ديپفەيكتەر، دروپپەرلەر، ينتەرنەت-الاياقتىق: ساراپشىلار تسيفرلىق گيگيەنانىڭ ماڭىزى تۋرالى ايتتى
قارجىلىق مونيتورينگى اگەنتتىگىنىڭ وكىلدەرى، بەلگىلى جۋرناليستەر، بلوگەرلەر جانە قارجى ساراپشىلارى 2025 جىلعى 27 قاراشادا استانادا وتكەن فورۋمدا تسيفرلىق قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعى، سونداي-اق قارجىلىق الاياقتىقتان قورعانۋدىڭ جاڭا ادىستەرى تۋرالى ايتىپ بەردى.
فورۋمدى قر قارجىلىق مونيتورينگى اگەنتتىگى (قما) مەن Zakon.kz ينتەرنەت-باسىلىمى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىمەن، استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگىمەن بىرلەسىپ ۇيىمداستىردى. فورۋم "زاڭ جانە ءتارتىپ" تۇجىرىمداماسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا ءوتتى.
ءىس-شارانىڭ نەگىزگى ماقساتى - تسيفرلىق گيگيەنا نەگىزدەرىن، قارجىلىق الاياقتىقتان قورعانۋدىڭ جاڭا امالدارى مەن ادىستەرىن جانە دروپپەرلىك سحەمالاردى ءتۇسىندىرۋ.
"بۇل ءىس-شارا - Zakon.kz ينتەرنەت-رەسۋرسى رەتىندە مەملەكەتتىك بيلىك ورگاندارىمەن بىرلەسىپ ءبىزدىڭ ۇنەمى اتقاراتىن ۇلكەن جۇمىستىڭ جالعاسى. كوبىنەسە، قما-مەن بىرگە. ءبىز بىرنەشە جىل بويى حالىق اراسىندا جۇيەلى تۇردە اعارتۋشىلىق جۇمىس جۇرگىزىپ كەلەمىز، قۇقىقتىق ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋ باعىتىندا دا جۇمىس ىستەيمىز. ءبىزدىڭ باسىلىم ارقىلى ادام تاعدىرلارىنىڭ كوپتەگەن جاعدايى جاريا بولىپ جانە وسى جايتتاردىڭ بارلىعىن تالداي وتىرىپ، ءبىز بەلگىلى ءبىر ۇسىنىستاردى العا تارتامىز. ال قارجىلىق مونيتورينگى اگەنتتىگى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن بىرلەسىپ، بۇل ۇسىنىستاردى ينتەرنەت-الاياقتىقپەن جانە قارجى پيراميدالارىمەن كۇرەسۋدىڭ پارمەندى ادىستەرى مەن قۇرالدارىن ازىرلەۋدە دە پايدالانادى", – دەدى "يۋرينفو "كومپانياسى" جشس-نىڭ باس ديرەكتورى ميحايل كولومين.
ونىڭ ايتۋىنشا، فورۋم جۇمىسىنا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرى، پارلامەنت دەپۋتاتتارى، ساراپشىلار، بلوگەرلەر مەن جەتەكشى ەلوردالىق جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرى قاتىسۋدا.
"سپيكەرلەر ينتەرنەت-الاياقتىقتان قورعانۋ ادىستەرى، ديپفەيكتەر، دەربەس دەرەكتەردى قورعاۋ، سونداي-اق دروپپەرلەر تۋرالى ايتتى. بۇگىن ءبىز اتالعان ءىس-شارانى Zakon.kz پلاتفورمالارىندا تىكەلەي ەفيردە وتكىزۋدەمىز، وندا دا ەل ازاماتتارىنىڭ كوبىسى وسىندا بەرىلەتىن قۇندى اقپاراتتان قانىعا الۋى ءۇشىن. جاستاردى وقىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعى - ولار وسىندا ءتۇيىپ، ۇققاندارىن اتا-انالارىنا، تۋىستارىنا جانە دوستارىنا قولجەتىمدى تىلدە جەتكىزە الادى. ولار زاماناۋي گادجەتتەر مەن الەۋمەتتىك جەلىلەردى قولدانا وتىرىپ، تسيفرلىق گيگيەنانى ساقتاۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى ايتا الادى", – دەپ تۇسىندىرەدى ول.
قما-نىڭ پرەۆەنتسيا جانە اناليتيكالىق ازىرلەمەلەر دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى اندرەي داۆىدوۆ تسيفرلىق الداپ-ارباۋدىڭ بۇگىنگى شىنايى ءتۇرى رەتىندە ديپفەيكتەردى اتاپ، ولار تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى مالىمەت بەردى. ونىڭ كەلتىرگەن مالىمەتتەرى بويىنشا، قازاقستاندا 2025 جىلدىڭ باسىنان بەرى ديپفەيكتەرگە بايلانىستى 40-تان استام قىلمىستىق ءىس تىركەلگەن.
