قازاققا ەسىم-سويى كەڭ تانىلعان جازۋشى، دراماتۋرگ، ستسەناريست اكىم تارازي 92 جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن ءوتتى. قارالى حاباردى قازاقستان جازۋشىلار وداعى راستادى.

اكىم ءۇرتايۇلى ءاشىموۆ (اكىم تارازي) 1933 جىلى 9 قىركۇيەكتە الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

اكىم ءتارازيدىڭ «تاسجارعان»، «قورقاۋ جۇلدىز»، «شەر»، «قيانات»، «مۇستافا شوقاي»، «موسكۆا – بالاساز» روماندارى، «اۋىل شەتىندەگى ءۇي»، «ءتاج»، «ماحاببات جىرى»، «كوك اسپاندا قىراعى كوز بار»، ت.ب. اڭگىمە-ەسسەلەرى مەن پوۆەستەرى، «جولى بولعىش جىگىت» پەسالار جيناعى جارىق كورگەن.

اكىم ءتارازيدىڭ ستسەناريلەرى بويىنشا تۇسىرىلگەن «تۇلپاردىڭ ءىزى»، «ارمان – اتامان»، «قاراش-قاراش وقيعاسى»، «مۇستافا شوقاي»، «قىزجىلاعان» فيلمدەرى قازاق كينوسىنىڭ «التىن قورىنا» ەندى.

«كۇلمەيتىن كومەديا»، «جاقسى كىسى»، «جولى بولعىش جىگىت»، «اقىن، پەرىشتە، ماحاببات»، «ىندەت»، «ماحامبەت»، «لاينەر»، «ۇكىلى جۇلدىز»، «قىز ماحابباتى» جانە وزگە دە  دراماتۋرگيالىق شىعارمالارى ەلىمىزدىڭ تەاتر ساحنالارىندا قويىلدى. جازۋشىنىڭ كوپتەگەن تۋىندىلارى ورىس، قىتاي، پولياك، بولگار جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارىلعان.

اكىم تارازي ن.يا. ءبيچۋريننىڭ «ەجەلگى ۋاقىتتا ورتا ازيادا ءومىر سۇرگەن حالىقتار تۋرالى مالىمەتتەر جيناعى» («سوبرانيە سۆەدەني و ناروداح، وبيتاۆشيح ۆ سرەدنەي ازي ۆ درەۆنيە ۆرەمەنا») جانە «شىڭعىس اۋلەتىنەن شىققان العاشقى ءتورت حاننىڭ تاريحى» («يستوريا پەرۆىح چەتىرەح حانوۆ يز دوما چينگيزوۆا») اتتى تاريحي عىلىمي-زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىن، سونداي-اق، ف. رابلەنىڭ «گارگانتيۋا جانە پانتاگريۋەل» رومانىن قازاق تىلىنە تارجىمالاعان.

2021 جىلى ونەر جانە ادەبيەت سالاسىنداعى جەتىستىكتەرى ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جوعارى دارەجەلى ۇزدىك ناگراداسى – «قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى» اتاعىنىڭ يەگەرى اتاندى.

مەملەكەت باسشىسى جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى اكىم ءتارازيدىڭ دۇنيەدەن وتۋىنە بايلانىستى كوڭىل ايتۋ جەدەلحاتىن جولدادى. قاسىم-جومارت توقاەۆ اسا كورنەكتى جازۋشى، دراماتۋرگ، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى اكىم ءتارازيدىڭ قايتىس بولۋىنا بايلانىستى ونىڭ جۇبايى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى روزا مۇقانوۆا مەن بالالارىنا كوڭىل ايتتى.

«اكىم تارازي بۇكىل سانالى عۇمىرىن ءسوز ونەرىنە ارناعان، ءتول ادەبيەتىمىز بەن مادەنيەتىمىزدى تورگە وزدىرعان ۇلتىمىزدىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتى ەدى. دارىندى قالامگەر قازاق پروزاسىنىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتتى، ۇلتتىق كينو جانە دراماتۋرگيا سالاسىنا ولشەۋسىز ۇلەس قوستى. اسىل مۇراتىنان ەشقاشان اينىماعان قالام يەسىن كوزى قاراقتى وقىرمان «ادەبيەت الەمىنىڭ اكىمى» دەپ ارداق تۇتتى، زيالى قاۋىم ونىڭ شىعارماشىلىعىمەن قاتار ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن ەرەكشە باعالادى. ونەگەلى ءومىر ءسۇرىپ، سوڭىنا مول مۇرا قالدىرعان اكىم ءتارازيدىڭ جارقىن بەينەسى حالقىمىزدىڭ جۇرەگىندە ماڭگى ساقتالادى»، – دەلىنگەن جەدەلحاتتا.

Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى ۇجىمى قازاقتىڭ قابىرعالى قالامگەرى، قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيك جازۋشىلارىنىڭ ءبىرى اكىم ءتارازيدىڭ قازاسىنا بايلانىستى مارقۇمنىڭ وتباسى مەن تۋعان-تۋىستارىنا، جازۋشىنىڭ وقىرماندارىنا كوڭىل ايتامىز...

Abai.kz