رەسەيدىڭ ناتو-نى «1997 جىلدىڭ شەكاراسىنا شەگىنۋگە» ماجبۇرلەۋ ارەكەتى اسكەري-ساياسي قوپارىلىسقا اكەپ سوقتىردى. بۇل ارادا اڭگىمە – سولتۇستىك اتلانت اليانسىنىڭ بۇرىن-سوڭدى بولماعان تۇتاستىعى مەن ونىڭ سكانديناۆيالىق ەكى ەلمەن تولىعىۋىندا ەمەس، ءتىپتى ۋكرايناداعى سوعىس تۋرالى دا ەمەس.

قاۋىپسىزدىك ءۇشىن تاۋەكەلدەردىڭ كۇرت ءوسۋى – باتىستى كوپجىلدىق ميليتاريزاتسيالاۋعا تالپىنتىپ، قايتا قارۋلاندىرۋ پروتسەسىنىڭ ارباسىنا جەكتى. بۇل جەردە باتىستىڭ جاپپاي قارۋلانۋىنان رەسەيگە بەس تيىندىق پايدا جوق ەكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى.

باتىستىڭ اسكەري-ءوندىرىسى ءۇشىن التىن ءداۋىر تۋدى!

مىنانى قاراڭىز، ستاتيستيكا بۇيدەيدى: اقش پەن ەۋرووداقتىڭ 8 جەتەكشى قورعانىس كورپوراتسياسى وتكەن جىلدىڭ اياعىندا 750 ملرد دوللارعا تاپسىرىس ورىنداپتى. ياعني، وسىنشا سومانىڭ قارۋ-جاراق، تەحنيكاسىن شىعارعان. بيىل وسى سوماعا تاعى 10,5 ملرد قوسىلعان.

اسكەري-ءوندىرىس سالاسىنداعى جەكەلەگەن كومپانيالار دا قارقىندارىنا قارقىن قوسۋدا. قاراڭىز: «Lockheed Martin» دەيتىن كورپوراتسيا «Patriot» پۆو كەشەندەرىنىڭ ءوندىرىسىن 2027 جىلعا دەيىن 30 پايىزعا ارتتىرماق. دەمەك، سۇرانىس بار! تاپسىرىس كوبەيگەن!

ال دۇركىن-دۇركىن دۇرسىلدەتەتىن اتاقتى «HIMARS-قا» ارنالعان سناريادتار ءوندىرىسى 2025 جىلعا دەيىن 3 ەسەگە كوبەيمەك. بۇعان دا سۇرانىس ارتقان.

بريتانيالىق «BAE Systems» دەيتىن كورپوراتسيا 155-ميلليمەترلىك گاۋبيتسالاردى شىعارۋدى 8 ەسەگە كوبەيتىپ جاتىر. دەمەك، بۇلار دا سۇرىنىستىڭ ارتۋىنا قاراي امالداۋدا.

الەمدىك قارۋلانۋ جارىسى: وزگەلەر...

الەم جۇرتى قارۋلانىپ جاتىر دەدىك. ءسوز دالەلدى بولسىن، قاراڭىز: وتكەندە عانا جاپونيا قورعانىس سالاسىنا بولىنەتىن قارجىنى ۇلعايتىپ، 53 ملرد دوللارعا جەتكىزۋدى قولعا الدى. بۇل جاپونيا ءۇشىن سوعىستان كەيىنگى كەزەڭدەگى ەڭ ءىرى سوما!

ناتو-نىڭ 32 مۇشەسىنىڭ 23-ءى قورعانىس بيۋدجەتىن ءجىو-ءنىڭ 2 پايىزىنا جەتكىزگەن ەكەن. جالپى ناتو-نىڭ قورعانىس بيۋدجەتى 400 ملرد دولارعا جۋىقتايدى دەيدى ءبىر دەرەكتەردە.

اقش-تىڭ اسكەري بيۋدجەتى بيىل 886 ملرد دوللارعا جەتكەن ەكەن. گەرمانيا باستاعان ناتو ەلدەرىنىڭ اسكەري بيۋدجەتى ءجىو-ءنىڭ 2 پايىزىنا جۋىقتاسا، پولشا ءجىو-ءنىڭ 4,2 پايىزىن وسى سالاعا بولمەك.

الەمدە اسكەري بيۋدجەتكە كوپ قارجى بولەتىن – اقش. ونىڭ سوماسىن جوعارىدا ايتتىق. ونان سوڭ، تىزىمدە قىتاي تۇر. 300 ملرد دوللارعا جۋىق قاراجات وسى سالاعا جۇمسالادى ەكەن. اسكەري سالاعا كوپ اقشا جۇمسايتىنداردىڭ العاشقى بەستىگىنە رەسەي، ءۇندىستان مەن ساۋديا كىرەدى ەكەن.

اسكەري بيۋدجەتتى ارتتىرعاندار تىزىمىندە: ۋكراينا، پولشا، دانيا، رۋمىنيا، فينليانديا، كانادا، تۇركيا ت.ب. بار. سوزىلىڭقى قاقتىعىستاردى باستان وتكەرىپ جاتقان دەموكراتيالىق كونگو، الجير دەگەندەر دە اسكەري بيۋدجەتتەرىنەسەلەپ ارتتىرۋدا. تۇركيا ءتىپتى، اسكەري ءوندىرىستى مىندەتتى ءپان رەتىندە جوو-لاردا وقىتۋدى قولعا الماق... قازىر قوعامدىق تالقى وتكىزۋدە.

ءتۇيىن: جوعارىدا اسكەري ءوندىرىس سالاسىنداعى كومپانيالار تۋرالى ءسوز ەتتىك. مىنە، سولار قازىر ءححى عاسىر ارمياسىنىڭ بەينەسى پايدا بولۋدا!

ءدال قازىر الەم جۇرتى الاساپىران كۇيدى باستان كەشىرۋدە. جاھاندى قاقتىعىستار ءورتى شارپىپ، الەمدىك گەوساياسي احۋال كۇردەلەنە تۇسۋدە. بىلتىرعى جىلعى ەسەپ بويىنشا الەمدە 180-نەن استام قاقتىعىس وشاقتارى تىركەلگەن.

سايكەسىنشە، الەم ەلدەرى ىلدىم-جىلدىم قارۋلانۋ ۇستىندە. ياعني، ميليتاريزم كۇشەيدى. سول الەمنىڭ اجىراماس ءبىر بولىگى – ءبىزبىز. دەمەك، الەمدىك تەندەنتسيا ءبىزدى دە اينالىپ وتپەسى انىق! دەمەك، بىزگە دە قارۋلانۋ كەرەك. بۇل انىق!

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz