سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3322 0 پىكىر 16 جەلتوقسان, 2013 ساعات 14:19

نۇرسۇلتان نازارباەۆ: ەندى ءبىزدىڭ ەل اتقا قونادى

تاۋەلسىزدىك — تاريحتىڭ ماڭگىگە ءبولىپ بەرگەن ەنشىسى ەمەس، حالىقتاردىڭ مامىرا­جاي ءومىر سۇرۋىنە بەرىلگەن كەپىلدىك تە ەمەس: اڭعال بولماعانىمىز ابزال.

***

تاۋەكەلى تۇراتىنداردىڭ عانا قولى جەتپەسە، تاۋەلسىزدىك بولا ما؟ ازاپپەن، ارپالىسپەن كەلمەسە، ازاتتىق بولا ما؟ وڭايلىقپەن كەلسە، ونىڭ قادىرى بولا ما؟ قادىرى جوق نارسە قولدا ۇزاق تۇرا ما؟

***

تاۋەلسىزدىكتىڭ قايتا ورالعانى — ءبىز­دىڭ اتا-بابالارىمىزدىڭ سانعاسىر­لىق ازاتتىق كۇرەسىنىڭ زاڭدى وتەۋى. جاراتقان يەنىڭ جاساعان ادىلدىگى. اتا-بابالارى­مىزدىڭ وسىنشاما بايتاق جەردى اق نايزانىڭ ۇشىمەن، اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاپ قالعانىنىڭ ارقاسى.

***

ەندى ءبىزدىڭ ەل اتقا قونادى: ءدۇيىم دۇنيەنىڭ قانداي ءدۇبىرلى دوداسىنا دا تايسالماي ءتۇسىپ، كىم-كىممەن دە جالتاقسىز جارىساتىن بولادى. 

***

باسقاعا جالتاقتايتىن كۇننەن كەتتىك.

بار بايلىعىمىزدى وزىمىزگە بۇيىرا­تىن ەتتىك.

قوعامنىڭ ساياسي تۇراقتىلىعى مەن بىرلىگىنە جەتتىك.

قىسقاسى، ەگەمەن ەل بولۋدىڭ ەڭ اۋىر بەلەسىنەن وتتىك.

***

تاۋەلسىزدىك — تاريحتىڭ ماڭگىگە ءبولىپ بەرگەن ەنشىسى ەمەس، حالىقتاردىڭ مامىرا­جاي ءومىر سۇرۋىنە بەرىلگەن كەپىلدىك تە ەمەس: اڭعال بولماعانىمىز ابزال.

***

تاۋەكەلى تۇراتىنداردىڭ عانا قولى جەتپەسە، تاۋەلسىزدىك بولا ما؟ ازاپپەن، ارپالىسپەن كەلمەسە، ازاتتىق بولا ما؟ وڭايلىقپەن كەلسە، ونىڭ قادىرى بولا ما؟ قادىرى جوق نارسە قولدا ۇزاق تۇرا ما؟

***

تاۋەلسىزدىكتىڭ قايتا ورالعانى — ءبىز­دىڭ اتا-بابالارىمىزدىڭ سانعاسىر­لىق ازاتتىق كۇرەسىنىڭ زاڭدى وتەۋى. جاراتقان يەنىڭ جاساعان ادىلدىگى. اتا-بابالارى­مىزدىڭ وسىنشاما بايتاق جەردى اق نايزانىڭ ۇشىمەن، اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاپ قالعانىنىڭ ارقاسى.

***

ەندى ءبىزدىڭ ەل اتقا قونادى: ءدۇيىم دۇنيەنىڭ قانداي ءدۇبىرلى دوداسىنا دا تايسالماي ءتۇسىپ، كىم-كىممەن دە جالتاقسىز جارىساتىن بولادى. 

***

باسقاعا جالتاقتايتىن كۇننەن كەتتىك.

بار بايلىعىمىزدى وزىمىزگە بۇيىرا­تىن ەتتىك.

قوعامنىڭ ساياسي تۇراقتىلىعى مەن بىرلىگىنە جەتتىك.

قىسقاسى، ەگەمەن ەل بولۋدىڭ ەڭ اۋىر بەلەسىنەن وتتىك.

***

قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى بەيبىت جول­مەن كەلدى. بۇل — ازاتتىق ءۇشىن الىسقان مىڭ-مىڭداعان ازاماتتاردىڭ قاسيەتتى قانىنىڭ وتەۋى. بۇل — بۇكىل تاريحىندا وزگەلەرگە قيانات جاساۋ دەگەندى بىلمەگەن حالىقتىڭ پەيىلىنىڭ قايتارىمى.

***

تاۋەلسىزدىك تۋىن تىگۋگە قانشالىقتى قاجىر-قايرات كەرەك بولسا، ونى قۇلاتپاي ساقتاپ قالۋعا سونشالىقتى قاجىر-قايرات كەرەك.

***

الدىمىزدا اسۋ-اسۋ بەلدەر بار، ۇلت جولىندا ۇيتقي سوعار جەلدەر بار. بەل دە تالار، جەل دە بەتتەن قاعار. بارىنە كونۋ كەرەك، بارىنە ءتوزۋ كەرەك.

***

اتالارىمىزدىڭ تار كەزەڭدە تابىسىپ، بىرلىك-بەرەكەسىن كورسەتكەن جاقسىلىعىمەن قاتار كەڭشىلىككە شىققاندا كەسىرلىك تانىتىپ، الا بولىپ اۋىزداعىلارىنان ايىرىلىپ، ءوزارا قىرقىسىپ كەتەتىن جامانشىلىعىنىڭ قابات جۇرەتىندىگى دە وزەكتى ورتەيدى.

***

ءبىز ەندىگى جەردە رەسەيمەن قارىم-قاتىناستى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ تەڭ قاتارلى مۇشەلەرى رەتىندە سەنىمدى ارىپتەستىك جاعدايىندا جالعاستىراتىن بولامىز.

***  

ءبىز تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى بىرىڭعاي ىزدەنىس ۇستىندە كەلە جاتقان ەلمىز. Iزدەنىس ۇستىندە ءدوپ باسۋ دا، ءمۇلت كەتۋ دە بولا بەرەدى. ەشتەڭە ىستەمەگەن ادام عانا قاتەلەسپەۋى مۇمكىن.

***

قانداستارىمىزعا قاراتىپ ايتار جايدىڭ تاعى ءبىرى — تاريحي وتانىنا ورالعان اعايىن، ەڭ الدىمەن،  «قازاق­ستانىم ماعان نە بەرەدى؟» دەپ ەمەس، «مەن قازاقستانىما نە بەرەمىن؟» دەپ وي­لانعانى دا دۇرىس بولار ەدى.

***

حالىق كەشپەيتىن ءبىر-اق نارسە بار: ەلدىڭ قولىنا زارىقتىرىپ كەلىپ قونعان باقىت قۇسىنان — تاۋەلسىزدىكتەن ايىرىلۋدى كەشپەيدى.

***

تاۋەلسىزدىكتىڭ تار جول، تايعاق كەشۋىنەن، بەتتەن قاعار جەلىنىڭ ەسۋىنەن تايسالماۋعا ءتيىسپىز.

***

تولىققاندى ءتىلسىز  تولىققاندى ۇلت بولۋى مۇمكىن ەمەس.

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1470
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3245
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5407