16 ءساۋىر كۇنى قر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى اسكاربەك ەرتاەۆ مىرزانىڭ قابىلداۋىندا بولدىم.

قابىلداۋدا اتالعان مينيسترلىكتىڭ كوشى-قون كوميتىنىڭ توراعاسى اسەت شونوۆ، ونىڭ ورىنباسارى نۇرلان تاجىباەۆ جانە ەتنيكالىق كوشى-قون ءبولىمىنىڭ باسشىسى نۇربول بايسىنوۆ تا بولدى.

جۇرت جاقسى بىلەدى دەپ ويلايمىن، وسىعان دەيىن اسقاربەك ماراتۇلى ەكەۋمىزدىڭ ارامىز ونشا دۇرىس بولعان جوق. مەن ونى كوپ سىنادىم. اسىرەسە، «اتا جولى« كارتاسى مەن اتىشۋلى 20-باپتىڭ 5 تارماعى تۋرالى مەنىڭ جازعان حاتتارىما بەرگەن جاۋاپتارىنا قاتىستى.

بۇگىن سول ارازدىققا نۇكتە قويدىق.

اششى ايتىلعان سوزدەرىمدى كەشىرىپ قويۋدى ءوتىندىم.

سەبەبى، «اتا جولى» كارتاسى تۋرالى ايتىلعان سىندارىمدى سەنات مويىنداپ،  وتكەن 2024 جىلعى 14 قازاندا «اۋىت مۇقيبەك، ءسىزدىڭ «اتا جولى» كارتاسىنا قاتىستى حاتىڭىزدى قاراستىرىپ، قولدانىستاعى زاڭ نورمالارىندا «اتا جولى» كارتاسىن العان ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرى بەكىتىلمەگەنىن حابارلايمىز»، - دەگەن رەسمي جاۋاپ بەردى.

مەن جەڭدىم!

ال، اللا بۇيىرسا، اتقارۋشى بيلىك پەن زاڭ شىعارۋشى ورگان 20 باپتىڭ 5 تارماعىنا بايلانىستى داۋدا دا مەنەن ويسىراي جەڭىلەدى. وعان سەنىمدىمىن!

اسقاربەك ەرتاەۆ باۋىرىمىز ەكەۋمىز ەسكى داۋدى ەندى وسى جەردە دوعارىپ، الداعى كۇندەردە بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە، پرەزيدەنتىمىزدىڭ: «شەتەلدەگى قانداستارىمىزدى ەلگە قايتارۋ ءىسى ەشقاشان نازاردان تىس قالعان ەمەس، قالمايدى دا. دۇنيەجۇزىندەگى قانداستارىمىزدىڭ باسىن تۋعان جەردە بىرىكتىرۋ – ءبىزدىڭ قاسيەتتى پارىزىمىز»، - دەگەن ۇلى مۇراتىنىڭ ءوز دەڭگەيىندە ورىندالۋىنا كۇش سالۋعا ۋادەلەسىپ، قول الىستىق.

كەزدەسۋ بارىسىندا قازاق كوشىنىڭ بۇگىنگى جاعدايى مەن ەرتەڭگى تاعدىرى، كوشىپ كەلۋشىلەر مەن قونىس اۋدارۋشىلاردى ۇكىمەت ايقىنداعان وڭىرلەرگە قونىستاندىرۋ ماسەلەسىن ودان ارى دامىتا ءتۇسۋ تۋرالى ءوز ويلارىمىزدى ورتاعا سالدىق.

مەن كوشى-قون ءۇردىسىن رەتتەۋگە ارنالعان زاڭدار مەن نورماتيۆتىك قۇجاتتاردى ودان ارى جەتىلدىرە ءتۇسۋ ءۇشىن ءوزىم دايىنداپ اپارعان جيىرما ءۇسنىسىمدى بەردىم. ارينە، بۇل ۇسىنىستار ۆيتسە-ءمينيستردىڭ، ءتىپتى تۇتاس مينيسترلىكتىڭ دەڭگەيىندە دە بىردەن قابىلدانا قالمايدى. ونى قابىلداۋ ءۇشىن پارلامەنتتە قولدانىستاعى زاڭدار قايتا قارالىپ، وعان وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلۋى ءتيىس.

قازىرگى تاڭدا كوشى-قونعا قاتىستى زاڭ جوباسىن قايتا قاراۋ تۋرالى ماسەلە كۇنتارتىپتە ەمەس كورىنەدى. اياق استىنان قايتا قارالىپ جاتسا، وعان دا دايىنبىز. ۇسىنىستارىمىز سول كەزدە ءسوزسىز ەسكەرىلەدى دەپ سەنەمىن!

بىراق، مينيسترلىكتىڭ دەڭگەيىندە شەشىلەتىن جانە تاياۋ ارادا شەشىلمەسە بولمايتىن ءبىر ماسەلە بار.

ول — «قانداس» مارتەبەسىن بەرۋ ەرەجەسىن قايتا قاراپ، ونىڭ بۇرىنعى ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنان بەرۋ ءتارتىبىن قالپىنا كەلتىرۋ تۋرالى ۇسىنىسىمىز.

بۇل تۋرالى مينيستر سۆەتلانا جاقىپوۆانىڭ اتىنا جاقىندا ارنايى حات جازامىز.

قىسقاسى، ۆيتسە-مينيستر اسقاربەك ەرتاەۆ مىرزامەن وتكەن كەزدەسۋ وتە ءساتتى ءارى كوڭىلدى بولدى.

اسقاربەك ماراتۇلى بۇرىنعىداي ەمەس، شەتتەگى قانداستاردىڭ اتاجۇرتىنا ورالۋىنا، بوس قالعان اۋىلداردى قازاققا تولتىرۋعا ءوزىنىڭ نيەتتى، ىنتالى ەكەنىن جەتكىزدى.

مەن سوعان ءدان ريزا بولدىم!

ساتتىلىك تىلەيمىن جانە كومەكتەسۋگە دە، قولداۋعا دا دايىنمىن!

***

وسى ورايدا وسى ساياساتپەن تىنباي بەلسەندى اينالىسىپ كەلە جاتقان تاجىريبەلى مامان رەتىندە، ۇلى كوشتىڭ بولاشاعى تۋرالى ءوز ويىمدى دا ايتا كەتكەندى ءجون كوردىم.

شىنىمدى ايتسام، قازاق كوشىنىڭ الداعى تاعدىرى مەنى قاتتى الاڭداتادى.

شەكارا سىرتىندا قالعان التى-جەتى ميلليون قازاقتىڭ تۇبىنە وزگەلەر ەمەس، پرەزيدەنتتىڭ اينالاسىندا وتىرعان ءوزىمىزدىڭ قازاقى قانسىز شەنەۋنىكسىماقتار مەن جەتەسىز ساراپشىلار جەتە مە دەپ قورقامىن!

وزدەرىڭىز جاقسى بىلەسىزدەر، پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۇلى كوش تۋرالى ءاۋ باستاعى ۇستانىمى كەرەمەت ەدى.

قاسەكەڭنىڭ: «شەتەلدەگى قانداستارىمىزدى ەلگە قايتارۋ ءىسى ەشقاشان نازاردان تىس قالعان ەمەس، قالمايدى دا. دۇنيەجۇزىندەگى قانداستارىمىزدىڭ باسىن تۋعان جەردە بىرىكتىرۋ – ءبىزدىڭ قاسيەتتى پارىزىمىز!» - دەگەن تاريحي ءسوزى ۇلى كوشتىڭ ۇلى مۇراتىن ايقىنداپ بەرىپ ەدى.

وكىنىشكە وراي، اتقارۋشى بيلىك پەن زاڭ شىعارۋشى ورگان قاسكەڭنىڭ بۇل ۇستانىمىنا مۇلدە قارسى انتي-قانداس ساياسات جۇرگىزۋدە.

باسقانى بىلاي قويعاندا، سوڭعى وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتاي مەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى قارساڭىندا، ءتىپتى ودان بۇرىن دا اقورداعا، مەملەكەتتىك كەڭەسشىگە قانشاما حاتتار جازدىق، ۇسىنىستار بەردىك، پرەزيدەنتتىڭ اۋزىنان كوشى-قون ساياساتى جايلى ءبىر اۋىز ءسوز ايتىلعان جوق.

كەرىسىنشە: «وسى وقيعاعا قاتىسى بار ازاماتتار بويىنشا مىنا ماسەلەنى ەسكە سالعىم كەلەدى. قازاق حالقى شەتەلدەن كەلگەن وتانداستارىن «قانداسىم» دەپ، قۇشاق جايا قارسى الدى. تاريحي وتانىنا ورالعاندار قازاقستان زاڭدارىنا قاتاڭ باعىنىپ، قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاپ، زاڭسىز ارەكەتتەردەن اۋلاق بولۋى كەرەك. ولار بۇرىن وزدەرى تۇرعان ەلدە بيلىكتىڭ تالابىن ساقتاپ، ونداي ارەكەت جاساعان جوق قوي؟!»، دەپ قانداستارىنا كەيىستى ەسكەرتۋ جاسادى.

ارينە، پرەزيدەنتكە قانداستار تۋرالى، وسى ءسوزدى ايتقىزۋعا سەبەپ بولعان تالعار تراگەدياسى جايلى مۇلدە تەرىس، بىرجاقتى اقپارات جەتكەنى ايدان انىق كورىنىپ تۇر. ايتپەسە، قاسەكەڭ: «اقپاراتتىق جۇمىس ۋاقتىلى ءارى ساپالى جۇرگىزىلگەن جاعدايدا كوپتەگەن ماسەلەنى، سونىڭ ىشىندە قوعامدا دۇربەلەڭ تۋدىرعان تۇيتكىلدەردى ۋشىقتىرماي شەشۋگە بولاتىن ەدى» (ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى — 28.01.2025) دەگەن ءسوزدى ايتپاس ەدى.

سوندىقتان، دانا قازاعىم «جامان ايتپاي، جاقسى جوق!» دەگەن، ۇلى كوشكە مۇدلەلى قاۋىم، بەلىڭدى بەكەم بۋىپ، جاقسى مەن جاماننىڭ بارنە دايىن بول!

مەنىڭ ايتارىم — وسى!

اۋىت مۇقيبەك

Abai.kz