولماسا جاقسى لەبىزىمىز بەن ءسوزىمىزدى ايامايىق. ونداي ازاماتتار، قۇدايعا شۇكىر، بار ارامىزدا. سولارعا دەم بەرەيىك، جانىنا مەدەۋ بولايىق، وسى ارقىلى ولاردى ار-نامىسىن ساتقانداردىڭ سوپاق سۇرلەۋىنە تۇسىرگىزبەيىك، ساقتايىق!

Abai.kz