FCI شەشىمى: تازى – ەجەلگى قازاقى يت تۇقىمى!
حالىقارالىق كينولوگيالىق فەدەراتسيانىڭ (FCI) باس كوميتەتى قازاق تازىسىن («Kazakh Tazy») رەسمي تۇردە يت تۇقىمى دەپ ادەپكى (الدىن الا) تانۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى، قازاقستانعا تازى تۇقىمىنىڭ يەسى دەگەن مارتەبە بەرىلدى.
بۇل شەشىم – قازاقى تازى تۇقىمىن حالىقارالىق دەڭگەيدە تولىق تانۋ ياعني مويىنداۋ الدىنداعى نەگىزگى ءارى سوڭعى كەزەڭ.
«بۇگىن سىزدەردىڭ ەلدەرىڭىز ءۇشىن دە، ءبىز ءۇشىن دە تاريحي كۇن. FCI ستاندارتتاۋ جونىندەگى كوميسسياسى مەن FCI عىلىمي كوميسسياسى ۇزاق راسىمدەردەن كەيىن باس كوميتەتكە وسى تۇقىمدى تىركەۋدى ۇسىندى. قۇتتىقتايمىن! الداعى ۋاقىتتا سىزدەردى 10 جىلعا سوزىلاتىن جۇمىس كۇتىپ تۇر. وسى ۋاقىت ىشىندە يتتەردىڭ دەنساۋلىعىنا كوپتەگەن تەستىلەر جاسالىپ، جاڭادان تۋعان تازى كۇشىكتەرىنىڭ ستاتيستيكاسى جۇرگىزىلەدى، بۇل دەرەكتەر FCI عىلىمي كوميسسياسى ءۇشىن قاجەت. يتتەردىڭ دەنساۋلىعى مەن جاي-كۇيى قازىرگى تاڭدا وتە ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. FCI قازاقستانداعى تازى تۇقىمىنىڭ جۇيەلى دامۋىن باقىلاپ وتىرادى»، - دەدى FCI پرەزيدەنتى تاماش ياككەل.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، قازاقى يت تۇقىمدارىن ساقتاۋ، سونداي-اق ولاردى حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىتۋ ماسەلەسى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا 2022 جىلدان باستاپ قر پرەزيدەنتى ءىس باسقارماسىنىڭ قاراۋىنا الىنعان بولاتىن. وكىلەتتى ورگان رەتىندە ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى بەلگىلەنگەن.
وتكەن 2 جىل ىشىندە وسى باعىتتا ەلەۋلى جۇمىس اتقارىلدى: ءتيىستى زاڭدارعا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى، تازى ستاندارتى بەكىتىلدى، عىلىمي زەرتتەۋلەر جاسالىپ، اسىل تۇقىمدى يتتەردىڭ بايقاۋلارى مەن كورمەلەر وتكىزىلدى.
يت تۇقىمىن حالىقارالىق كينولوگيالىق فەدەراتسيانىڭ (FCI) تولىققاندى مۇشەسى سانالاتىن ۇلتتىق كينولوگيالىق ۇيىمدار ارقىلى عانا تىركەتۋگە بولادى.
2023 جىلدىڭ تامىزىندا قازاقستان كينولوگتارى وداعى حالىقارالىق كينولوگيالىق فەدەراتسيانىڭ بارلىق تالاپتارىن ورىنداپ، ونىڭ تولىققاندى مۇشەلىگىنە قابىلداندى. ءسويتىپ ءوزىنىڭ ۇلتتىق يت تۇقىمدارىن جاريالاۋ قۇقىعىنا يە بولدى.
«ءبىز «Kazakh Tazy» دەربەس تۇقىمىن تانىتۋ ءۇشىن حالىقارالىق كينولوگيالىق فەدەراتسيانىڭ (FCI) بارلىق تالاپتارىن ورىندادىق. سونىڭ ىشىندە ەلىمىزدىڭ ءارتۇرلى ايماقتارىندا اسىل تۇقىمدى يتتەردى كەڭ اۋقىمدى تەكسەرۋ جۇرگىزىلدى. يتتەر ماڭىزدى گەنەتيكالىق زەرتتەۋلەر قامتىلعان كەشەندى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتتى، سونىڭ ارقاسىندا قازاقى تازىنىڭ بىرەگەيلىگىن ايقىندايتىن بۇلتارتپاس ايعاقتار ۇسىندىق. تاريحي زەرتتەۋلەردە 4 مىڭ جىلدان استام تاريحى بار يت تۇقىمىنىڭ شىعۋ تەگى مەن دامۋى تولىق قامتىلىپ، «قازاقى تازى» تۇقىمىنىڭ اتاۋى تۇپكىلىكتى بەكىتىلدى. ارنايى مونوتۇقىمدى يتتەر كورمەسىن ۇيىمداستىرىپ، FCI-دىڭ ستاندارتتاۋ جانە عىلىم كوميسسياسىنىڭ مۇشەلەرى تازى تۇقىمىنا جاتاتىن 100 ءيتتى زەرتتەۋىنە مۇمكىندىك تۋعىزدىق. وسى ەڭبەكتىڭ ناتيجەلەرى نەگىزىندە بۇگىن FCI باس كوميتەتىنىڭ ءبىراۋىزدان قابىلداعان شەشىمىمەن قازاق تازىسى رەسمي تۇردە الەمدىك دەڭگەيدە تانىلدى.
تازى – ءبىزدىڭ مادەنيەتىمىز بەن تاريحىمىزدىڭ اجىراماس بولىگى، سوندىقتان ءبىز ۇلتتىق يت تۇقىمىن ساقتاۋ ءارى ناسيحاتتاۋ ءۇشىن بار كۇشىمىزدى سالۋىمىز كەرەك. بۇل كۇن شەجىرەدە تاريحي كۇن رەتىندە قالاتىنىنا سەنىمدىمىز»، - دەدى قازاقستان كينولوگتارى وداعىنىڭ پرەزيدەنتى باۋىرجان سەرىكقالي.
Abai.kz