1-suret. Rustam Sadyqov Elbasygha óz syilyghyn tapsyruda. Atyrau, 1997 jyl.

2-suret. «Qazaqmys Prodjekts Biy.Viy.» kompaniyasynyng audarmashysy Rustam Sadyqov. Almaty, 2013 jyl.

«Alghanyn» alghyr balasy»

Ol 1996 jyldyng kýzinde eki bauyrymen birge Aqtóbedegi «Algha»balalar ýiine keldi. Óz otbasynda emin-erkin oinaqtap ósken Rustamgha múndaghy orta alghashynda oghash kóringeni bar. Qabaqtary qatuly tәrbiyeshiler men janasa qalsang jaghalasa ketetin balalargha bastapqyda tosyrqay qaraghanymen, uaqyt óte ýireniskendey boldy. Degenmen kónilin sәl kirbing bassa, otbasyna degen saghynyshy lezde oyanyp, tamaghyna óksik tyghylatyn. Aty-jónin bilgeni bolmasa, әkesin ómirinde kórmegendikten, bar ýmiti anasy Fәniyada edi. Alayda «ensesin qayta tiktese, bizdi alyp ketedi ghoy» dep senip jýrgen anasy kenetten qaytys bolyp, aghasy Dilishat pen inisi Farhad ýsheui balalar ýiinde qala berdi.

1-suret. Rustam Sadyqov Elbasygha óz syilyghyn tapsyruda. Atyrau, 1997 jyl.

2-suret. «Qazaqmys Prodjekts Biy.Viy.» kompaniyasynyng audarmashysy Rustam Sadyqov. Almaty, 2013 jyl.

«Alghanyn» alghyr balasy»

Ol 1996 jyldyng kýzinde eki bauyrymen birge Aqtóbedegi «Algha»balalar ýiine keldi. Óz otbasynda emin-erkin oinaqtap ósken Rustamgha múndaghy orta alghashynda oghash kóringeni bar. Qabaqtary qatuly tәrbiyeshiler men janasa qalsang jaghalasa ketetin balalargha bastapqyda tosyrqay qaraghanymen, uaqyt óte ýireniskendey boldy. Degenmen kónilin sәl kirbing bassa, otbasyna degen saghynyshy lezde oyanyp, tamaghyna óksik tyghylatyn. Aty-jónin bilgeni bolmasa, әkesin ómirinde kórmegendikten, bar ýmiti anasy Fәniyada edi. Alayda «ensesin qayta tiktese, bizdi alyp ketedi ghoy» dep senip jýrgen anasy kenetten qaytys bolyp, aghasy Dilishat pen inisi Farhad ýsheui balalar ýiinde qala berdi.

Bastapqyda sabaqqa zauqy bolmaghan Rustam ensesin ezgen qayghy men oy túnghiyghynan aryludyng jolyn aqyry oqudan izdedi. Kýndelikti tapsyrmalardy múqiyat oryndap, bas almay kitap oqugha kóshti. Nәtiyjesinde oqu ýlgerimi týzelip, ozattar qataryna qosyldy. Kýndelikti tirshilik on jasar balanyng jýregindegi jarany jaza bastady. Al bir kýni tәrbiyeshi jetkizgen janalyq jan-dýniyesin dýr silkindirdi.

Jyl sayyn balalar ýiining oquy ozat, tәrbiyesi ýlgili birneshe jetkinshegin Preziydentting jana jyldyq shyrsha toyyna qatystyratyn dәstýr qalyptasqan edi. Irgedegi Atyrau qalasynda úiymdastyrylatyn kezekti shyrsha toyyna baratyn bala izdegende tәrbiyeshiler birauyzdan 5-synyptyng oqushysy Rustam Sadyqovqa toqtaydy. Qanshama oqushy armandaytyn sәtting Rustamgha búiyrghanyna balalardyng qyzyghyp ta, qyzghanyp ta qaraghany birden bayqaldy. Ózine artylghan senim men jauapkershilikti týsingen jetkinshek osy joly qalayda Núrsúltan atasyna jeke jolyghudy josparlap, ishtey tas-týiin dayyndyqta jýrdi.

Sol bir sәt

1997 jylghy30 jeltoqsan. Atyrau qalasyndaghy «Atyrau» deneshynyqtyru-sauyqtyru kesheninde Preziydenttik shyrsha merekesine jinalghan oqushylar  eng qadirli qonaqty qarsy alugha dayyndalyp jatyr.

– Ghimarattyng dәl ortasynda búryn-sondy kórmegen alyp shyrsha qoyylypty, – deydi ómirindegi eng bir keremet sәtin kóz aldyna qayta keltirgen  Rustam Sadyqov. –Quanyshtan bal-búl janghan oqushylar  shyrshany ainala qorshap túrghan sәtte  Elbasy Núrsúltan Nazarbaev kirip keldi. Barlyghymyz keremet quanyp, alaqaylay shapalaq úrdyq. Án-jyr bastalghan kezde Preziydent basqa tústaghy balalardyng qolynan ústap, ózi de olargha qosylyp, shyrshany ainaldy. Bir uaqytta qarasam, Núrsúltan Ábishúly bizden әjepteuir alysta, dәl shyrshanyng qasynda jýr eken. Endi qimyldamasam kesh qalatynymdy sezdim de,kýzetshilerding janynan búghyp óte berdim. Oqqagharlar kesh bayqap, ústaugha túra úmtylghanda men ol kisining janynda edim. Enteley kelgen engezerdey jigitterdi Elbasy toqtatty da, eptiligime kýlip, qolymdy aldy. Tolqynysymdy lezde basyp, Jana jyldyq tilegimdi arnap, oblys balalary atynan qúttyqtadym. Eng bastysy, qanshama uaqyttan beri arnayy dayyndap aparghan granitten jasalghan syilyghymdy úsyndym. Syiymdy rizashylyqpen qabyl alghan Preziydent aty-jónimdi súrap, qaydan kelgenimdi bildi. Eki iyghymnan ústap túryp, «auyrma» dep densaulyq tiledi, alghyspen birge janymdy jylytqan ghajap sózder aitty. Jaqsy oqyp, bәrinen ýzdik atanu kerektigin jetkizdi. Sol shaqta qatty qobaljyp, terlep kettim. Syrtqa shyqqan song meni tilshiler ainala qorshap alyp, әserimdi súrap jatyr. Qatty tolqudan ne sóilegenim esimde qalmapty. Keyin osy kezdesuding tamasha estelik kitabyn da kórdim. «Kazahstan, ustremlennyy v budushee» atty arnayy kitaptyng bir betinde Elbasynyn, ekinshi betinde mening suretim basylypty. Tóbesine «Mujskoyrazgovor» dep jazylghan jazudy oqyp, shattanghanymdy kórseniz!

Qazaq tiline qúrmet

Balanyng batyldyghyna barlyghy tanghaldy. Ásirese balalar ýiine oralghanda әngimeni estip ýlgergentәrbiyeshiler újymy men qúrby-qúrdastary Rustamdy batyrdy qúrmettegendey әsermen kýtip alghanyn aitsanyzshy. Preziydentpen bir sәttik kezdesu men tildesu ózin qanday biyikke kóterip tastaghanyn ol endi úqty.Sóitti de, dәl sol kýnnen bastap ishtey uәde etip, Núrsúltan atasy aitqanday «barlyq salada ýzdik atanugha» belsene kiristi. Zadynda adam balasy aldyna ýlken maqsat belgilep, býkil bolmysymen biyikke úmtylsa, baghyndyrary anyq ghoy. Búghan mysaldy alystan izdeuding qajeti joq. Oghan bizding keyipkerimizding taghdyry dausyz dәlel bola alady.

Jana jyldyq shyrsha toyynan keyin Rustam boyyndaghy jýreksinudi jenip, birden vokal ýiirmesine bardy. Onasha ózimen-ózi qalghanda ynyldap әn salatyn onyng dausyn tyndaghan muzykant apaylar sózge kelmesten topqa qabyldady. Múnymen de toqtamaghan ol by tobyna jazyldy. Shaghyn deneli, shapshang qimyldaytyn shәkirt búghan da epti eken. Birde jarasymdy kostumin kiyip, mektep valisinde shyr kóbelek ainalsa, keleside qara kózildirik taghyp, yqsham kiyimmen repting әuenine oinaqtap shyghatyn. Basketbol komandasyna da jazylyp, sportpen de túraqty ainalysa bastady. Áriyne, ol birinshi oryngha bilimdi qoydy. Orys synybynda oqityn ózbek balasy qazaq tilin mengeruge barynsha kýsh saldy. Sonyng nәtiyjesinde 6-synyptan mektep bitirgenge deyin audandyq olimpiadadabes jyl boyyna 1-oryndy eshkimge bergen joq. Oblystyq bilim sayysynda da baq synap, qatarynan eki jyl 3-oryndy iyelendi. Óner adamnyng órisin keneytedi ghoy. Oblystyq dengeydegi birneshe bayqauda top jarghan Rustam әnshilik qyrymen de tanyldy. Al 2001 jyly Aqtóbe oblystyq oqushylar sarayynyng diyrektory Nýriya Ánuarqyzynyng jolbastauymen bir top ónerli qúrby-qúrdastarymen birge Sankt-Peterburgtegi «Pokoleniye-HHI» bayqauyna qatysyp, diplomant atandy.

Bizding keyipkerimiz qarym-qabiletin úshtap, talantyn tolyqtyra týsse, ónerde óz biyigin tabatyndyghy sózsiz edi. Biraq ol eseye kele ózine Elbasynynbirneshe jyl búryn aitqan bir auyz sózin esine alyp, jarqyn ómirge bastaytyn jalghyz jolbilim dep týidi.

Qiyndyqtan qútqarghan stiypendiya

Rustam panasyz qalghan kezde jyp-jyly altyn úyasyna ainalghan «Algha» balalar ýiimen qoshtasyp, 2004 jyly qaladaghy Q.Júbanov atyndaghy Aqtóbe memlekettik uniyversiytetine oqugha týsti. Alayda tandaghan shetel tilderi mamandyghy aqyly bolghandyqtan, tólemaqygha kelgende tyghyryqqa tireldi. Rektorgha ótinish aitqanymen, onyng da qolynda túrghan eshtene joq. Osylay daghdarghan sәtte taghy da aiy onynan tudy. Ýzdikterding arasynda ýlestirilgen Preziydentting stiypendiyasyna sanauly sanlaqtarmen birge ol da iligip ketti! Oghan qosa, «Qazaqoyl» kompaniyasy Elbasy jiiaytatyn әleumettik jauapkershilik maqsatynda asyraushysynan aiyrylghan studentter qatarynda Rustamnyng daoqu aqysyn tólep berdi.

Osydan keyin Rustam oqugha baryn saldy. Tipten 2007 jyly «Halyq bankinen» payyzsyz nesie alyp, til ústartu maqsatynda AQSh-qa da baryp qaytty. Áne-mine degenshe uniyversiytetti de tәmamdap, Kónildi tapqyrlar klubyndaghy orys-qazaq dostarymen qoshtasyp, ýlken ómirge qadam basty...

Alghashynda Aqtóbedegi jekemenshik mekemelerde әrtýrli kәsippen shúghyldanyp kórdi. Biraq tapqan tabys pәter jaldau men kýndelikti qajetine әreng jetken song barlyghyn jinastyrdy da, 2010 jyly Almatygha tartyp ketti. Ýlken qalada layyqty kәsip izdep jýrip, «Tenizshevroyl» kompaniyasyna rezumesin joldady. Arada kóp uaqyt ótpesten әngimelesuge shaqyrylghan jas jigit ýsh tilde erkin kósilip, birden qabyldandy.

Ýsh jyldan beri Almatyda túratyn Rustam býginde aldy-artyn baghamdap ýlgergen saliqaly azamatqa, bilikti mamangha ainalghan. Ómirden de, óndiristen de tәjiriybe jinaqtaghany kórinip túr.

Órge jýzgen óren

– Qazirgi kezde «Qazaqmys Prodjekts Biy.Viy.» jauapkershiligi shekteuli seriktestiginde tehnikalyq audarmashy qyzmetine auysqanmyn. Qyzmettik baspaldaqpen ósudi armandaymyn. Jaqynda kompaniya agha audarmashy qyzmetine kadr irikteudi bastady. Men de qújattarymdy úsyndym, bәlkim baghym janyp qalar, – degen onyng bolashaqtaghy maqsaty aiqyn ekeni de bayqalady. – Ázirge mehanika bóliminde enbek etemin. Júmysshylar men shetel mamandary arasynda dәnekermin. Sheteldik mamandardyng aitqanyn, kórsetkenin ózimizding adamdargha naghyz óndiris tilimen úghynyqty etip audaryp beremin. Óndiris ornynda jýrgen song bәrin qolmen ústap kóruge bolady. Búl ýlken tәjiriybe ghoy. Qazir ekinshi tehnikalyq mamandyqqa oqudy oilastyryp jýrmin. Kózdegenim – Mәskeu tehnologiyalyq institutynyng injenerlik mamandyghy. Sebebi, búrynghyday emes,jyldan jylgha sheteldik mamandar azayyp, olardyng ornyn ózimizding azamattar basyp jatyr. Preziydentimizding talap etuining arqasynda әri oqytyp-ýiretuding kýshimen jergilikti últtyq kadrlardyng ýlesi artyp keledi. Kompaniyalar da osy baghyttaghy júmysty kýsheytti. Sondyqtan, eki mamandyqqa ie bolsam, júmys onay tabylady. Onyng ýstine bir orynda túryp qalghym kelmeydi. Bizding keybir zamandastarymyz, balalar ýiinde birge tәrbiyelengen qúrdastarym ýilenip, shaghyn pәterge qol jetkizgen son  qazir tynysh qana ómir sýrip jatyr. Meninshe, algha qaray úmtylyp, әri qaray jylju kerek qoy.

Bir auyz sózding baghasy

Orda búzar otyzgha bet alghan alghyr jigit búl kýnde el Preziydentin ózining qinalghanda demeytin qorghaushy perishtesi sekildi kóretinin aitady. Aldymen jana jyldyq shyrsha toyynda Elbasymen kezdesu anasynan aiyrylghan jas jetkinshekting ómirge degen qúlshynysyn oyatty. Al aqyly oqugha týsip, aqshasyn qaydan tabam dep qinalghanda Preziydentting stiypendiyasyna ilindi, artynsha últtyq kompaniyanyng qamqorlyghyna alyndy. Sonyng bәrin eske týsirgen ol keyinirek Elbasygha rizalyghyn bildirip hat ta jazghan. Bayaghy Jana jyldyq shyrshagha toqtalyp, «Men esinizde barmyn ba?» dep súraudy da úmytpapty. Biraq hat jetpedi me, әiteuir jauap kelmepti.

Rustam  keleshekte ýilenip, óz aldyna otau tigudi armandaydy. Aqtóbedegi kolledjde bilim alghan aghasy Dilishatqúrylys salasynda enbek etedi. Jasóspirimder ýiine ornalasqaninisi Farhat ta sol jaqtaghy jergilikti uniyversiytette oqidy әri saudamen ainalysady.

Jalpy, adam ghúmyrynda býkil bolashaghyndy sheshetin taghdyrly qadam deytin týsinik bar ghoy. Sol taghdyrly qadamdy qatelespey tura sәtinde basqan jannyng júldyzy jogharydan jarqyray jansa kerek. Qinalghanda arqa sýier әkesi, aqyl aitar anasy bolmaghandyqtan tyghyryqqa tirelgen tústa Rustam  sol jýzdesude Elbasy aitqan bir auyz sózge jýginedi. Jýginedi de,ómirlik boytúmaryna ainalghan bataly sózden jigerlenip,  ómirding aghysyna qaytadan qasqayyp qarsy jýzip keledi.

Abai.kz