الماتىدا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى» تاقىرىبىندا ءبىلىم باسقارماسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتتى. جيىنعا قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ابزال نۇكەنوۆ توراعالىق ەتتى. وتىرىسقا پروكۋراتۋرا، ءبىلىم ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋ دەپارتامەنتىنىڭ، سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ قىزمەتىنىڭ، پوليتسيا جانە توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتتەرىنىڭ وكىلدەرى، سونداي-اق مەملەكەتتىك جانە جەكەمەنشىك مەكتەپتەردىڭ، مەكتەپ-ينتەرناتتاردىڭ، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ باسشىلارى قاتىستى.

ءماجىلىس بارىسىندا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا زاڭدىلىق پەن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە جاۋاپتى سالالىق ۆەدومستۆولاردىڭ باياندامالارى تىڭدالدى. قاتىسۋشىلارعا باقىلاۋ-قاداعالاۋ شارالارىنىڭ قورىتىندىلارى، ءبىلىم ساپاسىنىڭ سىرتقى باعالاۋىنىڭ ناتيجەلەرى، پروفيلاكتيكالىق جانە تاربيەلىك جۇمىستاردىڭ جاي-كۇيى، سانيتارلىق جانە ءورت قاۋىپسىزدىگى نورمالارىنىڭ ساقتالۋى تۋرالى ەسەپتەر ۇسىنىلدى. سونىمەن قاتار وقۋ ۇدەرىسىنە جۇرگىزىلگەن كەشەندى مونيتورينگتىڭ قورىتىندىلارى تانىستىرىلدى. جەكەلەگەن مەكتەپتەردىڭ باسشىلارى انىقتالعان زاڭبۇزۋشىلىقتار بويىنشا تۇسىنىكتەمە بەرىپ، ولاردى جويۋ ماقساتىندا قابىلدانعان شارالار تۋرالى باياندادى.

بەلگىلى بولعانداي، بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە «زاڭ جانە ءتارتىپ» قاعيداتىنا ەرەكشە ءمان بەرىلىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى ابزال نۇكەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، «بالالارعا ادالدىقتى، قوعامدىق ءومىردىڭ نورمالارى مەن ەرەجەلەرىن مەكتەپ قابىرعاسىنان باستاپ دارىتۋ قاجەت».

سونداي-اق قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالىپ، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا ادىستەمەلىك جانە كادرلىق قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارىن كۇشەيتۋدى ۇسىندى.

ابزال نۇكەنوۆ پەداگوگتاردى، ونىڭ ىشىندە اسىرەسە جەكەمەنشىك مەكتەپتەردىڭ مۇعالىمدەرىن وقىتۋ ۇدەرىسىنە بارىنشا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ، ساپالى ءبىلىم بەرۋدى قامتاماسىز ەتۋگە شاقىردى.

(سۋرەت:ۇيىمداسترۋىشلاردان الاىندى )

قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى قۇرامىنا اۋدان اكىمدەرىنىڭ ورىنباسارلارى، مەكتەپ وكىلدەرى، يۋۆەنالدى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى، الەۋمەتتىك قىزمەتتەر وكىلدەرى كىرەتىن جۇمىس توبىن قۇرۋدى ۇسىندى. اتالعان توپ مەكتەپتەردەگى قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى بويىنشا الدىن الۋ باعىتىندا جۇمىس ىستەپ، قالالىق قۇرىلىمدار اراسىنداعى كوممۋنيكاتسيانى جولعا قويۋمەن اينالىساتىن بولادى.

كەڭەس قورىتىندىسىن شىعارا كەلە، ابزال نۇكەنوۆ وقۋشىلار اراسىندا تاربيە جۇمىسىنا جانە ازاماتتىق قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان شارالارعا ەرەكشە كوڭىل ءبولۋدىڭ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.