"قورعانۋ بويىنشا نەگىزگى كەڭەستەر: جاقىندارىڭىزبەن كود ءسوزى تۋرالى ءوزارا كەلىسىپ العان ابزال، تەك وزىڭىزگە بەلگىلى نومىرگە قايتا قوڭىراۋ شالىڭىز، بەيتانىس ادامدارعا اقشا جىبەرمەڭىز، شۇعىل وتىنىشتەرگە تەز جاۋاپ قاتۋعا تىرىسپاڭىز، داۋىستىق حابارلامالار، فوتوسۋرەتتەر مەن ۆيدەولاردى بەيتانىس ادامدارعا جولداماڭىز. قاۋىپسىزدىكتىڭ نەگىزگى كىلتى - سىني تۇرعىدان ويلانا ءبىلۋ. ەگەر بىردەڭە تىم وعاش نەمەسە تىم ءتيىمدى بولىپ كورىنسە، توقتاي قالىڭىز", - دەپ كەڭەس بەرەدى داۆىدوۆ.
فورۋم، ساراپشى، تسيفرلىق گيگيەنا، استانا، سۋرەت - Zakon.kz جاڭالىق 27.11.2025 18:35
ساراپشىلار وزدەرىن جاھاندىق جەلىنىڭ نەعۇرلىم قورعالعان جانە سەنىمدى پايدالانۋشىلارى رەتىندە سەزىنە الۋى ءۇشىن قازاقستاندىقتارعا تسيفرلىق گيگيەنا نەگىزدەرى تۋرالى ايتىپ بەردى.
"الاياقتاردىڭ تۇزاعىنا تۇسپەۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، سىزگە بىردەڭە جەتكىزىلگەنى تۋرالى قانداي دا ءبىر حابارلامالارعا، سىزدەن نومىرلەر مەن كودتار سۇرالاتىن حابارلامالارعا دا سەنبەۋ كەرەك، جىبەرىلگەن كەز كەلگەن سىلتەمەلەر ارقىلى وتپەۋ قاجەت. ءتىپتى، مەسسەندجەر ارقىلى دوسىڭىز سىزدەن اقشا اۋدارۋدى سۇراسا دا ەش اسىقپاڭىز، قازىر الەۋمەتتىك جەلىدەگى اككاۋنتتاردى بۇزۋ كەزىندە مۇنداي جايتتار ءجيى ورىن الىپ جاتادى. الدىمەن سول دوسىڭىزعا قوڭىراۋ شالۋعا كەڭەس بەرەمىز، شىن مانىندە كومەك سۇراپ تۇرعان سول ما، جوق پا، وسىعان كوز جەتكىزىڭىز. سونداي-اق ديپفەيكتەر دەگەن ۇلكەن پروبلەما بار، وسىنداي فورۋمدار وتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن، بارلىق وسىنداي تاۋەكەلدەر جايىنان جاڭا بىلىممەن قارۋلانۋ قاجەت", - دەدى "استانا جاستارى" جرو قىزمەتكەرى شىڭعىس تىلەۋلين.
فورۋم جاساندى ينتەللەكت مۇمكىندىكتەرىن پايدالانا وتىرىپ قۇرىلعان قما-نىڭ اi-وفيتسەرىنىڭ قاتىسۋىمەن ءوتتى. ول ءسىزدى قىزىقتىراتىن كەز كەلگەن سۇراققا جاۋاپ بەرە الادى. مىسالى، ديپفەيك دەگەنمىز نە جانە ول قانداي قاۋىپ توندىرەتىنىن ايتىپ بەرە الادى.
فورۋم قوناقتارىنا ءتۇرلى قۇقىقتىق ماسەلەلەر بويىنشا باسقا اي-كومەكشىسى – PRG.Komek كەڭەس بەرىپ، بەلسەندىلىك تانىتتى.
"PRG.Komek - زاڭناماعا قاتىستى سۇراققا ناقتى جاۋاپ بەرەتىن جاساندى ينتەللەكت. وعان كەز كەلگەن ءبولىم بويىنشا سۇراق قويۋعا بولادى، بۇل جاعىنان ەشقانداي شەكتەۋ جوق. جاۋاپ ازىرلەۋى ءۇشىن 3-5 سەكۋند قاجەت. جاۋاپتاردىڭ بارلىعى دۇرىس، قىسقا-نۇسقا، ويتكەنى ول PRG.kz ("پاراگراف" اج) مالىمەتتەر بازاسىندا جۇمىس ىستەيدى، سايكەسىنشە بارلىق قۇجاتتار تەكسەرىلىپ، ءبىزدىڭ زاڭناماعا نەگىزدەلگەن. سونىمەن قاتار، ءبىزدىڭ ماماندار قۇجاتتاردىڭ وزەكتىلىگىن جانە ءبىزدىڭ جۇيە بەرگەن جاۋاپتاردىڭ دۇرىستىعىن قاداعالاپ وتىرادى", – دەدى PRG-مەن جۇمىس جونىندەگى مامان الۋا بەمەنقىزى.
PRG.Komek-ءتىڭ قىزمەتى تۋرالى مىنا جەردەن وقۋعا بولادى. "ساندىق قاۋىپسىزدىك ساباقتارى" فورۋمى تۋرالى تولىعىراق مىنا جەردەن وقي الاسىز.
Abai.kz