قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى سۆەتلانا جاقىپوۆا قاراعاندىعا جۇمىس ساپارى اياسىندا كەنشىلەرمەن كەزدەسۋ وتكىزدى. ەڭبەكمينىنىڭ باسشىسى 55 جاستان باستاپ زەينەتكەرلىك جاسقا تولعانعا دەيىن زياندى ەڭبەك جاعدايلارىندا ۇزاق ۋاقىت بويى جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتارعا ارنايى الەۋمەتتىك تولەم تاعايىنداۋدىڭ نەگىزگى تاسىلدەرى تۋرالى ايتتى. مينيستر ارنايى الەۋمەتتىك تولەم الا الاتىن جۇمىسكەرلەردىڭ سانى جىل سايىن كوبەيىپ وتىراتىنىن جەتكىزدى.

كەزدەسۋ «ارسەلورميتتال تەمىرتاۋ» اق كومىر دەپارتامەنتىنىڭ الاڭىندا ءوتتى. ءىس-شاراعا قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمى ەرماعانبەت بولەكپاەۆ، كاسىپوداق ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرى مەن ءوڭىردىڭ كەنشىلەرى، جالپى 200-گە جۋىق ادام قاتىستى.

سۆەتلانا جاقىپوۆا ءوز سوزىندە مەملەكەت باسشىسىنىڭ 2023 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ايتىلعان تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا زياندى ەڭبەك جاعدايلارىندا جۇمىس ىستەيتىن ادامداردى الەۋمەتتىك قورعاۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ءۇشىن ارنايى الەۋمەتتىك تولەمدى ەنگىزۋدى كوزدەيتىن زاڭناماعا تۇزەتۋلەر توپتاماسى ازىرلەنگەنىن اتاپ ءوتتى. ءماجىلىس ءتيىستى زاڭ جوباسىن قابىلدادى جانە قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ قاراۋىنا جولداندى.

«ارنايى الەۋمەتتىك تولەمدەردى تاعايىنداۋدىڭ مىندەتتى شارتتارى مىناداي: 55 جاسقا تولۋ جانە بجزق-دا كەمىندە 7 جىل كاسىپتىك زەينەتاقى اۋدارىمدارىنىڭ بولۋى.

ارنايى الەۋمەتتىك تولەم بىرنەشە كومپونەنتتەن تۇرادى جانە ءتورت قاراجات كوزىنەن جۇزەگە اسىرىلادى: رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 2 ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيى مولشەرىندە ارنايى كاسىپتىك جاردەماقى; ءومىردى ساقتاندىرۋ جونىندەگى كومپانيالاردان 1 ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيى مولشەرىندە; جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن 1 ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيى مولشەرىندە، بجزق-دان مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارى ەسەبىنەن. بۇدان باسقا، جۇمىسكەرلەرگە بجزق-داعى زەينەتاقى جيناقتارىن ەسكەرە وتىرىپ، مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى ەسەبىنەن تولەمدەر الۋ قۇقىعى بەرىلەدى»، – دەدى سۆەتلانا جاقىپوۆا.

الەۋمەتتىك كودەكسكە سايكەس جۇمىس بەرۋشىلەر كاسىپتەرى مەن قىزمەت تۇرلەرى ەڭبەك جاعدايلارى زياندى جۇمىستارمەن اينالىساتىن جۇمىسكەرلەردىڭ، وندىرىستەردىڭ، جۇمىستاردىڭ، كاسىپتەردىڭ تىزبەسىنە ەنگىزىلگەن جۇمىسكەرلەر ءۇشىن مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارىن اۋدارادى، ولاردىڭ 2 مىڭنان استام پوزيتسياسى بار. وسىلايشا، ارنايى الەۋمەتتىك تولەم ەكونوميكانىڭ 19 سالاسىندا، ونىڭ ىشىندە تاۋ-كەن ءوندىرۋ جانە وڭدەۋ ونەركاسىبىندە جانە باسقالارىندا جۇمىس ىستەيتىن قازاقستاندىقتارعا تيەسىلى بولادى.

مينيستر تولەم زەينەتكەرلىك جاسقا دەيىن تولەنەتىنىن اتاپ ءوتتى. ارنايى الەۋمەتتىك تولەمدەردى الۋ ءۇشىن ەڭبەك جاعدايلارى زياندى جۇمىستارمەن اينالىسپاۋعا ءتيىس. جۇمىسكەرلەر جەڭىل جۇمىسقا اۋىسا الادى، سودان كەيىن ولار جالاقى مەن تولەم الادى نەمەسە دەمالىسقا شىعىپ، زەينەتكە شىققانعا دەيىن ارنايى الەۋمەتتىك تولەمدەر الادى.

بىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا ارنايى الەۋمەتتىك تولەمدى تاعايىنداۋ ءۇشىن مىندەتتى شارتتاردى ەسكەرە وتىرىپ، وعان 2024 جىلى 37 مىڭنان استام جۇمىسكەر، 2025 جىلى – 42 مىڭنان استام، 2026 جىلى – 47 مىڭنان استام جۇمىسكەر ۇمىتكەر بولا الادى. وسىلايشا، الەۋەتتى تولەم الۋشىلار سانى جىل سايىن ۇلعايادى.

«الدىن الا دەرەكتەر بويىنشا، 2024 جىلى ارنايى الەۋمەتتىك تولەمنىڭ ورتاشا مولشەرى جالپى العاندا 208 مىڭ تەڭگەدەن اسادى. ءاربىر جۇمىسكەر ءۇشىن تولەم مولشەرى بجزق-داعى جيناقتارعا بايلانىستى بولادى. بۇل رەتتە جىل سايىن ارنايى الەۋمەتتىك تولەم مولشەرى ەڭ تومەن كۇنكورىس مولشەرىنىڭ ۇلعايۋىنا بايلانىستى وسەدى»، – دەدى سۆەتلانا جاقىپوۆا.

سونداي-اق، زاڭنامالىق تۇزەتۋلەر بويىنشا جۇمىسكەردى ەڭبەك مىندەتتەرىن ورىنداۋ كەزىندە جازاتايىم وقيعالاردان مىندەتتى ساقتاندىرۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ كوزدەلەدى، اتاپ ايتقاندا:

- ءومىردى ساقتاندىرۋ كومپانيالارىنىڭ الدىن الۋ شارالارىنا جۇمساعان شىعىستارىن تولەنگەن ساقتاندىرۋ سىيلىقاقىسىنىڭ 6 %-نا دەيىن وتەۋى;

- ءومىردى ساقتاندىرۋ كومپانيالارىنىڭ وڭالتۋ شارالارىنا جۇمساعان شىعىستارىن تولەنگەن ساقتاندىرۋ سىيلىقاقىسىنىڭ 6%-نا دەيىن وتەۋى;

- ءومىردى ساقتاندىرۋ كومپانيالارىنىڭ زارداپ شەككەن جۇمىسكەردى ساناتوري-كۋرورتتىق ەمدەلۋىن 100 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىنگى مولشەردە تولەۋى;

- جازاتايىم وقيعا ناتيجەسىندە كەلتىرىلگەن زياندى وتەۋ (ساقتاندىرۋ تولەمى) مولشەرىن ايقىنداۋ كەزىندە جۇمىسكەردىڭ كىناسىن بولدىرماۋ.

كەزدەسۋدە سۆەتلانا جاقىپوۆا كەنشىلەردىڭ سۇراقتارىنا تولىققاندى جاۋاپ بەرىپ، كەزدەسۋدەن كەيىن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى ءۇشىن بريفينگ وتكىزدى.

Abai.kz