«مەملەكەت بالالاردىڭ ءبىلىم الۋىنا بارلىق جاعداي جاساپ وتىر. ءبىز ءۇشىن ەڭ باستىسى – جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان باعدارلامالاردىڭ ناقتى ناتيجە بەرۋىن قامتاماسىز ەتۋ. مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ موينىندا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك تۇر، سوندىقتان ءوز جۇمىستارىنا سىن كوزبەن قاراپ، تۋىنداعان ماسەلەلەردى دەر كەزىندە شەشۋدى سۇرايمىن»، – دەدى ول.

وتىرىستا وسكەلەڭ ۇرپاقتى «تازا قازاقستان» جالپىۇلتتىق ەكوجوباسىنا كەڭىنەن تارتۋ ماسەلەسىنە ايرىقشا كوڭىل ءبولىندى. وسىعان وراي الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى قالاداعى بارلىق مەكتەپتەردە «تازا مەكتەپ – تازا قوعام» باستاماسىن ەنگىزۋدى تاپسىردى. جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى – بالالاردىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ، قورشاعان ورتانىڭ تازالىعىنا جەكە جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن ارتتىرۋ، ءار ادامنىڭ ءادىل ءارى ەكولوگيالىق تۇراقتى قوعام قۇرۋداعى ءرولىن ءتۇسىندىرۋ.

– «ورتا تازالىعى»، «سانا تازالىعى» جانە «قول تازالىعى» – بۇل ءوزارا تۇتاسقان ءۇش ماقسات، جانە ولار وسكەلەڭ ۇرپاقتى تاربيەلەۋدىڭ باستى قاعيداتتارىنا اينالۋى ءتيىس، – دەدى ول.

سونىمەن قاتار، باسىم باعىتتاردىڭ قاتارىندا قارجىلىق ءتارتىپ، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدىڭ اشىقتىعى، زاڭدىلىق پەن قۇقىقتىق ءتارتىپتى ساقتاۋ ماسەلەلەرى دە اتاپ ءوتىلدى. جاسوسپىرىمدەر اراسىندا زاڭبۇزۋشىلىعىنىڭ الدىن الۋ دا نەگىزگى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى بولدى. بۇل رەتتە پەداگوگتار مەن پسيحولوگتاردىڭ بىرلەسكەن جۇمىسىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە ەكەنى اتاپ ءوتىلدى. قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى كوتەرىلگەن ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن ناقتى ءىس-شارالاردى قامتيتىن جول كارتاسىن ازىرلەۋدى ۇسىندى جانە الماتىنىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا كوشباسشى رەتىندەگى ورنىن ساقتاپ قالۋى قاجەتتىگىن ەرەكشە قاداپ ايتتى.

ا.نۇكەنوۆ، سونىمەن بىرگە، بالالاردا سىني ويلاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ جانە يدەولوگيالىق قۇندىلىقتاردى نىعايتۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى. ونىڭ ايتۋىنشا، «ادال ازامات» باعدارلاماسى جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى ازاماتتى تاربيەلەۋدە ماڭىزدى ءرول اتقارادى.

ءوز كەزەگىندە الماتى قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باسشىسى سايران سايفەدەنوۆ تاربيە ۇدەرىسى اتا-انالاردىڭ بەلسەندى قاتىسۋىن تالاپ ەتەتىنىن تىلگە تيەك ەتتى.

«بالا وتباسىندا نە كورسە، سونى بويىنا سىڭىرەدى. مەكتەپ ءوز فۋنكتسيالارىن ورىندايدى، الايدا مەملەكەت اتا-انانىڭ ورنىن باسا المايدى. ورتاق كۇش-جىگەر عانا دەنى ساۋ، ءبىلىمدى ءارى شىعارماشىل ۇرپاق تاربيەلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، – دەدى ول.

جيىن قورىتىندىسى بويىنشا ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا، ۆەدومستۆوارالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدى كۇشەيتۋگە، بالالار ءۇشىن قاۋىپسىز ءارى جايلى ورتا قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان ناقتى شارالاردى كوزدەيتىن رەزوليۋتسيا قابىلداندى.