1-سۋرەت. رۋستام سادىقوۆ ەلباسىعا ءوز سىيلىعىن تاپسىرۋدا. اتىراۋ، 1997 جىل.

2-سۋرەت. «قازاقمىس پرودجەكتس بي.ۆي.» كومپانياسىنىڭ اۋدارماشىسى رۋستام سادىقوۆ. الماتى، 2013 جىل.

«العانىڭ» العىر بالاسى»

ول 1996 جىلدىڭ كۇزىندە ەكى باۋىرىمەن بىرگە اقتوبەدەگى «العا»بالالار ۇيىنە كەلدى. ءوز وتباسىندا ەمىن-ەركىن ويناقتاپ وسكەن رۋستامعا مۇنداعى ورتا العاشىندا وعاش كورىنگەنى بار. قاباقتارى قاتۋلى تاربيەشىلەر مەن جاناسا قالساڭ جاعالاسا كەتەتىن بالالارعا باستاپقىدا توسىرقاي قاراعانىمەن، ۋاقىت وتە ۇيرەنىسكەندەي بولدى. دەگەنمەن كوڭىلىن ءسال كىربىڭ باسسا، وتباسىنا دەگەن ساعىنىشى لەزدە ويانىپ، تاماعىنا وكسىك تىعىلاتىن. اتى-ءجونىن بىلگەنى بولماسا، اكەسىن ومىرىندە كورمەگەندىكتەن، بار ءۇمىتى اناسى ءفانيادا ەدى. الايدا «ەڭسەسىن قايتا تىكتەسە، ءبىزدى الىپ كەتەدى عوي» دەپ سەنىپ جۇرگەن اناسى كەنەتتەن قايتىس بولىپ، اعاسى ديلشات پەن ءىنىسى فارحاد ۇشەۋى بالالار ۇيىندە قالا بەردى.

1-سۋرەت. رۋستام سادىقوۆ ەلباسىعا ءوز سىيلىعىن تاپسىرۋدا. اتىراۋ، 1997 جىل.

2-سۋرەت. «قازاقمىس پرودجەكتس بي.ۆي.» كومپانياسىنىڭ اۋدارماشىسى رۋستام سادىقوۆ. الماتى، 2013 جىل.

«العانىڭ» العىر بالاسى»

ول 1996 جىلدىڭ كۇزىندە ەكى باۋىرىمەن بىرگە اقتوبەدەگى «العا»بالالار ۇيىنە كەلدى. ءوز وتباسىندا ەمىن-ەركىن ويناقتاپ وسكەن رۋستامعا مۇنداعى ورتا العاشىندا وعاش كورىنگەنى بار. قاباقتارى قاتۋلى تاربيەشىلەر مەن جاناسا قالساڭ جاعالاسا كەتەتىن بالالارعا باستاپقىدا توسىرقاي قاراعانىمەن، ۋاقىت وتە ۇيرەنىسكەندەي بولدى. دەگەنمەن كوڭىلىن ءسال كىربىڭ باسسا، وتباسىنا دەگەن ساعىنىشى لەزدە ويانىپ، تاماعىنا وكسىك تىعىلاتىن. اتى-ءجونىن بىلگەنى بولماسا، اكەسىن ومىرىندە كورمەگەندىكتەن، بار ءۇمىتى اناسى ءفانيادا ەدى. الايدا «ەڭسەسىن قايتا تىكتەسە، ءبىزدى الىپ كەتەدى عوي» دەپ سەنىپ جۇرگەن اناسى كەنەتتەن قايتىس بولىپ، اعاسى ديلشات پەن ءىنىسى فارحاد ۇشەۋى بالالار ۇيىندە قالا بەردى.

باستاپقىدا ساباققا زاۋقى بولماعان رۋستام ەڭسەسىن ەزگەن قايعى مەن وي تۇڭعيىعىنان ارىلۋدىڭ جولىن اقىرى وقۋدان ىزدەدى. كۇندەلىكتى تاپسىرمالاردى مۇقيات ورىنداپ، باس الماي كىتاپ وقۋعا كوشتى. ناتيجەسىندە وقۋ ۇلگەرىمى تۇزەلىپ، وزاتتار قاتارىنا قوسىلدى. كۇندەلىكتى تىرشىلىك ون جاسار بالانىڭ جۇرەگىندەگى جارانى جازا باستادى. ال ءبىر كۇنى تاربيەشى جەتكىزگەن جاڭالىق جان-دۇنيەسىن ءدۇر سىلكىندىردى.

جىل سايىن بالالار ءۇيىنىڭ وقۋى وزات، تاربيەسى ۇلگىلى بىرنەشە جەتكىنشەگىن پرەزيدەنتتىڭ جاڭا جىلدىق شىرشا تويىنا قاتىستىراتىن ءداستۇر قالىپتاسقان ەدى. ىرگەدەگى اتىراۋ قالاسىندا ۇيىمداستىرىلاتىن كەزەكتى شىرشا تويىنا باراتىن بالا ىزدەگەندە تاربيەشىلەر ءبىراۋىزدان 5-سىنىپتىڭ وقۋشىسى رۋستام سادىقوۆقا توقتايدى. قانشاما وقۋشى ارماندايتىن ءساتتىڭ رۋستامعا بۇيىرعانىنا بالالاردىڭ قىزىعىپ تا، قىزعانىپ تا قاراعانى بىردەن بايقالدى. وزىنە ارتىلعان سەنىم مەن جاۋاپكەرشىلىكتى تۇسىنگەن جەتكىنشەك وسى جولى قالايدا نۇرسۇلتان اتاسىنا جەكە جولىعۋدى جوسپارلاپ، ىشتەي تاس-ءتۇيىن دايىندىقتا ءجۇردى.

سول ءبىر ءسات

1997 جىلعى30 جەلتوقسان. اتىراۋ قالاسىنداعى «اتىراۋ» دەنەشىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەنىندە پرەزيدەنتتىك شىرشا مەرەكەسىنە جينالعان وقۋشىلار  ەڭ قادىرلى قوناقتى قارسى الۋعا دايىندالىپ جاتىر.

– عيماراتتىڭ ءدال ورتاسىندا بۇرىن-سوڭدى كورمەگەن الىپ شىرشا قويىلىپتى، – دەيدى ومىرىندەگى ەڭ ءبىر كەرەمەت ءساتىن كوز الدىنا قايتا كەلتىرگەن  رۋستام سادىقوۆ. –قۋانىشتان بال-بۇل جانعان وقۋشىلار  شىرشانى اينالا قورشاپ تۇرعان ساتتە  ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ كىرىپ كەلدى. بارلىعىمىز كەرەمەت قۋانىپ، الاقايلاي شاپالاق ۇردىق. ءان-جىر باستالعان كەزدە پرەزيدەنت باسقا تۇستاعى بالالاردىڭ قولىنان ۇستاپ، ءوزى دە ولارعا قوسىلىپ، شىرشانى اينالدى. ءبىر ۋاقىتتا قاراسام، نۇرسۇلتان ءابىشۇلى بىزدەن اجەپتەۋىر الىستا، ءدال شىرشانىڭ قاسىندا ءجۇر ەكەن. ەندى قيمىلداماسام كەش قالاتىنىمدى سەزدىم دە،كۇزەتشىلەردىڭ جانىنان بۇعىپ وتە بەردىم. وققاعارلار كەش بايقاپ، ۇستاۋعا تۇرا ۇمتىلعاندا مەن ول كىسىنىڭ جانىندا ەدىم. ەنتەلەي كەلگەن ەڭگەزەردەي جىگىتتەردى ەلباسى توقتاتتى دا، ەپتىلىگىمە كۇلىپ، قولىمدى الدى. تولقىنىسىمدى لەزدە باسىپ، جاڭا جىلدىق تىلەگىمدى ارناپ، وبلىس بالالارى اتىنان قۇتتىقتادىم. ەڭ باستىسى، قانشاما ۋاقىتتان بەرى ارنايى دايىنداپ اپارعان گرانيتتەن جاسالعان سىيلىعىمدى ۇسىندىم. سىيىمدى ريزاشىلىقپەن قابىل العان پرەزيدەنت اتى-ءجونىمدى سۇراپ، قايدان كەلگەنىمدى ءبىلدى. ەكى يىعىمنان ۇستاپ تۇرىپ، «اۋىرما» دەپ دەنساۋلىق تىلەدى، العىسپەن بىرگە جانىمدى جىلىتقان عاجاپ سوزدەر ايتتى. جاقسى وقىپ، بارىنەن ۇزدىك اتانۋ كەرەكتىگىن جەتكىزدى. سول شاقتا قاتتى قوبالجىپ، تەرلەپ كەتتىم. سىرتقا شىققان سوڭ مەنى تىلشىلەر اينالا قورشاپ الىپ، اسەرىمدى سۇراپ جاتىر. قاتتى تولقۋدان نە سويلەگەنىم ەسىمدە قالماپتى. كەيىن وسى كەزدەسۋدىڭ تاماشا ەستەلىك كىتابىن دا كوردىم. «كازاحستان، ۋسترەملەننىي ۆ بۋدۋششەە» اتتى ارنايى كىتاپتىڭ ءبىر بەتىندە ەلباسىنىڭ، ەكىنشى بەتىندە مەنىڭ سۋرەتىم باسىلىپتى. توبەسىنە «مۋجسكويرازگوۆور» دەپ جازىلعان جازۋدى وقىپ، شاتتانعانىمدى كورسەڭىز!

قازاق تىلىنە قۇرمەت

بالانىڭ باتىلدىعىنا بارلىعى تاڭعالدى. اسىرەسە بالالار ۇيىنە ورالعاندا اڭگىمەنى ەستىپ ۇلگەرگەنتاربيەشىلەر ۇجىمى مەن قۇربى-قۇرداستارى رۋستامدى باتىردى قۇرمەتتەگەندەي اسەرمەن كۇتىپ العانىن ايتساڭىزشى. پرەزيدەنتپەن ءبىر ساتتىك كەزدەسۋ مەن تىلدەسۋ ءوزىن قانداي بيىككە كوتەرىپ تاستاعانىن ول ەندى ۇقتى.ءسويتتى دە، ءدال سول كۇننەن باستاپ ىشتەي ۋادە ەتىپ، نۇرسۇلتان اتاسى ايتقانداي «بارلىق سالادا ۇزدىك اتانۋعا» بەلسەنە كىرىستى. زادىندا ادام بالاسى الدىنا ۇلكەن ماقسات بەلگىلەپ، بۇكىل بولمىسىمەن بيىككە ۇمتىلسا، باعىندىرارى انىق عوي. بۇعان مىسالدى الىستان ىزدەۋدىڭ قاجەتى جوق. وعان ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدىڭ تاعدىرى داۋسىز دالەل بولا الادى.

جاڭا جىلدىق شىرشا تويىنان كەيىن رۋستام بويىنداعى جۇرەكسىنۋدى جەڭىپ، بىردەن ۆوكال ۇيىرمەسىنە باردى. وڭاشا وزىمەن-ءوزى قالعاندا ىڭىلداپ ءان سالاتىن ونىڭ داۋسىن تىڭداعان مۋزىكانت اپايلار سوزگە كەلمەستەن توپقا قابىلدادى. مۇنىمەن دە توقتاماعان ول بي توبىنا جازىلدى. شاعىن دەنەلى، شاپشاڭ قيمىلدايتىن شاكىرت بۇعان دا ەپتى ەكەن. بىردە جاراسىمدى كوستيۋمىن كيىپ، مەكتەپ ۆالسىندە شىر كوبەلەك اينالسا، كەلەسىدە قارا كوزىلدىرىك تاعىپ، ىقشام كيىممەن رەپتىڭ اۋەنىنە ويناقتاپ شىعاتىن. باسكەتبول كومانداسىنا دا جازىلىپ، سپورتپەن دە تۇراقتى اينالىسا باستادى. ارينە، ول ءبىرىنشى ورىنعا ءبىلىمدى قويدى. ورىس سىنىبىندا وقيتىن وزبەك بالاسى قازاق ءتىلىن مەڭگەرۋگە بارىنشا كۇش سالدى. سونىڭ ناتيجەسىندە 6-سىنىپتان مەكتەپ بىتىرگەنگە دەيىن اۋداندىق وليمپيادادابەس جىل بويىنا 1-ورىندى ەشكىمگە بەرگەن جوق. وبلىستىق ءبىلىم سايىسىندا دا باق سىناپ، قاتارىنان ەكى جىل 3-ورىندى يەلەندى. ونەر ادامنىڭ ءورىسىن كەڭەيتەدى عوي. وبلىستىق دەڭگەيدەگى بىرنەشە بايقاۋدا توپ جارعان رۋستام انشىلىك قىرىمەن دە تانىلدى. ال 2001 جىلى اقتوبە وبلىستىق وقۋشىلار سارايىنىڭ ديرەكتورى ءنۇريا انۋارقىزىنىڭ جولباستاۋىمەن ءبىر توپ ونەرلى قۇربى-قۇرداستارىمەن بىرگە سانكت-پەتەربۋرگتەگى «پوكولەنيە-ححI» بايقاۋىنا قاتىسىپ، ديپلومانت اتاندى.

ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىز قارىم-قابىلەتىن ۇشتاپ، تالانتىن تولىقتىرا تۇسسە، ونەردە ءوز بيىگىن تاباتىندىعى ءسوزسىز ەدى. بىراق ول ەسەيە كەلە وزىنە ەلباسىنىڭبىرنەشە جىل بۇرىن ايتقان ءبىر اۋىز ءسوزىن ەسىنە الىپ، جارقىن ومىرگە باستايتىن جالعىز ءجولبىلىم دەپ ءتۇيدى.

قيىندىقتان قۇتقارعان ستيپەنديا

رۋستام پاناسىز قالعان كەزدە جىپ-جىلى التىن ۇياسىنا اينالعان «العا» بالالار ۇيىمەن قوشتاسىپ، 2004 جىلى قالاداعى ق.جۇبانوۆ اتىنداعى اقتوبە مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا ءتۇستى. الايدا تاڭداعان شەتەل تىلدەرى ماماندىعى اقىلى بولعاندىقتان، تولەماقىعا كەلگەندە تىعىرىققا تىرەلدى. رەكتورعا ءوتىنىش ايتقانىمەن، ونىڭ دا قولىندا تۇرعان ەشتەڭە جوق. وسىلاي داعدارعان ساتتە تاعى دا ايى وڭىنان تۋدى. ۇزدىكتەردىڭ اراسىندا ۇلەستىرىلگەن پرەزيدەنتتىڭ ستيپەندياسىنا ساناۋلى ساڭلاقتارمەن بىرگە ول دا ىلىگىپ كەتتى! وعان قوسا، «قازاقويل» كومپانياسى ەلباسى ءجيىايتاتىن الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك ماقساتىندا اسىراۋشىسىنان ايىرىلعان ستۋدەنتتەر قاتارىندا رۋستامنىڭ داوقۋ اقىسىن تولەپ بەردى.

وسىدان كەيىن رۋستام وقۋعا بارىن سالدى. تىپتەن 2007 جىلى «حالىق بانكىنەن» پايىزسىز نەسيە الىپ، ءتىل ۇستارتۋ ماقساتىندا اقش-قا دا بارىپ قايتتى. انە-مىنە دەگەنشە ۋنيۆەرسيتەتتى دە ءتامامداپ، كوڭىلدى تاپقىرلار كلۋبىنداعى ورىس-قازاق دوستارىمەن قوشتاسىپ، ۇلكەن ومىرگە قادام باستى...

العاشىندا اقتوبەدەگى جەكەمەنشىك مەكەمەلەردە ءارتۇرلى كاسىپپەن شۇعىلدانىپ كوردى. بىراق تاپقان تابىس پاتەر جالداۋ مەن كۇندەلىكتى قاجەتىنە ارەڭ جەتكەن سوڭ بارلىعىن جيناستىردى دا، 2010 جىلى الماتىعا تارتىپ كەتتى. ۇلكەن قالادا لايىقتى كاسىپ ىزدەپ ءجۇرىپ، «تەڭىزشەۆرويل» كومپانياسىنا رەزيۋمەسىن جولدادى. ارادا كوپ ۋاقىت وتپەستەن اڭگىمەلەسۋگە شاقىرىلعان جاس جىگىت ءۇش تىلدە ەركىن كوسىلىپ، بىردەن قابىلداندى.

ءۇش جىلدان بەرى الماتىدا تۇراتىن رۋستام بۇگىندە الدى-ارتىن باعامداپ ۇلگەرگەن ساليقالى ازاماتقا، بىلىكتى مامانعا اينالعان. ومىردەن دە، وندىرىستەن دە تاجىريبە جيناقتاعانى كورىنىپ تۇر.

ورگە جۇزگەن ورەن

– قازىرگى كەزدە «قازاقمىس پرودجەكتس بي.ۆي.» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىندە تەحنيكالىق اۋدارماشى قىزمەتىنە اۋىسقانمىن. قىزمەتتىك باسپالداقپەن ءوسۋدى ارماندايمىن. جاقىندا كومپانيا اعا اۋدارماشى قىزمەتىنە كادر ىرىكتەۋدى باستادى. مەن دە قۇجاتتارىمدى ۇسىندىم، بالكىم باعىم جانىپ قالار، – دەگەن ونىڭ بولاشاقتاعى ماقساتى ايقىن ەكەنى دە بايقالادى. – ازىرگە مەحانيكا بولىمىندە ەڭبەك ەتەمىن. جۇمىسشىلار مەن شەتەل ماماندارى اراسىندا دانەكەرمىن. شەتەلدىك مامانداردىڭ ايتقانىن، كورسەتكەنىن ءوزىمىزدىڭ ادامدارعا ناعىز ءوندىرىس تىلىمەن ۇعىنىقتى ەتىپ اۋدارىپ بەرەمىن. ءوندىرىس ورنىندا جۇرگەن سوڭ ءبارىن قولمەن ۇستاپ كورۋگە بولادى. بۇل ۇلكەن تاجىريبە عوي. قازىر ەكىنشى تەحنيكالىق ماماندىققا وقۋدى ويلاستىرىپ ءجۇرمىن. كوزدەگەنىم – ماسكەۋ تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ ينجەنەرلىك ماماندىعى. سەبەبى، بۇرىنعىداي ەمەس،جىلدان جىلعا شەتەلدىك ماماندار ازايىپ، ولاردىڭ ورنىن ءوزىمىزدىڭ ازاماتتار باسىپ جاتىر. پرەزيدەنتىمىزدىڭ تالاپ ەتۋىنىڭ ارقاسىندا ءارى وقىتىپ-ۇيرەتۋدىڭ كۇشىمەن جەرگىلىكتى ۇلتتىق كادرلاردىڭ ۇلەسى ارتىپ كەلەدى. كومپانيالار دا وسى باعىتتاعى جۇمىستى كۇشەيتتى. سوندىقتان، ەكى ماماندىققا يە بولسام، جۇمىس وڭاي تابىلادى. ونىڭ ۇستىنە ءبىر ورىندا تۇرىپ قالعىم كەلمەيدى. ءبىزدىڭ كەيبىر زامانداستارىمىز، بالالار ۇيىندە بىرگە تاربيەلەنگەن قۇرداستارىم ۇيلەنىپ، شاعىن پاتەرگە قول جەتكىزگەن سوڭ  قازىر تىنىش قانا ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. مەنىڭشە، العا قاراي ۇمتىلىپ، ءارى قاراي جىلجۋ كەرەك قوي.

ءبىر اۋىز ءسوزدىڭ باعاسى

وردا بۇزار وتىزعا بەت العان العىر جىگىت بۇل كۇندە ەل پرەزيدەنتىن ءوزىنىڭ قينالعاندا دەمەيتىن قورعاۋشى پەرىشتەسى سەكىلدى كورەتىنىن ايتادى. الدىمەن جاڭا جىلدىق شىرشا تويىندا ەلباسىمەن كەزدەسۋ اناسىنان ايىرىلعان جاس جەتكىنشەكتىڭ ومىرگە دەگەن قۇلشىنىسىن وياتتى. ال اقىلى وقۋعا ءتۇسىپ، اقشاسىن قايدان تابام دەپ قينالعاندا پرەزيدەنتتىڭ ستيپەندياسىنا ءىلىندى، ارتىنشا ۇلتتىق كومپانيانىڭ قامقورلىعىنا الىندى. سونىڭ ءبارىن ەسكە تۇسىرگەن ول كەيىنىرەك ەلباسىعا ريزالىعىن ءبىلدىرىپ حات تا جازعان. باياعى جاڭا جىلدىق شىرشاعا توقتالىپ، «مەن ەسىڭىزدە بارمىن با؟» دەپ سۇراۋدى دا ۇمىتپاپتى. بىراق حات جەتپەدى مە، ايتەۋىر جاۋاپ كەلمەپتى.

رۋستام  كەلەشەكتە ۇيلەنىپ، ءوز الدىنا وتاۋ تىگۋدى ارماندايدى. اقتوبەدەگى كوللەدجدە ءبىلىم العان اعاسى ديلشاتقۇرىلىس سالاسىندا ەڭبەك ەتەدى. جاسوسپىرىمدەر ۇيىنە ورنالاسقانىنىسى فارحات تا سول جاقتاعى جەرگىلىكتى ۋنيۆەرسيتەتتە وقيدى ءارى ساۋدامەن اينالىسادى.

جالپى، ادام عۇمىرىندا بۇكىل بولاشاعىڭدى شەشەتىن تاعدىرلى قادام دەيتىن تۇسىنىك بار عوي. سول تاعدىرلى قادامدى قاتەلەسپەي تۋرا ساتىندە باسقان جاننىڭ جۇلدىزى جوعارىدان جارقىراي جانسا كەرەك. قينالعاندا ارقا سۇيەر اكەسى، اقىل ايتار اناسى بولماعاندىقتان تىعىرىققا تىرەلگەن تۇستا رۋستام  سول جۇزدەسۋدە ەلباسى ايتقان ءبىر اۋىز سوزگە جۇگىنەدى. جۇگىنەدى دە،ومىرلىك بويتۇمارىنا اينالعان باتالى سوزدەن جىگەرلەنىپ،  ءومىردىڭ اعىسىنا قايتادان قاسقايىپ قارسى ءجۇزىپ كەلەدى.

Abai.kz